Ka Makaainana, Volume V, Number 14, 6 ʻApelila 1896 — Page 7
HONOLULU, OAHU, POAKAHI, APERILA 6, 1896. 7
OLELOAOAO WAIWAI.
Kekahi Mau Hoaiai no na Mea
Kupono Ole ke Hanaia.
Mai hoohai wale oe i kou wa e kamailio ai
Mai hoopai wale aku i na keiki a oi aku mamua o ka mea kupono.
Mai hooki i ke kipa ana ma ka hale o kou makamaka, aia wale no a papaia.
E hana oluolu aku oe i kau wahine i na manawa a pau. He luahine oia no ka hale.
Mai hoolilo mua i kau dala mamua o ka loaa ana mai ia oe. E noonoo mua oe.
E malama i kou kulana keonimana ke kipa oe i ka hale o kekahi lede a mau lede paha.
Ina e hookani ana kekahi lede i ka piano, e kokua aku oe iaia ma ka paa ana i kana buke himeni.
Ina he wahine kekahi e noho ana ma kou aoao, mai puhi oe i kou paka. E noi mua aku oe iaia e kala mai ia oe.
Mai nau nui loa oe i ke "gum" iloko o kou waha. He mea hoinoino ia i ka waihona ai o loko o ka opu i kekahi manawa.
Mai haawi oe i kau pane no kekahi kono e hiki i ka mare. O kou hiki wale aku no ka mea i makemakeia.
Mai noi oe i ko hai mamalu me kou hoihoi koke ole aku. I kou hana ana pela, ua pau kou lilo ana i hoa'loha maikai.
I ka wa e holo ae ai kekahi lede ma ke alanui, mai kahea aku oe iaia. He hana hoohilahila loa ia au o ka hana ana pela.
Mai noho oe ma ka papaaina kakahiaka me kou kapa auau a me kou mau pale wawae. He mea ia na kou mau hoa ai e nema mai ai ia oe.
Ina ua haawi aku oe i kou ae i kou ohana no kou hoi aku i ka home i ka aina awakea, e hoi koke oe ke hiki mai ia manawa. Mai hoolalau oe ma o a maanei
Mai poina e i ka haawi koke aku i ka huaolelo "mahalo" i kekahi keonimana a lede paha no kana mea i haawi mai ai ia oe, a e hoopuka aku oe a nui kou leo i lohe mai oia.
I kou wa e kamailio pu ana me kekahi mea a mau mea paha, mai wehe pinepine ae oe i kau wati pakeke ma ke ano e hoikeike ana oe ia oe iho. Aole ia he hana naauao.
I kou noho ana iwaena o kekahi anaina hoolaulea a ano e ae paha, mai kau oe i kahi wawae ou maluna o kahi. Ua kue loa ia i ka rula o na poe keonimana.
I kou hele ana iwaena o na anaina haipule, a anaina hoolaulea paha, e komo i kou kuka. Mai haalele i kou kuka, o lilo auanei ia i mea nou e hooheneheneia ai.
I kou wa e konoia ai no ka hele ana i kekahi home e hookaau olelo ai, mai noho wale aku oe a aumoe. Ina he hookahi hora, ua lawa ia manawa a e ku koke ae oe a hoi.
Mai hoohenehene wale aku i na keiki liilii no ko lakou aahu i na lole nahaehae Aole ia he hana maikai.
Mai haawi na kau wahine e paa ka olua mau puolo e hoihoi ai i ka hale, aka, e hopu aku oe a lawe ae nau e hoihoi.
Aole he hana maikai na kekahi wahine ka hele ana ma na alanui i ka la a po, e kuulala wale ai iaia iho. He hana hupo loa ia.
Mai hoinoino oe i kekahi wahine a mau wahine paha. No ka mea, i kekahi manawa i maopopo ole ia oe, e kailiia aku no kela manao kupaa iloko o kou puuwai.
I ka wa e maalo ae ai ka Moi a o ka ohana alii paha ma ke alanui, e wehe ae i kou papale a kunou aku. Pela no i na poe kiekie a hanohano a pau, oiai, o kou hoomaikai ana, aole no lakou iho ia, aka, no ka oihana ia a lakou e paa ana.
