Ka Makaainana, Volume V, Number 17, 27 April 1896 — Page 8

Page PDF (906.94 KB)

This text was transcribed by:  Rosemary Mccune
This work is dedicated to:  Ron and Carol

Ka Makaainana.

           HONOLULU, OAHU, POAKAHI. APERILA 27, 1896

         ========================================

[Mai ka aoao 5 mai]

kekahi mau waiwai e paaia ana e kekahi ahahui no ka pono o kekahi kula kuokoa a pili hoomana paha.  Ua pane aku o Kuhina Damona o keia auanei paha ka ninau nana e hoeueu aku i ka hiamoe nanea ana o kekahi liona, a he kumuhana hoi i kupono e waiho malie ia no kekahi mau makahiki hou ako.

-

      Wikiwiki  @ae hoi ua Kuhina Waiwai la e pane koke aku i ka ninau a Senatoa Simida e pili ana i ka lawe mai o ke Aupuni i kekahi bila no ka hookuuia ae o ke dute maluna o na waina Kaleponi.  Ma ko ke Kuhina manao, aole loa ia mea e hiki ke hauaia i keia wa, oiai, ua paa malalo o na kuikahi.  Eia nae ke Aupuni ke noonoo nei no ke kapaeia o ke dute maluna o na waina i emi ka ikaika alekohola malalo iho o 18 degere.  Ina e hanaia ana keia mea, e poino aua na loaa dute in kahi o $15,000, koe wale no paha a hololea pono ae na kumuhana hoomahuahua loaa a waiho nei imua o keia kau.  Aole loa e hiki i ka Mana Hooko ke hookuu aku i keia wahi e komo mai ai o ke kau wahi loaa aia a hooiaia aku e paniia aku ana no ia ma kekahi ano e ae.

-

       Ua pau loa paha hoi, a i ole ia, ua aneane paha hoi e pau loa ka haawina mua o $15,000 no na lilo o ka Ahaolelo, no ka mea, ua noi hou ae ke Kuhina Waiwai i ka Poakola iho la i $10,000.   O ke noi ma @ho la no ia a pehu loa ae na lilo a lakou i kaena ai no ka hiki loa ia lakou ke ai-pakiko.  Pela io ana palia?

=====

 

     Maikai no na hana o ka ahamele i malamaia ma ka po Poaono nei e na kaikamahine o Kawaiaao, iwaho o Pawaa.

     No uka o Manoa kekahi wahine i hopuia ai i nehinei no ke kuai rama okolehao me ka laikini ole.  Eia oia i ke puhi e ueho nei, o Kaahanui

     Ua hala aku la no Kina maluna o ka Rio de Ianeiro o T E Evans ma ke ano agena no ka Hui Limahana Pakipika, no ke kii ana i 900 mau Pake limahana hou no na mahiko.  He hui hou keia malalo o ka noho luna nui ana a kekahi mau Pake a me kekahi mau haole.

     Iloko o ka nauea nui me ka manao ole ae eia na owau o ke Aupuni ke hanu aku nei mahope o kona meheu, ua paa iho ia i ka hopuia i ka Poakahi i hala o Akana, Pake,  me kona ma kokoolua ma ko lakou wahi hoomoana mauka o ke awawa o Kaiihi me na pahu ra@ia okolehao uo.  O lakou a me na pahu piha ewalu ka i @uia ae no ka Halewai.  Ua pau i ke kiolaia ka wai o loko o ua pahu.  Na Kaapa i hopu me na kokua.

=====

Kudala o na Aina Aupuni.

    

     Ma ke alo iho o Aliiolani Hale i ke awakea Poaha nei, ua lilo aku i ke kuai kudala ia na aina Aupuni malalo iho, malalo o na lawelawe ana a ke Komisina Aina C. P. Iaukea, penei:

     Aina o Iliililoa, ma Puna, Hawaii, nona ka nui he 7235 eka.  Koho kiekie, hui pu me na lilo ana aina he $70, ua like me $371.28.  He 22 eka i paa i ke kanuia i ka niu e ka Moi Kalakaua i make, he aina kupono no ke kanu kope o uka a he wahi lawaia kupono o kai o kahakai.   Lilo ia Keone Beka o Hilo no ke koho kiekie.

     Apana ma Oneloa, Puna, kokoke i kahi o Rycroft, he 14.78 eka ka nui.  Koko kiekie, $22.17.  Lilo ia R. Rycroft no $22.19; o ke Mr. Loebenstein koho he $22.18.

     Hoolimalima o ka apana ma Waiakolea, Puna, he 18 eka me na loko i'a a pau, no 15 makahiki ka hoolimalima ma ke $40 o ka makahiki ke koho kiekie.  Lilo ia H. E. Wilson o Hilo no ke khoo kiekie.

