Ka Makaainana, Volume VI, Number 1, 6 Iulai 1896 — Page 7
This text was transcribed by: | Bart Antista |
This work is dedicated to: | Kona bart |
Ka Makaainana.
HONOLULU, OAHU, POKAHI, IULAI 6, 1896
OLIVA KAZELA
KA OLALI NOHO KUAHWIW
O INIA
KA UI HOLOLIO IMUAO KE KAHUA KAUA.
Helu 10
O ke kaikamahine alii hoi, ua hele pololei aku la oia no kahi e malamaia ana o na lealea o ia po, a maluna o ka noho i hoo kaawaleia nona ma ka aoae o ka Mei o lnia i noho iho ai oia me ke au ana o kona maumaka na o maanei e ake ana hei e ike wale aku no i na helehelena o o kana mea i aloha ai. A no ka nele ana no kana mea i anoi ai e ike ua huli ae la oia a kamailio iho la i ka Moi,-“Aole anei maloko nei kela opio nana i hoihoi mai ia’u i ka la i hala ae?”
I mai la ka Mo@@@”Maloko nei no oia ke mau minute aenei i hala a ua pula aku nei iwaho me kekahi mea.”
Ia manawa i kamailio hou aku ai oia i ka Moi: “Ea, ke halialia e wale mai pei no ia’u na hana ano e o ka hookahe koko i keia po.”
”Heaha?” wahi a ka Moi. “He oiaio anei aia he hana puuwai eleele e oili oe ana i na hora keia po a ua maopopo anei ia oe ia mea?’
“Ae, e ka Moi, he mea oiaio loa e hoea ae ana he hana hoo kahe koko i keia po, @ he mea pono makaala loa ia ke ola o ka lehulehu mai ke poipu ana a na lima o ka mea i piha i ka manao ino.”
Naka haalulu ao la ka Moi no keia mau olelo a ke kaikamahi me alii a eu ae la iluna me ka hele ana aku a loaa kona alikhikaua a hoouna aku la no keia lono hoolele hauli oia hoia ka ka alihikaua i hoouna awiwi aku ai i kona elele no ke kii ana i kekahi mahele o na pualikoa e hele mai e hoomalu a e malama i ka maluhia o na hana o ia po.
I ka elele i hala aku ai ua hoi hou ae la ua alihikaua la me ka Mei a noho ma na aoao o ke kaikamahine alii, a ninaninau pono aku la i ke kumu o keia hana, a i ole ia o ka mea paha nana keia hana puuwai eleele e lawelawe ana ina ua maopopo iaia. A oia ka ua kaikamahine la i kamailio mai ai me keia mau olelo:
“No’u wale iho no ke kumu o keia hana puuwai eleele a me ka mea a’u i aloha ai, keia kanaka nona na helehelena a’u e poina ole ai no kekahi mau makahiki loihi. Ua akeia au e kaili aku i keia p@@ ka enemi, i wahi e hookia ai o kona manao hilahila ole . Aka. ea, aole loa au e ae e hooko i ka makemake ko ka mea i piha i ka paumaele. Ina eia ka’u mea i aloho ai iloko nei na hiki loa no iaia ke hoopakele ae i ke ola o keia anaina a me lo’u pu no hoi. O! e kela mea i piha me na manao hehena’ e huna i lou mau maka mai ka ili aku o ka honua.
“E, aole au i hoike aku nei ia olua i ka mea nana keia hana limakoko. Ae, o ua kanaka opio la, aole ia he mea okoa loa aku, aka eia kela nahe@a i hele mai ai a paa i ko’u mau lima i ka wai i pau ae ai o ka ai ana maluna o ka papaaina a’u i lohe wale ai n i kona inoa o Daneba. Oia ponoi ka i olelo mai nei ia’u e hele mai ana oia e hana i kela hana puuwai eleele maloko o keia hale i keia po.”
