Ka Makaainana, Volume VI, Number 5, 3 ʻAukake 1896 — Page 6
This text was transcribed by: | Jandee Wiiliams |
This work is dedicated to: | Mariam Bailado & Roberta Taira |
Ka Makaainana.
Mau Lono Huikau mai kala a me keia Wahi Like Ole.
Pokii o ka Wahine i Make.
Na Haku Duneravena i noi i ka haluhalue elua ia o ka bila kanawai e hoomana ana i ka mare me ka pokii o ka wahine i make iloko o ka Hale o ua Haku. Ua kuhikuhi aku oia o Enelani wale no ke ku nei ma ia kulana, a he mea maikai ole hoi, in a e hoohalikeia ae ana me na aina e ae. Na Haku Percy hoi i noi ae ka hooleia a ua kokuaia oia e ka Akibihopa o Kanatebare, a ua olelo ae oia he mea ole ia no ke kulana o ka mare ke aeia keia kanawai. Ua mahae ka Hale, a ua hooholoia ka haluhelu elua ana e ke koho ana a 142 kue ia 113, @e oi o 29. O ke Kama'lii o Wale a me kekahi poe iala e ae o ka obana Alii ka i kakoo i ka bila, a he 20 poe bihopa i kue aku.
Aha Mare o ia Mau Alii Opio
Kakahiaka o Iulai 22, ma Ladana, Enelani, i uoia ae ai ka hipuu polena mawaena o ke Kama'liiwahine Maude o Wale, ke keiki elima a muli loa a o ka ekolu hoi o na kaikamahine a ke Kama'lii a me ke Kama'liiwahine o Wale, ia Kama'lii Christian Frederick Charles George Valdemar Axel, keiki a ka Hooilina Moi o Denemaka, maloko o ke Keena-pule Alii o Halealii Bakinehama.
Me ka palanehe ko ka Moi komo ana aku iloko mai ka halealii aku. Aole i hiki aku ke Kama'liiwahine Beatrice o Batenabega me kena mau keiki, oiai, aia no oia ke kanikau la no ka make ana o kana kane, ke Kama'lii Heneri o Batenabega. O na Kama'lii Karistiano a me Harola na kakoo o Kama'lii Kale.
Na ka Akibihopa o Kanate bure i lawelawe ka oihana laahia, me kona kokuaia e na Bihopa o Ladana a me Winikeseta. Eia iho na koo a ukali o ke Kama'liiwahine Maude, o lakou na Kama'liiwahine Vitoria o Wale, Ingeborg a me Thyra o Denemaka, na kaikuahine o ke aliikane, Vitoria o Schleswig-Holstein, Beatrice o Saxe-Coburg a me Gotha, Alice o Alabani, a me Ena me Vitoria o Batenabega. Na ka makuakane no i haawi aku i ke aliiwahine, a o ka Moi hoi ka mea pane aku.
No ke aloha oiaoia maoli mai no ke kumu o keia mare aua o laua, oiai, he mau hoahauau hanuna laua na ka mua a me ka muli, a no kekahi mau makahiki keia ano pilipaa ana o ke aloha ia laua. He 24 na makahiki o ke aliikane a he eha hoi na makahiki oi ae o ka alii wahine. Ua kaulana ke aliiwahine opio no kona ano lealea a piha hoihoi mau, a he mea nui iaia ko holo ana @ ke k@a hehihehi-wawae, hololio a me na ano lealea hooikaika kino e ae, a ua kapia oia e kona poe pili loa o kona poai o "Kama'lii Hale" (Price Hal), mamuli hoi o kona punihei loa i na hana lealea a na keikikane.
Aole na kama'lii opio e nele a e hune ana, oiai, e ili aku ana maluna o Kama'lii Kale he mau miliona lehulehu mai kona makuahine aku, no ka mea, i kona wa i mare ai oia ko Europa kama'liiwahine oi loa aku o ka waiwai. Ua haawi ae ko Kama'lii o Wale he $20,000 o ka makahiki no kana kaikamahine mai kona haawina mau a ka Aheolelo i haawi ai nona. Ua haawwa ae no hoi ia laua he mau keena no laua e noho ai ma ko ka Moi o Helene hale ma Bernstof, Denemaka, o@ai, oia makuakane hanauna no ia o laua a i elua, a me kekeahi hale ma kahi kokoke ia Sanarinahame, Enelani. E loaa ana he $80,000 o ka makahiki na laua e hoolilo aku ai.
Ko Italia Aha Kuhina
No Rust@ mai ka lono o Iulai 15, ua apo@ ka Moi Humebeta i na hoonoho kuhina ana mahope iho i lawelaweia e Sinioa Rudini, Kuhina Nui; Kuhina Kalaiaina a Kuhiua o ko na Aina E, no ka manawa, Siuioa Rudini, Kuhina Moana, Adimerala Birini (Bri@); Kuhina Kaua, Generala Peiou (Pelloux); Kuhina Hookolokolo, Senatoa Coseta (Costa); Kuhina Waiwai, Sinioa Baranaca (Branca); Kuhina Waihona Hoahu Dala, Sinioa Luzata; Kuhina o ua Hana Aupuni, Sinioa Pirinetio (Prinettius); Kuhina Hoonaauao, Sinioa Gianaturio; Kuhina Mahiai, Sinioa Guiciadina (Guicciardini); Kuhina Leta me Telegarapa, Sinioa Sineo; Komisina no Sisile (Sicily) me ka palapala hookohu kuhina ole, Sinioa Codoronose (Codroncy).