---o---

 

     O ka Poaha iho la ka hanau o Peresidena Kole, a ia la i piha ia iaia ke 52 o ua makahiki.  Ua hoole loa ae oia i ka aeia o ke ki pu hoohanohano ana ma kona la hanau.

     Auwina la o ka Poalua iho la i kii mai ai ka anela o ka make ia Misasa Aliiloa Okuu a lawe aku la i ke ao mau loa ma Waikiki.  Poakolu ae i nalo ai kona kino puanuanu.

     He keiki Kepani ka i pepe i ke kaapio i ka auwina la Poah@ iho la ma alanui Hotele, aole nae i poino kekahi o kona mau lala.  Ua kaikai koke ia ae oia e J. K. Kahookano a haawiia i kona mama.

     O ka Poaono nei ka la hoano o Sana Mareko, ka Aposetole a Euanelio, A o ka Poalima iho ka la hoano o Sana Pilipo a me Sana Iakobo, na Aposetole.  E like no ma ke ano mau, he mau la hoomanao ia ma na luakini o Sana Anaru o me Malieokamalu.

     O kela la a T. H. Kewiki i hooauoli ai i kekahi poe opio, o ia kela Poaono aku nei, la 18, o ike oo ana hoi ia o kana keiki kane hiapo George Davies.  Ma ia la i pi a ai iaia ka 21 o na makahiki.  No ia opio makou e haawi ae nei i na hoomaikai ana o ka la.

     No Kohala mai nei ka lono no ko G. P, Kamauoha okiia ana mai kona ekalesia aku ma ke ano hoahanau no ko lakou luakini Pi Gi o laila, no ke kumu ka ua p;au ekolu iaia Auwe no ka hoi e, minamina ino!  O ka noho'na iho hoi keia ua lai, okiia ana no e na hoa haihai olelo o ua kaaka la o ka pohai hookahi.

     Pii ka iuaiua o Ka Leo o ka Lahui ia makou no ko makou hoike i na mea pololei e pili ana i ka Puali Puhiohe Lahui.  Ua kukala leo nui ae oia i ka lahoi i ko makou hupo ka! Pela io ka hoi!  O makou io la hoi ka pauakaaka a puali-a-ha-ke e like me Ka Leo ka pauhananuu hoopala maia!  Lolo iho la!!  Ma mai ka holo hele ma o a maanei.

=====

KELA A ME KEIA.

---

     Ua hookohuia aku o Lupe Laimana i agena no ka Papa Ola ma Hilo, Hawaii.

     E ku mai ana ka Monowai ma ka la 30 mai na Panalaau Hema, a e mau loa aku ana no Kapalakiko.

     Ma ka la 6 o Iune e hookuku kiki pu hou ai na makai a me kekahi mahele o ka pualikoa G nui.

     Ua hoihoiia aku e ka Rio de Ianeriio i ka Poalima nei no ko lakou mau home he 212 Kepani a me 58 mau Pake.

     Ua hoole loa ae ka Pala Ola ma ko lakou halawai ana i ka Poakolu nei i ka aeia o ka lawaia ana maloko nei o ke awa.

     Apopo a Poakolu aku paha e hookuuia mai ai pa poe e hoo maluia nei makai o Kahakaaulana, no ka mea, aohe puka ma'i hou ae.

     He ahahui hookuonoono ka i hoala ia ae e kekahi poe kanaka Hawaii ina Kapalama ae nei, a e halawai ana lakou i keia ahiahi.

     Poakahi i hala i pau aku ai i ka laweia e ke Kilauea Hou na poe ma'i lepera o ka pa hoomalu ma'i o Kalihi.  Aloha wale lakou.

     Ua lono wale ia ae no e hookaawaleia aku ana i mau po kula no na kaikamahine ma keia mua iho maloko o ka halekula o Koleaka.

     I ka po Poakolu nei i ku mai ai ka Miowera mai na Panalaau Hema.  Mahope iho i ka hora 10 kakahiaka Poaha mai i holo loa aku ai no Vanekouwa.

     I ka hora 10 kakahioaka okeia Poakolu ae, Mei 6, e wehe ai ke kau kiure oka Aha Hookolukolo Kaapuni Apana Ekahi imua o Lunakanawai Kaapumi Pere.

     O ke Kuhina o ko na Aina E a me ka Loio Kuhina ka i u holo aku no luna o ka manuwa Conocoda i ka Poakahi i hala, a i ka hoi ana mai ua haawiia mai la na ki pu aloha ana.

     E hoomaka ana mai ka malama o Mei e paniia ana ka hale leta no na eke leta o na aina e he elua hora mamua ae o ka holo ana o ka moku, pela ka hoolaa a ka Luna Leta Nui.

