Ka Makaainana, Volume VI, Number 23, 7 December 1896 — Page 5
HONOLULU, OAHU, POAKAHI, DEKEMABA 7, 1896. 5
Nui ke kohokoho o na nupepa namu o kakou nei, aka, ua koe hookahi mai no ke Kuokoa namu, me ka manaoia e huaiia ae ana e ia ke ano a me ke kumu o keia huakai a ke Alii. E like no me ko makou ike ole, pela no me ia, oiai, ua hookahi wai o ka like no ka pono o ka aina nei.
-
Ua inaina ka Buletina no ka hoike mua ole ia aku, pela no me ka Hoku a me ka Pi Ki Adavataisa. O ka inoa hope nae hoi ka oi aku, ua hooia ae oia i kona poe heluhelu he mea ole ke Alii aohe ano o kana huakai. Ke pae aku i Kapalakiko, e hui ana me Akepoka, a hoea i Bosetona, loaa o Kapena Pama, a he mau kakau palapala i na nupepa o laila ka hopena, a pau ae la no, me ke kipa ike aku paha hoi i na pilikana o kana kane i make, na makamaka a me na hoa'loha. Ina paha he mea ole ke Alii, aohe la hoi lakou e kamailio. O ka mea maopopo loa, oia lakou a pau ke noho nei me ka hopohopo loa.
-
Iwaena o na nupepa namu ekolu i hoikeia maluna ae, o na inoa hopo elua ka i maopopo mua no ka poai hoohuiaina laua, a o ka inoa mua hoi, iluna o kipapa pali kahi i kau ai. Ano hoi i nei wa, ua pukaamaka loa aenei a hookahi ka haule like ana iloko o ke pohopoho lepo opilopilo. Ua koe hookahi ke Kuokoa namu ma ko ka lahui aoao.
-
Ole loa no ka halawai hoohuiaina akoa i kaheaia no ka po Poalima nei maloko o ka halepaikau hao ma Haimoeipo, he 150 a oi iki a emi mai paha poe i hiki aku. Iwaena o na ili-ulaula, o D. Lima Naone wale no ka i ikeia aku a na haiolelo ae. Ahea no la lohe lakou nei ma ae, aole oia ka maunu o na oiwi e hoi ai.
-
Mai no kakou a hoopoina i ua inoa a makou i hoike aku ai ma ka helu i hala, aka, e malama pono me ka hoomanao mau. He poe malihini loa kekahi i ikeia i ka po Poalima nei, e laa o C.B. Ripley, Loio G A. Davis, Loio J.T. De Bolt, H.E. Waity, hoahui banako o Samu Damona, a me kahi poe lehulehu e aku. Hilahila ole no hoi keia poe malihini la.
-
Ekolu no poe haiolelo ano nui, oia o Hakawela, Pi Ki Keoni a me W.O. Kamika. Ilaila no o Kakina, aohe nae hoi na poe ona mahiko, na poe Pukiki, na Hawaii, a me na poe Amerika e ae i kaenaia ai mamua he mau tausani ka nui. Ihea ka hoi lakou?
-
He maunu ekaeka kahiko loa no hoi o Kakina. Iaia a me Keoni me Kamika, poino ia aoao, no ka mea, e noke nui wale no i ka haiolelo, ina no o ka Euanelio ia, aohe no ia he mea e puniia aku ai. E kala kahiko no i ekaeka ai ka maunu.
-
O ka hapanui o na poe hoohuiaina, he ole ka ikeia, koe wale no o Hakawela, ka mea me ka pono kaokoa uweaolelo moana iloko o kona ekeeke, Keoni o ka huakai imi dala pakalaki, a me Kahina o ke kii hoikeike o ka Lua-o-Pele. Ua kakooia aku hoi lakou e ua poe e ae mawaho, he poe malihini kuleana ole hoi kahi o lakou, a me na mea e ae i hoikeia mamua ae.
-
No Kamika hae hoi, ka mea me na hookohu Kuhina lehulehu, he keu aku a kona wini o ka olelo ana "ua maopopo i na lala o ke Aupuni na manao kupaa a hoopono oiaio o ka lahui," oiai, o ko ke Aupuni kahua ka ia e ku nei, o ka hoohuiaina. I ka wa hea la oia i hoomanaia ai e kamailio no ka "lahui" o Hawaii? E ike a e lohe oia, aohe hoihoi a makemake o ka lahui ia maunu kapulu ekaeka.
