Ka Makaainana, Volume VII, Number 9, 1 March 1897 — Page 3

HONOLULU, OAHU, POAKAHI, MARAKI 1, 1897. 3

UWILA MAI KA PO
No na Hana Malu o ke Ao e Noonooia Nei.

                Ua loaa keia moe ia'u i ka po o ka la 11 o Ianuari, a o ia keia malalo iho.
                I ko'u uhane e ku ana iwaenakonu o ke kulanakauhale, ike aku la ko'u uhane i ka haule ana o ka la a pouli piha ae la o Honolulu nei. I ka wa i pouli ai o na hale i loaa na kukui uwila, ua pau loa ko lakou mau hale i ka aia e ka uwila. I kela wa no a'u e ku ana i ka Nekina, lohe aku la au i kekahi haole e olelo mai ana me ka leo nui, "E okiia na poo o na kanaka mahope mai; o na kanaka mamua, aole. O kanaka maoli wale no ke okiia na poo." I kela wa i mahuka ai ko'u uhane no ka nui o ka makau. Ia wa au i puoho ai a hoomaikai aku la au i ke Akua. Amene. HENRY KEAHI.

Na Wehewehe Kuliu no nei Hoaka.

                He eiwa mahele o keia moe. 1, la; 2, pouli, huiia laua, Lapouli. He hoike ia no ka poino o na waiwai, a i ole, ka pilikia o na keiki, e laa ka ma'i, ka make, a i ole ia, ka makuakane a ohana paha.
                3, na hale, 4, hoolakoia i ke kukui uwila; huiia laua, na "hale i hoolakoia i ke kukui uwila." Nolaila, he mea pono ke imiia ke ano o ka hale, a o ia keia: O ka hale, ua like ia me ke kino o ke kanaka.
                No ke kukui uwila hoi i hoolakoia iloko o ka hale, ua like ia me ke ola, ka noonoo, ka ike a me ka makaukau o ke kino; a ina e nele kela kukui uwila o ke kino, o ka pau ana ia o ka ike, ka lohe, ka oni ana o kona kino, o kona make ma'i ia. Ina iho la ia o ka hoike a ka moe i ka mea nana ka moe a me kona ohana, he mea ehaeha no ia me ka pili kaumaha o ka manao; aka hoi, ina hoi e aui ae ka hoike a ka moe maluna o ka hana a mea okoa ae, e aho hoi ia.
                A ina ua aui ae keia mau hale i hoolakoia i ke kukui uwila maluna o kekahi poe e ae, alaila, pela io paha. He mea pono nae ke nanaia, a o ia keia: O na hale i hoolakoia i ke kukui uwila, ua like ia me na kino i loaa ka ike, naauao, makaukau, ke kuhikuhi-puuone, ka hoomalamalama ana aku a me ke ao ana aku i ka lehulehu, a ua kapaia lakou he mau alakai no ka lahui a he malamalama no ka lahui, e like me na poe hoolaha nupepa, a poe e ae paha e ao ana i ka lahui. E ahaia lakou? Ke hoike nei ka moe, ua