Ka Nonanona, Volume I, Number 16, 1 February 1842 — Page 73
1842] KA NONANONA 73
KA NONANONA.
Honolulu, Feberuari 1, 1842.
Ninau paha kekahi, heaha ka hewa o kela hula ma Lahaina? Eia ka hewa,
1. Ina i hoolanaia kela mau lealea kahiko o Hawaii nei, o ka haalele no ia o na kanaka i na hana naauao a pau, a hoi hou ma ka lealea wale no. Alaila emi koke ka mahiaai, ka lawaia, na hana hoolimalima me na haole, a emo ole ka ilihune.
2. Ua huipu ka hula me na hana ino a pau; ua komo pu ka ona, a me ka moe kolohe, a me ka hoomana kii, a me ka noho palaualelo, a me na mea like iloko o ka hula: a ina i lanakila keia mau mea haunaele, mahea ka malu, a me ka hanohano o ke aupuni? Ua lilo. Aole anei? Pehea ka wa ia Kaomi?
3. Ina he hula ma kela wahi, keia wahi, haunaele loa na kula, a lilo i mea ole. Pehea ma Lahaina? Ua noho pono anei na keiki i ke kula i kela mau la hula?
4. O kela hana, he hana waiwai ole. Heaha ka waiwai i loaa mai malaila? aole loa. He hana lapuwale, ku pono ole i ka naauao.
5. He mea ia e keakea ai i ka pono o ke Akua, a me ke ola o na uhane. Ina i lana ka manao o na kanaka ma kela lealea kahiko, o ka pau no ia o ko lakou manao, i ko ka uhane.
WAIMEA Dek. 11, 1842.
Auhea oe, e ka Nonanona.
Ke hoike aku nei au i ka'u hana maanei. He kula hoomakaukau kumu ka'u, 30 haumana; no Hamakua kekahi, a no Waimea nei no kekahi. He mau kanaka makua kekahi, aole nae he kamalii loa; 2 1/2 malama o ke kula ana, alaila hoike; 2 la i lilo malaila. Eia na mea e hoikeia'i.
Ui Ekalesia, Hoike Uhane, Hoike Akua, Helu naau, Helu kakau, Palapala aina, Kakau lima.
Maikai ka hoike ana. Mahuahua ka ike, a me ka naauao.
A pau ka hoike, i aku la au i na haumana, hoomaha kakou a Ianuari 1842, alaila kula hou, ke ae mai ka Haku. Ua pau lakou i ka hoi aku.
Ma keia hoomaha ana, ua hele aku au i Hamakua e nana ia kihapai nui. Ua pau na la he 10 malaila.
83 mile i hele ia.
30 halawai me na kanaka makua a me na kamalii.
12 kula kamalii e hoikeia.
642 haumana.
310 ma ka heluhelu palapala.
196 ma ke kakau lima.
300 ma ka helu kamalii a me ka helu naau.
45 ma ka helu kakau.
54 ma ka Palapala aina.
160 kamalii i loaa'i ka heluhelu
120 " i loaa'i ke kakau lima i keia makahiki i hala aku nei.
150 hoahanau hihia.
37 hoahanau haule i hoihoiia mai
37 hoahanau haule i mihi, aole nae i hoihoiia mai.
29 ka poe huli mai, aole nae i hookomoia.
132 ka poe i make i keia makahiki,
80 ka poe i hanauia.
21 keiki liilii i bapetizoia.
1000 hoahanau, e kupaa ana iloko o ke aupuni.
167 kanaka i huli aku i ka pope.
Ninau aku au, no ke aha i huli ai