Ka Makaainana, Volume XI, Number 7, 13 February 1899 — Ka Hoopuni Kaua Nui I Lilo a i Paa ma ko ke Ao Nei Moolelo. [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

Ka Hoopuni Kaua Nui

I Lilo a i Paa ma ko ke Ao Nei Moolelo.

Olelo Hoakaka., Ma ka hoopuka ana aku i keia moolelo, aole i manaoia e hoaiai aku ike ano oka hooili kaua ana ma ke ano be oihana ia na kahi poe e hoohala ai i ko lakou manawa a e imi ai hoi i pono no lakou ma keia noho a ola ana; aole loa pel», eka, eia ke hoopukaia aku nei ma ke ano hoike aku uo na mea i hanaia ma ke kaua i ua au i hala ae mahope a i mea hoouaauao mai hoi ia kakou i 4 na ano hana i lawelaweia ai iloko ona au i o kikilo loa no ka hooko ana iko ke kanaka iioi e lanakila ae malaoa o kahi, ama ia ano hoi e noho poo a e hoomalii aku _ai 1 kahi ke hoopioia. E hoaoia aku . ana e hoaiai e like me ka hiki ma ke ano nni i ke ano o ka lawelaweia aua o ke kaua m.a ka hoopuni ana i na wahi ip* pohaku ia a paB, a e hoike aku i ke aholoa a me ke ahopoko o na aoao paonionī, aole boi ma ka mānao ana e hoolilo ia kakou i lahui puni kaus, no ka mea, ua hala ko kakou au o ke kaua, aka, i mea hoike a ao mai ia kakou e loaa ai he hopena pomaik»i a waiwai nui. LTa ul.u noai ka mapao hoaiai . aku mamuli oua hooili kana ana inawaeoa o lapana ame Kina he mau, mukahiki i kaa hope ae;a meke kauakoke anaiho nei no hoi mawaena o Amerika Huipuia a «ne Sepauia. He mea maopopo like * 110 ka hooD€e aQB'S P8 pūalikaua ma na

kahaa kaaa e like la rae ia ma ka papa kooaue, na ka me,a oi aku o ka qoodoo', ka maalea a tue ka noeBU ka eo a me ka laaakila aoau, a nolaila hoi, ua hoobalikeia no !ke kaiiua kaua me he papa konane la! E ikeia mai aoa no hoi e na poe holuheln o Ka Makaainana ,nri ka oiaio o keia mau hoaiai i Va wa e komo pooo aku ai kakou iloko o na kakele kamailio aua i oa hana o na au I hala hope i loaa mamuli 0 ka noonoo oi ae i haawiia mai * 1 ke kanaka, oia hoi, o ka piha hulnaa a ke oioiaa |ciekie loa, ke kiai makaala loa rae ka loaa wahi hiamoe ole.ka hoomaopopo !ea i kela a me keia mea, ke akahele loa ma na mea a pau e hoohanaia aku ai, ka hopo olē maoli no, ke kupaa maopopo loa e hiki ai ke pale aku i ke kuela mai a i kahi hoopio uHI ia mai paha hoi, na haawina hoomanawaniii kiekie k>a e alo ai i iia ehuehti a pau, me ka ike a pih» ōoeau kau». 0 M* mm

ta©a a© la he tn©a oo i.-ī e pouo -ai ke iwle aku ioaua o ke kahua moko «oko. Ko uele hoi ino i;i tnau haawina, ua makehewa no ka hele ana i ke kaua, a o ka aina no ia, nohoia iho, mai no ahoeuaku i waho a i kalii e. * E iike uo hoi mo ka hiki i ka inea uoahi ke haawi aku, pela no boi oia e pauee aku ai me ka hiliuai a me ka Lnanaohua e like aku aoa ia me na hoakal?a mauaua ae. Mamua loa aku o ke au Karistiano e hoomaka ai makou, a e komo mai ana no hoi me ke au o ke Kauoha Kahiko a i ko ke Kauoha Hou a heiea loa mai no iloko o keia

I keneturia e aneaue lo» nei e pau | aku. Ua manaoia iwaena oua hookui a puke ana mawaena o na iala like ole o ka lahui kanaka no ka hooholomua ana i ka. maoao ake pookela, ka hoomau ana i ke kuokoa, a i, ole ia, o ka hooia ana aku paha i na pono i kae, keehi a i hoopaopaaia -m.ai, 0 tia hoopuai kaua ana i paa i mea mooleloia ka mea waiwai a hoonaauao loa, e like uo hoi m'e ia 1 hoaiai mua ia aenei,no ira mea hoi, ua li ke oie no na mea ha oa. no ka pepehi a hoomake aku i lawelaweia ma kela ame keia au o ko ka honna nei.'* A uolaila hoi ( ke panaiia aku uei no me na mauao ohaoha a hoohialaai lot o ka Mea Unuhi.

