Ka Makaainana, Volume VII, Number 17, 26 April 1897 — Page 6
This text was transcribed by: | Toni Lynne Kaefferlein |
This work is dedicated to: | Cosette Mulder |
Ka Makaainana.
6 HONOLULU OAHU, POAKAHI, APERILA 26, 1897.
IOSEPINE
-KA-
EMEPERESE PUUWAI OLU O FARANI.
MOKUNA IX.
[Mai ka Helu 16]
No ia mau olelo a ke kaikamahine, ua pane aku la o Iosepine ma ka leta, me ka i ana:
"Ua kuhihewa loa oe, e kuu keiki. Ua ao aku au ia oe me na olelo moakaka laa, a aole hoi he mau manao awahua iloko o ko'u puuwai. Pehea la oe i manao ai he noonoo kekahi o'u e like me ia. Aole loa oe e manao ua manaoio au e lilo ana oe i hoa paonioni no'u. He mea oiaio ke nohoalii like nei kaua malalo o ia puuwai hookahi, aole nae ma ke kulana a me ka pono hookahi. A o na poe e manao ana ua ike lakou he aloha e ae ko kuu kane nou mawaho ae o ke aloha o ka makua a ino ka hoa'loha, aole lakou i ike i kona ano. Ua oi loa ae ke kiekie o kona manao mamua o ia mau noonoo hehena. O ka iini i ka nani a me ka hanohano ka mea nui iloko o kona noonoo; aole loa i hoohauoli ka naau o ka mea e iini ana i ka nani i na noonoo lapuwale ane e like me ia. O ia iho la ko'u ike i ko Napoliona ano. I hoike aku nei au i keia ia oe i ko'u manao maoli, i hoomalielieia ai kou manao kuhihewa. A i kuu wa i ao aku ai ia oe e aloha, a i ole ia, mai hookaawale aku ia Lui, ua kamailio aku au ia oe ma kou ano he wahine i ike i na mea i hanaia, he makuahine malama, a he hoa'loha maikai, a iloko o keia mau pili'na ekolu au e apo aku nei ia oe,"
MOKUNA X.
KA PONI ANA
I na la mua o ka makahiki 1802 ua kaukolo pu aku o Iosepine me Napoliona ma na huakai makaikai i na apana lehulehu o ka Emepaea. Ua hele puaku oia me kana kane i Liona e hui me na luna Italia no ke kuka pu ana no ke kulana a me ka ihiihi o ka Peresidena o ka Repubalika ma ia aoao o ka Alepa.
Ua malamaia keia hui ana me ka ihiihi e like me ko na moi. A e like no me ko Iosepine ano mau, ua lilo mai la no iaia na mahalo piha aua a na poe a pau, a me he mea la, e pii mau ae ana ko Iosepine hanohano i na mahina a pau. Ma kona kulana he wahine na ke kanikela mua, nona ka leo i hiki ole ke pale ae, a me ka punahele palena ole o Napoliona i kona lahui, na poe na lakou oia e papee mau ae ana iluna o ka hanohano, ua hoopuni mau ia o Iosepine me na kanaka he lehulehu e ake ana e hoolauna me Iosepine.
Mai Liona aku ua hoi laua i ko laua home hooluana ma Malamaisona, a malaila laua i hoo hala ai i kekahi mau hebedoma he lehulehu. Aka, mamuli o ko laua kulana i keia manawa, aole i loaa ia laua he wa hoomaha ma ka maluhia a me ka meha meha. E piha mau ana na alanui e hiki aku ai i ko laua ka kela me na makaainana, a e piha mau ana no hoi ko Iosepine mau keena hookipa me na kanaka kulaua a hanohano hoi o Europa.
I kekahi la nae, ua loaa ia Iosepine he manawa i noho kokoolua ai me kana kaue. Ia loua e noho ana, ua hookipaia mai la i o laua la kekahi kanaka aoo, nona na hiohiona a mekahi kuka e hoike mai ana, aia oia iloko o ka hakoko ikaika ana me ke ilihune. Ku mai la oia imua o Napoliona me ke aua wiwo, a kamailio aku la oia me ka pihoihoi me ka hoike ana aku iaia iho oia kana (Napoliona) kumu ao kakaulima.
"Akamai io no nae hoi au i ke kakau ia oe!" wahi a Napoliona i paue aku ai me ke auo pakike. "E ninau ae oe i kuu wahine heaha la kona manao no ko'u lima kakau."
