Ka Makaainana, Volume V, Number 18, 4 May 1896 — Page 8
8 HONOLULU, OAHU, POAKAHI, MEI 4, 1896.
NA PALAPALA
[Aole maluna iho o makou ke koikoi o na hala a me na hewa no na manao i hoopukaia malalo o keia poo, aka, aia no maluna iho o na poe na lakou i kakau mai.]
He Maunu Ekaeka.
M R. LUNAHOOPONOPONO:
Ma ka auwina la o Mei 1 nei, hora 2:30, ua komo ae la kekahi kanaka i hanauia ma Hawaii nei maloko o ka halekuai Kalahiki, a oiai ka mea halekuai e noho ana me me ka noonoo nui maluna o kana hana, ua pane ae la ua kanaka la: "Uluwehi no ka hoi ka halekuai o ke Aloha Aina, nui ka naauao a hiki i ka poe Ulehole, helelei iho."
E like no me ke kulana o ke kanaka, pela no oia i hoopuka ae ai i kela mau olelo i ku ole i ka maemae. Nolaila, ke ike ae la kakou i ke ano o kela mau huaolelo maluna a na kela a me keia e noonoo iho. Heaha la ka manao nui? He lili paha, a i ole, he hooiloilo a makemake ole paha e hoalaia ae e kekahi o na Hawaii kekahi hana ano like me keia, oia hoi, ke kukulu ana ae i halekuai? Ina pela ka manao o ka hoopuka ana i kela mau olelo, alaila, ua kohu maoli no me kela poomanao e kau ae la maluna----maunu ekaeka.
Nolaila, he mea pono e kapae loa kakou i na manao huahua a lilili o kela a me keia ano, a hookahi hana nui o ka lokahi ma ka hapai like ana i kekahi hana e kaulana ai oe, e Hawaii, a e holomua ai hoi ma ka noho ana kuonoono, aole hoi i ka ilihune.
He mea ehaeha no'u ka lohe pinepine ana iwaena o kela a me keia o kuu lahui i ka olelo ae, "E hapai wale no na kanaka Hawaii i na hana o keia ano, a aole e hiki, no ka mea, he ike ole," a pela wale aku. O ka'u pane hoi (1) o ka ae aku i ka aieia mai, o ia ka hiki mua o na haawina hoemi i ka holomua o ka hana, (2) o ka lawe ae me ka uku ole iho, (3) o ke kipa ole ia mai e kuai i na mea i hoolakoia no ke kuai aku.
O ka'u e noi nei iwaena o kuu lahui, e kipa mai, aole hoi o ke kunana wale mai no.
Ma ka la 1 nei i lawe ae ai o Ferede Walakahauki i kona kulana hou he Luna Nui no na Kukui Uwila o ke Aupuni ma kahi o J. Cassidy i waiho aku. O ke keiki hiapo keia a Keoni Walakahauki i make, a he mea hoi i maamaalea iki ma ka lawelawe ana ia hana.
Ua pau loa i ka hookauia na poe kiai o kai o Kahakaaulana i ka auwina la Poalua nei, oiai, ua pau loa aku no hoi i ka hoounaia no na mahiko na limahana Pake a me Kepani. Piha olioli na makai i ka hookuu nui ia ana mai. O lakou a me ko lakou mau pono ua pau i ka hoomaemaeia. Ua oluolu loa hoi ke Kepani i loaa i ka ma'i hebera, e hoomaluia ana nae oia no umi la aku i koe.
Halana Pu ia e ka Wai.
I ka Poakahi i hala, ua hoomaka mai na ao e hoopoluluhi a haule mai la me ke oolea i ka auwina la iho ke kuaua a po ia la a ao ae ka Poalua, a i ka po ana iho o ia la ua hoomaka mai la e waikahe. A oiai, o ke kahawai o Nuuanu ma ka aoao makai nei o ka uwapo o Kanika ua paa i ka paleia e loaa ole ai he wahi no ka wai e hele ai a puka i kai, halana ae la ka wai a hu maluna o na aina o Makaho, Kamanuwai a me Kamakela a komo iloko o na hale, aohe nao ai i ka papaa.
O na hale a me na pono o loko o kekahi poe ua lilo i wahi hookio no ka wai, a aohe wahi e hoomoe ai ko lakou mau poo ia po a ao. He hoohikihiki ka hana o ia po i na wahi ukana a lawe aku la ma kahi e. O kekahi mau kauhale hoi, i kiekie iki ae ke kahua o lalo, aohe olena ana o ia. Pilikia maoli no na poe noho ma na pili muliwai mamuli o keia hana apiki a ke Aupuni, ma ke paniku ana ia kai me ka nana ole ae i ka pono o ka lehulehu.
I keia la e wehe ai ka Aha Hookolokolo Kaapuni o Mei nei, hora 10, o Lunakanawai Kaapuni Pere ke kahu.