BACETARA A. C. 2184. [Hoakaka —A. C.> Ante Cristo, ma ka olelo Latioa, oia hoi, Mamua o KaristOj a ma ka olelo Euelani B. G., Before Christ. Nolaila, e hoomaopopoia ke kauia A. C, ua likeno ia me B, C., a o ka makahiki hoi ia "Mamua o Karisto."] Ma ria ike noeau a pau, o ka Hikina ma ke alekai inaoaaa loa, a me he la ua maopopo lea ka oi loa aku o ka makauk«u inamua ae oko tia aupual Komohaua ma ka ha'ia uoi o ke papu ana ae i koo:\ luau kulauakauhale e like la no ho! ma ka hapaaui o na aoit hi%'v\ e t?e * 0 ka hoopuiii kauH mua i hikl ke loaa kahi hoakaWa aua ia kakou, o ia t!0 0 Bacetara (Bactra), a ua hoaiaiia mai hoi ia kakou ua pale - . vi ' ■ , \ apapu ia oia e ua.auo maoli a ke Akna l hana mai ai a me ka ike noeau a mai lilo pio ole'no i» Niuuso, ma.ke poo o fcek<\hi \aoo o 400,000 kauaka, ina kahi haua hoohalua a hoopuuihei i hooiuahui a hoo. uaaikeikeia aku iaīa e mis|, ka wahiue a'kekahi o koua mau aliikoa. Uahooia mai keia lioike aolo uo he mea hou ioa k» pa.le papu aua i ua kulauakauhnle, uu ku mea hoi, aole no e loaa he kulaua oi ac o ka mukaokau 1 oa iua he huua hoao mua ia oo ia wy. j Fka uaoa aku i ua haiiu » pau

o ka Hikina, me he la u* kwelaweia ma ke ano nunui !os, he nunui a laula na kulann!faubale } o ke kiekie o na pa a ooe na towera (hale pakui), a eae ka liohouu a akea o na anwaha ehoopuni ana, ua aneane e hiki ole ke inau&oioia. Eia nae hoi, ke kukuniia aku nei na hoike kuhewahewa a kuhalahala loa a fin poe kakao, moololo a kaha kii e na poe aoii mea kahiko 1 hflla i o kikilo loa me ka, hoailona uiaopopo loa o ka oioio—makeano uunuihewa-, hewa loa wale no na mea a pau 0 ka Hikina (Asia): kahi hoi o ke ola a me.ka. haua ana ake kanaka, ma na 'aiua i piha nonanona loa m* na kanaka, aia nui a pau loa me ke keakea ole ia ma ke kauoha ana a na poe alii lokoicTo piha haakei a ake hauohano hnokiekie.* ioa, <ua pau ka oleloia ana. no na Piramida, na paia pohaku o, Babuloua, a me na halealii o Baaīabeca raa ke anohe mau hana mana karaauao. Ua ake o Mnuso, moi o Asiria, kekphi o na poe hoeueu aui loa o ke au kahiko loa i ka uoho maluhia aua o ua maruo a kanaka, i kapaia he, poe Lanakila ma ka hoopio aaa ma ke kau6, e hoolilo ae ikaleialii (kalaunu) 1 mea nona e hiwahiwa, e hanoi hano .a e hooiianiia ai ma ka hoopio aua ia Bacetiriana 4 o Corai nei wa. Aohe mea ma ke kula palahalaha hamama akea e waiho kahela ana i hiki ke "kue mai i kahi pualik*ua o 400,080 kaoake; .e*a nae hoi> na kt;eia mai kaoa mau ho«(> h na no kahi wa loihi !oa e BaccUra, ke knlauakauhale po< . Oiai hoi, aia uo ma na paia pa pohaku, kn auwaha a me ke kulana ku-kefakel"a wale no ka palekana uo kahi uo- | laila no boi, ua ano meaUhi loa

no oa :«ea e hana aka i\i u>« ka hoopio aoa; a he men haohao ole no hoi i oei wa ks hoo-aaopopo ! iho no k« hiki ana i ua poe o ia wnhi ke pua kue loihi uaai uo kabi inanawa, he mea hoi 1 hiki ole loa' ke hnnflia ma ke aoo kaoa nna o keia au hoa o kakou, Ua hab»iia mai kakoa ma ka moolelo ua komo īa Semiramisi ka manao e hooh&lua a boo* puuih,ei—aoie uae hoi i hoikeia mai pehea a heah* 1& ke aao—4 i mamwli hoi o ia 1 lilo pio *i ke I kalauakaiihale, a o koua haka j hoi, ma ke auo on i wa!ea i.ko j kA hikiua poe, uo ka hoike ae : hoi i koiia uaaiiao pihd ! kf»i uo keia noonoo i ulu ae, ua | imi i kuuui no ka**a kaue e hiki i &i ke pepehiia a make, a hoalilo ! ae hoi ia.ia 1 wuhiue uaua, f no kahi man henke**i ! ka hoik* «e vi& auo lik« uo | ke ake hanohauo 0 keia walnue j uj6 ko mui hoii . uku pauai ai aia kti hookaawale ana aka iaia e like ; oie kana i haoa ai i kana | mua, 1 mea hoie hiki ai ke uoho uUi uie ka u)aua Uoekahi.