-
Ua hiki, hookuu aku no ia lakou e puhi i ka lakou o-le a hiki i ka wa e hoouna nui aku ai i na elele a lakou. Auwe, o ia ka hoi! Ua lohe mai makou he eono ka nui o na lala o kela komite hoohuiaina e hoounaia ana, eono ka ili-keokeo a hookahi ka hoi ili-ulaula.
-
Eia iho na inoa o na haole i manaoia, pela ka hoikeia mai ia makou: W.R Kakela, J.B. Ateton, E.D. Tene, Alika Lopikana a me G.W. Kamika. Ke noonooia nei ka na oiwi iwaena o ekolu poe Maka Lopikana, J.L Kaulukou a me S.K. Kane. Mawaho ae o keia, he nui na lonolono lauahea makani wale.
-
Ua manao a ua hilinai makou ua malamaia ke koho ana a na elele Aloha Aina make ano malu, eia ka auanei he mea hoike wale ia no i ke akea. Na R.W. Wilikoke i hoike i ka Hoku a ma kana nupepa omaka hou no hoi o ka hoopuka ponoi ana iho nei. Eia iho na inoa o na poe he 12 i koho iaia: H.N. Baker, D.K. Napuuuoa, T. Clark, S.E. Kaiue, C.W. Antone, L.K. Naholowaa, M. Kealoha. D.N. Kaaikala, J. Kamakele, S Kukaulalii, H. Kauaihilo a me D. Kaehukukona
-
Kupaianaha no keia ano hana. Ina nae hoi e nanaia ae ana ma ka hoolaha "Hookohu Peresidena Nui" e puka aku nei ma kahi okoa ae o keia helu, ua pipili kepau i ka hapanui loa o lakou, e hoike mai ana i ko lakou manao maikai e kakoo a e apono i ka hana a ka hapanui, oia hoi, e hoomau ma ka lokahi like, a e kue loa hoi i ka manao e hoomahae. Ae, o ka pono maoli no ia.
-
E ole ka makou hou ana i ka Ahahui Kalaiaina, oili ae nei ka moolelo o na hana a ia ahahui, i manao ai paha hoi e peopoli loa i ka poopoo, ma na kolamu o Ke Aloha Aina. Ua hiki, oiai, o ka pono maoli iho la ia, no ka mea, he hana no ka lehulehu.
-
Loaa Nui ka Opiuma.
Ma ka mokumahu Mauna Lebanona mai o la La Pule i hala i loaa mai ai he heluna ukana nui no kekahi poe kalepa o kakou o nei mai Potalana, Oregona, e laa ka papa, na pahu berena a me na lako mea-ai e ae. Iwaena o na pahu berena i hooleleia mai ma ka inoa "Washington Feed Co," e lawelawe oihana nei mauka mai o ko J.A. Hapa hale ma alanui Papu, he 184 ka nui, he 10 pahu i kauia ino ka hoailona o J.T. Walakahuki. Iloko o keia mau pahu he 10 i loaa ai ka opiuma i kakahiaka Poalua iho la, mawaena o na hora 9 me 10, mamuli o ka noha ana o kekahi pahu i ahuwale ai. He eha kini berena o na ano like ole o loko o ka pahu hookahi, a iloko wale no nae o na kini barena auda (huina-ha) i loaa ai, he hookahi kini hapapaona o loko, o ka barena maluna a malalo a ma na aoao a pau. A hiki i ka awakea o ia la, ua loaa he 480 kini opiuma. Hauola loa na owau o ka Oihana Dute. Mamuli hoi o ka hoohikiia ana o kekahi palapala hopu, ua hopuia ae o S. Lowden, ka hoahui poo o ua hui la i hoikeia maluna ae, a ua hemo koke mai no malalo o $1,00 ma ka bona. I ka hora 2 p.m. o kahi la ae no hoi i hopuia ai kekahi hoahui iho, oia o A.L Morris, ka mea opio a hooikaika i ka hana mawaho iwaena o na poe kalepa, a ua hemo koke mai no e like no me ko kona mua hemo ana. Imua o ka Aha Apana i ka Poaono nei i hoopau wale ia ai ka hihia hoopae opiuma o ka inoa mua, a ua hookolokoloia hoi ka inoa hope a pau ole, hoopaneeia mai no keia la. I ka Poalima iho, ua paio hahana ae na loio, Kakina me Kanele no na mea hoopiiia, a o ka loio Kuhina no hoi no ke aupuni, a Mamuli hoi o ka ae ana o ka Lunakanawai e hookolokolo kaawale ia na lawehala a e hoopaneeia hoi a kahi la ae, ua pii ke kai o ka Loio Kuhina a olelo okoa e lawe i ka hana a imua o kekahi Lunakanawai okoa aku.