Ku malie iho la ka elemakule me ke ano hoka. Ea ae la ko Iosepine poo iluna a nana mai la iaia me ka minoaka ana a pane mai la, "Ke hooia aku nei au ia oe, he maikai maoli no ke kii ana o kana mau hua palapala"
Ia manawa i hu ae ai ko Napoliona aka no na olelo a kana wahine, a haawi mai la i uku makahiki no ka elemakule, e hoomauia a hiki i kona make ana.
O ia kekahi o na haawina nani loa i loaa i ke kauikela mua, o kona hoomauao ana i kona mau hoa'loha o kona mau la kamalii. Ua hoomanao pu aku no hoi i kana mau kumu kola a pau nana ia i hoonaauao ma Beriene.
Aole i pau.
Ka Ono o ka Poi Huihui.
Iwaena hoi o kekahi poe o kakou, ua nui ka onoia o ka poi uouo a huihui, oia hoi, i ono, mikomiko a i awaawa maikai a kupono, aole hoi o ke ano i awahia a i malailena. Aia ka ono a huihui maikai mau o ka poi a loaa he waihona maikai. Ma ka Hale Oiwi wale no e loaa ai na ipu lepo maikai i kupono no ka malama ana i ka poi, o na ano no a pau, e like me ke kulana e makemakeia ana. E aho keia ano ipu poi mamua ae o ua umeke pohue, na pahu a me na ipu Kelemania (ipu lepo Pake). O ka hoao ae no ka pono.
A i ole no hoi ia, eia iho no na lako pola e kohu pono ai o ka poi iluna o na pakaukau, ua pa o na ano a pau, na lako aniani huikau, na ipu kukui, a pela aku, he nui loa ke helu papa aku. E loaa no malaila ke pena a me ka aila, na hulu pena, a pela aku. Mai no a hoopoina iki i
KA HALE OIWI
NUI KE PAHAOHAO.
Huai ka Po i Kona Ouli no ko ke Ao Poe.
[Mai ka Helu 16]
Aka, ina o keia mau puu kukua o na ahahui a i elua i hoaahuia e ke kihei "Kahoalii" o na elele mai o na mokupuhi (o ia hoi ke koho ana a na elele i na luna nui o na ahahui elua), ke hoike nei ka moe, e unuunu aku ana kahi ahahui i kahi ahahui. E huaiia ae ana na ino o ia mau ahahui e like me ka lawe ana ae i na mea a pau mai loko ao o ka puaa. A me he la, e hoea ae ana ia hana mai kekahi mea e noho pookela ana maluna o kahi ahahui e like me ka inoa o kekahi mea unuunu puaa i hoikeia ma keia moe. A ina o ka hoea io mai o ia ano pela, alaila, e loaa ana paha ka haina o ka moe a H. Keahi, he "haunaele lahui" ma o Nakina la ka hale inu rama. Aka hoi, ina e mihi kekahi i kekahi, e aho ia.
Aka hoi, ina he "Kahoalii" mano keia, alaila, e akahele i na olelo hoohiki a me na olelo hakina ai a hakina i'a, o walewale iho no nanea, hele i kahakai, pau poo a pau hiu ia mano. Aka hoi, ina e ikaika ke kinai ana a ka inoa Kahoiwailani ma ka hoi ana ae a hookahi wai o ka like, o ka pau no ia, aohe mano nahu.
12- Ka haina o ka inoa "Kahoalii," wahi a Pookela, "he himeni kela." A eia ke ano o ua Kahoalii la i himeniia mai ai me ka ike ole ia o ka poe na lakou i himeni mai.
"E ke Akua, kiai mai i ka lahui Hawaii,
E ola Kou inoa,
Nau e hoomalu mai i ke Aupuni Hawaii,
E ola Kou inoa"
Ma ka nana ana i ka manao o ke mele, ua loaa elua mahele:
1- Aohe pono o ka lahui, no ka mea, ke haawiia nei na ke Akua e kiai mai. 2- Aohe pono o ke Aupuni, no ka mea, ke haawiia nei na ke Akua e hoomalu mai i ke Aupuni Hawaii.
Heaha la ke kahua i hookumu maoli ia ai o ka manao o keia mele? Me he la, eia no paha iwaena o na ahahui, aohe e loaa ka pono o ka lahui i kahi o na ahahui. Ina eia iwaena o na ahahui ke kumu ino, alaila, o ka Aha Elele wale no ka mana ulaa i na kumulaau i kauuia e lakou. A i ole, eia paha keia pono ole o ke Aupuni me ka lahui iloko o kahi mau hana pili aupuni e hokuku nei. Heaha la ka puana, he ahi paha; he wai paha? Nanaia aku!
13 - Na leo o na poe himeni me ka ike ole ia o ko lakou mau kino. O na kino ike ole ia a o ka leo wale no ke loheia, he mau hoike ia po ka noo ana, hooneenee aku a hele aku o "Kahoalii," ke Pookela I hea la? I o palia, i u paha.