M ka la 11 aku ko ka Mei koi ana aku ia Sinio Rudini e wae i Aha Kuhina hou, a o keia ae la ka hopena i loaa. Iula 27 e akoakoa ai ka Ahaolelo.
Hoao e Powa i ko Farani Peresidena.
Ma Parisa, Iulai 14, ia Peresidena Faure i hele ai no ka nana ana i ka hookahakaha paikau o na pualikoa, a i lawa no hoi a komo oia i ke kahua, ua puka ae he kanaka mai loko aku o ke aluka a ki aku la iaia. Elua manawa oua i ki aku ai, eia nae, aohe ka Peresidena i ku a paa koke no oia i ka hopuia. Ua hoike ae nae hoi ua kanaka la aohe no he poka o loko o kaua pu, he owili pauda wale no. A mamua ae hoi o ka hiki ana iaia ke ki hou aku, ua puni oia i ka lehulehu a paa ai oia i ka hopuia, a in a aole i komo aku ua makai e keakea, in a la paha ua liia oia. I ka wa i loheia ae ai aole ka Peresidena i ku, ua wawale a paiakuli ae ka lewa me na leo hooho kupinai hauoli.
Oiai hoi, he la kulaia kela no Farani, a e hoomanao ana ka lehulehu ma o a maanei, ua emo ole loa ka pahola ana aku o ka lono e pili anan no keia hoaoia e powa hou i ke ola o nei Peresidena o ia Aupuni. Ma na wahi a pau a ka Peresidena i hele aku ai ma ia hope iho, ua apoia mai oia me na hooho leo kupinai aua o ka hauoli, he hoike ohohia hoi no kona pakele ana mai kekahi make manaonao a maewaewa Iluna ka Peresidena o kona kaa hamama, me ka ukaliia e ke Kuhina Nui M. Meline, a me kahi mau mea okoa iho, a hoea aku ai keia kanaka i hoaahu maikai ia, o 40 paha makahiki, a ki ai me ka awiwi no na manawa elua. Ua hoikeia ae o Francois kona inoa. Wahi o kana hoike, aohe kona he manao io e lawe i ko ka Peresidena ola, aka, ua manao oia he mea ia nona e ikeia mai ai a hoomao popo koke ia kana koi a me kona makemake. Aia oia ma kahi paa malalo o ka hoomalu ana a ka Oihana Makai.
Na Hunahuna Laulaha
He hui o kekahi poe waiwai ka i hoohui ae ia lakou iho ma Osaka, Iapana, me ka manao e kukulu ae i kahua hana hao no ka hana ana i oa ipuhao na kaamahu, oa alahaka hao, a me kahi mau hana koikoi e ae.
No Wasinetona, Amerika Huipuia, ka hoike o Iulai 6 aku nei ua hookohu mai ka Pope i ka Rev. Edward O'Dea i bihopa no ke kihapai o Naisqually, o ia hoi ka Mokuaina o Wasinetona. Oia ke kahu i keia wa o ka luakini o Sana Paterika, Potalana, Oregona.
Auwina la o Iulai 7 aku nei, ma Ladana, Enelani, mahope o ka waiho mai loihi ana i make ai o Sa John Pender. Oia kekahi o na luna hooko hana mua o ka uweaolelo moanan mua loa o ka Atelanika, a mamuli hoi o kana mau hooikaika ana i kapiliia ai ka mokumahu ka Hikina Nui. Ua hanauia oia iloko o 1826.
HOOLAHA A KA LUNAHOOPONOPONO WAIWAI.
Ua hookohu pono ia mai ka mea nona kanoa malalo iho i Lunahooponopono Waiwai me ka Palapala Kauoha no ka Waiwai o Ma-o (w) o Honolulu, Oahu i make.
Ma keia ke hoikeia aku nei ka lohe i na mea a pau he mau kei ka lakou ma ka Moraki a Palapala e ae paha, e hoike koke mai i ka mea nona ko inoa malalo iho nei iloko o eono mahina mai keia la aku, a i ole, e hoole loa ia aku mahope o ia manawa. Ao na poe a pau he mau ale ka lakou i ka mea i make, e awiwi lakou i ka hookaa koke mai ma ke Keena Loio o S. K Ka-ne, ma ke kihi o na alanui Moi a me Betela, ma ka hale maluna.
KELIIHANANUI.
Lunahooponopono Waiwai me ka @pala Kauoha o ka Waiwai o Ma o @ i make
Honolulu, Iulai 15, 1896
Waina Kaleponi ma Halehai
He mea ano hou no ka Union Saloon (Halehai) e hoomaka ana i ka la apopo, o ia ke kuaiia aku o na Waina Kaleponi maikai loa no ke kumukuai e like me ko na wahi e ae. E hele nui mai, a e ike no oukou iho.
