Ka Makaainana, Volume XI, Number 9, 27 February 1899 — KO KAKOU KULANA. [ARTICLE]

KO KAKOU KULANA.

I ke kalai ana malalo o keia kumumanao, ke manaolana nei makou e lawe ana ko makou poe heluhelu i ka makou mau hoakaka ana me na manao kaulike, aole liei me ka awiwi i ka haawi koke iho i ka olelo hoolloio o Ica hewa a pono paha me ka noonoo akahele mua ole. Aole uo keia he kumuhana uuku,. uo ka mea, ke hoomaopopo nei no makou aole loa i mōekahi ka nooiioo o ka lahui no ko kakouleulana e ku nei a me ko ka wa e hiki mai ana. Ke hoomaopopo pu uei 110 hoi niakou, e like no me ka paa o ka waihooh.u o ko kakou ili mawaho, pela nV "ka paa o ko kakou maiu manao maloko tne ke aloha i ka aina, a me ko kakou hae hoi, ka hpailona o ko kakou kuokoa, Ē kala mai tia lani ina he maji mānao paākiki kuhihewa ana keia o kakou, — he mea hoi ria makou ē hopohopo loa nei.. ' No keia haawina i lgaa ike kanaka Hawaii, o ia pjtha, hoi ke aloha kupouli, ua like ia me he ohu la e uhi ana mauiua o ko kakou mau maka, a hiki ole ai ia kakou, a i ka hapanui paha o kakou, ke ike a hoomaopopo i ko kakou kulana, a e kala mai ia makou no ko makou hoomanao ana ae i kekahi o na olelo a ka Hoola, i ka i ana mai: "Aole anei oukou i noonoo! Aole anei i ike? Ua paakiki anei ko'oukou naau? He niaka no ko oukou, aole anei onkou i ike? He uiau pepeiao no ko oukou, aole anei oukou i lohe ? Aolo anei oukou 1 hoomanao?" Aoie keia he lawe ana mai i ke kuleana o kū, mea e ku ana mn ka awai,

aka, : ina ka koueh oo t n aopo po iho ana i k.o ano o keia mau I olelo, ke aiaii-'io lioi inakou aole 110 lakou i ku kaa wale loa niai ko kakou kulana aku, maloko a mawaho. Ma ko makou nana ana, noii ana, haliā ana, a hoomaopopo ana, ua hiki ia niakou ke ike

he nui no na poe oiwi e kue mai ana i ko makou mau manao, e keehi mai ana i ka makou kalai ana a e hoomakaua mai ana hoi i ka makou mau hoakaka ana; aka, o ko makou kahua ia, o ka paio aku maluna o ke kumuhana a makou i ike ai he mea pono ia no ka lahui holookoa, nie ka hoakaka pu aku hoi i na kiamu, a e hewa no auanei makou ke ike i ka hana pono a hana oie. E like me ka makou i olelo ae nei, e like me ka paa o ka waihooluu o ko kakou ili, pela no ka paa i o ko kakou mau nianao, pela no ka paa o ka manaolana o j ka lahni no ka hoihoi hou ia I mai o ko kakou kulana o ka wa i hala. Aka, e hoomanao iho kakou, aole ma o ka paa ana o ka manaolāna e hookoia ai ko kakou mai: makemake. 0 ka manaolana hana ole he manaolana palaualelo ia, a he 01 loa aku o ka pono ke kiola koke ae ia mau manaolana i ka makani. "Kokua ke Akua i [ na poe kokua ia wahi a ka olelo; alaila, e kokua mai ana anei ke Akua ia ka- | kou ina e nolio wale aiia kakou j maluna o na noho-paipai me : ka hoao ole e liana i kekalii i hana e Inki ai i ke alolia o | ]*e Akua ke kokua mai? t r ■■■ ■ j Oka makou īa e makemake | nei i ka lahui e hoomaopopo. | (1. ) I ka wa o ka hookahuliia | ana o ka nohoalii kapukapu o [ Hawaii malalo o ka Moi(wa- ( hine) i aloha nui ia Liliuokalaiii, \ ua paulele a hilinai aku la ka Moi

a me ka laliui i ka lioopono o ke Aupuai Amorika. Hoaha ka oiea i ikeia? (Manaka uiakou i ke kuekaa iiou aku i *na hāna hoapaapa, loloiahili, epa, a, o ka hope loa 110 hoi, paknha limanui a Ua aupuni auela/,mikanele" la o ka aina hemolele. j (2.) I kp kakou Ike ana ua hoohokaia ko kakou mau manao hiliuai i ka hoopono o ke Aupuni Anierika, ua hoohuli ae kakou i ko kakou mau manaolana i ka hoopono o kekalii mau Mmia o ae o ke ao uei,- a oi loa aku hoi ia Pelekane—na laUou e kokua mai ia kakou nia ka hoihoi hou ana mai Iko ka-

