Ka Makaainana, Volume VI, Number 22, 30 November 1896 — Page 4
4 HONOLULU, OAHU, POAKAHI, NOVEMABA 30, 1896.
KA MAKAAINANA,
HE NUPEPA OILI PULE.
-
W.H. KAPU,
Ona, Luna Nui a Lunahooponopono.
Wahi noho, ma Honolulu.
F.J. TESTA (Hoke),
Ona, Luna Nui a Lunahooponopono.
Wahi Noho, ma Honolulu.
KEENA: Helu 327, Alanui Moi, ma Waialeale, kokoke i Alanui Konia.
-
UKU O KA NUPEPA.
No Hookahi Kope - $.10
No Hookahi Malama - .25
No Ekolu Malama - - .75
No Eono Malama - - 1.25
Ina e hookaa mua ia peneia ka uku:
No Ekolu Malama - $.50
No Eono Malama - - 1.00
No Hookahi Makahiki - - 2.00
-
POAKAHI, NOVEMABA 30, 1896.
-
UA ola no ka aina i ka mau mai o ko ka lahui kupaa ana, i hoikeia e na hana a ka Ahahui Aloha Aina. E hoomau aku ma ia ano a ma ia mau hana maikai iloko o ka manao makee no ka aina a ma ka lahui. Ola no na iwi o na kupuna i hala a nalo kahiko i na ewe a me na pulapula e keia au. I nui no ke aho!
-
E HOOMANAO mai i ka makou olelo mau ai no ka hoouna pole lei mai no i na kauoha nupepa ia makou a me ka hoouna pu mai no i ke dala, a na makou hoi ka hana o ka hooko pono aku i na kauoha a pau no nei makahiki ae. Ua hoaiai mau aku no makou o keia ka makou hana olu loa mamua ae o ke kali ana a ma o na luna la, eia nae, me ka manao kue a hoino ole aku ia lakou a me ka lakou mau hooikaika ana. Oia, hoounaia mai no nei makahiki ae.
-
HAOHAO loa makou i ko lakou nei ma ae piha hauoli no ka pomaikai ma ko Makinile kohoia ana mai nei i Peresidena hou no Amerika Huipuia. Ke hilinai nei no makou aohe e loaa mai ana ka hoohuiaina, a ma kahi paha hoi o ia loaa ole, e nele mai ana lakou nei ma ae me na pomaikai o ke kuikahi a ka Moi Kalakaua i molia ai iaia iho no ka hoopomaikai a hoowaiwai ana i n.a poe i nele me na hoomanao aloha ana nona, a pololei ai no hoi paha ka mea i oleloia - "na ka make no e kanu i ka make."
-
AOHE kau e pio ai o ka makou kumuhana noi e koho balota kakou no ko kakou hopena hooponopono aupuni. O ko keia Aupuni hoole maopopo mai ka mea i makemake nui ia, aole loa hoi o na olelo koho wale iho no aohe e aeia mai ana. Ke loaa mai hoi paha ia hoole ana, alaila, loaa hoi paha ia kakou he kahua no kahi hana e nai hou aku ai no i ka pono o ka aina nei a me ka lahui. He mea makehewa loa na olelo koho wale iho no me ka maopopo ole, aka, o ka pane akaka ia mai ka mea nui ma neia kumuhana. Nolaila, o ko kakou hoomaopopo mai no ka pono a hana ae.
E MAU KA MAKAALA.
-
Ma na helu i hala i hoaiai aku ai makou no ha hana e lawelaweia nei no ke kue mai ia kakou; a oiai no hoi, aole i pio ko makou manaolana no ke kumuhana noi koho balota, i akaka loa io ai hoi ka olelo hooholo a ka hapanui no neia mua aku o kakou; nolaila, ke hoomau aku nei no makou i ke ao ana e like me ke poo maluna ae. Ina no lakou nei ma ae e noi ana no ka hoohuiaina a hooleia mai nae hoi ka kakou noi aku i ko lakou Aupuni oehaa e ku nei, he mea no ia e loaa a e ko ole ai o ko lakou iini, no ka mea, ua hooleia mai kekahi noi imua o lakou a ua aupuni naauao, a makou hoi e hopohopo ole nei e koho ae, e apono mai ai ia kakou, a oi loa aku paha hoi, e ka lahui o Amerika Huipuia. He wa keia no ka hana, i oi loa aku hoi i ko na wa i hala ae, a e pono ia kakou a pau ke makaala. Aia no ia kakou ko kakou ola a me ko kakou make. I nui ke aho!
