Ka Nonanona, Volume III, Number 8, 5 September 1843 — Moku Manuwa Embasa de, Awa o} Honolulu, Sepetemaba 1, 1812. [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

Moku Manuwa Embruscado, Awa o} Honolulu, Sepatemaba 1, 1842.

E KA MAKUA, ua hanohano wau I ka hoike aku ia oe e ka Moi, penei: mahope mai o na Kuikahi o ka 12 a me ka 17 o Iulai, 1839, I hoopaaia ua hoinoia kekahi poe Farani a me kekahi poe kahuna pule o ka aoao Katolika, a ua nui na hana ino, aole paha oe I ike. O kekahi poe haahaa, he poe naaupo a me ka lokoino, aole nae I kokuaia e ke aupuni, ua wawahi lakou I kekahi mau hale pule, ua olelo hooweliweli aku I na kahuna, ua koi aku I na haumana e hele aku I na hale pule a me na hale kula o ka poe kue I ka Pope, a me ka hana aku I ka ino ua ku pono ole I ka lokomaikai, ua olelo nae ke kuikahi o ka la 12 o Iulai I kakauia ko olua inoa me ke Lii manuwa Farani o L. Artemise e aeia ka hoomana a ka aoao Katolike e hana me ka pilikia ole, a me ka hoomalu like. E manao ana e ka Moi, aole ou manao e haalele I na kuikahi ua aeia me ka oiaio, a me ka manaoio maikai, a ua like pu kou lokomaikai aku I na aoao pule a pau, nolaila e hanohano wayu I ka noi aku la oe e olelo aku oe e hanaia kekahi hana e pale aku ai I na hana hoonaukiuki hou a pau ka poe hahai I ka aoao pule Katolika. Nolaila, e koi aku wau ia oe e ka Moi. I. K hana koko ia ko kulanui Kiiloliku, a o haawi aku i na pomaikai a pau o liko iiie Lahainaluua, a o haawiia aku i ka aina 110 ia moa e like mo ka ao ana o ko uupuiii. K hoikoit\ na kulu Kulolika malalo ilio o na kahu kiila lie poo luna katolika i kohoiu e na kahunu oia aoao a i uoia 0 ke I-ii nui, a e'liloH ua mau kahu kula la na ponmikai a pau o k^kunawai.

3. Insi pnlm o mnko ko kahu kuln a lu;lr ! puha a lio kaliu kula ole puhu, uluilu liujju' kc kuhuna ma koun wuhi. 4. K Imuwiiu ku pulapalu nian; c ka ka lunu kutoliku uu kolioiu e Uo kuhunn a e ncitt 110 hpi o kc aupuni oit o ku moa Moi, a inn uu make palin a hole paha u nolo pahu aluihi huuwi na kahuna i nu palapuln marc. 5. Mai keia manawn nkn uolo o koi ia aku ka poe katolika o hsle i ki», hana o kokua ni i iia kula a ino na halo pulo o koknhi nono, nolo hoi o iiann ino ia na makua 0 .pa kamalii i pili ma ka aoao kafblika no in mea. 6. Aolo o n.oia kokahi mou, o kola nioa n o koln inoa o wuwahi i ka hnlo pnlo n ho halo luilu paha o ka uoao kalolikn, nole hoi o Imin'O uini i ko kahuna pulo o ia aoao ke 010 e Inmpui ikaika h>a ia. K koi aku hoi au ia oo o ka nioa Moi, o hoolilo inau loa mai i ka poo misioimri l'aiani ka aina i huawiin mai ia lakou o Boki, oia no ko Kuhina o ko Aupnni a na mnnno mali iu ua uina ia no ua |)oo misionari la, a o ao mai oe i ko knai anu o ka uina a luiu Ilaku ka Bihopa o Niopolis, a lilomau loa ia i luiu Hukn ka liihopn o Niop.pli» a iiio kona man hooilina. Aolo o piiu ka'u 01010 no ka poo knhuna kivtohka nio ka ol«Io 010 uku ia oe ka Moi o hanwi lokomaikai mai i ka uiea e ikea ai ua kakan o Al>bo Maigrol i kn jmlapala e ao mui ui oia he kannka o !iorilania; ihu polu, ho mou iu o ino «i ka iiioa maikni o kokahi kuhunu pulo l''arani ma kn inunao o iui knnaka o koia pae ainn, a 1 ka manao ou o kn Moi, E hoi aku wau e hoolo ke kumu o ,ui 01010 ino o ko kalui kula nui o ioane li e hoolo ia 01010 nui ka pnlupnln, o olelo a.Mi mai uu wahuhoo, n i ole ia ua alakai howaia. llempii nui ia'u he kanaka Farani o oluohi uui koia wnhi. Kin.hoi kekahi mea pono in u o koi' aku in oe o ku Moi, uau e hoomaopopo mai. Mu ka pauku (» o k«- kuik;i*n u |;«

