Ka Makaainana, Volume VII, Number 6, 8 Pepeluali 1897 — Page 3
| This text was transcribed by: | Brandie Pilapil |
| This work is dedicated to: | John Agrellas |
Ka Makaainana.
HONOLULU, OAHU, POAKAHI, FEBERUARI 8, 1897. 3
-----
NA PALAPALA.
[Aole maluna iho o makou ke koikoi o na hala a me na hewa no na manao i hoopuka'a malalo o keia poo, aka, aia no maluna o na poe na lakou i kakau mai.]
E no ia Hawaii a ua Puna e Noho ka Hanohano.
E KA LUNAHOOPONOPONO:
Ua iini nui au i kou ahonui a me kou @okomaikai e ae mai no'u kekahi wahi kewa, no ka hookauwa ana aku no kela mau hua e kau ae la maluna, aole no ka hooluhi wale aku ia oe, aka, no ka manaolana ohohia oiaio maoli no.
Malia o ulu ae ke ninau, Pehea la i eo ai ia Hawaii, a lilo hoi na Puna e no'ao nui ka hanohano? Ae, ua maikai no ka ninau, a o ka haina ka'u e pene aku.
Ma ka malama o Maraki, 1893, ua kohoia o JOseph Nawehi i Peresidena Nui no ka Ahahui Aloha Aina o ka Paeaina a make i Sepatemaba 14, 1896.
A ma ka halawai a na Ahahui Aloha Aina a me Ahahui Kalai aiana i malamaia ma Honolulu ka ma pule hope o Novemaba aku nei, ua koho keia mau Ahahui i mau Luna Nui no laua a ua ikeia ua eo io no ia Hawaii. Pene: Ahauhui Kalaiaina, D. Kalauokalani i Peresidena, a o Josua Keau i Hope-Peresidena.
A no ka Ahahui Aloha Aina hoi ua kohoia o Jas Keauiluna Kaulia i Peresidena, a o J K. Kaunamano i Hope-Peresidena mua.
I ka hookuene pono ana iho i keia poe i kohoia iho la, e ikeia no ka oiaio: J Nawahi, no Kaimu, Puna, Hawaii; D. Kalauokalani, no Kealikomo, Puna; J. Keau, no Kahaualea, no Kona, Hawaii; J.K. Kaunamano, no Hamakua, Hawaii.
Pau helu papalima, no Hawaii wale no, a helu papkolu o Puna ma ia kulana, a ina aole i hoole o J.E. Bush i kona kulana Hope-Peresidena, ina ua helu papaha o Puna i ka noho hanohano. Noho io no ka hoi o Puna Paia-aia-i-ka-hala i ka hanohano la.
Imua aku, e na Peresidena, no ka hanohano a ka lahui i hooili aku la maluna o oukou, a me ka hanohano o na Apana na lakou oukou i hoopuka mai i ke ao malamalama.
KALELEALOHAAINA
Kalapana, Puna, Hawaii
-----
Ka Ninau Hoohuiaina.
E KA LUNAHOOPONOPONO:
Ua ike iho au i na manao o Misita John Lota Kaulukou, kekaho loio o ka papa helu ekahi o na loio Hawaii, e hoakaka ana i kona manao maloko a ka nupepa Koukoa o Ianuari 22, 1897, no ka hoohui aka ia Hawaii nei me Amerika Huipuia. Mamuli e ia kumu na ala mai kolu noo noo e hoakaka aku i na kumu a pau i hoikeia ma ka nupepa Kuokoa.
He mea e mau ai ka maluhia ke hoohui ia Hawaii nei me Amerika Huipuia.
Me ko'u noonoo pono ana i keia kumu, na hooholo iho au no'u iho aole loa ia he mea e maluhia ai o ka pono kuokoa o Hawaii nei nona iho malalo o ka hoomalu ana o na kanawai o ka aina. O na kuikahi lahui, o ia ke kahua e maluhia ai, a o ka pono kuokoa hoi, o ia ke kahua nui pomaikai pilipaa i haawiia mai o na kuikahi lahui.
O ka manao ana e hoohui aku ia kakou me ka Aupuni o Amerika i mea e maluhia ai kakou, he hoike ana mai ia he poe hupo loa na kanaka Hawaii, a he mea e hoike aku ana i ko ke ao holookoa, he poe makau wale kakou, a o kahi kumu ia o ke koikoi aku ia Amerika e hoohui aku ia Hawaii nei.
Hilahila wale ia mau manao o kekahi loio kaulana o ka hoohui ana aku i ko kakou aina aloha no ka pomaikai o kekahi lahui okoa ae e panai mai ana a panei ole mai paha. Ua like ia me ke kanaka e haawi ana i kana wahine e hookamakama, i mea e loaa ai iaia ke ola. Pela no hoi ina e hoohui ia kakou me Amerika, e maluhia io no anei kakou?