-
AHAHUI ALOHA AINA.
-
E like me ke kuahauaia ana, pela no i akoakoa ae ai na elele o na ahahui lala a pau o keia hui kalaiaina nui ma kahi i hookaawaleia no lakou e halawai ai. Ua lilo nae hoi i mea hauoli no makou, na kela a me keia ahahui pakahi no i auamo mai nei i ke koikoi no na lilo o na elele like ole. A ua hoikeia mai no hoi ma na hana o ka la, aole loa no kakou i hupo loa e like me na hoike ana a ua poe hoino ia kakou i pakaukau hele aku ai i ko na aina e. O ka oi loa aku nae hoi o ko makou hauoli, ua lawelaweia na hana a pau iloko o ka malie a me ka maluhia, a iloko no hoi o ka manao kupaa mau no ke aloha i ka aina - a me ka makee i ka lahui, e hoike mai ana hoi ua ko ko makou manaolana ma ka hookoia ana o ka makou mau leo uwalo o na helu i hala ae, e ao aku ana i ka mea pono e hanaia ai. Ke hoopaa aku nei KA MAKAAINANA iaia iho malalo o ka na elele i koho ai, me ko makou hookikina a hoonuinui ole aku, no ka mea, mai loko mai o na okooko enaena like ole, ua waeia ae a kohoia iho la ka mea emi mai o ka hopohopoia. Aka, e hoomanaoia mai nae hoi, e kilo a e kiai makaala loa aku ana no makou.
-
Ke lehulehu mai nei na halekuai e kuai hoemi nei i keia mau la. O ka makou ao, eia ko kakou wa e kuai aku ai i na pono a aahu oluolu a emi loa. Mai no kakou a hookaukaulua a hoohakalia iho, aka, e ike a e hoomaopopo iho o keia ka wa, a aole loa hoi o kahi aku.
"HAEHAE KA MANU!"
-
I lawa no ka hoi a make ka Moi Kalakaua a hoohioloia ka nohoalii o kona kaikuahine mahope mai ona, pau ka hoomanaoia ana nona, ka mea nana i imi aku i pono no lakou nei ma ae e kuonoono ai, a i ae lakou nei na lakou no i imi iho i ko lakou pono. Kupaianaha no paha hoi keia ao, ke nalo ae no ka na maka, o ka poina koke iho la no ka ia.
-
Oiai, ua pau iho la keia kau kiure o ka noho ana iho nei o ka Aha Kaapuni, e hewa ole paha hoi makou ke hoike ae, i ka la mua loa no o keia kau iho la, ua hoopau ae ka Ilamuku i kela makai ana i kaua ai mai ka hoopauia ana aku e ke Kapena Poo. I hewa paha hoi ia makou.
-
He ma'i kona hewa nui o ka hoopauia ana. Kupaianaha no nei kumu. Eia nae, wahi a ko makou hoikeia mai, ua hoomano aku ka ko ke Kapena Poo koi ana e hoopauia kela makai a hiki wale no i ka wa i ko ai kona iini a na iho la paha hoi ka inalua. I inaina la oia i keaha?
-
Ua hoikeia mai no hoi ia makou ina ka i ae ole ka Ilamuku i kona makemake e hoopauia kela makai, ina ka oia ke waiho aku i ka hana. Ia no ka la, nawaliwali na kuli o ka Ilamuku opio a opaipai ae la ua au, a ae aku la i ka makemake o kona Kapena Poo. Pela iho la ka i pelu ai ke alelo o ua Ilamuku la, a ua ikeia o kona paalalo loa iho ka mea oi aku o ka mana i ko kona poo ae.