Ma re Hanohano ma Hilo.
Ma ka la 16 o Maraki, ho ra 7 o ke ahiahi, ua hoohuiia iho la o Mi si Christina Niualaui Leeloy o ka Ua Lulehua o Hilo, a me F rank M. Spencer, keiki o ka Ua Kipuupuu o Waimea, ma ke kaula gula o ka mare. Ua hanaia kekahi opuu kalaunu nui me ka hae Hawaii, i hoonaniia me na pua like ole o na ano maikai a pau, a na maka hoi e oluolu ai ka nana ana, a maloko o laila laua kahi i mareia ai e Rev. Mr. Hill me ka hanohano. O Willie Beckley me Misi Leeloy na ku aoao. Ua hoopihaia ke anaina me na poe hanohano a me na poe kuonoono o ka aina Ua hele aku na makua, Misita a me Mi sasa Kaihenui e lulu lima me na paa mare, a mahope aku ka lehulehu me na makana. Ma ka la 17 i malamaia ai ka ahaaina mare a me na lealea he nui.
He kaikamahine o Christina Niualani Leeloy i hoonaauao maikai ia maanei a ma na aina e a ua noho kumukula no Hakalau, Hilo, no kekahi manawa a na ka nawaliwali o ke ola kino i waiho aku i ka hana. Ma ka la 18, kau ma ke Kinau no Waimea, ka home o ke kane, me na makua pu o ka wahine.
J. H. NIHOA.
Waiakea, Hilo, Hawaii, Mar. 26,1896.
"He oio ka makou makemake, he ono i ka lomi; aole makemake i ka humuhumu, he hoopailua," wahi a ko makou eu o ka papapai. Ka piikoi no hoi, e loaa ana no ia i ka lapuwale!
PAPU GIBARALETA.
Ka Ipuka-Ki o ke Kai Waena-honua.
O ka papu kaua o Gibaraleta, e ku nei ma ke Kai Waenahonua, o ia no ka papu kaua kaulana ma ka moolelo pili lahui o Beritania Nui e ku nei a hiki i keia la. Ke ku nei keia papu kaua ma ke kulana kiekie a ahuwale o ka nanaina ma na aoao elua o ka nuku wai, a he hana hupo loa na kekahi kanaka ka hoao ana e komo ma keia ipuka ke ike ole ia mai oia a halawai me kona hopena i hoomakaukau mua ia he "make," mai ka ikaika hoolei poka mai o na pukuniahi e hamama pono mai ana mamua.
O keia ke kahua a Enelani e kaena nei ma kona kulana keikikane i keia la no ka panalaau o Inia, o ia ka ipuka o ke ala moana kokoke loa e holo ai no ka Hikina, a o ka ipuka hoi e hiki ai ke panikuia na aumokukaua a pau o Europa Hema. Ina e hoohuiia lakou i hookahi, he mea hiki ole loa ia lakou ke puka iwaho o ka moanakai akea o ka Atelanika, me ka halawai mua ole me ka papu kaua o Gibaraleta a hooukaia he kaua me kona kapakai o na pale pohaku paakiki.
O keia papu, ke ku nei oia maluna o kekahi puu pohaku nui kiekie mai ka hohonu ae ma ka aoao hema o Sepania, a i lilo mai hoi ia Enelani malalo o ka mana ikaika o kona mau aumoku, nona ke kahua ili-aina o elua eka.
O ka mana kanawai nana e rula nei ka noho'na maluhia o keia puu pohaku papu kaua, aia no malalo o kekahi Kiaaina i hookohuia aku e ke Aupuni o Enelani, a aia wale no maluna ona ka Ahaolelo e hooholo ai i ka hopena o kekahi ninau, ke hoao kekahi mokukaua o na mana aupuni e ae o Europa e komo ma ke kowa a pane ole i kana mau kauoha hae hoailona i ka minu te ana i makemake ai e hookoia.
