Ka Makaainana, Volume VII, Number 1, 4 Ianuali 1897 — Page 4
This text was transcribed by: | Ku'uipo Thomson |
This work is dedicated to: | Puakea Nogelmeier |
Ka Makaainana.
HONOLULU, OAHU, POAKAHI, IANUARI 4, 1897.
KA MAKAAINANA
HE NUPEPA OILI PULE
F. J. TESTA (Hoke),
na, Luna Nui a Lunahooponopono
Wahi Noho ma Honolulu.
KEENA: Helu 327. Alanui Moi, ma aialeale, kokoke i Alanui Konia.
UKU O KA NUPEPA.
No Hookahi Kope --- $.10
No Hookahi Malama .25
No Ekolu Malama .75
No Eono Malama 1.25
Ina e hookaa mua ia, peneia ka uku:
No Ekolu Malama --- $ 50
No Eono Malama $1.00
No Hookahi Makahiki $2.00
UKU O NA LUNA NUPEPA
5 Inoa --- .15
10 Inoa .20
Maluna aku o 10 Inoa .25
Aia a elima inoa a kekahi luna mawaho ae o kona inoa iho, alaila, loaa he pepa iaia me ka uku ole.
POAKAHI, IANUARI 4, 1897.
IA makou mai no, aole i kahi ae, e hoouna pololei mai ai i na kauoha nupepa. O ka hoao mai no ka pono loa a me ka hoomanao pu mai no hoi kahi i ko makou kuleana, i pono ai hoi ka hoomau ana aku i ka hana.
AOHE kauoha nupepa e hoomaopopoia aku ana ke ole e ukali pu ia mai me ke ola o ka nupepa. Nolaila, he mea makehewa a hooluhi wale no ke kauoha wale mai, oiai, ke hanaia nei no hoi e makou iloko o ka luhi a me ka hoomanawanui.
MAMULI o ka nui loa o na hana e komo mai nei i ko makou halepai, ua hiki ole ke makaukau koke ka makou "Alemanaka Hawaii" no ka puka pu aku me nei helu. No nei helu ae hoi ia e puka pu aku ai me ka haule ole, ke halawai ole nae hoi me na kuia o ka manawa i ike mua ole ia.
KE hoomaka nei makou i keia makahiki hou me nei helu mua o keia Buke VII., a ke panee aku nei hoi KA MAKAAINANA i ke aloha i na poe a pau, mai na hoaʻloha a me na poe kue a hoino mai. Oiai, o ke aloha ka mea i oi aku i na mea e ae o na ano a pau, pela no hoi makou e haawi aku nei i na hoomaikai ana o ka manawa i ka lahui mai o a o, me ke koe ole iho o kahi mea hookahi mawaho ae o ia pohai o ke aloha.
UA loihi na la a makou i paipai hookahi aku ai no ke kumuhana noi e koho balota, a iloko hoi o ia wa (aneane e piha na malama eha),ua nui ole na poe i maliu mai i ka makou. A oiai hoi, aohe i apo mai na ahahui kalaiaina nui o kakou, a ua manao hoi makou ua hala ka wa pono, ke waiho aku nei makou e hoomaha iki no kekahi manawa, a mailia o hoea mai no he wa ma neia mua iho e kupono ai e paipai a e hoeueu hou aku ia kakou.
