Ka Makaainana, Volume VI, Number 6, 10 August 1896 — Page 1

KA MAKAAINANA.

BUKE VI---Ano Hou Honolulu, Oahu, Augate 10, 1896. HELU 6.

ANONINONI KULANA.
Ke Ole e Hoohuiia, o ka Hoihoi Alii aku ka Hopena.

                O keia malalo iho na olelo a Kimo Kakela (Jas B Castle) i kekahi mea kakau o ka nupepa Karonikala o Kapalakiko o ka la 27 o Iulai, i hoopukaia maloko o ia nupepa malalo o ke poo, "Ke makemake nei no na Hawaii i ka Hoohuiaina."
                "Aohe oiaio na kuikahi ua poe mahi ko i ke kue ana i ka hoohuiaina, a o ka hoamalu ko lakou makemake. He lehulehu o na poe mahiko i hoomaopopo i ko ano o ka hoomalu, ola hoi, he maopopo ole. Aohe wahi e ae e loaa ai ia makou ke kulani onipaa mau aia wale no a hoohulia o kekahi mana e like me Amerika Huipuia.
                "Ma ka hoomaopopo ana i ka moolelo hooponopono aupuni o Hawaii no na makahiki he iwakalua-kumamalima i hala, aole i loaa ia makou ko kulana onipaa. I ko makou hoao ana o hoomau i ko makou noho ana kuokoa; e kulana kapekepeke ka mea i loaa ia makou ma o ke ano la o ko makou kulana ma ka poepoe honua.
                "Ina o ka hoohui ana me kekahi mana okoa, aole me Amerika Huipuia, ka mea i makemakeia, me ke kanalua ole ua pau ka hapanui o na poe e kakoo nei i ke Aupuni i ka haalele. O ke ake wale no i ka hoohuiaina ka mea o kakooia nei o ke Aupuni. I ka wa e hiki mai ai o kekahi hana i ka wa pokole, o like la me kela haunaele o Ianuari, 1895, o na poe a ke Aupuni e kahea aku ai no ke kokua ana, ua haawi mai lakou i kela kokua ana ma ke ano he poe hoohuiaina, a i mea hoi e loaa ai o ia hopena.
                "He poe hoohuiaina ka hapanui o na poe a ke Aupuni e kaukai aku ana no ke kokuaia mai. Ua pii mahuahua ae keia iini me ka ikaika mai ka 1893 mai. Aohe mea nana e hoololi i keia iini aia wale no a hoole loa o Amerika Huipuia. Ma ko'u hoomaopopo ponoi iho no keia mua aku, ina e hoololoiahili loa ana a kuemi hope paha o Amerika Huipuia mai ka noonoo ana i keia ninau hoohuiaina, e ulu mai no auanei na hoomakaulii ana o na mana kuwaho. A malia paha, i mea e loaa ai ke kulana onipaa, e huli hou ana ke Aupuni malalo o ka hooponopono moi ana, me Kaiulani i Moi. He mano hoakaka wale no nae keia. A ina io nae pela, alaila, e kaa ana malalo o na alakai ana a na Pelekane, a he manuwa Pelekane auanei ka mea nana e malama i ka maluhia. He manaoio ko'u o kekahi keia o na mea hiki ke hanaia ina e hoole loa mai ana o Amerika Huipuia i ka hoohui mai ia Hawaii, a me he mea la o ia aku ana no ka hope ina e pio loa ana ka manaolana no ka hoohuiaina. E hoohamama akea ia no auanei ka puka i kekahi hooponopono aupuni e hooia mai ana i ka onipaa.
                "No na poe mahi ko, aohe ikaika o ko lakou kulana maluna o koia ninau e like paha me ka mea i manaoia no ko lakou waiwai. Ma Honolulu wale iho no na hooponopono aupuni ana, a aia no ke ola a me ka make o ke aupuni iloko o na lima o na kokua i loaa ia lakou, maloko iho o ke kulanakauhale. A mailoko ae o 1,000, a i ole, 1,500 paha o na poe e ku makaukau ana no ke kakoo ana aku i ke Aupuni, he poe hoohuiaina ko lakou hapanui.
                "He poe mahi ko no kekahi i loaa ia noonoo hookahi. A e like me ka loihi o ko lakou noho ana, pela lakou e ike moakaka ae ai i ke kupono maoli o ka hoohuiaiana, i mea hoi e loaa ai o ke kulana onipaa, aole wale i na mea pili hooponopono aupuni ana, aka, i na mea pili kalepa kekahi.
                "O na poe i hanauia malaila, a i ike i na hooponopono ana mai kekahi alii a i kekahi, ke hoomaopopo nei lakou, o keia wale iho no ke alanui e loaa ai o ke kulana onipaa. O ka ninau limahana ka mea nana e keakea mai nei i keia, aka, he nui no na poe hoohuiaina i manao e aho no ka aa ana e ku imua o na pohihihi o ka ninau limahana e hoea mai ana."

Hui Lealea a Miss Elsie Adair.

                Ua hiki mai a eia iho i o kakou nei o Mi si Elese Adea, ma ka mokumahu Kina mai o ka Poakolu iho la. Ianei no oia mamua, he mau makahiki eha a elima paha i hala ae, a no hookahi po wale no o kona hoikeike ana a holo loa no Iapana me Kina. Oia ko Amerika oi ma ka hulahula me na i-a lele lehulehu. E hoikeike hou ana oia maanei, i keia po e wehe ai, maloko o ka halepaikau hao ma Haimoeipo. No ka loaa ole o ka hale kupono e ae e hiki ai iaia ke hoike i kana hana, nolaila, lawe okoa ai i kela hale. E nana ae i kana hoolaha ma kahi okoa ae o keia helu, a ua makemake nui loa ia hoi ko na oiwi hele aku e ike iaia ma kana "anapau ahi."