aia lakou o ka uwila, oia hoi, ua upu wale ia no lakou. O ia a ana ae la a ke kukui uwila ke kumu o ko lakou pau ana, heaha ia? O ia no ka manao kinai i mea e pouli ai ka noonoo o ka lehulehu a nele hoi i na poe na lakou e hoomalamalama a hoonaauao aku i ka lehulehu, a o ia paha ka ka moe e hoike nei, aia no he enemi ke hoopuni nei. A ke kinai lakou, o ka uhi ana no ia o ka pouli ia Honolulu nei, ina iho la o ia ka hoike a ka moe, alaila, e nana aku i na mea e hoea mai ana no ia poe, a i ole, he kuniia no kela a me keia kino i ke ahi a Lonomakua. Nolaila, o ka haule ana mai o ka La a uhi iho kona pouli, ua like ia me ka olelo ana ae, aole loa i haupuia, e hoea mai ana kekahi la o kou hiolo ana e Honolulu au i ike ole ai, oiai, ua pouli oe i ka mea no au i ike ai. Ina o keia iho la ka hoike a ka moe no ka Pouli o ka La, ina ua ku ilaila, alaila, he mea pono no ke nana aku.
                A ina ua aui ae keia pouli e ka la maluna o kekahi mea kiekie iloko o ka aina, he mea kaumaha no ia, ke ku ka hoike a ka moe ilaila. No ka mea, o ka haule ana o ka la mai kona wahi kiekie mai, ua like ia me ka hoole ana mai, aole au malaila, ua pau ko'u nani, ua eleele au, a ua pau ko'u mana ma ko'u wahi i kauia ai. A ina ua aui ae maluna o kekahi haawina poino, haalele paha, holo, mahuka a me ka pee, ina paha pela ana.
                He mea pono no nae ke nana hou ia ka La me kona haule ana. O ka La, ua nalowale a pouli oia ma Honolulu, ua puka a ua malamalama oia ma kona wahi i haule aku ai (i hiki aku ai). I ka la 4 aku nei o Dekemaba i pouli iho ai ka la ma Honolulu nei, a i keia mau la mai la i puka aku ai ka la ma Amerika, a pahola ae la kona malamalama oi kelakela a puni o Amerika, a mamuli o keia malamalama i a ae ai na kukui uwila a a ae i na hale kino o kela a me keia i hoaia i na kukui o ka wahahee me ka hoopunipuni, a pau ae la na hale kino i ka aia, oia hoi, ua pouli iho la a ike iho la lakou i ka oiaio. A o na kilo, na kuhikuhi puuone o ke Aupuni Repubalika o Hawaii nei, ua a ae la ko lakou hale kino, e hoike ana i ka wela puni o ke kino, e hou ana, e uhu ana, e holoke ana, a e holo aku ana paha, i kulike ai me ka hapa hope o ka moe e i ana, (i kela wa i mahuka aku ai ko'u uhane). A me he la, e mahuka io aku ana paha. Nanaia aku na poe mahuka.
Aole i pau.

