Ka Makaainana, Volume V, Number 24, 15 June 1896 — Page 1

Ka Makaainana.
BUKEV----Ano Hou Honolulu, Oahu, Iune 15, 1896. HELU 24

LA KAMEHAME HA.

Hoomanaoia me ka Hauoli a me ka Maluhia.

                O ka Poaha nei, la 11, ua hoea mai ia me kona mau hiona malie a kalae o ka lewa, a me kahi oaniani makani ma ka hikina mai. I ka mehana iki ana ae o ka la, ua ikeia aku la ka lehulehu e naue ana ma na alanui, na kaa e holoke ana ma o a maanei, a pela aku. Ma ka ho ra 9 a mahope iki iho, ua ikeia aku la ka piha o na kaa panee i na poe hele makaikai i na lealea e malamaia ana ma Kapiolani Paka, ma na lio no hoi kahi poe a e peki wawae ana no hoi kahi poe, aia ka pono o ka ike aku i na hana o ia la. Ma ke kahua heihei, mawaho o ka pa, "Kini Kailua, mano Kaneohe" na kanaka o na lahui like ole.
            Ho ra 10 hoomaka na heihei e like me ka papakuhikuhi. Heihei mua, kaa hehihehiwawae, 1/4 mile, eo ia R. A. Dexter, 1.14; heihei elua, eo ia T. V. King, 2.32; ekolu, heihei lio, eo ia Lord Brock, .50 2-5, hapalua mile ka pahu holo; eha, heihei holo kiauau, 2 eo ana iloko o 3 holo ana, eo ia Ralph, 2.32 3/4; elima, heihei holo, 3/4 mile, eo ia Confederate, 1.17 1-5; eono, hookahi mile, eo ia Lord Brock, 1.46 1-5; ehiku, heihei holo kiauau, 3 eo ana iloko o 5 holo ana, eo ia Judah, 2.31; ewalu, heihei holo, 5/8 mile ka pahu holo, eo ia Balota, 1.04; eiwa, heihei holo, hookahi mile ka pahu holo, eo ia Amaranth, 1.48 3-5; umi, aole; umikumamakahi, mile me ka hapa, eo ia Duke of Norfork, 2.46 2-5,
            O ka panina hope keia o na heihei i malamaia ma ia la a huli hoi mai la ka lehulehu me ka pau o kuhihewa, aohe lohe pepeiao.
            He kanaka ona wale no kahi hihia i paa ae i ka hopuia ma ia la. Ma na ano a pau, ua maluhia ka la.
            He la kulaia ohohia nui loa ia keia iloko o na wa i hala aku, aka, iloko o keia wa, aohe ano ohohiaia a ano hiehie ole loa iho la no hoi ka la o ka Nai Aupuni o Hawaii nei.
            Lehulehu no na poe i haawi ahaaina ae ma ia la me na ono he nui, na kike kiaha ana, a pela aku.
            Aohe no i nalo loa aku no hiohiona pili dala. Ua lawelaweia no me ka hamama, a ua pani hoi na maka o na makai. Nui no na poe pili, a nui no hoi ke eo a me ka puehu, me ka nana ole ae i ka Peka kanawai.

Luuluu Wale ka Hele'na.

                Mahope iho o ke kaa ana ma kona wahi moe no ekolu paha pule malalo o na hoomailo ana a ka ma'i fiva, ua haalele mai la o Misasa Elena Wahineaukai i keia ola ana, ma kona wahi noho ma Honokaa, Hamakua, Hawaii, i ka hora 6 o kakahiaka La Pule, la 7 nei. O ka ma'i ia nana i lawe aku la i kona hanu makamae a e holapu la hoi iwaena o kekahi poe o ia apana.
            He wahine oia i mahalo nui ia ma ia wahi, a mamuli hoi o ia haawina mahalo ia ona i lilo ai oia i Peresidena no ka Ahahui Aloha Aina a na Wahine o ia apana. Ma na hana kokua iwaena o na oiwi, oia ka oi a me ke alakai, a pela no hoi iwaena o na poe popilikia e ae.
            Ua haalele iho oia mahope nei he elima mau kaikamahine, he kaikunane, oia o Keoni Makuaea o Kohala, a he pokii e u aku nona no nei kaumaha a haawina luuluu i kau mai maluna o lakou. Aia me ka ohana na aloha lihaliha a walania a ko lakou mau hoa'loha lehulehu. He anaina nui ka i ukali aku i kana huakai hope loa a waiho aku la kona kino koou a wailua e hiolani iloko o ka ilina ko ke kali aku no kela La Hookolokolo Nui o ko ke ao nei poe a pau. Aloha no oia.

Hookoia ke Koi Poho.

                Ua hoopuka mai ka Lunakanawai Apana, Geo. de la Verne i kana olelo hooholo i ka auwina la Poalua iho la ma ka hihia hoopii koi poho a S. M. Ballou a me C. W. Dike i ka Hui Alahao Hawaii, e haawi ana i ka pono no na mea hoopii ma ka $100 pakahi a me na koina. Ua hoohalahala loa aku ka aoao pale imua o ka Aha Kiekie. O ka hihia mua hoi a C. W. Dike kue ia hui hookahi no, imua o Lunakanawai Kaapuni Kaaka, ua hoopuka mai ka Aha i kana olelo hooholo ia la like no e kakoo ana i ka olelo hooholo a ka Aha Apana, a e uku hoi ka aoao hoopiiia i ke poho no ka auhau papalua ana i ka mea hoopii i elua hapaumi mai Alanui Kauka a hoea i Punahou.

            He manawa ku wale mai no keia no ka mokumahu Pe ru mai Kapalakiko.

