Ka Nonanona, Volume II, Number 22, 11 ʻApelila 1843 — Page 110
111 KA NONANONA. [APERILA,
ke, a o kekahi iniha paailiono o ke kala 5,85 auneke: malaila maopopo ia ia ko ke alii gula i aihueia'i.
E hai mai oe, ehia auneke gula i lawe koloheia?
KA NONANONA.
Honolulu, Tusede, Aperila 11, 1843.
BOLABOLA.
Ua lohe kakou mamua ua lawe ka poe Farani ia Bolabola, a ua kau ka hae Farani malaila: eia no keia mea hou a makou i lohe iho nei; ua holo malaila kekahi moku manuwa Beritania o Talbot kona inoa, aole ona hooiaio i ka hae Farani; aole hoi hookani na pu aloha ia ia; ee iho la ke alii o Pomare maluna o ua moku nei, a kau koke iho la ka hae kahiko o kela aupuni maluna. Aia malaila e ku ana kekahi manuwa Farani, a mai kaua maoli na manuwa elua no keia hana; aole nae ki pu no ka lohe ole o na alii nui o na ulu moku, oia hoi na Ademarala; nolaila oki wale, a holo koke na moku e hoopii.
Mahope mai, ku ma Bolabola ka manuwa Beritania, o ka Vindictive kona inoa; nana no i hoihoi mai ia Mi. Pritchard ke kanikele Beritania, a lawe mai hoi i kekahi mau makana maikai no Victoria mai na Pomarewahine. Ahaolelo ke alii manuwa me na lii Bolabola a me na kanaka he nui loa; hoole ko Bolabola i ko Farani; aole makemake e lilo ka aina ia lakou, a nolaila, ua kau hou iluna ka hae kahiko o Bolabola me ka papale alii iwaena; a ua oleloia ua paa ka manao o na lii Beritania e paku i kela aupuni a e hoole i kona lilo ana ia Farani.
KA MARE.
Ua mare iho nei i ka la 23 o Maraki Mi. Robert G. Davis laua o Harieta S. Hammatt; no Honolulu nei laua a elua. Na Mi. Damana ka olelo mare.
Ke holo mai nei na moku okohola; ke lohe nei makou aia ma Lahaina na moku okohola he 31. Eia ma Honolulu nei 8.
Na haole e noho ana ma Hawaii nei. Ua heluia i ka la 1 o Maraki 1843.
Na kane haole i mare me na wahine haole 61
Na kane haole i mare me na w ahine Hawaii 57
Na kane haole wahine ole 74
Na wahine haole i mareia 61
Na wahine haole noho kane ole 4
Na wahine Hawaii i mare i na haole 57
Na keiki keokeo 143
Na keiki hapa haole 119
576
E hoolawe i na wahine Hawaii me na keiki hapahaole 176
koe 400
Na misionari Amerika mai kinohi mai, na makua me na keiki 198
Na haole Amerika e ae 202
KUAI RAMA.
Ua ae iho nei ka Ahaolelo Beritania ma Honolulu nei i kekahi mau haole e kuai liilii i ka rama.
Eia ilalo ka lakou palapala i kukalaia.
"No ka uku ana i na dala $150, e haawi e ia mai i kela hapaha, keia hapaha o ka makahiki, ua aeia ka hale ai a me ke kuai liilii i ka rama iloko o ua hale nei; no ka makahiki e pau ana Aperila--: e like nae me na kanawai a me na rula o Hawaii nei o keia wa e noho nei; aka hoi e hiki no i ua Ahaolelo la, ke kahili aku i keia palapala ae i ka pau ana o kekahi hapaha o ka makahiki, ke maopopo loa ka hewa o kekahi hale, i ka ahaolelo Beritania no Hawaii nei.
I kela po i keia po e paniia ka puka o ua hale nei mai ka hora 10 o ka po a hiki i ka wanaao, a mai ka hora 10 o ka po o satude a hiki i ka wanaao o ka la noa; i kela manawa aole pono e kuai iki i kekahi rama ma kela pa."
Pehea keia? pono anei? Aole pono loa: eia ka pono loa, o ka hoole loa i ka rama, aole pae iuka nei; aole kuai; aole inu; aole hoopa aku. No ka mea, o ka rama ke kumu o na haunaele he nui wale; aole pau i ka heluia. Aole wahi mea pono iki o ka rama; he ano ino wale no kona. He kumulau hoolaha i ka ilihune, ka hakaka, ka hilahila a me ka make maoli. No ke aha la i aeia kekahi kanaka e kuai rama? Aole pono.
NA LIMAIKAIKA e hoopuka'ku.