Ma ka pane ana aku i keia ninau ae la, aole loa pela ko'u manao. Ua lohe kakou i ke ano o kela aupuni, aia ma kona mau mokuaina na hana ino a me na hana kolohe a pau, ka powa, ka aihue, ka pepehikanaka ka alunu a me ka haowale, a me na haha haihai maluhia no o na ano a pau loa. Aole anei kakou i ike na ka Aupuni o Amerika na hana ino iho nei ia kakou a e hana mau mai nei no i ka lakou mau hana kolohe a haihai maluhia? Auhea ka maluhia o ia aupuni e hiki ai ia kakou ke uhao aku ia Hawaii nei malalo o kona hoomalu ana mai ia kakou.
Ina e hoohui io ia ana kakou e like me ka makemake o ka loio kalekale umiumi loihi e hoakaka mai nei i ka pono o ka hoohui aku ia Hawaii nei me Amerika, ua like ia me ka wehe ae i ke kuka a haawi wale aku, a heaha ka mea loaa mai ma ia haawi ana. Haina, he nele. Pela no ia no io e hoohuiia kakou, ua like ia me ka uhao ana ia ka kou iloko o kekahi luaahi e papaa ai o Hawaii nei, pela ko'u hoomaopopo ana.
Ke hoohuiia, e komo nui mai ana na haole hana kolohe iloko e ka aina nei, oia hoi, na poe powa, aihue, pepehikanaka, na wahine hookamakama a me na poe hana kolohe he nui wale. A i ka wa e hookui ai me na kanaka Hawaii, aia ka pahu nopu i ka Aha Hookolokolo, o ia auanei ka wa e haulele iho ai na poino a makolukolu maluna o na kanaka Hawaii. Oiai, aia ia lakou ka mana o ka Aha Hookolokolo, he lumai wale no ia ka lua pau o ka make loa. Aloha wale kakou.
I ka wa e hoohuiia ai kakou e like me ka manao o ka mea e koikoi mai nei e hoohui, ia wa e hiki mai ai na poe oi loa o ka ike loio a me na poe kiekie o ka ike maluna ae o na kanaka Hawaii, o ia auanei ka wa e anai pu ia ai na kanaka Hawaii a pili pu i ka paia, oiai, eia no imua o ko kakou mau maka na hoike oiaio. E nana i ka oihana koa o ke Aupuni i keia wa, he poe haole wale no ma ia oihana nui o ke Aupuni; a e nana i na oihana nui e ae o ke Aupuni, he poe haole wale no; a e nana hou iho i na hana a ka Papa Hoonaauao, ua hoopau loa ia na kumukula kanaka Hawaii mai ko lakou noho kumukula ana mai kahiko mai a ke hele kuewa nei ia poe i hoonaauao pono ia. E nana i na hana a ka Papa Ola, he poe haole wale no, a o ia ka Papa nana e lumai nei ia Hawaii i ka lua kupapau kanu ola o Kalawao. O na mea i oleloia maluna, o ia no na pono kivila a ke kanawai i haawi ai i na kupa o ka aina, eia nae, ua haawiia ia mau pono a lilo ia hai, i na poe i kuleana ole i Hawaii nei.
Eia ka'u ninau i ka loio kalekale hoohuiaina, nawai ia mau hana i hana iho nei? Ke ole wau e kuhihewa, na ka Aupuni o Amerika mamuli o ka uhai ana i ke kuikahi noho hoaloha ma ka hookahuli ana iho nei i ko nohoalii a me ka Aupunni me na mea kaua. A ina pela, auhea ka maluhia ina e hui io ana kakou me Amerika. E maluhia io ana anei kakou? Ka'u pane malaila, aole anei e oi papalua mai ana na hana hookaumaha e hanaia mai ai maluna o ka lanui e like me na mea a'u e pane nei me ka oiaio.
E hoohui anei kakou e pono ai me Amerika, aole paha? O ka'u pane ma keia ninau. - Aole, aole loa, aole loa no.
Aole i pau.
-----
E Kipa a e Ike Ae
I kela hoa oiwi o kakou, ia S.M. Kamakau, ma ka halekuai waiona o Lovekeoe Ma kihi o na alanui Nuuanu a me Marine. He heahea a he oluolu oia, a ua loihi kona kamaainaia ma ia hale, malalo o kona mau haku mua elua, i pau. O na waiona maikai wale no ke loaa malaila, a pela no hoi me na waina Kaleponi maikai loa. Oluolu na kumukuai, a pela no me na hookipa a kuka pu ana me ua hoa la malalo o kona mau haku hou.
