Ka Nonanona, Volume II, Number 7, 30 August 1842 — Page 31
1842.] KA NONANONA. 31
ka mea, he mea mau ia lakou ke ao aku penei, E hiki no i ka pope ke hooki aku i ka noho alii ana o na'lii nui o keia aupuni kela aupuni, ma kona makemake; a e hiki i ka pope ke papa aku i na kanaka o keia aupuni kela aupuni, i ole lakou e malama hou aku i ko lakou alii, a lilo i mea ole ka lakou hoohiki ana mamuli o ko lakou alii ponoi.
Eia hoi kekahi mea a lakou i ao aku ai, e hiki no i na kanaka o keia aupuni, kela aupuni ke kiola aku i ko lakou mau alii, ke ae mai ka pope. A ina manao ka pope, e waiwai oia ma ia hoole alii, e ae koke mai no ia. Eia hoi, ina he ku e oiaio kekahi alii, e pono no ka ekalesia ke kiola aku ia ia. He ku e oiaio ka inoa a lakou i kapa aku ai i na kanaka a pau i haalele i kahi manao o ka pope. O ia mau mea a lakou i ao aku ai, oia ka lakou i hooko ai ma na manawa a pau i hiki ia lakou ke hooko, ma ka hana io ana. Oia ka lakou i manao ai e hooko, i ko lakou hooikaika pinepine ana e pepehi ia Elisabeta, ke alii wahine nui o Beritania, me ka pu, i kekahi manawa, me ka pahi, i kekahi manawa; o ia mea hookahi no ka lakou hooikaika ana e pepehi ia Iakoba, ke alii nui, a me kona poe kuhina alii a pau, me ka pauda, a me ke kipi. He 36 barela pauda i hunaia malalo o ka hale ahaolelo o lakou. Kokoke ka wa poha mai, a ikeia; a o ka poe pope nana i hana, he 80 lakou, pau loa lakou i ka make no ia kipi ana. Pela ka lakou imi ana i ka make o Kale I., a me Kale II., a me na mea e he nui loa.
Aole nae ma Beritania wale no ke kipi ana o ka poe pope; ma na aina e no kekahi. Oia ke ano o ka make ana o Heneri IV., ke alii nui o Farani, a me Konele, kela alii kaulana, a me na'lii hoole pope a pau i pepehiia ma Farani, i ka la o Baretolomaio i ka makahiki 1572. Aka, eia kahi hana kupanaha loa a ka poe pope; o ka make ana o kahi alii nui ia lakou, ma ka lakou hookomo ana i ka mea make maloko o ka mesa ahaaina a lakou. He pepehi kanaka kupanaha loa keia; no ka mea, akahi no kakou i lohe i kekahi poe ma ka honua i hookomo i ka mea make iloko o ko lakou akua, i mea e make ai ko lakou alii!! Malama ua ikeia ia hana ma Hawaii nei i ka wa kahiko, i ka wa hoomanakii?
7. He aoao makapo ka aoao pope. O na oihana pope he mau mea ia e alakai i na kanaka mai ke ala aku o ke ola. Ua huna lakou i ka make mau loa, i ike ole ka poe hewa io; aole nae e hiki ke hoomakapo i ka poe haipule io. Ua uhi mai lakou i ka lua ahi me ka punawelewele, a kapa aku lakou ia punawelewele he kahua paa. Huna lakou i ke ano ino o ka hewa. Aole ike ka poe pope i ke ano ino o na hewa a pau; aole makau i ka hewa; aole makau i na hewa ino loa; aole makau i na hewa a lakou i kapa ai he mau hewa make. Ua hooluolu lakou i ka poe hewa, a hoomalu ia lakou iloko o ka hana ino, like loa me ka makemake o ka poe hewa.
(Aole i pau.)
O KA POPE MA KAU.
He manao hoakaka ko'u ia oe e ka Nonanona i ka hana a na kahuna pope (o Ioakimo) ma Kau nei. Hele mai la oia i ka hale o Pipi, oia ka lunaauhau o Kau, a komo i ka hale, e noho ana o Pipi. Haawi ae la o Pipi i ka noho ia ia, a noho iho la ia ma ka noho. Noho iho la o Pipi