Piha mau ko L. B. Ka halekuai lole i na la i hala iho la, o ke kumu, no ka emi maoli no o na mea kuai. Aia ilaila ke ola o keia wa hune.
Ua mahuka mai ke alo aku o kana kane o Vina Kini, ka wahine paele i mare ai me Toma Durela iluna o ka Auseteralia mamua aku nei I ka Poakolu nei i paa ae ai oia i ka hopuia a noho ana i ka Halewai.
Ua huli hoi mai ka puali keaka lio mai Kauai ma i ka Poaha nei, a wehe nui no i ka po Poaono nei ma ke kahua o ka Hui Alahao Oahu ma Ewa aku o ka uwapo o Hooliliamanu a makai iho o ka hale o ka Mere-go-rauna.
I ke ahiahi o ka Poakolu nei, ma Kaumakapili ae nei, ua lawe ae la o Keawekuloa (k) i kona ola ma ke oki ana iaia iho me ka pahi kahi-umiumi ma kona opu a make loa iho la. I ka Halemai iho nei no oia kahi i noho ai a hemo mai, a no ka uluhua paha i keia noho ana, ua lawe ae la oia i ka hanu ola a ke Akua i haawi mai ai. He ohana makuakane oia no ko makou keiki kau pepa.
Laukanaka o uka o ke Kula Kamehameha i ka po Poaono nei i na poe hoolohe i na hana o ka ahamele a na keiki kula. Ua maikai no na hana i malamaia. O na himeni Hawaii "Malanai anu ka makani," "Maui no e ka oi." "Ua nani Koolau." "Pua Kakoili lani manuia," "Ahea oe," "Kalalea," a me kahi mau himeni Hawaii e ae iho, o ia na oi aku o ke ohohiaia, a me kekahi mau himeni haole iho no hoi. Ma ke alo iho no o ka hale hoikeike o na mea kahiko i malamaia ai na hana, iwaho o kahua. O na kilihune ua ko luna me na hoku, a o ka lehulehu ko lalo ae.
KELA A ME KEIA.
Heihei waapa ilalo o Manana i ka Poaono iho, la 9. Ano ka wa maikai loa e hele ai e kuai i na lole emi ma kahi o L. B. Ka, Alanui Moiwahine.
Ua loaa ae i ke Kakauolelo Nui o ka Aha Kiekie ka hoike no ka huina nui o na lilo o ke kau Kapuni o Kailua. Kona Akau, he $1,382.60.
O ke kumu paio e paioia ana ma ka hale halawai o Ka Puali o ke Aloha i keia ahiahi Poalima iho, "O ke kauoha kahiko a me ke kauoha hou," owai o laua ka mea oi.
Ua hoopaiia o Akana, Pake, mea puhi okolehao o uka o Kalihi i hopuia ai e Kaapa, he ekolu mahina hoopaahao ma ka hana oolea me $200 a me na koina.
Eia ke hoikeikeia nei ke kaikamahine Pukiki i hanau lima ole ia i keia mau la, a he ku no kana mau hana me kona mau wawae i ke kamahao a me ke pahaohao. E nana ae i ka hoolaha.
Ma ka Monowai i kau aku ai o H. Kusakabe, Kanikela Iapana ma Hawaii, no ka lawe ana ae i kona kulana hou ma ke aloalii o ka Moi o Italia. Ua hele aku oia e ike i ka Peresidena i ka Poalua iho la.
No ko Senatoa Linekona Ho Iokene ake loa e hooliloia o Kailua i awa-kumoku, ua waiho ae oia he kanawai e hoopau ana i ko Kealakeakua, Kawaihae a me Honoipu hoomauia aku ma ia ano, a i hookahi wale no awakumoku ma ia aoao o Hawaii.
Ma kahi o ka 1,200 eka aina a kekahi poe Kepani i kuai mai nei ma Keaau, Puna, a e lilo aku ana i mahi kope ma keia mua aku. Ke hoomaka mai nei na Kepani e hookuene pono iho maluna o keia hana waiwai nui o ka aina.
Kaena mai hoi ke komite kukulu hale o ka luakini o Hana ma ke Kuokoa, ke holopono la ka hanaia ana o ia luakini o ke Akua, eia nae, ke mahui mai nei makou aohe ae o ke kamana e hana hou a ukuia aku kona luhi. Kupaianaha no!
Ua komo aihueia aku ke keena oihana o James Steiner, ona o ka Hale Aihau Elite i ka po Poalua nei e ke kolohe a mio aku la he $109 mai loko aku o ka pahu hao. Ua manao wale ia he mea no ua kamaaina ia laila ka mea nana i lawe aihue.
