Ka Makaainana, Volume VI, Number 11, 14 September 1896 — Page 7
This text was transcribed by: | Uilani Paalua Campana |
This work is dedicated to: | William H. and Ruth L. Paalua |
Ka Makaainana.
HONOLULU, OAHU, POAKAHI, SEPATEMABA 14, 1896
NA AINA MAMAO.
Mau Lono Huikau mai kela a me keia Wahi Like Ole.
Lehulehu na Pane ia Sepania.
Ua hoomaopopoia ua koi ae na repubalika o Farani, Mekiko, Venezuela, a me Haiti ia Sepania no ko lakou mau makaainana i hopuia ma Kuba no ka ohumu kipi, a i ole ia, no ke komo aku paha ma na hana kipi, i ka pono e like la me ia i loaa i na poe Amerika o ka hookolokoloia imua o na aha hookolokolo kiwila, a ua oleloia o Farani ka i hooi loa aku i ke ano o kana koi, e hoopaakiki ana aole na poe Palani e hoopaaia iloko o na halepaahao koa oiai lakou e kali ana no ko lakou hookolokoloia.
Eueu na Amenia e Kipi.
He lono ka i loaa ae i ka nupepa Nu Hou o ka La o Ladaua mai Konakinopela, e hoike aua ma ka Poaha, Augate 27, ua kohoia mawaena o ka 3,000 a 4,000 poe i pau i ka make ma na ala haunaele ana ma kela a me keia wahi o ke kulanakauhale. Ina i manao ke Aupuni mai hiki no ke kinaiia iloko o hookahi hora, aka, o na lala hoi o ke aluka o na poe luku, ua hoomeamea nui ae la ua loaa aku ia lakou ka aeia e hao, puhi ahi a e hoopoino aku i ka mahele noho o na poe Amenia no kekahi manawa maopopo i haawiia.
A he palapala hoi i ka nupepa Karonikala o Ladana mai Roma aku e olelo ana ua loaa aku he mau palapala mai Konakinopela e hoike ana aia ke Aupuni o Tureke ma kae o ka hookahulihiaia, a e kukuluia ae ana hoi he aupuni kuikawa. Ua hoomaopopoia nae hoi mai kekahi mau palapala loihi ua makaukau loa na poe Amenia no kekahi ala kipi ae. O ka lakou mea ka i hoolala ai, o ia ka hopu ana i ka Banako Otomana a e paa no elua la, a iloko o ia manawa ua makemake lakou i ko na Maua komo maoli ku e hooponopono i ka ninau Amenia, a me ka pa kui ae ina ka e hoao aku ke Aupuni e kaili hou mai i ka hanako, e hoopahuia no e lakou a me na mea waiwai o loko.
Alahula Kahua me ke Koko.
Aneane paha i ke awakea, ua akoakoa ae he 150 poe Amenia ma ke alo iho o ka banako, me he la no ka hele aku e lawelawe oihana. Ua komo aku kekahi poe iloko, me ka lawe aku i na eke me he mau eke dala la, eia ka auanei hoi he mau eke boma hoopahu. I lawa no a komo lakou, ua hoomaka kuke aku ko lakou ki pu ana a me ke kiola ana i ua mea hoopahu. Mawa ho hoi, ua nee mai na poe i lako me na mea eha imua, kue i na kiai koa a make elua a eha horakahi luna o ka banako. Ua make elua Amenia i na poe lawelawe.
Nui ka pioloke o loko o ka ba na koa ua hiki ole ke hoomaopopo aku. O Sa Edega Vinikeni, luna nui o ka banako, a me kekahi mau luna e ae, ma kaupoku aku ko lakou pakele ana, a he 157 i koe iho i poe pio na na Amenia. I ko na koa a me na makai hoopuni ana i ka banako, e muu mokaki ana na poe i make a eha mawaho iho make alanui. Ua lilo pio ia hale i na Amenia iloko o ekolu minute. A ia wa i kukula ae ai lakou aole e hoopoino wale ia na poe hana a aole no hoi e lawe i ke dala, aka, wahi a lakou, ina aole e ae ke Suletana i ka lakou noi iloko o 36 hora, e hoopahuia no e lakou a pau loa me na mea hoopahu dainamaita.
