Ka Nonanona, Volume II, Number 2, 21 June 1842 — Page 7

1842.] KA NONANONA. 7

mau konohiki aku malalo o lakou. I keia manawa ua pau ia auhau ana, aole auhau iki keia poe a pau, o ke alii nui wale no.
                Mamua, ina ino ka manao o ka Haku aina, hemo koke kona hoaaina, pai wale aku no, a haawi wale i ka aina no ka noi ia mai. I keia manawa ua pau ia hana, ua paa ka aina, aole hemo no ke hewa ole.
                Mamua, ua kapu ka moana, aole hiki i na kanaka ke lawaia. I keia manawa, ua noa ke kai, pono no i kela kanaka keia kanaka ke lawaia, uuku wale no na kai kapu.
                Mamua, he auhau moku auhau Kalana, auhau Okana, auhau Poko. I keia manawa ua pau ia mau auhau, ua kapu.
                Mamua, ina makemake ke alii i ka waiwai o ke kanaka hiki no ke lawe, hao wale, kii wale e ohi , aia no i kona manao wale no, aohe mea nana e hoole. A pela no kela alii, keia alii, a pela no na konohiki i ko lakou poe kanaka.
                I keia manawa, ua pau ia hana. Aole alii e pono ke hana pela. Ina hana kekahi, ua pau koke kona noho alii ana ma keia pae aina.
                Mamua, ina nui na keiki a kekahi kanaka, o kona kaumaha ia, no ka mea, ua nui kona auhau. I keia manawa, o na keiki ka mea e kaawale loa'i na kanaka i ka hana, a me ka auhau o ka aina a me ka auhau o ke kino.
                Mamua, hiki i na'lii ke kii aku i na kanaka e hele i ka hana mai kekahi welau o ka aina, a hiki i kekahi welau o ka aina. I keia manawa ua kapu ia hana, ma kahi kokoke wale no e hana'i.
                Mamua, ina manao ke'lii e hana na kanaka i kana hana, aole hiki ia lakou ke hoole, e hana no a make ka malama, make ka malama. A pela no kela alii keia alii, kela konohiki keia konohiki.
                I keia manawa, ua pau i a. Ina hana kekahi alii pela i na kanaka o kona aina, o kona hewa ia e hemo loa ai na kanaka, aole hana hou i kana hana a hiki i ka manawa i oleloia iloko o ke kanawai.
                Mamua, he mea mau i na kanaka ke hana i ka poalua o kela hebedoma keia hebedoma, a pela no ka poalima: eha la no ke alii i ka malama hookahi, eha hoi no na konohiki, hui ewalu la no ka malama. A ina i manao ke alii e oi aku, oi aku no. I keia manawa, ua hoemiia eono wale no la no ka malama, a koe he iwakalua no na makaainana.
                Mamua, ina hele ole na kanaka i na la hana o ke alii, pau na hale i ka puhiia i ke ahi. I keia manawa ina aole hele ke kanaka, he hapawalu ka uku, a he hapaha no hoi kekahi.
                Aka, ke uwe nui nei na kanaka i ke kaumaha. Mamua aole i oleloia, he kaumaha. Akahi no i olelo nui ia ke kaumaha, i keia wa no i ka hemo ana o na mea luhi loa, i oleloia maluna. Mai pono nae keia olelo a na makaainana, ina ikaika lakou, i ka hana i ko lakou mau la iho. Aole ka! Ua molowa lakou i ko lakou mau la, a malaila, ua nahelehele kekahi aina, ua uuku ka ai e ulu ana. No ke aloha maoli o na'lii, ua hemo kela mea luhi i oleloia maluna. Aole na na kanaka i olelo mua mai. Na na'lii i hoohemo wale aku no. Nolaila ua ino kela olelo a na makaainana e olelo nei, he kaumaha, aole kaumaha, he molowa.
                No keia olelo ino ana o na kanaka, a no ka lakou hana ole i ko lakou mau la iho, nolaila ua kauia keia kanawai hou,
                1. Ina ikeia ka aina, ua nahelehele maoli, a ua uuku ka ai, he aina maikai nae ke kanu, ina pela, e hemo no ia hoaaina, ma ka hookolokolo nae e hemo ai, aole ma ka manao wale o ka haku aina. O ka mea i hewa ka hana ana oia ka i hemo. Ina o ka hakuaina oia, ina o ka hoaaina oia no.
                2. Eia kekahi, e hoomanawanui no i keia makahiki hou hookahi, a ina e mau keia molowa o na kanaka, alaila ina ike ka Lunaauhau i kekahi kanaka e noho wale ana me ka hana ole i ko na makaainana mau la, alaila e lawe no ka lunaauhau i kela kanaka a hoohana ia ia i ka ke alii hana, a po ia la, a pela no ke konohiki, ke ike aku oia i ke kanaka e noho wale ana ma kona aina. No ka hana ole o na makaainana i ko lakou mau la keia. Ina hana lakou i ko lakou mau la, alaila, aole lakou e kii ia e hana i ko hai hana.
Ua hooholaia keia mau olelo e na'lii a me ka poe i kohoia, a ua kakau hoi maua i ko makou mau inoa i keia la umikumamaono o Mei, i ka makahiki o ka Haku hookahi tausani, ewalu haneri me kanahakumamalua, ma Lahaina, Maui,
KAMEHAMEHA III.
KEKAULUOHI.

NO KA HOONOHO ANA I MAU LUNA HANA NO KO NA MAKAAINANA MAU LA, Aperila 20, 1842.

                He mea pono i na lii e koho i mau kanaka noonoo, a e hoolilo ia lakou i poe luna hana no na makaainana, a ma na la o na makaainana lakou e hana ai, a e hoonoho pakahi ia keia poe luna ma keia pae moku puni.
                No Hawaii hookahi, no Maui a me Lanai hookahi, no Molokai hookahi, no Oahu hookahi, no Kauai a me Niihau hookahi.
                E hele kela luna keia luna ma na okana o ko lakou moku iho, a e huipu me na maka-