Ka Nonanona, Volume III, Number 19, 6 Pepeluali 1844 — Page 91
1844.) KA NONANONA. 91
Elima kapuai ke kiekie pono o ka papohaku, a, me ka palepo. Ina ua emi, he mea hoowalewaleia no na holoholona kolohe.
2. E hoopaaia na holoholona kolohe.
Eia kekahi mau holoholona kolohe, o ke kao, ka ilio, a me ka puaa. Eia ke kolohe o ka ilio, ua pau na moa, a me na pelehu, a me na hipa ia ia. Pau no hoi na kao, a me na puaa.
O ka make kona paa pono loa. A i ole ia, e nakiia i ka po, a e hele pu me kona kahu i ke ao.
Aole pa no ke kao, nolaila e pono ke paia i ka palaau i ka po, a e hele pu me ke kahu i ke ao. Pono no hoi e hookaawaleia oia e hele i na aina i kanu ole ia.
Eia ka pono no ka puaa, e noho mau ia maloko o ka pa liilii, a e hanaiia. He waiwai ole ka puaa hele wale; hanai ole ia, a he nui kona kolohe i na mea kanu, a me na pa, a me na auwai. Ua momona maikai ka puaa hanai iloko o ka pa. E hoinuia oia i ka wai i kela la, keia la.
Ua noho malie ka hipa, a me ka bipi, a me ka lio, a me ka hoki, ke paa pono ka aina i ka pa.
3. E hanaia na alanui maikai pololei ma kela wahi, keia wahi i pono ka hele o ke kaa. He nui ka waiwai o ke kaa, a ua uuku ka waiwai o ke amo maoli o ke kanaka ma kahi loihi.
Ua oi ka paa bipi me ke kaa mamua o na kanaka he iwakalua.
Ina he ino ke ala, a hiki ole ke hanaia a pono ke kaa, alaila na ka hoki e amo. Ua oleloia, 400 pouna ke kaumaha pono no ka hoki, a he holoholona pono ma kahi aa, palipali.
Kanahikukumamalima pouna ke kaumaha o ke kanaka ikaika ke hele loihi.
Eia kekahi, ua hiki i ke kanaka hookahi ke malama i na hoki 4, 5 paha, umi paha me ko lakou ukana = 10 hoki x 400 pouna = 4000 pouna a ke kanaka hookahi! He ole loa ke amo maoli o ke kanaka.
Eia hou; he 2000 pouna ma ke kaa bipi hookahi: aka he pono ke hanaia na alanui, a maikai mamua, o haki ke kaa, a poho loa ia waiwai.
He nui ka waiwai o ke kaa, pono ia ia ke one, ka lepo, ka laau, ka ai, ka ia, ka uala, ka pohaku, a, ia mea aku, ia mea aku.
Aole maikai ke kaa ke ole ke ala nui maikai. He make hewa hoi ke alanui, ke maikai lao ma na wahi a pau, a ino ma kahi hookahi. Ua haki ke kaa malaila.
Pela ka pa, ina hookahi puka hamama, ua make hewa ka pa a pau loa.
4. E palaauia ka aina kanu i ka oopalau.
Uuku kahi i pau i ke kanaka me ka oo maoli, a ua papau, wali ole. Wali maoli i ka palaau, a ua ikaika loa ka ulu o na mea kanu.
Aole maloo w awe i ka la ka aina i palauia. I ke aha la ka waiho wale i na kula akea ma Hawaii nei. E palauia, e kanuia, a e uhiia i kela makahiki, keia makahiki, me ke kulina, ka palaoa, ka ole, ka rai, ka papapa, ka pi, ka pia, ka uala, ka pu, a ia mea aku, ia mea aku, i mea ai na ke kanaka, i mea hanai holoholona, i mea kuai i na haole e waiwai ai. Ua hewa io ka waiwai ole a na kanaka o Hawaii nei. Eia hoi, ke waiho wale la maloko o ka lepo!
5. E malamaia kela mea opala,