Ka Nonanona, Volume II, Number 7, 30 August 1842 — Page 30

30 KA NONANONA. [AUGATE,

                Eia kahi hewa ino kupanaha, kupono i ka pope, kupono i ka Diabolo. Na ka poe pope i hoomakaukau i pauda malalo o ka hale ahaolelo o Beritania i ka maka. 1605; ina i poha mai, a make ke alii nui o Beritania, a me na kuhina alii, a me ka ahaolelo alii a pau, i ka minute hookahi. Mahope mai, i ka makahiki 1641, i ka wa o Kale I., ke alii o Beritania, ohumu pu ka poe pope e luku i ka poe hoole pope a pau ma Irelani. Oia ka lakou i hana io ai. Pepehi wale ia na kane, a me na wahine, a me na keiki liilii a pau, ka poe waiwai a me ka poe ilihune; ano e ka hoomainoino ia o ko lakou mau kino. Puhiia na hale o lakou i ke ahi, a nui wale na kanaka, wahine, kamalii, pau pu me na hale wela. Hookahi haneri tausani ka i make ma ia luku ana. Aohe o lakou hala; aka, ua manao ka poe pope, ua pono ka pepehi i ka poe a pau i ae ole mamuli o ka pope. Ma ia manawa kau lakou i kanawai, aole e ola ka mea hoole pope ma Irelani.
                I ka makahiki 1668, hui pu ia ka poe pope a pau ma Beritania, a ma Farani, a ma Sepania, e imi i ka make ana o Kale II., ke alii o Beritania, e auhuli i ke aupuni, a e hoopau loa aku i ka pule hoole pope malaila. Hai e ia mai ko lakou ohumu ana, a hiki ole ia lakou ke hooko. I ole ia hai ana mai, ua ulaula na muliwai o Beritania i ke koko o kanaka. He aupuni pope ke aupuni o Beritania i ka wa kahiko loa; a pepehi wale kekahi poe alii o Beritania i ko lakou poe kanaka haipule no ko lakou hoole i ka pope. Aka, huli kahiko ia aupuni i ka pono; a mai ka wa i huli ai lakou, kupaa ia aupuni ma ka aoao hoole pope. Nolaila, aole pau i ka heluia na manawa i imi ai ka poe pope i ka make ana o na'lii o Beritania, a me ka hookahuli i ke aupuni. Pakele nae lakou a pau. Hookahi alii nui o Farani i make ia lakou, o Heneli IV., he alii kaulana, a minamina nui ia; a hookahi kuhina alii i make ia lakou, o Konele kona inoa, he alii ikaika i ka hoole i ka aoao pope.
                Ua manao kekahi poe, i ka wa kahiko wale no ka ka poe pope pepehi ana i ka poe haipule. Aole loa pela. Aole i ano hou ka ekalesia o Roma. O kona ano kahiko o kona ano mau no ia. Elua haneri makahiki wale no mamua aku nei ka luku nui ana ma Irelani: 174 makahiki mamua aku nei ka hui pu ia o ka poe pope ma Beritania, a me Farani, a me Sepania e pepehi i ke alii o Beritania. Kanahakumamaha wale no makahiki mamua aku nei, i ka makahiki 1798, hooikaika hou ka poe pope ma Irelani e luku a pau loa aku ko poe hoole pope malaila. Ma keia manawa kokoke loa no, ua hoomaauia ka poe hoole pope ma Farani, ma Sepania, a me na aupuni e o Europa. Aole nae i lohe pinepine ia ka make ana o ka poe hoole pope i keia wa e noho nei; no ka mea, ua laha ka malamalama i keia wa; a ua akaka loa i ka poe pope, ina luku wale lakou e like me ka wa kahiko, e hoinoia lakou e ko ke ao nei a pau loa. Ina e huipuia ko lakou mau pepehi kanaka a pau loa, mai ke kumu mai, auhea ka poe hookahe koko nui e like me ka poe pope? Pono na'lii a pau o ka honua e hoomanao i keia mau mea i ole lakou e honi hou i ka manamana nui o ka wawae o ka pope, e like me kahi mau alii o Europa i hana'i mamua.
                6. He aoao kipi ka aoao pope. No