-
No makou iho, ina i apo aku ka Ilamuku i ka ua Kapena Poo la, ina paha ua ku maopopo loa oia i ka hoka a noho pololi kona ohana nui me ka hiki ole ke hookaa i kona moraki e noho aie nei. Heaha no auauei kahi hana e aku e loaa ai, koe wale no paha o ka hoi hou e hoohei bipi.
-
Ke hoomaopopo nei makou he hewa ino loa ka hoi no kekahi makai, oia hoi, o ka loaa mau i ka ma'i. Akahi no au i ikea ai he hewa poino loa ia. Ka i no hoi paha he popilikia hiki ole ia i kahi mea ke alo ae, eia nae hoi, i neia au, ua ku ka i ka hewa loa. Hoomakeaka no hoi paha.
-
Ina paha he keiki hoohei bipi ua makai la e like me ke kapena a me ka lutanela o ka wati elua, ina paha aole e pau, no ka mea, aia ia poe ka hoihoi loa ia e ua Kapena Poo la, oia hoi, i poe hawawa a ano hupo, hiki ole ke hoopihapiha ae i kekahi palapala hopu, a ole loa aku no hoi i ka ike kakau maemae. He mea kohu ole no ke paniolo bipi e noho ma kekahi oihana ano kulana kiekie ae.
-
Aole no hoi i hoopau koke ia ae kela makai mahope koke iho o ka makou hoomaikeike ana aku, aka, ua waihoia mai a ka la mua loa o ke kau kiure i pau iho la e hoopauia ai. O ka mea i hoopauia, he kanaka oia i hilinaiia no ka eleu a me ka makaukau ma ka hooko pono ana i kana hana. Ua hoikeia mai nae hoi ia makou, ua nui loa kona hewa mamuli o ka huaiia ana aku o makou me ka pololei loa, me ka manaoia iho ka paha e nalo ana na haua o loko o na poopoo. He hoomaopopo ole no ka paha hoi aia KA MAKAAINANA nei ma na kuono oihana a pau kahi i hoopu ai me ka hakilo pono loa, a nolaila no i nalo ole ai. Mai no a hoao hou ae ia ano hana poopoo, no ka mea, aohe no e nalo ana.
-
Oleole mau mai nei ka hoi ke Kuokoa-a-Poepoe no ka ninau hoohuiaina mai ka loaa ana o ka lono no ko Makinile kohoia i peresidena no nei kau hou ae ma Amerika Huipuia. Ina o ka moeuhane ia a ke hoa e kaulona aku nei na maka o ka loaa mai, aohe no he palaualelo aku a koe mai, no ka mea, e kala no i ino ai ka maunu, pela no hoi i ino ai ka Umiamaka i'a, "he okea o loko."
-
Luhi makehewa ka oiwi ina o ke kumuhana ia e nai ai malalo o Wile Kakela, no ka mea, he kumuhana hopena ole e nalo loa aku ai o ke kulana kanaka oiwi nona ka aina nei. Malia nae paha hoi, aia ka hilinai ana maluna o na elele oiwi elima e hoounaia aku ai ma kekahi komisina hoohuiaina i Wasinetona, e like la hoi me ia e lohelohe lauahea ia nei.
-
A ina ilaila ka hilinai ana, aohe noho lalau aku a koe mai, no ka mea, aohe ia he hale i ku a paa iluna o ka pohaku, aka, aia wale no iluna o ka pue one. Ina he ake oiaio keia o ka makamaka a me kona poe, o kela ohana a Kakela a me na ewe mikanele e iho, ho ae kakou i ka ninau i "ka nui manu o ke kula" a imua pono o ka pahu balota. Aia ilaila ke akaka loa, a e hoopaa no hoi KA MAKAAINANA nei iaia iho malalo o ka puana e hoikeia ae ana.
-
Ina aia iluna o ke ahua dala kahi i hilinai ai me ke kalele nui ana, e like la me ka ka aoao Repubalika i hana mai nei ma nei koho peresidena ana mai nei he $25,000,000 i houluulu a luia ae iwaena o ka lehulehu, ke hoike hou aku nei no makou he hilinai a he kalele moewaa ia. Aia ko ka lahui hilinai, ke kuhihewa