14 - O ka lohe ana i ka himeni, he hoike ia no na lono, wawa, nune, kamailio. Ina maikai ka leo himeni a ku i ka hoihoi, pela no e maikai ai na lono. Ina kalakala a hoihoi ole ia ka himeni, pela no na lono pono ole, lono hoehaeha a ukiuki, a kaumaha o ka manao.
15 - Ka inoa Pookela, ina ku keia inoa i ke pookela o pa hana pono, alaila, ua pono iho la, a ina ua ku ke Pookela i ke pookela o na hanaino, alaila, he lapuwale. Alaila, a Kalae-o-ka-Laau, pau ka pono (Kakina 8:7.)
O ka hope iho la keia e keia hoohanea ane.
KILOKILO DIMERATA.
S. K. PUA.
He Agena no na Waiwai Paa
He Mea huli i na Kuleana Aina i mea e maopopo ai;
He Mea Ohi i na Aie i hiki ole ke Ohiia e na Poe no lakou na Aie, a
He Mea Hana i na Ano Palapala Pili Kanawai a pau.
KEENA HANA: - Ma ke keena o R. W. Wilikoki, Alanui Konia. aug. 31 -1mk.
Hoolaha Manao Hooko a Kuai a ka Mea Paa Moraki.
Mamuli o ka mana kuai i hoikeia ma kekahi Moraki i hanaia e H. KAUAIHILO a me POIPE, kana wahine, o Kapaka, Koolauloa, Mokupuni o Oahu, ia Isaac Testa, ma ka la 20 o Augate, M. H.1899, i kopeia ma ke Keena o ka Luna Kakau Kope ma Honolulu, Oahu, iloko o ka Buke 119, ma na aoao 76, 77 a me 78.
Ke hoolahaia aku nei ma keia ua manae ka Mea Paa Moraki e paniku aku i ka Moraki i oleloia no ka uhakiia o ke kumu aelike, oia hoi, ka uku ole ia o ke kumupaa a me ka ukupanee i ka wa e kupono ai no ka hookaa ana, a mamuli hoi o ia hooko ana e kuai ai ma ke kuai kudala akea ma na Keena Kudala o W.S.Luce, Luna Kudala, ma ka
POAKAHI, LA 10 o MEI, 1897,
MA KA HORA 12 AWAKEA.
O na wahi i hoakakaia ma ka Moraki i oleloia, ua hoikeia malalo iho.
ISAAC TESTA,
Mea Paa Moraki,
Kumu: Kuike, ma ke dala gula o Amerika Huipuia.
I ka mea kuai mai na lilo palapala.
No na mea e ae i koe, e ninau ia A. Rosa, Loio, Alanui Kaahumanu, Honolulu.
Honolulu, Aperila 10, 1897.
Eia iho na wahi e hooliloia aku ana:
Akahi - O kela mau apana aina a pau loa e waiho la ma Punaluu, Koolauloa, Mokupuni o Oahu i oieloia, a i hoakakaia maloko o ka Palapala Sila Nui 1294, Kuleana 4364, no Kekaumiumi - iii 1 50 Eka.
Alua - O ke kuleana a pau loa i mahele ole ia o ka Mea Hana Moraki i oleloia iloko o ke Ahupuaa o Puheemiki, ma Koolauloa i oleloia, i hoakakaia maloko o ka Palapala Sila Nui (Aina Aupuni) 3053 no Kaaimanu a me kahi poe e ae - Ili@ 45 38-100 Eka. O kahi i oleloia; o ia no hoi kahi i hooliloia i ka Mea Hana Moraki e J. N. Kaouli ma o ka Palapala Kuai i hanaia ma keia la like me ke Palapala Moraki a kopeia ma ke Keena Kakau Kope ma Honolulu i oleloia, iloko o ka Buke-, ma na aoao -
Akolu - O ka aina a pau loa i @ akakaia maloko o ka Palapala Sila Nui 3012, Kuleana 4331, no Kaman@ nona hoi ka ili o 1 40 Eka, e waiho la ma Kapaka i oleloia, o ia no hoi kahi i hooliloia mai e S. Waiwaiole i ka Mea Hana Moraki.
Aha - O na aina a pau i hoakakaia iloko o ka Apana 2 o ka Palapala Sila Nui 2909, Kuleana 4055, no Kaukaliu, a hooliloia i ka Mea Hana Moraki e Keaka, kaikaina a hooilina hookahi ma ke kanawai e ola ana o Kaukaliu i oleloia, e waiho la ma Kapaka i oleloia. apr.12 @