J;i 17 O llllai ll!L IH'lil lia Wililiu* U IIM' llil wui uwuuwu i liunuin imi l'uiiini <; komo iii;l iiii uinu <) kou ini|Miiii kc uku inui i ku| dut<s o 5 kenHu. Aole fm<'i li<? ful<' uku i.k<*ia pii'.ikii ku ue <>}<;iu o ku J ,, uruni <; laiaiiu mu ku ineu nukii ilio o keknlii iiiun «oU; lioi i lui<\ Aol<; o hiki iu'n' ke hooki uk\i ia oo ka IWoi i ka liunu i nu kunuWui <; liko me kou muknnuke o hooinuu ukn i pono a mo ku pomuikui o kou niuu kunuku, uku, ke munuo n< i uii lie pono ia'u o luiiim iiku iu o<? peheii lu <><• <• liiki u.i ke hooliko ai kapauku (> o ku 17 o lului nie ko kanawai hoii no ki; knui niiiiu iim na iiiokupuni o kou ;ui|uini. Miikom:sl;<; au <• muopopo oluolu \v,\\\ mu koiu wahi i liiki iii'u ko hoakaka i ku A<limula alii nui iiiiilunu o na moku muiiuwu iiiii ku nioana l'akilika <• hiki po--110 i;i i;i k<■ Imnu <* lik<* iim* konu munao <■ hooku|>uii ai i nu kuiknhi a me ka lui huiiolihiio o ko makou aupuiii. Owmi uo nio kti nmlialo nui, nku iMiikua, l<<> kauwu liooloho ko lii inanuwa o Jj, Eiiiusr,a(lo. (liiou,) S. AIALLKI'. 1 lonoliilii, (lalni, Si>|M>lf}inalm -llli, IHI2. Ajoh(i ou, S. MnllM, kr K'apona <> kn iNlo)<ii Manuwn l-'aiani, o Kriil)itH('ii<lc. I T ii loaa iinii ia inukou kuu pulupula i kiikuuiu mu kn In mun o k<>iu inulumu, u iiii iiooiioo pu mukoii nio ku poo ahaololo, u u;i oluolu uuikou i kou lioiko unii mni inn ho hihiu n mo ka liooinaau pnhu ii\n koi;i ]iati uinu i koiu wn, nolo iu i Iwinuia <• koiu Aupuni, u ko hooinio uku noi nuikou ia oo uu inuhulo niuikni uku mukou i k<» nupuni o l'aiiim n mo kona nnui kauakn l;< ( nolio hanohiino lakou. 'Komnnaophu iu'i ko aupuni <• niiilama i nn kuikahi mo n;i uinu u pnu: nkn. he iiien hou nu kanawui i knkuuia, ua naaupo nn knnnkn, n o k<> knnawni \yalo no ka ni<'n o hiki ai ko aupuni ko hooinalu i na moa a pf«u ko hoopii mui lakou i nn kupono. I ka wu. i komo mni ni kn pulo Homa un muopopo ka hftomnlu mnikai nnn i nn kuliunn n pnu n mo nn hnumnnH n pnu <v