-
Po Poaono nei hoi i uniki ai ka pa kula ae hulahula Europa - "Ka Wehi o Hawaii," mauka o Mauna Kamala, Kapalama. Ua hohono mai ka nui o ka mahaloia mai.
KE ALIIAIMOKU.
-
Hala Ola no ka Aina E me ka
Malie.
Me ka lohe mua ole ia, a me ka palanehe loa, ua kau aku ke Aliiaimoku maluna o ka mokumahu Kina i kakahiaka Poalima nei a hala aku la no Kapalakiko. Ua lilo keia holo ana o ke Aliiaimoku i mea hoohikilele loa i ka lehulehu, oiai, he kakaikahi loa na poe i maopopo e holo ana ke Alii ma nei moku. Aohe i maopopo ia makou ka hana o keia huakai, a ina he mea kahi i maopopo, alaila, he hookahi wale no paha, oia o Keo Kaaka, ke poohina e kupaa mau nei mahope o ke Alii, ka aina a me ka lahui. Ua ukaliia aku oia e Misasa Kia Nahaolelua a me J. Heleluhe.
Mamua ae ka o ko ke Alii holo ana, ua hele aku oia e ike ia Peresidena a me Misasa Kole ma ko laua wahi noho a akahi no a maopopo ia laua ko ke Alii holo. A ma ke kauoha ka a Misasa Kole, ua hoopukaia he palapala ae holo nona mai ke Keena mai o ko na Aina E. Ma kahi o Hakafila Ma, ua peepoli loa ia ko ke Alii inoa a i ka hora 9:30 paha i hoounaia ai ka papainoa o na ohua no kai o ka Hale Dute. Ia wa no i hiki aku ai o Keo Kaaka i ka Hale Dute no ekolu palapala ae holo, a ua loaa mai. Ma ka loheia, mai laila ae i hoouna ia aku ai ka lohe telepone i ke Keena o ko na Aina E. He ekolu no hoi mau palapala ae holo a ke kakauolelo o ia Oihana Aupuni i lawe ae ai a haawi i ke Alii iluna o ka moku. Aohe no i lehulehu loa na poe o kai o ka uwapo, aka, he poe kakaikahi no kahi i hele aku e ike i ka lohe iki ia ana ia kakahiaka. O he iki ia ana ia kakahiaka. O makou kahi i kai a ua haawi mai ke Alii i ke aloha lululima, a lilo ia aloha ana i mea e hoolana ai i ka manao he hana no keia a ke Alii e au wahine nei i keia wa o ke kau o ka hooilo.
Nui na oleloia no ke ano o kana huakai i hele aku la, aohe nae he mea maopopo. E hala ana paha oia no Wasinetona, a i ole ia, no Bosetona paha, a mai laila aku paha no Enelani, e ike ai i ke kaikamahine, i ka wohi alii pio a ka lahui, ke Kama'lii Kaiulani. O ka makou wale no nae hoi, e hoomau i ke kupaa a me ke laoha ana nona, me ko kakou hoolana mau no hoi paha kahi i ka manaoluna e hoi hou mai ana no oia me ke ola kino maikai.
I ke Alii no a kau iluna o ka moku a iho mai noi ko luna poe no kula, me ka ae ole ia o ko lalo aku nei e pii hou iluna, ua hookuuia mai ke alapii. A i ka moku i neeu aku ai, ua ani peahi aku ko kula nei, a pela mai no hoi ke Alii me kona hainaka. Ua hemo hoi na papale o na kane, a o R.W. Wilikoki kahi o ia poe Iluna o Samuela Paka o ka holo ana a waho a huli hoi mai ka waapa o ke pailata.
E uhaiia ka ke Alii huakai me na haawina o ka pomaikai mana ano a pau a hiki i kona hehi hou ana i ka lepo aloha o ka aina oiwi nei, o ia ka KA MAKAAINANA kalokalo a manaolana nona.