O ke kukala kaua kue hoailona a kela Kiaaina e hana ai, o ia wale no ka ke Aupuni o Enelani e hooko ai ma ka mana ikaika o kona mau mokukaua i na wa a pau e kueia ai kana mau ninau o na kauoha a hiki iloko o keia la.
Ma ka helu lahui i 1886 i hoikeia ae i ke Aupuni o Beritania, aia he huina o 24,139 kanaka maluna iho o kela puu pohaku e noho nei ma kona mau kapakai i ka lawaia a hiki i keia la, a mai loko mai nae o kela huina mahuahua, aia he 5,758 poe iloko o na pualikoa i hoopaaia me ke aupuni malalo o ka inoa---"Na Pualikoa Kiai o ka Pa-kaua o Gibaraleta ma ka Ipuka o ke Kai Waenahonua," no ka makaala ana i ko Enelani mau pomaikai o kona mau panalaau nui ma ka Hikina, a me ke kakoo ana i ka mana oi kelakela loa mai na aupuni mana nui e ae o Europa.
Ua olelo ae o Roger, Moi o Italia, ua hookahua mua loa ia ka hana ana o ke silika ma kona aupuni i ka 1164.
Ke olelo nei o Potugala, eia oia ke noho kuleana nei maluna o 750,000 mile kuea ma Aferika Hema.
Waihona Buke Hawaii.
E loaa no na buke ma ka olelo makuahine no ke kuai ma ke keena o ko makou Puuku. Penei iho kekahi o ia mau buke:
Laieikawai - - - $1 00
Gaberiela Lenoa - - - 75
R. W. Wilikoki - - - 50
Hookahuli Aupuni o 1895 - - - 50
a pela aku, a pela aku.
O na buke e ae no hoi kekahi, e laa na buke kanawai, a me kahi mau ano e ae, ke ninau pololei ia mai ia
F. J. TESTA (Hoke),
ko 28-tf 327 Alanui Moi.
C. E. Williams me Keiki.
Ed. A. Williams, Luna Nui.
Helu 611, Alanui Moi, ma Ewa iho o ka Pa o Aigupita.
He mau mea kuai lako hale o na ano a pau loa.
He mau mea Hana Pahu Kupapau a Hooponopono Hoolewa.
E hoolakoia no na Kaa Kupapau, na Kaapio a me na Kaa-ohana.
Ina no e ninau ia laua, e loaa no na Pohaku Kia Hoomanao no na He Kupapau.
O ka Ialoa kekahi hana hiki loa ia laua, aia ia malalo o ka lawelawe pono ana a Ed. A. Williams, F. D., he mea i puka pono mai ka Kalaka Kula o ka Ialoa Maikai ana iloko o Mei, 1894.
---NA TELEPONA---
Keena, Helu 179---Kauhale a me Kahea Po,
Helu 815.
nov 2-mp. feb 3-mp.
HALEKUAI LAHUI KALAHIKI.
Helu 405, Alanui Moi, ma Waikiki aku o Alanui Nuuanu, ma ka aoao mauka, ke keena mua o ka "Hawaii Holomua."
Ma ia halekuai o na oiwi e loaa ai na anoi a me na paihi o na ano hou loa, e laa
Na Kalakoa, Na Keokeo,
Na Makalena, Na Kinamu,
Na Huluhulu, Na Lihilihi,
Na Kamaa o na Kane, Wahine me Keiki, a pela aku.
Oluolu no ke kuai ana. Aohe hewa ke kipa mai e ikemaka, a aohe no hoi he kunukunuia no ka hoikeike ana i na mea kuai.
M. PALAU, Luna Nui.
ok 14-tf
HOOLAHA.
Ma keia a mahope aku o keia la ke kauoha a aku nei na poe a pau e paa ana i ko'u mau Aina iloko o keia Aupuni ma ka hoolimalima e uku koke mai i ko lakou auhau hoolimalima, ina ua hiki i ka manawa e hookaa ai, ia . Prince David Kawananakoa, ma Honuakaha, Honolulu, Oahu.
KAPIOLANI.
Honolulu, Ianuari 23, 1896.
ian 27-3ml