E.S. CUNHA.
Honolulu, Iuali 13, 1896
iul 13-iml
Robert Napunako Boyd
(ITALIA)
He Ana-aina a he kokua no hoi ma ka hooponopono ani i na waiwai paa, huli ana paha i na Buke o ke Aupuni, a pela aku.
Keena Hana: Mauka iho o ka Hale Leta, maluna ae o ka haleaina Pake, Alanui Betela.
apl 13-mp
Waiubata! Waiubata!!
E loaa no ka Waiubata o na Kona mai ma ko'u wahi ma Alanui Maunakea, no 35 keneta o ka paona hookahi. Hala ae no hoi ia, eia iho no na io Kamano momona o Keomolewa, a pela iho no hoi me na Opu Bipi.
G.W. KUALAKU.
uil 12-iml
HALEKUAI LAHUI KALAHIKI
Helu 405, Alanui Moi, ma Waikiki aku o Alanui Nuuanu, ma ka aoao mauka ke keena mua o ka "Hawaii Holomua."
Ma ia halekuai o na oiwi e loaa ai na anoi a me na paihi o na ano hou loa, e laa.
Na Kalakoa, Nakeokeo, Na Makalena, Na Kinamu, Na Huluhulu, Na Lihilihi, Na Kamaa o na Kane, Wahine me Keiki, a pela aku.
Oluolu no ke kuai ana. Aohe hewa ke kipa mai e ikemaka, a aohe no hoi he kunu kunuia no ka hoikeike ana i na mea kuai.
M. PALAU, Luna Nui,
@
HOOLAHA
Ke hoikeia aku nei ma ka halawai ana o ka Awini Ranch Company i malamaia ma ka la 21 o July 1896, ua hooliloia o GEORGE P. TULLOCH i hoahui no ua Ahahui la, mamuli o ka haalele ana mai o M.H. Perry, mamuli o kona kuai a hoolilo ana i kona kuleana a waiwai a pau iloko o ua ahuhui la ia G.P. Tulloch i oleloia.
AWINI RANCH CO.
ma o H.L. Holstein, kona loio. Kohala, Iulai 21, 1896
iul 27 2mw.
Olelo Hoolaha a ka Mea Paa Moraki no ka Makemake e Hooko a e Kuai aku.
I kulike ai me na olelo o kekahi moraki i hanaia e MAHIAI KAHOOHULI a me KELUPAINA, kana wahine mare, ia Malie Kahai, ma ka la 19 o Ianuari, 1894, i kakau kope ia ma ka Buke 160, aoao 49 a me 50, a i hooliloia e C.W Booth. Kahu malalo o ka Palapala Hooilina o Malie Kahai, ia C.F. Hart ma ka la 28 o Ianuari, 1896, i kakau kope ia ma ka Buke 160, aoao 51, ke @ oikeia aku nei ka lohe ma keia, ua makemake ka mea e paa nei i ka moraki e hooko aku i na olelo o ua moraki e hooko aku i na olelo o ua moraki nei, oia hoi, ka hookaa ole ia ana o ka ukupanee a me ke kumupaa i ka wa no ka hookaa ana. Ke haawi pu ia aku nei ka lohe ina keia, mahope iho o ka pau ana o na pule ekolua mai keia la aku, e hoolahaia aku ka waiwai i paa malalo o ua moraki nei no ke kuai kudala akea ia ana mamua pono iho o ka Hale Hookolokolo ma Kapaau, ma Kohala Akau, Hawaii, ma ka POAKAHI, Augate 3, 1896, ma ka hora 12 o ke awakea o ua la @la.
C.F. HART
Mea Paa Moraki
No na mea i koe e pili ana i keia moraki , e ninau ia H.L. HOLSTEIN (Linekona), Loio.
Hanaia Kohala, luisi 1, 1896
O na aina i paa ma ua moraki la, eia iho ia:
Apana 1. O kela apana a pau i hoakakaia ma ka Palapala Sila Nui Hela 7377, i hookoia no Kukeanne, e w@ iho la ma Niulii, Kohala, Hawaii, nona ka nui o na eka he 2,@92 anane, 18 kapuai, i hooliloia i ka mea moraki ma ka palapala kuai o ka la 5 o Mei, 1884, a kakau kope ia ma ka Buke 146, aoao 112.
Apana 2. O kela apana i hoikeia n@a ka palapala Sila Nui 7378, i hookoia no Panoahu, e waiho la ma Niulii, Kohala i oleloia, nona ka nui he 2 eka, 266 anana, i haolioia i ka mea moraki e Kahikoloa, ma ka palapala o ka la 21 o Mei, 1884, a kakau kope ia ma ka Buke 146, ma ua aoao 73 a me 74.
Ua hoopaneeia ke Kudala ana i ka waiwai i hoikeia malu@a a i ka la 15 o Augate, 1896.
H.L. HOLSTEIN
Lo@e no C.F. Ma@
Iulai, 21, 1896