m iioao, ii mi liniinm U.-'in (• liU ( r me l.a liiki| pono mai in nmkou, uolo lioi o lūki i UeUn-; lii ku hoiko oiaio i ka moa kuo » Jc« j;»: mKm uolo o hiki iko sitt]nmi ku hooki uk.u i ka| hooj>napaa ana a mi' ka liakaku (uia ina-j wuomi o mi aoao pulo kuo, a ino nu iuo, U iYicj na hoopii iuia ku hopo oianioa. ] Kc koluiu nei nu kunuwai i ko ao ana ij ku {mlupula, a iua o /nakaukau ku poo ka-l luiiKL [*unini (.* hookuinu i kuia nui o aol inui ui i nu huuiuuua a lakou i ku palapaia. u im imikuukaw nu lumiu, c loaa no i kc kuhuu 110 in luilu. Uu hunuiu nu kuimwui kula i meu c hokuu'i i ku pulupulu inu koia puo uiim, uole ka uouo j)uIo, nolo hoi e, poiio i kokuhi inuu kc koi inui i ko aupuni c hoolilo ao i nn kunuuui no ku hoopunuh('/l(; i kokahi iiouo. Inu oko kunuku ukaiuai iku palupala u im noho pono, o loau iu ia ka palupulu kuniu, np Uona akanmi ai»l<> no konu aouo pulo, uolo (i hiki i ko kahunu o kokahi uouo kc huuwi aku i ku paliipula kuinu, 1 olu no ku niar(! aua, uu hoopouoponoia o kc kunuwui, aolo lo» o hiki i ko kahunu .o kekuhi uoao k(; honko i ku mun; nio ka loau 010 ia po(! ku pulapala niaio mai kr Kiuuina inai a inui l.iana luua inai. a no ko uhu lu o hoololi ai i nu kanawai? l'a nui ntl hilun mA ksm mon, a o pono ia inakon ke hoopoiiopono i ko makou inuu kanaka. Ko olelo noi ha kunuwui o holo nu kannkii i ku Imnu inu koluilii muu lu; no ko nUpuni kokuhi, no nu hakuuina kokuhi aia no i ko kunuwui, u me ku mnneio o ka liukuninu ku nieu nunn ku hunu, uolo o koi aku ke uupuni i nu kunuku o holo e hunu na hnle pule o ko lukou uo kue aku. Aole i puu lo?i na knnnwni mu nu wuhi a puu o koin pno ninn u hiki i koiu wu, u noluila pahu ua hunuiu kekahi hnnu knhiko penoi„ o wawahi ka meu nona ka ninu i ku hale o kn nieu kukuhi nie kuuo oluolu ole mni ia iu; akn, ina e hoopii rnai ku inou hale i ka poe lunukannwui e hookolokolo no ia, a i pono oie e hookolokolo ke Kiaaina/a i pono ole, nlaila hoopii iHai iku poe Lunukanawui kiekie, eluu inunuwu e hanaa-i lakou i ka makahiki. Ua Hke pv\ ka noho nua o ku ainn o nn

Ualiiimi-"Knmni mim Iloiioluhi uie k;i noiio iinii o nu kiihmm luie i ka P'fj>« ', n in( > kckulii ni'ni !iuol<' <* «<*, ;i tiu lioomuluii.i Ku liunu <! }ioo|)oiio|)oijo lik<- ui i nu nn u n |)!Hi, Polu ku nmimo. Aiu liiki mui o lonne īi nmi Kauui iimi iihiiln lioo|)ono|»ono, u inu o hooln nmi oiu i k(i liewu uii i lioik(> nu/i nei, uluilu liookolokolo. M lokonmikui nmi oo i kn lioiko nkn i ku y\(liiniiln, uole i kuo ko luvim\vui i kn (>miku () o kc kniknlii o liilui 17 iiil komo nni ku liaiani u nie ku u'ninu nmuku nei. lim puiiu o niukeniuko kekulii i ku |)ulitj/u-----]a kuui nuna louu no im ku liinu nmi. () ku poo kiini liilii i kn runm nole i loim kn pnlupulu ku i lioopnniu. M lini uku hoi oo iu iu, uu lioounu ukn inukou i Kimuii i nmu luinu e noi hunlinn uku i ke l.ii i kuikuhi hou niuwuonu o mukou mo l'un^ni. 10 luwo iif)U ilio i ku lioooiaio mi'i o ko iiKikou iiiiilnilo n me ko iuakoii nlolm (lnon,) KA.MKIIA.MKIIA 111. KI2KAUI.UOIII.