La lakou no e kuka olelo ana , komo mai la o Oliva me ka awiwi nui a kamailio iho la, “E makaala i lo oukou mau ola i keia po e hoea mai ana ka enemi i iloko o ka manawa i maopopo ole.”
I ka pau ana ae no oia mauolelo ua oili aku la oia a hele me ke kali ole iho manawa no kana aloha e kamailio aku ai iaia. Ua puka awiwi aku la oia a loaa kona lio a kali malie iho la o ka hoea mai o ka enemi e like me na hoike a ka hanehane iaia.
He me oiaio e ka mea heluhelu mamua o ka hoea ana aku o ke kaikamahine alii iloko o ka halehlahula, ua puka aku o Oliva iwaho holoholo ai a e hanuhanu hoi i na ea oluolu o ke kuahiwi. A iaia i hookokoke aku ai malalo o ka umalu o kekahi kumu Vilou, lohe koliuliu aku la oia i kekahi leo i ka pane ana mai: “ E neenee mai maanei e kuu keiki, i hoike aku ai au ia oe i kekahi lono ano nui.”
“Owai oe ke kela mea nona ka leo pahaohao a’u e lohe nei i keia po?” wahi a Oliva i ninau aku ai.
“Owau no keia a mai makau oe ke hele mai maanei, no ka mea, he mea hou ano nui ka’u e hoike aku ana ia oe. E hele mai oe a kokoke i o’u nei.”
Akahi no a lohe maopopo aku la o Oliva i ka leo o kona makuahine a no ia me ai hele aku ai oia a kokoke ma kahi o ua leo la eia nae, aohe me akino kanaka i hui pu mai me ia, koe walw no kela leo kama ha@ o kona makuahine i ka pane hou ana mai:
“E makaala ia oe, e kuu keiki: eia ka enemi ke hookoke nei mahope o kau mau kapuai a me ka mea au i aloha ai. A! e kuu keiki, alia oe e wikiwiki aku i ka hoi e hoike hou aku au ia oe ,aole wa lanakila ai kou enemi maluna ou. E hoolohe i keia!”
[Aole i pau.]
Kai Hoee me ke Ahi Pele
Oiai ma ke kakahiaka Poakahi he kai hoee nui ma Napoopoo ne i hiki aku kona mau kapuai i ka 180 ma kau wahi a emi mai malalo. I ka emi ana o ka wai ua hiki no i ka iwa kalua-kumamaha kapuai. O keia mau kapuai he 180, o na kapuai ia ma kahi o ke kai i pau aika emi a hiki i ka palena pau ai ka emi a hiki i ka palena pau mai o uka o ka aina, ua hoomaopopo au aia ina kahi o ka elima haneri kapuai.
Ina hoomaopopo kekahi poe i ka hole o Sam Kekumano, mamua mai o laila he moana kai hononu loa kela. Eha paha anana a oi aku ka hohonu ma ka wahi a ina he lio ua hiki ke hele i Kealakekua; ua maloo loa ke kai. Hookahi hale i lilo loa i ke mai me kekahi me e pono ai ke ola kino. Oka hale o Sam Kekumano, pili i ka oneki la hale o luna a lilo no kekahi mau pono kino.
Ma ka po Poalima, o Iune no, a ao ae Poaono. la 27 ua ikeia ka pele e ana iloko o ke kai ma Keei nei. ua ike mua ia lona a ana mawaho aku o ke awapae waa o Hauiki a mailaila aku i kai o Awaawaloa , hoi hou iuka o ka aina. A mahope hoi hou i kahi i a mua ai. Pela wale no ka a ana a hiki i ka pula ana o ka mahina. Elua ano a he polu a me ka ula ahi maoli. A he nui no na poe i ike i keia mea hou a ua hoolaha ae lakou. Aole i maopopo kona wahi e iho ai. Ua pau ka iho ana ma Keei nei, ua hee i ka nalu o Pale.
Mau ia mau me hou.