Ahahui Euanelio Kalawina.

                Ma ka panina hope loa o na hana o ka Ahahui Euanelio o ka Paeaina o ka Ekalesia Kalawina, ua noonooia ka hoopau loa ana ia Rev. M. Lutera mai ka oihana kahunapule aku a ua hooholo loa ia. Ua hapai pu ia ka noonoo ana i ka ninau e pili ana i ke oki mare mawaena o na poe i loaa i ka ma'i hookaawale ohana a ua waihoia ae he olelo hooholo e noi ana i ka Loio Kuhina e hana koke aku i kanawai e pili ana no ia mea. He olelo hooholo no kahi i waihoia ae e noi ana i ke Kuhina o ko na Aina E e hoopau loa ia ka hoolilo ana i ka La Pule i la puhiohe a me na hana lealea like ole. Ua hoike pu ae no hoi ka lakou olelo i ka makemake ole e lilo ia la i wa kiki pu no ka lehulehu.
            Ua hapaiia ka noonoo ana no ke kokua i na ekalesia pilikia, a pela aku, pela pu no hoi me na kahu. A hoopanee no hoi na hana a pau o ia ahiahi mahope o ia wa.

Haule o Kamehameha.

                Iloko no o ka haule ua liilii o ka Poaono nei, ua malamaia ae no ka paani kinipopo ma Makiki ma ka manawa mau e like me ka papa kuhikuhi, mawaena o na hui Kamehameha a me Hoku. Iloko hoi o na paio hahana ana ua lawe aku la ka Hoku i ka lanakila me 15 aipuni kue ia 6 wale no o Kamehameha me ka paani ole o ka Hoku i ke komo hope ana. Eia iho na ai-puni ma na komo ana:
1 2 3 4 5 6 7 8 9
Kamehameha. 0 0 0 3 1 0 1 1 0 — 6
Hoku. 2 2 3 2 2 0 1 3 * — 15
            Aohe uwauwa iki o kela kamalii kula o Kawaiahao, ua mumule loa lakou a kaa hoi ka paipai i na wahine haole.
            Nui ka paipai o ke anaina i ka mama o R. Pahau i ke alualu i kinipopo a hiki i ka loaa ana iaia, a huli ke alo iluna me ka paa no i ka lima hema.
                Aohe laukanaka loa o waho ia la, aka, ua ahona no nae ia mamua o ka nele loa.

            Ia Hoa C. Ulukou i hele aku ai e kuai i palapala holo nona maluna o Malulani i ka Poalima nei, ua hooleia mai la aole e loaa aia a hele mua e hoopaa i kona inoa me ke kuni ana i kona manamana-lima nui, alaila, aeia e holo. Me ka awiwi oia i holo ai no ka hoopaa ana i kona inoa, a ia hoi ana mai loaa ka palapala. O kekahi poe hoi i kuai mua iho mamua ona, aohe i hoohokaia. Kupaianaha!

Kupanaha ke Kahunapule.

                Maloko o ka luakini o Kawaiahao i ka po nei, ua hoike mai la ka Re v. H. H. Paleka i kona manao hoohalahala no ka uuku loa ka o na wahi dala i luluia ai mamua aku nei no ka Oihana Kuwaho o ka Papa Hawaii, oia hoi, he $26 00 a keu mamua aku nei. Pehea la ka ka pono? Aole ka paha i oluolu iho la ua kahunapule la i ka mea i loaa aku mai ka lokomaikai o na hoahanau a me na hoa'loha iloko o keia wa hune o ka aina? Ina ua ike o Paleka i ka uuku loa, haawi iho no hoi i nui ae, no ka mea, he mau loaa e ae no hoi kona mawaho ae o kana e ohi mau nei i kona uku hanai kahu. Kupaianaha no ke kahunapule, ka i no o ka oluolu i ka mea e loaa aku ana!

Mau Hookiekie Oihana.

                Mamuli hoi o ka hookiekieia ana o F. Kaaka, Hope Makai Nui o Wailuku a kaikuaana hoi o Lunakanawai Kaapuni Kaaka o Oahu nei, i Lunakanawai Apana ma ko Elia Helekunihi wahi, i hoopauia mamuli o ka lawe ana o kana wahine i ke kipe. Nolaila, ua hoi aku o L. M. Balauwina, Hope Makai Nui o Lahaina, no Wailuku, a o Wile Kelekona hoi o lalo aenei o Waianae no Lahaina. Ua paniia aku hoi o Keoki Nawaakoa ma ka makalua i hakahaka o lalo o Waianae. He mau hiohiona holomua no keia no ia poe opio i pipili nui i kepau. Ola no na iwi!

Piholo a Make Loa.

                Ma ke Kinau i loaa mai ai ka lono no ke piholo a make loa ana o kekahi luina haole Farani, o ka mokukaua Ada o T. W. Rawlins, oiai oia a me kekahi mau hoa iho ona e hoe ana i ka waapa iuka o ke awapae o Hakalau e kii ai i wai inu no lakou, no ka mea, ua nele ka moku i ka wai ole. Ua kokoke no hoi ka waapa e pae aku i kula, piholo e iloko o ke kai, ma ka la 11 nei. Ua au aku kona mau hoa no kula, a oia hoi, ua nalowale loa. Na keia poe luina hoi i pae aku ai i kula i hoike i ka lono ma ke telepona no Hilo, a ua hoounaia o Hawaii e huli, aole no i loaa no ka nui o ka ino. A ia Kinau i loaa ai he elima mile mawaho ae o Laupahoehoe, a na Kilauea Hou i kolo aku no Hilo.

            A ka Poakolu iho e hoike ai ke kula kaikakamahine o Maunaolu, Maui.