Ua hoomau aku no keia kulana a ka hora 11 o ka po, a ia wa i hiki aku ai o Makimofa, he kaualio Rukini me kekahi o na luna nui o ka banako mai ka halealii aku me na makai, e haawi aku ana i na kipi i ka hoopakeleia o ko lakou mau ola a me ko lakou laweia me ka palekana. Nui ko Makimofa huhu ia lakou, me ka olelo aku ua nele loa lakou me ke alohaia aku mamuli o nei hana a lakou. Ua hoomauia aku na kukai ana a hala ka pawa o ia po, a akahi no na poe kipi a haawi pio aku. Ua laweia aku lakou iluna o ko Sa Edewada Vinikeni moku holoholo.
Poino ko Tureke Kania-i.
Ua haalele aku ia Valeta, Mokupuni o Malata, i ka la 1 nei, na mokukaua Ramilise a me Tarafalaga, na mokuhae o na aumokukaua o ke Kai Waenahonua, a me umikumamalua mau mokukaua e ae no ka Levana.
Aohe hoohuoi ana i koe na luna oihana Tureke i hoolala a i kauoha na hana luku, oiai, ua hoomaopopoia ua haawiia na kauoha i na poe Basi Bazuka e hooki mahope iho o ka luku ana i na poe Amenia no kanakolu hora, pela kekahi hoike mai Konakinopela o ka la 1 nei. Ua hoomaopopo lea ia no hoi he mau haneri o na Tuke ka i laweia aku mai ka aoao Asia o ka Bosoporusa i hiki ai hoi ke komo pu aku iloko o na hana luku, a ua lehulehu hoi na poe Amenia i hookauia ma na waapa a laweia no ka moana. Aohe i maopopo ko lakou hopena, aka, aohe hoohuoi ana ua pau lakou i ka hoopiholoia.
Oiai hoi, he mea oiaio no paha hoi ua hookumuia ke kue ana aku i ka Banako Otomana mai ke Komisina Kipi Amenia, ua aeia nae hoi e na aoao a pau o na luku ana ma ia hope iho, aole loa ia he hana pono, a ua 3,000 a 4,000 poe i poino na ola ma ia kulanakauhale a ma na wahi kuwaho aku paha iloko o ka pule i hala. Ua manao no hoi na Amenia e kue aku i ka halealii a me kahi mau hale oi hana e ae, o ka mea nui i manaoia ai ma ia hana aua o ia ke kono ana aku i ko na Mana komo keakea ae ma ka ninau e pili ana ia Amenia. Ma ke kohoia aku, ua hana hou ke Suletana i kekahi mea e kupono ai e hoopauia ka noho a ku ana o ka Emepaea o Tureke ma Europa.
O ka palapala noi like, a na Luna Kiekie o na Mana no ke kinai o ke Aupuni o Tureke i na hana hoohaunaele, ua ano like no ia me ke noi ana e kinai i na bana luku ma Amenia. O ke ao ana ke hoopilikia nei ke Suletana i ka Emepaea o Tureke ma ka ae ana i ka hoomauia o na hana kanawai ole, ua manao ia ua like ia me ka ole i ke Suletana.
O na poe Ameinia i haawi pio ai ma ka Banako Otomana a i laweia aku ai hoi mai ka mana aku o ke Suletana, ua hoike maopopo ae lakou ua manaoia e hoomau aku i na hana hoeueu a hiki i ka wa e hooponoponoia ai o na hoopopilikiaia ana o na poe Amenia, a ma ia hope iho ua loaa ae ma na keena oihana o na Emebasedoa he palapala mai ke Komisina Kipi Amenia, e hooia ana i ka mea i hoike mua ia e hoomauia aku no ka hoeueu ana a hiki i ka loaa ana o ka pono ia lakou.
