Ka Nonanona, Volume II, Number 19, 14 February 1843 — Page 91

1843.] KA NONANONA 91

pali, waiho iho la lakou. Alaila hele mai la kekahi mea e ae. I mai ia ia, "E wehe aku au ia oe." I aku kela, "aole paha kala e hemo ai." Alaila wehe ae la ua kanaka la ia ia; a hoi aku la ua Duonisio la me kona ano maikai no; aole i pilikia a hiki oia ma ko lakou hale halawai a malaila oia i halawai ai me kona poe hoa. Aole i ikeia ua hai, aole loa no; a mahope iho, ua loheia mai ua hai, a ua make, ua luai koko. Alaila hele aku la ke kahukula e ike i kona mai, a hiki aku, aole ka he mai, aole hai, aole ano mai e waiho ana. A ke noho nei no o ua kanaka make la, aole mai, a ke hoomau mai nei no ia i kona lawehala ana i ke kanawai, aohe mea aa e hoopaa aku ia ia.
                Oia la, ke kumu ia o ua make ana la a kakou i lohe iho nei a ke kanaka pope.
                Eia ka mea kupanaha o kona ola ana i keia wa, aia no ia ma Kalaupapa ke noho la a ke ku e a i ke kanawai o ka aina. Kainoa ua make? Aole e kala kona make ana: ka lono no ia mai o a o, no ka poe pope mai no ia. Aole no hai. Aka ke olelo mai nei na kanaka o Molokai ke ola nei o ua kanaka make nei. Nawai ia i hoola hou mai ai mai ka make mai a ola hou la? Malama paha ua make no, o kona uhane wale no paha ka i ikeia e lakou. E ku ana paha la mawaena o lakou e lapu mai i kolaila poe i huli ole i ka pope. Ke hoole mai nei kanaka, aole o kona uhane o kona kino maoli no ka i ikeia e lakou mahope o kona wa i oleloia'i ua make a pehea la ia i ola hou ai? Eia paha, ua lohe pinepine kakou e hiki i ka poe pope ke hoola i ka poe mai, a ke hoala i na kupapau mai ka make mai. Ua maa lakou i kela hana, malama paha ua make io no o ua Duonisio nei a ua hoala hou ia e kona poe hoa paha, e ke kahuna paha, owai la ka i ike i ke ola?
                He mea pohihihi loa keia. Na kahi mea noonoo e wehe ae.

Lahainaluna, Dek. 2, 1842.

                He wahi ai no ka Nonanona, ua huipuia nae me ka ka wai a me ka aila, oia ka mea e wali ai. Aloha oe.
                Auhea oe e Unauna ka haumana kuauhau a Auwae ka mea i ike, a maopopo loa maloko o ko mau buke kahiko loa a Wakea i kakau ai.
                E Unauna e, e noho mua ilalo, e noonoo, e pelu iki mai, e heluhelu iki iho, e noonoo iki no a maopopo loa; alaila e kakau iho me ko akamai.
                Mai kuhihewa a pii i ka lapa manu ole. A puiwa i ka laau pakuikui a ka poe lawaia, a hei i ka pa, aole i ka mole o ke kamanialii.
                E Unauna e; E ninau hou aku oe ia Auwae? Malia paha o hai hou mai ia oe no Kepoookalani, malie paha, ua poina ia ia, aole paha i hai mai ia oe.
                E U. e, Ua komo anei o Kepoookalani ma ko Liholiho ma palena hui? ina ua komo, ua hewa ke pai ana, aka, ina ua komo ma ko Kamehameha palena hui, ua pono no ia he mea ia e hui ai laua elua i hookahi ano. O Kepoookalani, oia no o Ke'liimaikai, he inoa hou ia, o Kepoookalani no kona inoa kahiko, no ka hana maikai kela inoa; na na kanaka o Kipahulu i kapa aku o Ke'liimaikai.
                O Ke'liimaikai oia no ko Kamehameha kaikaina; no ka mea, hookahi o laua makuakane a me ka makuwahine.
                E U. e, aole kela o Kepoookalani keiki a Kameeiamoku laua o Kamakehikuli, ke kane a Alapaiwahine ka makuakane o Kamanawa.
                He mea e ko kuhihewa a me ka nana pono ole, a maopopo, alaila hoohewa wale aku. No hea la ke kuhihewa? No ka maka paha, malie he uuku ka ike, e hoonui hou ae, i mahuahua ka ike; e hoomahuahua hou i ke poo, i nui ka noonoo.
                O ka mea paio mai ia'u ma keia kuhihewa: e ku no ia ma ka puka o kahoka, a e haule iho malalo o kuu mau wawae, a e kolo aku ilalo me he naio la.
                Auhea oe U. ka mea i ike a i ao ia ma ke kuauhau, a ua like ka ike me na hoku o ka lani i uhi ia e na ao ua i ka po. Aole au i ao ia ma keia mea; o ka pu a me ka pauda, ka mea e lele ai ka poka.
                O ka naauao a me ka noonoo, oia ka mea e lele ai ka manao, a nana no i paipai i ka lima e hana a e kakau.
                E Unauna: Ua kakau au i keia kuau-