1896 ME 1897.
--------------
Ua hala loa aku la ka makahiki 1896, aohe noonoo hou ana i koe nona, oiai, ua nalo aku la oia me kona mau inea a me kana mau pono a popilikia a pau. Ae, he mea oiaio aohe he mau noonoo ana i koe nona, eia no nae, he mau hoomanao ana no kahi no na mea i hanaia oiai kona au e ola ana a i lilo hoi i mau mea e kaao a e mooleloia ai e ke au e nee nei imua Oiai hoi, eia kakou ua komo mai i nei makahiki hou, ke manaolana nei makou e like la me na hoike a kakou i ikemaka iho nei, i ka holoi kuaua eloelo ia o na la hope loa o ka makahiki i pau iho la, a poha mai la hoi ke au o ka makahiki hou me na ouli lani kalae a oluolu, he mau kahoaka maopopo paha hoi no ko kakou nohoʻna kalae a oluolu ma nei mua koke iho. Ua hauoli io no na hiona a me na ouli o nei makahiki hou, a o ka makou hoi ia e hoomaoe wale ae no, me he la ka hoi, aole no i loihi a i mamao loa aku na la i koe, e uhi a e pahola mai ana ka hauoli oi loa aku maluna o ka lahui a me ka aina holookoa nei. I nui ko kakou aho iloko o ka manaolana mau a me ka hoomanawanui, a hoea io aku hoi kakou i kahi o kakou e hauoli oi loa io aku ai, ke hoea io mai nae hoi me ke kaukaulua a hookuemi hope ole aku
E HOOMANAO A E HAUOLI!
Mamuli o ke ano o ka kakou hoomanao ana i na la kulaia i hala iho la i ulu mai ai he manao iloko o makou e hoakaka a e ae pono aku i kekahi poe o kakou i ke ano a makou i manao ai, o ke ano ia a kakou e hoomanao ai. I ko makou manao, o ka la oi aku o ka makahiki holookoa, mawaho ae o ka ke Akua i kauoha mai ai e hookaawaleia he hookahi la o ka hebedoma no ka hoomanao ana Iaia, o ia no ka La Karisimaka, ka la hoi o ke Akua i hoouna mai ai i Kana Keiki Kamakahi e hanauia e ka wahine ma ka honua nei ma Kona lawe ana ae i ko kakou kino Nona iho. O ka La ia o na la a pau, a he la hoi no ko ka honua nei e hauoli ai no ka hoounaia ana mai o ka Mesia a me ka Hoola no kakou, a o ke Kala hala hoi no ko kakou mau hewa a pau loa
Iwaena o na lahui e ae, he la ia no na opio e hauoli ai, aole wale no o ka hauoli, aka, e haipule a e hoomanao ai me ke anoano a me ke eehia. Ua hoehaeha loa ia ko makou manao i ka ike a me ka lohe ana i na poe himeni e kipa ana ma na kauhale ia po me ke mele ana i na mele ekaeka a me na mele hula no hoi kahi i kupono ole loa hoi no ka hoolea a hoohiwahiwa ana aku i ka Mea i hanauia ai ma ia po anoano a eehia. Aole no hoi o ia wale ae la no, aka, ua hoehaeha loa ia makou i ka ike ana he la ia no kahi poe o kakou e on a ai a e kuulala loa ai hoi ma na hana ulaia a ku i ka ekaeka a haahaa. Ma ia mau ano hana, ke ao aku nei makou mai no kakou a hoomau aku, aka, e hooki. E pono e hoolilo kakou ia la i la e kulaia ai me ka maluhia a e haipule ai hoi ma ka hoomanao ana i ko kakou Hoola a Kalahala i hanauia ai ma ia la. Ma na aina e, ua hele na poe mele ma ia po iloko o ke anu o ka hau e helelei ana a mele aku ma na kauhale o na hoaʻloha, aole no ka mohiia mai, aka, no ka hauoli ma ia po hiwahiwa me ke mele aku hoi i ua mele i kupono no ia manawa, aole i na mele ekaeka a lapuwale haalele loa; a i hookipaia no hoi "e komo maloko, e hanai ai," e ai a e hookomo no i ko waho ia loko me ka noonoo a me ke akahele. O keia ka makou i makemake loa ai e ike aku i ka hookoia ma nei mua aku, a ke hookoia hoi e like me ka makou e manao nei, alaila, he hoomaopopo ana ia kakou i na haawina oiaio i loaa mai i ko ke ao nei ma ia la.