-----
Poaono, Ianuari 23, 1897, ma Koae, Puua, Hawaii, ua hanau mai o Misssa Mary P. Kamoku, wahine a ka Rev. J.N. Kamoku, ko makou luna malaila, he kaikamahine. O ka eiwa iho la ia o ka laua mau keiki, ehiku keikikane a elua iho la kaikamahine. Eha o na keikikane aia i ke Kula Hanai o Hilo Nui no.
-----
Robert Napunako Boyd
(Italia)
He Ana-aina a he kokua no hoi ma ka hooponopono ana i na waiwai paa, huli ana paha i na Buke o ke Aupuni; a pela aku. Keena Hana: Mauka iho o ka Hale Leta, maluna ae o ka haleaina Pake, Alanui Betela.
apl 13-mp
-----
DR. C. A PETERSON,
( KAUKA PITASONA),
Ua Nee Ae Oia a ka Helu 28
ALANUI EMA.
NA HONA KEENA" _ 8-10 A.M. 2-4, A ME 7-8 P.M.
nov. 30 TELEPONE 752. 3ml
-----
C.B. DWIGHT
(KALE KUAIKA.)
Mea Hana Pohaku Kaekae Alanui, na He Kupapau a me na Kia Hoomanao Mahala.
-----
E loaa no oia ma kona wahi noho ma Koiuiu, Honolulu nei. Telepona Helu 833. 17-1
-----
NO KE KUAI.
He hale o Elima Keena, hookahi makahiki o ka paa ana, a me Elua Apana Aina ma Kalia, Waikiki, ma ka mahele aina o Bruce Waaring & Co., e hooliloia aku no ia ka mea e makemake mai ana. Aia keia wahi ke pili kokoke la ma kahi noho o E.S. Boyd.
KUMUKUAI: - $1,000; $500 ma ke kuike a ma ka Moraki ke koena no ekelu makahiki ma ka 8 pa-keneta ukupanee.
No namea i koe, e ninau ia BRUCE WARING & CO., a i ole, ia F.J. TESTA, ma ke keena o keia nupepa. sep 7- mhp
-----
HUI HAWAII KUAI AINA.
NA LUNA NUI.
JAS. H BOYD.....Peresidena
J.K. KAULIA .....Hope Peresidena
C.A. LONG.........Puuku
ENOCH JOHNSON.....Kakauolelo
JOS, PAAKAULA........Luna Hooia
W.C. ACHI.............Luna Hoohana
NA LALA O KA PAPA ALAKAI.
J.K. KAHOOKANO, R.W. WILCOX
J.W. BIPIKANE.
He Hui i kukuluia no ka hookuonoono a kokua ana i ka lahui Hawaii; ua makemakea na Hawaii a pau loa e komo mai i ka Hui.
Honolulu, Ianuari 11. jan11-1yr
-----
HALEKUAI LAHUI KALAHIKI
Helu 405, Alanui Moi, ma Waikiki aku o Alanui Nuuanu, ma ka aoao mauka, ke keena ma o ka "Hawaii Holomua."
Ma ia halekuai o na oiwi e loaa ai ua anoi a me na paihi o na ano hou 'oa, e laa
Na Kalakoa. Na Keokeo,
Na Makelena, Na KInamu,
Na Huluhulu, Na Lihiihi,
Na Kamaa o na Kane, Wahine me Keiki a pela aku.
Oluolu no ke kuai ana,. Aole hewa ke ipa mai e ikemaka, a aohe no hoi he kunu unuia no ka hoikeike ana i na mea kuai.
M. PALAU. Luna Nui @
-----
C.E. Williams me Keiki
Ed. A. WIlliams, Luna Nui.
Helu 611, Alanui Moi, ma Ewa iho o ka Pa o Aigupita.
-----
He mau mea kuai lako hale o na ano a pau loa.
-----
He mau mea Hana Pahu Kupapau a Hoe ponopono Hoolewa.
E hoalakoia no na Kaa Kupapau, na Kaa ipo a me na Kaa-ohana.
Ina no e ninau ia laua, e loaa no na Pohaku Kia Hoomanao no na He Kupapau.
-----
O ka Ialoa kekahi hana hiki loa ia laua, aia ia malalo o ka lawelawe ponoi ana a Ed A. Williams, F.D., he mea i puka pono mai ka Kalaka Kula o ka Ialoa Maikai ana iloko o Mei, 1894.
NA TELEPONA
Keena. Helu 179-Kauhale a me Kahea Po,
Helu 815.
nov 2-mp feb 3-mp