Ka Makaainana, Volume V, Number 19, 11 May 1896 — Page 8
This text was transcribed by: | Johnney Alford |
This work is dedicated to: | Thurston Higa |
Ka Makaainana.
[Mai ka aoao 5 mai]
Senatoa E@@ luawa@ @eio hooholo i ka make, a ma he la @@ ke Kapaw Laikioi @@@ ka@@ @@@@ ke Kanawai Achau L@aa No@a ila, e kela aku ana no paha a no elua mekahiki hou aku.
__________
Ole @@@ hoi na @@elo a ua Senatoa la, i kua@is ka na b@na iloke e @@ keo mam@@ aku @ei mamuli ka o ua ma@ae makee a aloha o ia poe dal@ ia Hawaii nei, no ke ako nui ka e haawi mai i na kokua ana. He hihio paha koia no na mea eli luawai la. Ua makemake loa makou e ike ia po@, ina hoi e i@ki ana ke kuhiku@iia mai.
__________
No iu aloha a ake kokua io ka paba ke kuniu o ke Senatoa Naita Muumuu i hoike ae ai aole loa oia i kuai wahi bona iki mai mua loa mai, a no ia kumu no @ia a me Senatoa Hauale Walakahauki i kue ai i ka ke Kuhina Waiwai hila. Eia nae, oia keka@i o na poe i nui ka waiwai ma@ne@ u aia nae hei i na aina e ka@i i piepiele im@loaa ai, a@le loa hui @a na b@@a o ka aina napa aia i hookohi aku. Apiki no nei ewe mikauele. He nele maopopo loa no paha hoi me na manao kokua ole, a kulike ole ai hoi ma ka holae a kona hea Senatoa.
__________
Mahope o ka hoololo ahili ana no kekahi mau hebedoma, ua waiho aku o Senatoa Holokeae i ka hoike a ke komite wae e pili ana i ka paiapaia hoopii a na Pukiki imua o ka Aba Senate i ka Poaka@i i hala. A@he mea i l@aa mai, ia i na Pakiki. Ua hoike ae la komite ao@e no i loli ana nui loa ae ka nau hana ma na mahiko mai ka wa mai o ua poe la @@lawelawe ana ia auo hana like. A@no ka hoopau loa aku hoai ka laweia mai o ko Asia poe kanaka i poe paahana, ua papaia no ia i nei wa, koe wale no e like la me ka makemake limahana o na mahiko.
__________
A no ka @akau hoi i koi ai no ke kaulike ole o na hoouku auhau ana, manao ke komite ua like no ko lakou heluia ana me ke na poe e ae a aole hoi i oi aku ke koikoi mal@ua o lakou mai k@ na poe e ae. Ua hanaia no na helu auhau ana e like la me ke kanawai, a aole h@i i hoopii hou ia ae a oi loa ae mai ko ka wa mai o ko lakou hiki mua loa ana mai iloke o 1886, a ina ua kaulike ole ma kekahi mau mea, eia hoi he kanawai imua o ka Aha@ielo i nei kau no ka hoopanopono ana ia mau hemahema a paewaewa ma ka hoohanaia ana.
__________
Pehea ana la ka manao o na Pukiki no keia pane a ke komite Ahaolelo? I ka makou koho iho, aole loa ke@a i ku me ko lakou manao. Ua koho mua@ia no nae aohe pomaikai e loaa mai ana ia lakou. Ke ole makou e kuhikewa, ua like loa lakou me kea@@@ hae, a ke kiolaia ia i he p@na iwi, noho malie. O ka i kou hana hoa aku ka mea aui e nanaia ak@ nei.
__________
Ua Hala i ka Moe Kau a Hooil@.
Ma ka hora 3:45 o ke ahiahi Poakolu, la 6 nei, ma Kamoiliili, ua oluoluia e ke Akua Mana Loa ka lawe ana aku i ka hanu oia o Misasa Marian Kulia, no kahi mau o ko ke kanaka ola ana, iloko o ua wahi la pokole wale no o ke kaa ma’i ana. Ua nui na hooikaika ana e loaa iaia ka palekana, aka nae, ua hiki ole. Ma kona moe o ka ehaeha, oiai na poe a pau e ku poai ana me ke kali ana i ka hopena awa hua, ua hoopuka ae la oia i keia mau huaoleio il@ke o ka nawaliwali,---‘Auwe oe, e kuu kane; aloha oe a me na keiki a kaua. Aloha ko noho hookahi iho mahope nei me na lei a kaua i luhi ai.” Iloko o ia manawa o ka pilihua a me ke pihoihoi i lele iho ai au e apa iaia, a niaau iho la: “E kuu wahine, e haalele mai ana kuei oe ia’u a me na lei a kaua?” Me he mea la, ua lohe mahui ae la oia i ka’u mau olelo, nolaila, hooikaika ae la oia e apo ia’u a honi mai la. Ua liuliu iki a pane mai la,---“Aloha oe, eia au ke hele nei.” O kona manawa hope ia, upoi ae la kona @@e maka a lele loa ae al kona ah@.. Aloha! Pehea la ka nui o na haawe o ke kau maha a me ka luuluu i hekau iho maluna o’u iloko o ia ma@ minute? Auwe!