A no kekahi la kulaia mai hoi mahope iho o kela maluna ae, o ia ka La Makahiki Hou, aohee a makou olelo ana. He mea pono loa io no e kulaia kakou a pau ma ia la, no ka mea, o ia ka hoomaka ana mai o ia makahiki hou o ko ke ao nei nee ana imua a me ko kakou ola ana. Ua hala aku la kahi makahiki a komo mai la hoi kakou i kahi makahiki hou, a he mea pono io no ka hoomanao a hauoli ana o kela a me keia ohana me na haawina pomaikai a ke Akua i haawi mai ai iloko o Kona lokomaikai a oluolu nui no ke ola o ko ke ao nei a pau. Eia nae, ua kue loa no makou i na hana uhaai a ulaia ma ia la. A o ka makou no nae hoi ia e haawi ae nei i na mahalo ana ia kakou a pau no na hana hoomanao ma ia la, a ke lilo loa aku nei hoi ia i la a@o nui loa i waena o kakou. Ma, ia la, aole paha he hale o na oiwi i nele me na mea ai e hookipa ai i na hoaʻloha, a o ka makou hoi ia e uwalo aku nei e hoomau aku ai ma ia ano hana maikai, no ka mea, ua pale loa aku kakou i na hana o ko au poeleele, a ua apo hoi kakou i na hana o keia au malamalama e mau nei ka nee ana no mua a no ka hopena loa hoi a kakou i ike ole aku ai. A me nei mau kahoahoa ana, ke hooki nei makou no nei wa a no kahi wa hou aku paha a kakou i ike ole aku ai. Amama, ua noa!
NA LOINA O KE OLA KINO.
He mau la i hala iho la, ua hoopaia mai makou in a paha he mea pono ke haawiia he mau haiolelo ana imua o kekahi anaina o na wahine oiwi, a o ke ano nui, o ke kamailio mai o kekahi mea haiolelo ma kekahi mau mea e pono ai o ka malama ana i ke ola kino ma neia noho a ola ana. I nei wa hookahi no i hoopaia mai ai, ua hoolauna mua ia iho makou me kekahi wahine haole kauka eia i o kakou nei no kekahi mau la pokole, oia o Kauka Emale B Raida (Dr. Emily B. Ryder). He wahine misionari oia no Inia mai, a ke kaapuni hele nei e haawi i na aha haiolelo no ke ano o ka malama ana o na wahine i ko lakou mau ola kino, oiai, imua wale no o na wahine oia e haiolelo ai no kekahi ukukomo uuku, a o ke koena iho o na loaa, mahope o ka hoolawe aha i na hoolilo, e hoounaia no kana hana iwaena o na wahine ma Inia.
Mahope iho o na hoomaikeike ana mai ia makou i ke ano nui o kana hana, ua manao makou aole no ia he hana e poino ai kakou, aka, he hana pono loa. Iloko o keia au a kakou e noho nei, he mea ano nui io no ka ninau e pili ana i ke ola o na wahine a me ka lakou mau pulapula. Ua manao makou he mea pono loa io no i ko kakou mau wahine ke hoolohe i na olelo io waiwai mai kekahi wahine mai i hoonaauao pono ia a i kamaaina loa hoi ma kana mea e kamailio ai. Ke hooholo oia e haawi i mau aha haiolelo, aole no oia i manao e hoouku koikoi loa, aka, i ka oluolu hoi e hiki ana i kela a me keia ke auamo. Ma ko makou manao, i kokuaia hoi e na lohe mai na wahine i lohe i kana mau haiolelo ana iho nei imua o na wahine haole o kakou nei, e ah@ no ia mau wahi kenikeni e malele aku i ka mea e loaa mai ai o kekahi ike a me kekahi kokua no neia ola ana mamua ae hoi o ka lilo loa ana aku i na mea waiwai ole.
Ke ui aku nei makou i na wahine oiwi a pau, mai na wahine i loaa i ua hoopomaikai ana a ka Home Makuahine Kapiolani, na makuahino Hawaii a pau a me ua wahine opio o nei hanauna hou o Hawaii nei, e hele ae e hoolohe i kana mau olelo ao, a ke lohe, alaila, na kela a me keia no o kaupaona iho i ka waiwai o ia mau olelo ao. Aia