Ka Makaainana, Volume VI, Number 12, 21 Kepakemapa 1896 — Page 3
This text was transcribed by: | Ululani Victor |
This work is dedicated to: | Samuel M. Kamakau |
Ka Makaainana.
HONOLULU, OAHU, POAKAHI, SEPATEMABA 21, 1896 3
NA PALAPALA
Aole maluna iho o makou ke koikoi o na hala a me na hewa no na manao i hoopukaia malalo o keia poo, aka aia no maluna iho o na poe na lakou i kakau mai.
Pane ia J. P. I. Huaainoa.
[Hoopau ana.]
Ma ke ano he kanaka pono loa oe e Iwa, he lilelile a hinuhinu e kue ana i na wahahee a pau o ka inu waina ole, no ka pono a me ka oiaio hoopunipuni ole, ke kauoha nei au ia oe ma ka inoa laahia o ka hemolele o Iwakiani, e kii aku oe e kiloi a e haehae aku i na buke moeuhane o loko o ka Halekuai Buke o Kopa; no ka mea, mahope puka ka honua a hakahaka i ka waiho mau o ia mau buke malaila. A e papa aku no hoi oe iaia mai kuai aku oia ia mau buke me kahi poe e aku, o muumuu auanei ko lakou mau lima i ka wahahee; a e hai aku oe i na olelo a ke kaula, penei: E na keiki a kanaka ma ka honua, mai malama i ka nahesa i loko o ko oukou mau lima, aole hoi i loko o ko oukou hale. (Keawehano vii:9.) A i pekuia mai oe no ka mahaoi, ea, e pane aku oe i loko o ke ahonui a me ka hauoli, a e i aku, nui kou oluolu. No ka mea, penei na olelo a Kapihe, ke kahuna: Mahaoi o na mahaoi, pau loa na mea a pau i ka winiia. (Puhikii v:8.) No ka mea, o ka mea hoomanawanui a hiki i ka eha ana, e loaa no iaia ka uku o ka alala ana. (Puhiula iii:2.) Nolaila, hoomanawanuiia.
A i ka pau ana o keia hana au, alaila, e huli aku oe i loko o kela hale keia hale ina buke moolelo o Nelesona. No ka mea, he mau moeuhane wahahee ko loko o ia mau buke na Kamaki. A i hoole mai lakou i kou mana, ea, e kukala aku oe i ke kanawai koa a na lakou ia e haawi mai; alaila, noke aku i ka haehae i na moeuhane a Kamaki; no ka mea, ina e mau ka malamaia ma ko lakou lima, e papaa ana ka honua i ko lakou wahahee, a poino ka lahuikanaka. Pomaikai loa ka honua i ko Iwa hoopau ana i ka wahahee o keia honua, a hiki i ka helelei ana o ka nupepa Ke Au Hou, no ka uku ole ia o na bila alualu Olelo Hoolaha. Auwe ! na P. C. Keoni ka hoi keia nupepa, ka mea i kii aku la i dala na ka lahui a hoi mai mahele mawaena o Iwa ma me ka bana lahui hoki, oia ka hoi la, a kokua pu ia ae hoi e Kole a me Kupa.
E ninau ae au ia Iwa i pau ko kakou kuhihewa. He hiki anei ia oe e Iwa ke hoole oiaio mai, aole i hanauia kekahi makapaa ma na mokuaina a Keoni i hele aku la, e laa o Kapalakiko a me Nu Ioka, a makapaa komohewa ae paha?
Ke manao nei au, aole loa e nele ka loaa aku o na ohana oopa peki, oopa kalapu, oopa haka, a me oopa daimana iwaena o na anaina pepa dala o Nu Ioka ia P. C. Keoni A, ina e loaa mai ana, alaila, ai banana no hoi paha i KA MAKAAINANA, ka mea ua kanuia a nui, he uhole wale no i ka ili ua hele kela a palakapule, he noke wale no ka hoonuu. Ke hoonuu hoi, i hoi mai o Keoni, a ua weluwelu kahi alualu Ke Au Hou, heaha la ka hope? O ka hope paha auanei e hoea mai ana i na kahu o Ke Au Hou, "He kinana no na'u, pau i kau moa! He kinana no na'u, pau i kau moa ! ! Nokea au e kau moa a holo i ke olohelohe ! ! !" aohe hoi he i ae e, he kinana no na'u, pau i kau ilio. Ia oukou wale aku no nae ia.