HAPAOKEKALAUNU
Napoopoo, Kona, Iune 29 1896
I keia la e ku mai ai ka mokumahu Dorika mai Iokohama ma kona ala holo loa no Kapalakiko.
Waihona Buke Hawaii
E loaa no na buke ma ka olelo makuahine no ke kuai ma ke keena o ko makou Puuku, Penei iho o ia mau buke:
Laieikawa ----------- $1.00
Gaberiela Lenoa ------75
R.W. Wilikoki----------50
Hookahuli Aupuni o 1895---50
a peia aku a pela aku.
O na buke e ae no hoi kekahi e iaa na buke kanawai a @@@ kahi mau ane e ae, ke ninau pololei ia mai ia
F.J. Testa (Hoke)
ok 28h 327 Alanui Moi
Ua lohe mahui wale mai nomakou hoihoiia aku ana na haumana o ke kula Kauluwela ma ka hale kuia o Alanui Papu e aoia ai ma keia mua iho ke hoomaka hou ae na kula iloko aenei o Sepatemaba a o na haumana o ke kula o Alanui Papu e hoihoiia ae ana maloko o ka halekula o Kauiuwela e aoia ai. Ua ulu mai paha kei manao hoololiloli pela mamuli o ka nui loa o na keike e hele nei ma ke kula o Kauleuwela a ua lawa ole ka hale no lakou.
EMI! EMI LOA !!
KUAI HOOMAKEPOPAU NUI no LOA.
E Hoomaka ana i ka Poakolu, Iulai 1, e kuai aku ana au no Elua Pule Wale no i na waiwai a pau oko’u halekuai malalo oke Kumulilo.
KO NA KANE
Na Paa Lole, Palule, Paleili, Le Ai, Kamaa a pela aku. Emi Loa!
KO NA WAHINE
Na Silika, Alapia, Makalena, Halua, Keokeo Vitoria, Kalakoa, Muumuu, Palekoki, Papale, Kamaa, a pela aku.
KO NA OPIO
Na Paa Lole, Papale, Kamaa, a pela aku, aneane e haawiwale.
Mai no a hoopoina iki aka e hele mai no a na ka hiki mua no ke eo oka wae ana a ku ika makemake.
KWONG SING LOY
Na Helu 407-9, Alanui Moi, mawaena o na Alanui Nuuanu me Betela
iun 22-1ml
AHI
[PAIKII,]
Helu 89, Alanui Nuuanu
Paikii- Owau no nei o ko oukou hoa kamaaina kahiko loa. E kipa mai, he emi loa na kii o na ano a pau ma ko’u hale paikii.
NA LAKO HALE-Oluolu a makepono loa ke kuai ana o na Moe, Noho, Koki Pahu-lole, Pahu-ume, Pahu-uku, Pahu-kupapau, Pela, Uluna, Moena, a pela aku. Emi loa.
E loaa no kumukuai maikai kupono no ke Keleawe a me ke Kepau.
iun 22- 6ml
E.M. NAKUINA
KOMISINA O NA ALA LIILII A ME NA PONO WAI
Notari Lehulehu, ae Agena Haawi Palapala Ae Mare no Honolulu nei.
Keena Hana: Helu 303, Alanui Kalepa. dk-1m
F.J. TESTA, (HOKE)
MEA OHI A KOI AIE
Mea Huli Moolelo Aina a Waiwai e ae paha.
Mea Unuhi a Mahele Olelo Hawaii a Enelani paha.
Mea Hana Palapala Kanawai o na Ano a pau.
Mea Kuai Mikini Humuhumu Lele.
Mea Hoolimalima a Hoolilo Aina
Mea Kuai Waiwa no ka Uku Komisina Haahaa.
Ua Makaukau mau oia e lawelawe i na hana a pau e haawiia mai ana iaia. He kuike ka rula.
E loaa no oia ma keia Keena. apr 8- 1mk