NA PALAPALA.

                [Aole maluna iho o makou ke koikoi o na hala a me na hewa no na manao i hoopukaia malalo o keia poo, aka, aia no maluna o na poe na lakou i kakau mai.]

Ka Ninau Hoohuiaina.

E KA LUNAHOOPONOPONO:
                Ia'u i hooki ai ma ka helu i hala, ua manao au ia wa aole au e kamailio hou aia a paneia mai a'u mau ninau, eia nae, ua ulu hou mai no he noonoo, a o keia mai ka puana no ia manao i ulu koke ae.
                O ka hoohui aku ia Hawaii nei me Ame rika Huipuia, o ia ka ka mea e palekana ai ka lahui Hawaii, wahi a na loio, oia o J. Lota Kaulukou, J. M. Poepoe, W. C. Achi a me C. L. Hopkins.
                O keia kumumanao, he kumumanao mua no i hoopukaia e Kaulukou a i hoolahaia ma ka nupepa Kuokoa, oia hoi, o ka hoohui aku ia Hawaii nei me Amerika Huipuia, alaila ka loaa mai ia kakou ka pono koho balota mai ia Amerika Huipuia mai, o ia ka ke kumu e pau ai ke komo nui ana mai o na Kepani.
                A no ka lawa ole o na noonoo iaia o kela kumuhana ana i hoolala ai, nolaila, koho ae nei i mau hoahui a hookahi ka haunaku pu ana iloko o ke kio lepo o ke kuhihewa. Aha ae nei makahiki i hala o ke koiia ana o ka lahui Hawaii e hoohui aku ia Hawaii nei me Amerika Huipuia, eia nae, he mea paakiki loa ia iwaena o ka lahui Hawaii, no na kumu, aole i hanaia keia hana me ka manao maikai a me ka manao ku i ke kanawai no ka hooponopono ana a ka Ahaolelo i ka pono o keia mea he hoohui aku. Ua hanaia keia hana mamua ma ke ano kolohe a powa i na pono pilipaa kahiko o ka nohoalii a me ka lahui, me ka ui mua ole ia o ko ka lahui manao ma ia mea.
                O na hana ana pela a na poe e koi mai nei i ka lahui no ka hoohui aku ia Hawaii nei me Amerika Huipuia, he mau hana ino loa ia mau hana i ko ka lahui manao. Ina i hanaia me ka manao maikai a me ke akahele o na hooponopono ana i ko ka lahui mau manao e koiia nei, e ae aku i na hana kakauha a na poe i noonoo ole i ko ka lahui pono a me ka pono o ka nohoalii; eia nae, aole i hanaia pela. Aole i uiia mai ko ka lahui manao, ua hanaia nae ka hana me ka manao o na poe na lakou i hana ia hana, e hookoia ia mau manao iini, i ikeia ai ka nele ana o ia mau manao o lakou. Akahi no a huli mai na alo i ka lahui a ke olelo mai nei ua poe kakaolelo nei, a o lakou na poe i hoikeia na inoa maluna ae nei.
                Ei a la he Kaiakahinaalii a hoea mai e po'i pu ai ia oe e Hawaii a nalowale, ua hoike mai nei ua poe kakaolelo nei aia ka a hoohui aku ia Hawaii me Amerika, alaila ka palekana ka lahui, a o ia paha ka halelana a ua poe kakaolelo nei e o'u iho ai no ka palekana a hiki i ke poholo pu ana iloko o ka lipolipo o ka manao kuhihewa, o ka hoohui ana ia Hawaii nei me Amerika Huipuia, i mea ka e pau mai ai ke komo nui ana mai o ka lahui Kepani e makauia nei a e kauia nei hoi e ka weli.
                O ko'u manao kalaiaina oiaio, aole loa pela, aole no pela ka oiaio, no ka mea, he hana ia i hooholoia e ko kakou mau kanawai a me na kuikahi hoopaelimahana, a na ke kanawai ia hana, alaila, na ke kanawai ka hoopau ana i ka aelike me ia a o ka pau no ia. O ka pilikia a kakou e uwe nei, aole loa hoi me ka hoohui me Amerika e pau ai keia pilikia.
                Eia iho i ke alo ka hana e hana ai kakou, o ia hoi ka hoomau ana i ke kuokoa o Hawaii, a nona hoi ke kahua o ke aloha lahui a me ke aloha aina oiaio, a o ka uwe honua ana i keia Kaiakahinaalii e hiki mai ana a manao ae o Amerika ka halelana e pakele ai, he mau manao lalau loa ia a me ke kuhihewa loa. Nolaila, o na poe noonoo maikai a hoopono a aloha io i ka aina a me ka lahui, e haalele aku i na manao e alakai hewa nei i ko oukou noonoo, eia ka leo uwalo no na mea a pau, e hoi mai oukou iloko o ka eheu o ka maluhia a me ka pono oiaio e hoikeia aku nei i na poe e alakai hewa ia nei e na uhane ino o ka po. Nolaila, e huli mai oukou a pau e huki like i ke kahua nui o ka pono, oia hoi, ka pono kuokoa o ko kakou aina aloha.
Aole i pau.

E D. A. WILLIAMS.

Helu 514, Alanui Papu, ma Ewa iho o Pa Aloha. He mea kuai lako hale o na ano a pau loa. He mea Hana Pahu Kupapau a Hooponopono Hoolewa. E hoolakoia no na Kaa Kupapau, na Kaapio a me na Kaa-ohana. Ina no e ninau iaia, e loaa no na Pohaku Kia Hoomanao no na He Kupapau. O ka Ialoa kekahi hana hiki loa iaia aia ia malalo o ka lawelawe ponoi ana a Ed A. Williams, F. D., he mea i puka pono mai ka Kalaka Kula o ka Ialoa Maikai ana iloko o Mei, 1894. —NA TELEPONA— Keena, Helu 179—Kauhale a me Kahea Po, Helu 815. nov 2-mp. feb 3-mp.