Ka Makaainana, Volume V, Number 22, 1 June 1896 — Page 3
| This text was transcribed by: | Dorothy Stocking |
| This work is dedicated to: | The the People of Hawaii |
Ka Makaainana.
HONOLULU, OAHU, POAKAHI, IUNE 1, 1896
OLIVA KAZELA
KA OLALI NOHO KUAHIWI O INIA.
KA UI HOLOLIO IMUA O KE KAHUA KAUA.
Helu 7
Pela laua i hoi aku ai me ka hoopua ole i kekahi mea e pili ana i ka laua huakai hele a hiki wale no i ko laua hale. Lele iho la laua mai na lio iho, a wehewehe ae la i na noho o laua, a hookuu aku la i na lio e ai weuweu o ke kula. Komo aku la hoi laua iloko o kahi hale a hoomakaukau ae la kahi elemakule i mau mea paina na laua. Paina iho la laua a pau, noho wale iho la no e hoonauea a hiki i ka u hoi ana e hooluolu i ke kino.
Oili mai la hoi ka la i ke kakahiaka, a hohola ae la i kona malamalama ma na wahi a pau, o ia ko laua manawa i hoomakaukau hou ae ai i na lio o laua, a kakakau hou ae la no ke kulanakauhale ka pahu hopu.
O keia kuakai a laua, e hele ana e hoike i ka mea i hanaia i ka la mamua iho e laua no ke ola a me ka pono o ko laua Moi. Oiai i ka wa i loaa mua aku ai o ka lono i ka Moi, aia he puali kaua nui hewahewa ke hoomoana la mawaho o na palena o kona aupuni, ua kau ka lia o ka maka’u iaia, no ka mea, aole i lawa ka makaukau i kona mau wahi koa kakaikahi e kue aku i ka poe i kaulana a i lehia maoli i ka lawelawe ana i na mea kaua.
Aole i loaa i ka Moi he hooluolu maikai ana iaia i ka po a me ke ao, a mai ka wa o Oliva i lawe aku ai i ka palapala imua ona a hiki iho la i keia la a laua nei e hele nei no ke kulanakauhale, aole loa he mea i hoea aku imua ona e hoike ai i kekahi lono hou e pili ana no ka lono mua i loaa mai ai iaia. Ua hoonoho paa ia na kiai ma kela a me keia wahi oloko o ka pa alii, a me na aleo no hoi. I ka manawa mua loa e ikeia ai kekahi hoailona no ka hoea mai o kekahi poe malihini loa mai loko mai o ka ululaau, o ia ka wa e hoike koke aku ai imua o ka Moi.
Nolaila, i ke kiai o luna loa o ka aleo kiekie o ka halealii i ike aku ai i kekahi mau mea maluna o na lio e holo mai ana no ka halealii me ka puahi nui, o ia no kona wa i iho awiwi mai ai a hoike imua o ka Moi, a o ia no ka manawa i haawiia aku ai o ke kauoha i na koa e ku me ka makaukau e kue aku i kekahi mea e komo mai ana ina he enemi oia. O keia kauoha luli ole, o ia ka kela a me keia i hooko aku ai me ka manao paa e paio no ka make a no ke ola ke hiki mai ia manawa o ka hana. He manawa pokole wale no mahope iho, aia hoi, kikeke ana o Kazeia mawaho mai o ka ipuka pa, a o ia ka ke koa kiai i ninau aku ai, -- “Owai mawaho?”
“O Kazela!” wahi a ka pane.
“Heaha ka makemake o ka hele ana mai?” wahi hou a ke kiai i ninau aku ai.
“E hoike aku i ka Moi i ka nuhou ano nui o ka la,” wahi a ka pane. “Mai ninau hou mai.”
Ia manawa i wehe ai ke koa kiai i ke pani o ka puka a puhi awiwi ae la i kana ole kahea. He manawa ole, ua lehau mai la kahi a Kazela ma e ku ana me na koa i lako me na mea kaua no ka hooko ana i ke kauoha i ka wa e haawiia aku ai ina laua he mau enemi.
Aka nae, komo aku la laua me na manao koa a wiwo ole a ku ma ke alo o ka halealii, lele iho la mai luna o ko laua mau lio a pii aku la ma ke alapii malalo o na alakai ana a ka Puuku. I ka wa a ka Moi i ike mai ai ia laua nei e pii aku ana, ua holo mai la oia a apo mai la ia laua a hookipa aku la. He manawa ia o ka noho hamau wale no mawaena o lakou, aole he leo puka aku mai kahi aku o lakou, a o ia ka kela a me keia e kali ana o ka loheia ae o ka laua hana.
No kekahi manawa loihi ko lakou noho mumule ana, ua ku ae la o Kazela iluna a pane aku la i ka Moi:
“E oluolu mai, e ke alii, e hoolohe mai i ka leo o kau mau kauwa nei. Aole paha i hoopoina iloko o kou hoomanao ana no ka mea e pili ana i ka palapala a’u i hoouna mai ai ia oe ma o ka’u keiki la. He mea oiaio, ina aole i loaa he mau kokua ana mai luna mai, i keia la ua lilo oe he pio ua kekahi poe pakaha a limanui. Aka nae, i keia la, he Moi oe e like me na. Moi e ae o ka honua, a e rula ana hoi i kou mau makaainana e like me ka kou mau kupuna i hana ai. E hoolohe mai—ua pau, ua pau kou mau enemi i ka make i keia hora, a aia ko lakou mau kino make ke waiho la me ka mainoino luna o ke kahua kaua.”