Kupaa Hookahi o Beritania Nui.
Ua loheia ae ma ke Keena o ko na Aina E, pela ka lono o Ladana o ka la 2 nei, o Sa Pilipi Kare (Sir Phillip Currie), ka Emebasedoa Beritania i Tureke, i hoi aku hoi no Konakinopela i ka Poakahi, ua haalele iho oia me na ao no ka lawelawe ana aku i ke Suletana a e hana aku me ke kuokoa mai na Emebasedoa e ae, ina e hoea ae ana he wa kupono e hana ai pela. E like hoi me keia lono, ua loaa no ka ia Sa Pilipi ka mana kuokoa e kanoha aku @ aumokukaua Beritania a pau malaila no ka hooko ana i na kui a pau ana e kauoha ai. E hoikeia aku ana i ke Suletana keia lo@ ae o ko Enelani ka hua alakai hana ma Tureke mahope koke iho o ko Sa Pilipi hiki ana aku i Konakinopela.
Komo Lawelawe o Amerika Huipuia.
Ke kiaiia la no e na koa ke kula Amerika ma Hisa a me ka halekuai Baibaia ma Setama bula, a ua hana o Kuhina Terile i na mea a pau e hiki ana iaia malalo o ke kuleana o na mea a pau no ka hoopakele ana i na ola a me ka waiwai o na poe Amerika.
Ua kauohaia ka mokukaua Amerika Kinikininali e hui aku me na aumokukaua Amerika ma na kai o Tureke. Ua manaoia e kauohaia ae ana ka Mineapo lisi mai Kuinikaona e hui ae me na mokukaua Kapalakiko, Mabalahede a me Kinikininati mawaho ae o ke Dadanele. O ke Kapalakiko, e ku la ma Alekanederia a o ka Mabalahede, ma Genoa, e hui ae ana me ke Kinikininati ma Simana.
O ka hoomaopopo ana aia ma Simana keia poe moku e hoakoakoa ai a holo loa aku no ka Dadanele, ua ulu ae ka manaoia e kali wale ana no o Kuhina Terile no ko lakou hiki aku, alaila, waiho aku i na koi ana i ke Aupuni o Tureke, a o ka hopena paha o ia, o ia no kona unuhi koke aku iaia iho mai ke kulanakauhale aku a holo aku no luna o na mokukaua i hoounaia aka no ka hoopakele ana iaia.
HELE HOOLUOLU
O. R. L. CO.
MA NA POAONO A ME NA LA PULE.
E haalele mai no na Kaamahu i na hora 9:15 A.M. a me 1:45 P.M., a hoea hou mai i Honolulu nei ma na hora 3:11 a me 5:55 P.M.
NA PALAPALA UKU PUNI
Papa 1. Papa2.
Manana $ .75 $ .50
Mahiko o Ewa 1.00 .75
Waianae 1.50 1.25
F. C. Smith,
Agena Ohua a Palapala Nui
Feb 10 – tf
C. E. WILLIAMS ME KEIKI
Ed. A. Williams, Luna Nui.
Helu 611, Alanui Moi, ma Ewa iho o ka Pa o Aigupita.
He mau mea kuai lako hale o na ano a pau loa.
He mau mea Hana Pahu Kupapau a Hooponopono Hoolewa.
E hoelakoia no na Kaa Kupapau, na Kaapio a me na Kaaohana.
Ina no e ninau ia laua, e loaa no na Pohaku Kia Hoomanao no na He Kupapau.
O ka Ialoa kekahi hana kihi loa ia laua aia ia malalo o ka lawelawe ponoi ana a Ed A. Williams. F. D., he mea i paka pono ma ka Kalaka Kuia o ka Laloa Maikai ana iloko o Mei, 1894.
NA TELEFONA
Keena, Helu 17o Kaahale a me Kahea Pa.
Helu 813.
@