     Ma ka Poaha iho la, ma Kapuukolo ae nei ua hemo mai la he ko'e nui o eiwa iniha ka loa hapalua iniha ke anapuni, mai kekahi opio wahine o elima makahiki.  Ku i ka weliweli kela holoolona.

     Ua kopiia na Pake kipe ekolu i kekahi o na kiai ok a Hale Dute imua o ka Aha Apana he $500 pakahi, oia o Yee Chin, Kat Poo me Loo Chit Sam.  Ua hoohalahala nui aku lakou i ka Aha maluna ae.

     "Onene kaua ko Kahikiku,"  wahi a Ka Leo o ka Poana nei, no ka mea ia la i ku mai ai ka "Rio Kamelo."   Eepa no hoi ka makamaka, he hewa iho ka mokomahu Rio de Ianerio!  Lei o pahba i ke pohue!!

     Iwaena o na poe i hele aku e haawi i ko lakou aloha a e ike hoi i ka holo ana aku o ka mokukaua Conocoda, o na Kauikela Deunemaka a me Geremania, ka Loio Kuhiaa a me ka Lunakanawai Kiekie o ka Repubalika kekahi.

     Ua lonoia ae ua hooolo ka Ahakuka Malu o ka Repubalika, aole e aeia ka hoolele ana mai i na ohua o ka papa elua mai kela a me keia moku e ku mai ana i Hawaii nei i @ aku maluna a ka 700.  Nolaila, o na moku e lawe mai nei i na limahana Pake a Kepani paha i oi aku maluna o ka 700, aole e hooleleia mai ana i uka nei.

     Ua huli hoi aku no Kapalakiko ka mokukaua Amerika Peterela i kakahiaka Poakolu iho la.  Wahi a ko makou lohe mai aole loa i hele aku kona mau alii e ike i ka Peresidena o ka Repubalika a me kona mau paa lalo.  I ka auwina la Poaha mai hoi i haalele mai ai ke Conocoda no ia awa hookahi.

     Mahope iki iho i ka hora 10 o ka po Poalua iho la i kuu mai ai ke aho o Keoni Polapola ma kona wahi noho makai o Honuakaha, alanui Moiwahine   Ua ikeia no oia ia auwina la o e ke ola maikai, a i ka poeleolo ana hoomaka ka eha iloko o ke poo a hiki i ka make ana.  O Tahiti kona aina hanau, a ua noho ia Hawaii nei a kupa a kamaaina, mare i ka wahine a hanau ke keiki.  Aloha no oia!

     Elua mau Kepani kane i hopuia a boopaaia ma ka Halewai i ka wanaao Poakahi i hala, mamuli o ka haawi ana a kekahi poe e pili koke mai ana ma ko laua wahi e noho ana ma ko laua wahi e noho ana no ka walaau po, ma o aku o Kamaki Kuea.  E noke mau ana keia mau Kepani i ka hakaka no ke kahine Kepani, ua nokeia iho nee ka wahine i ke kuikui a eha a pakele mai make i ka pu panapana.  Na kekahi poe i kaili aku ka pu mai kahi aku o laua, a o ka wahine ua holo aku a nalowale.

     Mai a mahope aku o Iune 11, ua papa loa ia kela ano hana i hauaia iho nei e L. B. Ka, oia hoi, ke kohokoho ana i ka nui o ua hua o loko o ka ipu a me kekahi mau mea o ia ana like.  A oiai, ua nui na poe i hoolilo i ka lakou mau dala no ke ake e loaa he kuleana koho no ka loihi oka manawa e a ai kela iho iho kukui o ka halekuai o Wall, Nicols Ma nolaila hooloihiia ai ka manawa e like me ia i hoike ia ae la.  He hana kue kanawai ka ia.

======================

Huina Waiwai Nui!

Hoemi Nui Loa Ia!!

--

Pomaikai Nui ma na Mahele a pau ma ko L. B. Kerr Halekuai,

Alanui Moiwahine.

-----

30 i-a Kalakoa no $1.

     Papale Mauu Laiki no 25 keneta pakahi

12 i-a Kalakoa Huluhulu no $1,

     18 i-a Lipine no 25 keneta,

          15 i-a Makalena Keokeo no $1.

Na Hainaka Silika.  10 keneta pakahi.

     Na Pua a me na Hulu Papale, aneane e haawi wale ia.

     Ua makemakeia e lilo pau loa aku na waiwai, aohe hookoe ana iho i kahi mea.  O ka emi oiaio keia i ike ole ia mamua.  E hele koke mai, i loaa koke no na @ e aneiia ana.  Na ka hiki mua no ka wae mua.

                                                        L. B. Kerr,

apl. 27-ti                                                   Alanui Moiwahine