He piha heahea oia, he ike i na makamaka a he hale kipe ao ka malihini. Ua ola oia me ke akahai a ua make n me ke akahai. A ma kona huakai hope loa ua nui na waimaka i hoohaniniia nona. Ae, ua pau oia, ao@e oia e halawai hou ana me kakou, aole hoi ana mau hooluhi hou ana no na pono o keia ola ana. Ua haalele iho ia’u, na keiki elua (hookahi bebe hou o elua mahina), ka ohana, ke aikane, na makamaka a me na hoa’l@ha.
Ua hoihoiia mai kona kino wailua ma Kapalama, no ka ike hope ana o na hoa’loha, a mai laila aku i maneleia ai no ka ilina o Kawaiahao i ka auwina la Poaha, a hoi aku la e hiolani ma Nioiopua, ka “lepo i ka lepo, a o ka uhaue i kona Mea Nana i hana.” He 20 ka nui o kona mau makahiki. Aloha Mariana.
J. Kulia.
Honolulu, Mei 9, 1896.
__________
Mamuli o ka piha hauoli loa o Kouna Nako o lapana, kekahi o na ohua hanohano a ke Kina i lawe loa aku la no Kapalakiko i ka lohe ana i na leo mele Hawaii mai ka Hui Kawaihau i ka po Poalua nei ma ka Hotele Hawaii, ua kauoha iho la oia i na hui himeni la e hele aku no Sana Susi e hoohauoli hou ai iaia i ka Poakolu ae mamua o ka holo ana o ka meku ia ahiahi.
Hoopoinoia ka Opuima.
Kakahiaka La Pule i hala, la 3 nei, i hooha kihikiia @@@ @@@ @@@@ unia i hoahuia ma ka Hale Dute a luna o kekahi kao, ma@@io o na laweiawe ki@i kao, ma@@@o o ua laweiawe kiai ana a ka Hane Luna Date a me Agena Lalana o ka Papa Oia. Ie auwina la iho i koloia ai e ka Eleu a hala iwaho i kai hehoau, a ilaila aku kahi i hooliloia ai i mea ole ma ka awili pu ia ana e ke kai a ula pu o waho, mahope iho nae hoi keia o ka wawabiia ana o ua pahu a me na kini. Ua pau na opiuma a pau loa, aohe mea i koe iho, a pau pu no me ko kahi mokukuna Henerieta. Nui ka peiue o na poe hopuhopu, aole loa o kahi mahele hapaina. Me nei ke Aupnai e bana mau aku ai ma neia mua aku, aohe hoi e maiama a hoolilo aku e like la me ia mamua.
__________
Puiwa ka Lio a Poino ke Kaa.
I ke kakahiaka Poalua nei, ua hoomaka ae la e holo pukaka ka lio me ke kaa helu 101 o Ahoi, Pake, mai kahi e ku ana ma alanui Moi nei, kokoke i ke alaaui Nuuanu, a holo aku la a hookui me ka pou telepona e ku nei ma ke alo o ka hale inu rama Pakipika a loaa kekahi haole e holo mai ana maluna o ke kaa hehihehi wawae, a kiolaia oia ilalo ma ka loaa o ka eha ma kona kuekue linia, a pela pu no hoi me kekahi keiki uuku, ua moku pu ma ka lae. Ua olepe pu ia ka hale o luna o ke kaa a poino ma o ke komo ana mawaeua o ka pou telepona a me ka hale pohaku. Ua paa koke ka lio pukalaki i kela manawa, oiai oia e noke ana i ke peku me ka huhu nui. O ke kalaiwa, ua lilo i ke kamailio me kekahi ohua a komo aku la ua mea la e hana e like me kona makemake, a o ia mai ke kumu o ka pi ana o ka lio. Ua lawe o Ahoi i na lilo a pau no ka lapaania o kela keiki a me ka poino o ke kaa o ka haole. Piha no hoi ia wahi ia kakahiaka.