Tausani manawa i hoopukaia ai ka wahahee hoohuiaina, aole nae o Iwa i hoopau i ka pahola ana i keia wahahee. Aole anei keia he wahahee nui nou e Iwa?
Tausani manawa i hoopukaia ai ka nui o ke dala, ka niu, ke kulolo, ka alaala pelu, a heaha ka mea i holo ai o mea ma iho nei i ka aie dala a me P. C. Keoni aku la? Aole ou hoopau iki i keia mau wahahee me na hoopunipuni. Akaka loa ka hookamani nui o Iwakalua tausani hoopunipuni.
No Dimerata, aole oia i kaena aku i kona pono, aole i kona ike, aole i ke akamai i oi ole aku i ka ike a me ke akamai o na anela o ka lani. Aka, o ka mana koho a ke Akua i haawi mai ai i kela a me keia, o ia kana i koho, ina no ka pololei a pololei ole paha, me Dimerata no ia, aole me oe. O oe wale aku no ka oi o ka wahahee ole maluna iho o ka ili o ka honua a pomaikai no hoi ka honua i kou hoea ana mai i keia ao. Aka, me ka minamina nui loa hoi i kou lohi loa ana, a pau e aku la kekahi poe i ka make me ko lakou wahahee. Lilelile kou oiaio e Iwakalua-hoopunipuni.
E ka lahui, a ike oukou i na poe wahaehee o ko oukou mau apana iho, e kauoha koke mai oukou ia Iwanaho e hele aku e hoopau i na wahahee, no ka mea, he uku kona ma ka wawae. No ka mea, penei ke kauoha a Kaelepulu, ke kaula: O ka mea hoomanawanui ma ke alaloa me ka mauluulu no ka pono o ka wahahee, e loaa kona ukuia mai ma na wawae. (Paukulei ix:10.)
Ua wahahee o Dimerata i kekahi mau moeuhane e pili ana i ke Pukiki me ka pua ilio i hoopaaia na ihu i ke apo keleawe. A penei kana wahahee ana: O na ilio, he mau hoike ia no kekahi enemi, a o ke Pukiki ke kahu o ka enemi. A ina e loli ae kela Pukiki i pu, o ke kiki pu no ka hope, (oia hoi, pu kiki, &c). [Augate 3, Helu 5 o KA MAKAAINANA.] A heaha ka mea i hookoia o kela wahahee?
Eia: 1--Sam. Kahiapo, makai no Kawa, ki pu ia ma ke kahua kiki pu ma Iwilei; 2--Jack Frye, ki pu ia e Fritz Niemann, i ka wanaao, Augate 7, he mau koa pi gi laua; 3--Kaapuni, ki pu i ke Pukiki a make ma Pauoa, Sepatemaba 5. Pehea keia wahahee a Dimerata, aole anei ia i hookoia? He maka-piapia anei o Iwa i ike ole ai? Aole ! he lili a he manawaino iloko, no kona pi gi ana. Hilahila ole ! E hoopukaia aku ana na hooko moeuhane ma keia mua aku i ka wa kupono.
Me keia mau pane ae la maluna, ke hoopau nei au i ko'u hoopiha wale ana i kou mau kolamu me ka paio hou ole aku.
Me ka wiwo o na maka, a me ka hoolalau o na olelo a me ke kulou o ke poo, e ike ai kela a me keia i kona enemi (Nanahoa ix:2)
KILOKILO DIMERATA.
Hala Ia Hoa Paaua Kahiko.
No kahi mau makahiki loihi ka pili paa ana o ka ma'i hano ia Charles Hotchkiss a hiki mai la i kakahiaka Poaha, la 3 nei, ua make aku la oia ma ka Halema'i Moiwahine. Ua piha iaia ke 66 makahiki. Ma Veremona, Amerika Huipuia, kona hanauia ana. He hoahanau kona aia ma Sana Lui, Misouri, a he kaikuahine ma Toledo, Ohio
Ua hiki mai la oia i o kakou nei iloko o ka makahiki 1865, a o ka noho ana no ia a haule aku la. Mamua aku o ia ua pae mua mai no oia a holo ma kekahi moku kalepa a ili ma ka Mokupuni Beka. Ua holo mai laila no Mokupuni Haolani a pae i Apaiana, Paemoku Gilibati. Ilaila i loaa ai ka Rev H Binamu e pai ana i ke Kauoha Hou ma ka olelo o ia paeaina, a na keia Kale i kokua iaia ma ka hoonoho ana i na hua kepau Mai ia wa mai i ike mau ai ka Rev. Binamu a me kana wahine iaia. Ua noho hana loihi oia ma ko kakou mau halepai mua, a i na makahiki hope iho nei, me ka haku hana R Garivi, he hoa hana pu nona ma Amerika. Aole oia he malihini, aka, he kamaaina oia i na poe hoonoho hua a pau.