Nui ka ino ma na awa kua makani o Hawaii a ua hiki ole i ke Kinau ke hooili ukana. Ma Papaikou ua pau hou i ka nahaha kekahi o kona mau waapa. Ua hoihoi pu mai oia i ka malamamoku o Hawaii, ua ehaia mamuli o ka haule ana a pau kekahi mau iwi i ka haihai.
O ka hoopii a J. A. Maguna ia J. D. Hayne a me A. S. Humphreys e papa ana ia laua mai ka hoopuka a hoolaha ana paha i kekahi mea e pili ana i kela ohana a Afona maloko o kana nupepa, ua haule imua o Lunakanawai Kaapuni Pere. A pela no hoi me ka E. M. Makuna hoopii kue ia J. C. Afona, ua haule no imua o Lunakanawai Kaapuni Kaaka. A ua hookuu loa ia o J. D. Hayne a me A. S. Humph reys.
Iwakalua-kumamakahi ka nui o na poe i loaa i na haawina a ka ma'i pupule e noho nei maloko o ka Halemai Pupule i keia manawa.
Nui ka mahalo o na poe i hele a ikemaka i na hana a kela kaikamahine Pukiki me kona mau lima pokole, ma alanui Nuuanu, helu 420. He eleu maoli no ke ai mai me kona mau wawae, hana i na ano hana like ole, a pela aku.
E halawai ana ka Ahahui Hooulu a Hoola Lahui i ka Poakolu iho, hora 10 kakahiaka, maloko o ka Home Makuahine Kapiolani. Ua makemakeia na lala a pau e akoakoa ae ma ia la, no ka mea, he mau kumuhana ano nui kekahi e noonooia ana ia manawa.
I kakahiaka o nehinei, ua hauleia iho la kekahi o na kaa lawe bipi o Wala iloko o ke kai makai o uwapo Burua me na pono no a pau. I peki hope ka lio, a o ka hele no ia a lele i ke kai. He Pake ke kalaiwa. Na na keiki hoehoe waapa i lawe ae ka lio a hoopae makai ae o Kapuukolo.
I ka Poalima nei i hookomo mai ai ka Monowai a pili i ka uwapo Pakipika. A iwaena o kana mau ohua i lawe mai ai no keia awa o Kounese Wachmeister a me Lui J. Leve me kona ohana. Hora 6 o ia ahiahi no i haalele mai ai i keia awa no Kapalakiko me ka lawe pu aku i kekahi heluna ohua nui mai keia awa aku.
O ka mokumahu Kina ke ku mai ana ma ka la 6 mai Kina a me Iapana, Mariposa ma ka la 7 mai Kapalakiko, Miowera mai Vanekouwa ma ka la 12, Warimu ma ka la 16 mai na Panalaau Hema, Dorika ma ka la 19 mai Kapalakiko, Alameda mai na Panalaau Hema ma ka la 28. A i na hora a pau o keia la e ku mai ai ka Ausetaralia. Poaono e holo ai.
O Misa sa Mary Yates, kekahi o na kamaaina kahiko o Kona, Hawaii, ua make aku oia ma ka home o kana kaikamahine, Misasa J. D. Ackermann ma ka po o ka la 24 o Aperila, hora 10. Ua haalele iho oia ia ekolu o kana poe kaikamahine e u aku nona, oia na Mi sasa Wassman, Ackermann a me Searle, a me hookahi keikikane, o W. J. Yates, Hope Makai Nui o Kau, a me na moopuna he 25.
KE PAHAOHAO LIMA OLE MARIAN MOBEIRES,
HANAUIA ME NA LIMA OLE.
Ua hiki loa i keia kaikamahine Pukiki uuku ke
AI, KAKAU, HUMUHUMU,
a me kahi mau hana e ae ke hana me na manamana o kona mau wawae.
Ke Hoikeike nei i na La a pau, ma Alanui Nuuanu, Helu 420, mauka aku o Alanui Hotele a ma Waikiki ae o ko Love Hale Puhi Palaoa.
Hemo mai ka hora 10 A.M. a ka hora 12 M., hora 2 a 5 P.M., a mai ka hora 7 a 9 P.M.
Uku-komo, 25 ken.; Keiki, 10 ken.
mei 4-mhp
Hoolaha Hoopau Hope.
Ke hoikeia aku nei ka lohe i na poe a pau aohe kuleana i koe o Lee Poy e lawelawe no ka halekuai o SUN YEE HOP LUNG KEE, ma Waianae, Oahu, oiai, ua hoi mai nei no ka ona. O na aie a pau a me na hookaa dala ana, aole e mana aia a kakauinoaia e ka mea nona ka inoa malalo iho, a ua makaukau hoi oia e kuai emi loa aku i na waiwai a pau. E pono i na poe aie ke hookaa koke mai.
CHUN KWAI YUEN .
Waianae, Oahu, Aperila 27, 1896.
mei 4-2mnw