J kou kuokoa. A heaha ka mea : i ikeia? (E nana aku 1 ka pane a ke Kakau ilelo o ke Keena o ko na Aina E.o Beriiania Nui i ke noi a Mi'. H...! A. Wilimana, ka elele o ka Moi(wahine), ma ka Helu 6 o Ka Makaainana.) Me keia mau hoike maopopo lea, ke mau nei no anei ka paa o ka : manaolana o ka lahui rio ka hoihoi hou ia mai o ko kakou kuokoa? Ia wai kakou e hilinai aku ai nana e hooko mai ia | hana? E pane mai auanei paha hoi' kekahi o ko makou poe heluhelu, "I ke Akua!" Ke ninau hou nei makou ? he wa anei kekahi a ke Akua i hana ai i kekahi hana no ka pomaikai o na kanaka'me ka agena ole nana e lawelawe ka hana? Ke hoole nei makou, Aole. Aka, malia paha, e olelo mai ana no kekahi, aole n o i pau ko Amerika manao no ka hoihoi mai i ke kuokoa o Hawaii. Ke kanaiua loa uei makou, uo ka mea, he momi o Hawaii i lioomakalelio loa ia e Amerika n.o kekahi manawa loihi, a ua. kali wale no oia 110 ka hiki mai o ka wa kupono ana e lalau mai ai. Na Kivini i haawi aku i ka manawa kupono i ka aeko e hoopapa ai i ka hua pea, a na ke kaua Sepania hoi i haawiakui ka manawakupono loa no ua aeko la e uhai ae ai; ano, ua pala ka hua pea, ua uhaiia, a ke paaia nei e ka maiuu lepo o ka aeko, he mea paakiki loa ka manaolana aua e hemo hou mai ana. A ina aole i.l-awa keia mau hann. a Amerika no kakou e hoomaopopo ai, alaila, o kakou na poe 110 lakou na maka aole nao he ike, na pukaihu aole nae lie honi, a me na pepepeiao i nele me ka lohe. Nolaila, ō ka makou e ao aku nei me ka ikaika i ka lahui e hoomakaukau no ka wa e haawiia mai ai o ka pono kolio balota kaulike, a ilaila auauei e ku ai ka makaia a e na ai hoi o ka inaina; no ka mea, ina 110 paha e loaa ana ia kakou kaula 'kaohi o ka hoopono- . pono aupuni, he manaopaa loa ko makou e lilo anā' ia kakou na kaula o ka walia o ke eke o ka waihona o ke aupunī. He wea maopopo ioa keia ina kakou e ike lea mai ana a konio iho ka naauao iloko; aka, i hooaiau no i ka nonohua a me ka paakiki, e puhili ana kakou a lilo i x>le wale a.kuewa maopopo lofc iloko o ko kakou ainā oiwi ponoi nei. Aole anoi lioi i hooa niai ka manawa e pau ai o ua kualu niai na uiaka aku kakou a e Ike moakaka

ae hoi no kakou iho i na niua e hoea mai ana mamua pono o I kakou iloko oka manawa ma- ; mao loa ole aku? v īa makoui lawe uiai ai i keia kumuhana a waiho aku iko makou mau manao hoakaka imua oka lahui, aole loa makou e hoao ana e alakai i ka lahui no ka hooko ana aku i kekahi hana e noonooia ana, aka, e ake ana makou i ka lahui e ike a hoomaopopo koke i na mea i hanaia. No na makahiki elima a oi kakou i ku ai me kekali.ana ia wai la o na aoao elua e lilo ai o ka lanakila —mawaena o ka Hoohuiaina a me ke Aloha Aina. Ua ike kakou i ka hopena o ia hakoko - -ua keehi iho o Amerika i kona hoopono a nalowale alo iloko o ka lepo a kauoha uiai la e uuia hae maluna o Hawaii. Ua pau ka haua— <f ua hanini ka waiu/' Aka, e mau no anei kakou Ika ole ? Aole anei hoi he meapono no kakou e ike a hoomaopopo koke iho i ko kakou kulana a noonoo hou ae i alahele hou ? Ina aole e loaa ia kakou ka mea maikai helu ekahi, hoao aku e loaa ka mea maikai helu elua. Aka nae, aole e hiki ia kakou ke hōololi i ko kakou manao ke ole kakou e ike a hoomaopopo i- i ko "liakou kulana.