Ia auwina la iho no, hora 3:30, i maneleia aku ai kona kino kupapau mai ka hale kupapau aku o H. H Williama a nalo ma ka ilina o Maemae, malalo o na lawelawe haipule ana a ka Rev. H. Binamu.
He aha hulahula hoolaulea ka i haawiia ae e Kuhina a me Misisa Wilisi i ka po Poalua, la 1 nei, no ka hanohano o ka pokii o kana wahine, i huli hoi aku nei ma ka Auseteralia.
Ma ke Kauoha.
HOOLAHA HOOKAHEKAHE WAI.
Ke hoolahaia aku nei ma keia i na poe a pau e paa ana i na Pono Wai, a i ole ia, i na poe paha e uku ana i na uku wai, o na manawa no ka hookahekahe wai ana, aia ia mai ka hora 6 a 8 A. M., a mai ka hora 4 a 6 P. M.
ANDREW BROWN,
Luna Nui o ko Honolulu Oihana Wai.
Aponoia:
J. A. KING,
Kuhina Kalaiaina
Honolulu, Iulai 16, 1896.
jul 20 mhp
AO MELE ME PIANO.
Ua makaukau o MISS ELLA DAYTON e lawe i mau haumana no ke ao ana i ka ike heluhelu mele a me ka hookani piano ma kona wahi ma Kunawai, Alanui Liliha, a i ole ia, e hele aku no oia i na kauhale.
Sept. 14 - 1ml.
HOOLAHA A KA LUNAHOOPONOPONO WAIWAI.
Mamuli o ka hookohu pono ia ana mai o ka mea nona ka inoa malalo iho i Lunahooponopono no ka Waiwai o LAHAINA, o Honolulu, Oahu, i make, ma ke kauoha a ka Mea Hanohano A. Perry, Luna Kanawai elua o ka Aha Kaapuni, Apana Hookolokolo Kaapuni Ekahi, ke hoolahaia aku nei ma keia i na poe a pau he mau koi ka lakou i ua waiwai la e waiho mai me na palapala i aponoia, ina he mau koi kekahi, ina no ua paa ia mau koi i ka morakiia maluna o na waiwai paa, ma kona keena, Helu 609, Alanui Moi, Honolulu, Oahu, iloko o eono malama mai keia la aku, a i ole ia, e hoole loa ia no ia mau koi. O na poe a pau i aie i ua waiwai la, ke hoikeia aku nei e uku ae ia mau aie i ka mea nona ka inoa malalo iho.
A. V. GEAR,
Lunahooponopono me ka Palapala Kauoha i hoopiliia o ka Waiwai o Lahaina.
Hanaia Honolulu, Sept. , 1896.
sep 14-5pl.
MORIKAWA,
Ka Oi ma Kana Hana.
Ua nee ae nei kona hale hana mai Alanui Betela a i ka Halelio o Akana, Alanui Konia, mauka o Alanui Hotele.
Amara a Mea Hana Kaa me ke Kapili Kapuai Hao Lio
Oluolu loa ka uku o ka hana, i hiki ole i na poe e ae ke lihi launa aku.
jun 8-3ml.
AHI
[PAIKII.]
Helu 89, Alanui Nuuanu.
PAIKII -- Owau no nei, o ko oukou hoa kamaaina kahiko loa. E kipa mai, he emi loa na kii o na ano a pau ma ko'u hale paikii
NA LAKO HALE -- Oluolu a makepono loa ke kuai ana o na Moe, Noho, Koki, Pahu-lole, Pahu-ume, Pahu-ku, Pahu-kupapau, Pela, Uluna, Moena, a pela aku. Emi loa.
E loaa no kumukuai maikai kupono no ke Keleawe a me ke Kepau.
iun 22-6ml
HELE HOOLUOLU
O. R. L. Co.
MA NA POAONO A ME NA LA PULE.
E haalele mai no na Kaamahu i na hora 9:15 A.M. a me 1:45 P.M., a hoea hou mai i Honolulu nei ma na hora 3:11 a me 3:33 P.M.
Na Palapala Uku Puni
Papa 1. Papa 2.
Manana $ .75 $ .50
Mahiko o Ewa 1.00 .75
Waianae 1.50 1.25
F. C. Smith,
Agena Ohua a Palapala Nui
feb 10-tf