Na Moho a ka Poai Populisa.

Ma Sana Lui, Misouri, i noho mai nei ka aha wae moho pereridena me hope-peresidena o ka poai Populisa (Lahui) o Amerika Huipuia. A ma ka ekolu hoi o na la hana o ka noho ana (Iulai 25), ua kohoia o W.J. Baraiana, ka meho a ka mahele sileva o na Demokarata, o ka lakou moho peresidena no hoi ia, me ka loaa iaia o 1,042 balota i ka 321 no Konela Notona o Kikako. Ua waeia ae nae hoi ka inoa hope, i ka wa hope loa, i moho na ka mahele Populisa i hoihoi ole i ka inoa mua. Hora 4:40 o ia auwina la i pau ai na hana a ia aha wae a hoopaneeia no ka manawa e kahea hou ia aku ai.
                No ka moho hope peresidena hoi, aohe ia poai i makemake ia Sewala, a ua koho lakou ia Thomas Edward Watson (Watasona), o Atalanata, Georegia. Ua hooikaika o Baraiana i kona kokoolua ma ka paa balota Demokarata, aohe nae hoi i apoia, a ua akaka ole no hoi kona ae aku i kela konoia ana ona ke ola me kona hoa pu kekahi, aole hoi me kahi mea o ae. Eia nae, aole pela ka kela poai i makemake ai, a ua hana nui aku no hoi e like me ka lakou i manao ai he pono
                O ka mea i manao mua ia, oia o Eugene V. Debs, i mea hoi e kono aku ai i ko na poe paahana kokua like aku, aka, ma kana noi ponoi no o ke telegarapa ana aku e waiho ae iaia, ua hookoia hoi e liko me kona makomako. Aole i akaka aku ka hopena o koia mau ano o o na aoao kalaiaina a elua, a malia o lokahi ae no hoi paha. Ko mau la no ke kupaa o ka poai
Repubalika.

                Aohe i oili ae ka huaelo a Kamaki. Ina ua oili, aohe i hoea mai. Eia no paha ke hookahi
nei i ko kuakoko, ua hemo mua paha hoi ka inaina.
                Aloha wale kola makamaka o imi hele ana i kana "iwi aoao." Ua haule paha, a i ole, ua lilo
paha i ka waha o kekahi ilio bulu maalo o ka alanui. O ka moa hilu loa, o ka haalele i ka mea i
eha ai e noho makua ole.

KO KUHINA WILISI.
Kumu i Hoole ai e Holo Balota Hou ma Amerika Huipuia.

                Ua paholaia ae he mau lono lauahea no ko Kuhina Wilisi manawa i holo aku nei i Amerika, aole ia e hoi hou mai ana, e holo balota ana oia i lala no ka Ahaolelo o Amerika Huipuia. Aole no i palaualelo loa ia mau wawa olelo ana, no ka maa, na koiia mai nei no oia e holo balota ma kona mokuaina ma Kenetuke, aka, ua hoole loa aku oia. Eia na kumu o kona hoole ana, wahi no ana i kekahi mea kakau nupepa o Kapalakiko.
                "He oiaio aole au i liuliu loa iloko nei o ka aina e loaa ai ia'u kekahi noonoo ano nui o pili ana no na ninau kalaiaina Amerika, a aole no hoi o'u manao he mea kupono no'u e kamailio no
ia mau mea.
                "I ko'u hiki ana uku i ko'u home ma Luisiville, ua ike au i na nupepa Demokarata a pau e hooikaika ana no ko'u kohoia i moho holo balota ma ia apana. Ua lilo ia i mea hoohauoli ia'u. He elima o'u kau i noho lala ai no ka Ahaolelo mai ia apana mai, a i ko'u holo ana no ke ono o ka manawa, he umi makahiki i hala ae nei, ua haule au. A oiai hoi, aia he mau mea ma Hawaii e hooponoponoia aku ana, i hiki ole hoi ke hanaia ke ole au, molaila, ua hoole loa aku au i ka waihoia ana o ko'u inoa i moho. O kaekahi o na maa mua a ka Peresidena i ninau mai ai ia'u ina e holo balota ana au, ua hoole aku au.
                "Aole no he mea hou iloko o ko kakou hooponopono aupuni ana e pili ana no na mokupuni e ana ai ke aupuni ia'u ianei. Koe wale iho no, e like me ia a'u i hoike mua ae nei, o ko'u ike i na mea e holopono ai na mea e hooponoponoia aku ana. He oia mau no ko kulana o na mokupuni i keia wa e like me ia a'u i haalele aku ai, a e like me na lono i loaa mai nei ia'u, aia no na mea a pau iloko o ka maluhia."
                A e like no hoi mo ka makou i hoike aku ai ma ka helu i hala, ua hoea io hou mai nei no oia a me kona ohana i o kakou nei ma ka mokumahu Kina i ke awakea Poakolu iho la. Mawaho ae o kona hope, oia o Kanikela Kenerala Mila, aohe luna o ko Aupuni i hiki aku i kai o ka uwapo e hookipa mai ai iaia.

                Aia aku nei o Kapena Poo Waipa i Waimea, Hawaii, kahi i hooluolu ai.