Ku koke ae la ka Moi iluna a puili mai la i na lima o Kazela @ie k@ hauoli nui, a ninau ae—“Pehea la ka nui o ko’u @ie ana ia olua no keia hana me ka ma popo mua ole?”
O na poe a pau e noho ana iloko o ke keena ike alii i kela manawa, ua piha lakou me ka pahaohao loa, a e nune ana lakou no ia mea.
[Aole i pau.]
Mau Nioi Welawela.
1. Heaha ka rose g@la, a no ke aha i hookauia aku ai maluna o kekani poe, a o ka la hea la kona la e hoomaikaiia ai, a no keaha ka mea i hoomaikaiia ai?
2. Ehia ka heluna nui o na olelo lahui, a o ka olelo hea ka olelo kamailio nui ia e ka hapanui o na kanaka?
3. Ma ka buke moolelo hea e loaa ai ka moolelo piha o ko Napoliona kokua ana i ka Pope a me na halepule, oiai @kona @ la e holapu ana ma Italia?
4. Mahea kahi i kanuia ai o ka Moi Kimo o Enelani, a i hea hoi kona wahi i make ai?
Me ka manaolana, he ole ka manuheu o keia mau moi welawela i na lehelehe o ka poe loea i ka ai nioi o keia kulanakauhale, a kamau pu mai me ko na mokupuui mai Kauai a Hawaii.
- - - - -
Mau Kaawe ia Lakou Iho.
Ua ikeia ma ka papa hoike a ka Ahahui Akeakamai o Parisa, o Denemaka ke aupuni oi aku o o ka nui o na poe lawe a kaawe i ko lakou mau ola iho mamua o na wahi e ae, mawaena o na makahiki 1881 a me 1895. No ka mea, mai loko mai o 1,000,000 heluna kanaka he 248 poe i pepehi ia lakou iho. Komo mai o Farani ma ka papa elua me 235 mai loko mai o ka miliona. O Suiselana ka helu ekolu me 231 a o Geremania mai hoi ka eha o na aupuni me 211. He kakaikahi loa ma Sepania a pela hoi ma Irelani. Ua ki pu maoli iho no kekahi poe, kaawe kahi ma ka hoopaa ana i na kania-i me ke kaula, ai laaumake, lele iloko o ke kai a muliwai, a me na mea o ia ano like. Menemene wale!
- - - - -
Ua ku mai i kakahiaka Poaha nei ka Alameda mai na Panalaau Hema, a holo no ia auina la no Kapalakiko.
- - - - -
Waihona Buke Hawaii.
E loaa no na buke ma ka olelo makuahine no ke kuai ma ke keena o ko makou Puuku. Penei iho kekahi o na mau buke:
Laieikawai - - - $100
Gaberiela @enoa - - 75
R. W. Wilikoko - - 50
Hookahuli Aupuni o 1895 - 50
a pela aku, a pela aku.
O na buke e ae no hoi kekahi, e laa na buke kanawai, a me kahi mau ano e ae, ke ninau pololei ia mai ia.
F. J. TESTA (Hoke),
ok 28-tf 927 Alanui Moi.
- - - - -
Hui Papa a Kululu-
Hale Oahu.
(OAHU LUMBER & BUILDING CO.)
Leleo, Alanui Moi, kokoke i ke Kahua o ka Hui Alahao & Aina Oahu.
Poe Kalepa Laau, Hana Aelike a me Kukula Hale.
Poe Hookomo Mai a Hoolilo aku i na.
Puka, Olepelepe, Kui,
Pepa, Pena, Aila,
Na Pono Kamana,
A pela aku, a pela aku.
Telepone 53. Pahu Leta 222.
apl 20 –tf
- - - - -
C. E. Williams me Keiki.
Ed. A. Williams, Luna Nui.
Helu 611, Alanui Moi, ma Ewa iho o ka Pa o Aigupita.
- - - - -
He mau mea kuai lako hale o na ano a pau loa.
- - - - -
He mau mea Hana Pahu Kupapau a Hooponopono Hoolewa.
E hoolakoia no na Kaa Kupapau, na Kaa pio a me na Kaa-ohana.
Ina no e ninau ia laua, e loaa no na Pohaku Kia Hoomanao no na He Kupapau.
- - - - -
O ka Ialoa kekahi hana hiki loa ia laua, aia ia malalo o ka lawelawe ponoi ana a Ed. A. Williams, F. D., he mea i puka pono ma ka Kalaka Kula o ka Ialoa Maikai ana iloko o Mei, 1894.
---NA TELEPONA---
Keena, Helu 179—Kauhale a me Kahea Po, Helu 815.
nov 2-mp. feb 3-mp.
- - - - -
HELE HOOLUOLU.
O. R. L. Co.
MA NA POAONO A ME NA LA PULE.
E haalele mai no na Kaamahu i na hora 9:15 A.M. a me 1:45 P.M., a hoea hou mai i Honolulu nei ma na hora 3:11 a me 5:55 P.M.
Na Palapala Uku Puni.
Papa 1. Papa 2.
M@ - - - - - - $ 75 $ 50
Mahiko o Ewa - - - - - 1 00 75
Waianae - - - - - 1 50 1 25
F. C. Smith,
Agena Ohua a Palapala Nui
feb 10-tf
- - - - -
J. K. KAHOOKANO.
LOIO a he Kokua ma ke Kanawai.
KEENA HANA Alanui Kaahuman@
Honolulu. @ S. ’94 l@