__________
O ka Poaha iho ka la hoano o ko kakou Haku a Hoola pii ana i ka lani, a ua kapaia o “ka La o ka Pii Ana.” E like no me ka mau, e hoomanaoia ana ia la ma na laukini o Sana Anaro a me Malieokamalu.
He ahaaina ka kekahi mau wahine a na keiki puhiohe o ka Bana Lahui i haawi ae ai @auka o Pauoa, i ka Poalima nei, he hoomanao hoi no ka piha ana o ka makabiki o ka noho ana o ka lakou poe kane i ua aina e
Ua lobe mai makou, ma ka La Pule, la 3 nei, i ke kaikamahine a Geo. Nakapuahi e paani ana ma kahi kokoke i kekahi paila papa, ua haneeia mai la oia e ka puu papa a pa ma ke poo a hina aku la ilalo me ka heleawai o ke koko a paa pu na make. He 15 wale no minute mahope iho ua make loa aku la oia. Ua ehiku paha a keu koua mau makahiki. I ka Poakahi ae i nalo. Minamina wale oia i Ma Hilo no i loaa ai keia ulia iaia.
KELA A ME KEIA.
Eia hou aku no na Ke@a @@@a hoea mai ma ka la 28 o nei @@h@na he 700 ka nui, maluna mai o ka @@@kumah@ Dauwa@@ Maru.
Ua lawe ae i ka hoohiki e ka k@@ i ke Aupuni Repubalika ma na ana a pau o W. H. Tell i kahi o keia mau @a iho la. Ola n@!
Ua make ma ka la 30 o Aperilo aku nei o Misasa Kamealoha M. Kamakani ma ka hera 6 P.M., ma Alanui Ema. He piva kona mai.
He 160 ka nui o na ohua Pake a me Kepani a ke Kina i halihali mai ai no keia awa, a eia ke hoomaluia nei ma Kahakaaulana.
Aia no ke mau la ka puuohu ana o ka uwahi eleele iluua o Mokuaweoweo. Aloe i pio ke abi. Ke a la no hoi o lalo o Kilauea.
Ua paa i ka hopuia e D. Kaapa a me kekahi poe e ae o J.E. Keama, no ka hana okolehao iuka o Manoa i ka Poakolu nei. I keia kakahiaka e hookolokoloia ai.
Ua kipa ike pili oihana ae o Kuhina Noho a Kanikela Amerika Mila ma ke Keeua o ko na Aina E i ka Poakahi i hala, a ua haawiia ae iaia na hoohanohano ana e like me kona kulana.
Eha mau hui kinipopo e paani an@ i keia kau, no lakou ua inoa, H@ku, Honolulu, R. gimana, a me Kamehameha. He 18 ka nui o na manawa e paani ai. Ma ka la 23 e hoomaka ai.
He 6 la me 14 hora a ka Auseteralia i holo mai ai mai Kapalakiko mai a ku iho la i keia awa. Lehulehu na ohua kamaaina i huli hoi mai maluna ona. Ua pau no paha ka hora 4 o ke ahiahi Poaono nei i haalele mai ai i keia awa no Kapalakiko.
Ma ke Keauhou o ke ahishi Poaono nei i holo aku ai no ke kahua ma’i lepera o Kalaupapa a me Kalawao, ka Peresidena o ka Papa Ola a me Kauka Thompson (Kamikana) o Kuinilani, no ka hoo@akaikai pono ana i ke kulana o ua ma’i i ke kauka malihini. I ka po nei i hoi mai ai.
Ma ke ahishi o ka Poaha nei i waiho aku ai o Kapena Laiki o luna o Eleu i kona kulana mahope o kona lawelawe ana no kekahi mau makahiki loihi, a ua paniia aku la koaa makalua e Kapena Hilbus, kela makai haole kiai o ka uwapo. E holo hoomaha aku ana paha o Laiki no na aina e.
O ka wahine pupule i pepehi ai a make loa kana keiki ma ke oki ana i ka pahi a moku ke po@ o Huleia, Lihue, Kauai, a me kana kane, ua laweia mai e ka Mikahala i kakahiaka nui Poaha nei a ua lawe loa ia aku uo ka Halemai Pupule e hoopaa ai. Ua opulepule like ia no laua. O keia no ka wahine a makou i hoike aka ai i ka pule i hala.
Ua hoike ae ko Kuokoa o ka Poalima nei, ua hoouna aku nei ke Aupuai he palapala pili oihana ia Kama’liiwahine Kaiulani, e hoike aku ana ua hookaawale ae nei ka Ahaolelo he haawina dala nona, a ua noa hoi iaia ke kauoha aua mai i na manawa a pau ana e makemake ai, ina paha ma ka @ahina a hapaha paha.