Ka Makaainana, Volume V, Number 10, 9 Malaki 1896 — Page 8
8 HONOLULU, OAHU, POAKAHI, MARAKI 9, 1896.
[Hoomauia mai ka aoao 5.]
-
mu? Ke ole makou e kuhinewa, o ka mana o ke kanawai, e hookauia ka auhau maluna o kekahi keiki o 17 makahiki e hele ole ana i ke kula, a e imi ana hoi i kona ola mawaho ae o ke kula, aka, aole loa hoi maluna o ka mea hele kula. A ina hoi e auhauia, o ka auhau kino wale no, alaila, he mea pono e hana kaulike ia na poe a pau, mai na ili-keokeo a na ili-ulaula, aole hoi o ke ano kapakahi e like me keia.
-
Pela hou iho no hoi me kahi Hawaii okoa ae, he lala oia no kekahi pualikoa pualu o keia au, ua hoopukaia ka palapala hopu nona, oiai nae he palapala hookuu kona i kakauinoaia e ka Luna Auhau. Ua kii mua ia mai no e kahi mea lawelawe o ke Keena Auhau, a ua hoikeia aku he koa, kii i palapala hookuu a loaa mai, no ka mea, aia no kona inoa imua o ka Luna Helu. Heaha la keia ano hana? Ua lalau paha ka noonoo o ia kauwa a ke Aupuni.
-
E hooponopono a e hoololiloli hou ia aku ana ke Kanawai Auhau, a e hoihoiia ae ana ka wa helu i Ianuari 1, a iloko o Sepatemaba e hookaa ai a pau iloko o Novemaba, la 15, he hookahi mahina mahope iho o ka wa e ukuia nei i keia wa.
-
O ka makou mea i mahalo ai ma keia hoololi hou ana, e hoouku auhau ia aku ana na poe koa kumau a me na poe o ka Oihana Kinaiahi, no ka mea, eia no hoi ia poe ke ukuia ia nei. Pololei! Ua like no hoi lakou me na poe e ae e noho hana nei malalo o ke Aupuni a e uku nei no hoi i na auhau mau. O ka pono maoli no ia a me ke kaulike.
-
Me he la ka hoi he "waiwai ponoi" ka puali puhiohe o ke Aupuni no ke Kuhina o ko na Aina E, no ka mea, ma ka hoike a na nupepa ohua palemo, ua aeia ka puali puhiohe e paani ma kekahi wahi mamuli o ka oluolu o ia Kuhina. Ka i no hoi paha o ka lehulehu ka haku maluna o na mea a pau, a he kauwa wale no kahi Kuhina.
-
Kupaianaha no hoi paha, na Misi Kete Fila e hoike nei i na mea huna pili aupuni o kakou nei maloko o na kolamu o kela nupepa o Kikako ana e kakau nei. Mai ia wai aku la e loaa nei ia mau mea huna iaia? Aole loa mai kahi kakauolelo aku, no ka mea, ua komo loa aku keia mau mea i ke kumu a i ke poowai . Me he la no hoi na ka Peresidena no, a i ole ia, na ke Kuhina o ko na Aina E.
-
Oiai hoi, eia ua palekoki la ke kakau nei me ka ukuia no ka hoeueu aku i ka manao hoohuiaina, he mea pono paha hoi e loaa iaia na mea huna pohihihi a pau. Eia nae, aohe oiaio o kekahi mau mea; a o kona hewa loa hoi, he moowini loa kona noonoo. Ina e hoikeia aku kahi mea oiaio no kahi aoao, aole loaa oia e hoike iki ana, aka, ina he wahi oiaio ole no kahi aoao, ua kupono nae hoi i kona kahua, wikiwiki e kakau i o.
-
Ua hoomahui iki ae nae hoi ke Kuokoa hamu o ka Poaono nei ua kamaaina oia i ke ano noho ana o ke kulanakauhale o Loko Paakai, Uta, a ina oia e kakau ana i ko laila moolelo, maikai loa. Ina paha hoi oia e ae ana e haawi i po haiolelo hou ma Kaumakapili no ke ano o ka noho lehulehu ana ma ia wahi, he mea oiaio e oi loa aku ana ka pihaia mamua ae o ka po ana i haiolelo ai ano iho nei.
-
He kamalii no ka mea i hookohuiai i Hope Loio Kuhina, he keiki hanauna na ka Peresidena. Pilipili ohana no la. Ke ku nae hoi imua o ka Aha Apana, ano pahamahema no, i ahona nae hoi i ke kokuaia aku e Hope Ilamuku Hikikoki. Ua lilo ke Aupuni i keia wa i kahua kula e ao ai i na holona.
-
Luakini o Sana Anaru.
No ka pau loa ana o ka lehulehu i ke keaka lio o ka po Poaha iho la, aohe i malamaia ka halawai koho puuku o na hoahanau o ka luakini maluna ae. Ua hoopaneeia mai ia po a i ka po Poalima. Mahope iho o ka heluheluia ana mai o na hoike helu o ka makahiki i pau, ua kohoia o Hanale Kamika i puuku ma ka aoao o na hoahanau, a o Eli Kaila hoi ma ko ka Bihopa aoao. Ua kohoia o Paalua D. Kellet. J.D. Holt, P. Jons a me F.W. Wood i poe hookipa lehulehu iloko o ka luakini no ka makahiki e nee nei.
-
Ma ka mokumahu Chiyoda Maru e holo aku ai no Iapana ka hui i keaka lio a Wata i ka Poakolu iho.
Ua hoomaha ke kula hele la haole o Kawaiahao no hookahi a elua paha pule, no ka mea, eia ke hana hou ia nei ko laila halekula i keia wa.
I ka wa i loaa ae ai ka lono a puni ke kulanakauhale nei i ka Poakahi i hala, no ka make ana o Keoni Walakahauki, ua hapa koke ae la na hae o kekahi mau moku kalepa no ka hoomanao lihaliha ana iaia, a ua paniku ae hoi na halekuai nunui i ko lakou mau ipuka i ka Poalua mai.
KELA A ME KEIA.
-
Hole samoka!
Hohole samoka! Hole Mose!!
Hoopoluluhi na ao kaalelewa i keia kakahiaka.
Ke pii aenei ka oluolu o Kauka Makalelana.
I ka Poaha iho e ku mai ai ka Monowai mai ka Ipuka Gula.
Nao, pauakaaka! Wele, pehea na pauku hao o Ulakoheo?
Ke hoomaka hou ia nei ka hoohei ana i na ilio medala ole.
Eia na hui kinipopo ke eueu mai nei i keia wa no keia kau e hele nei.
Eia ke hoomakaia mai nei ka hopuhopuia o na poe hookaa auhau ole.
Eo ia S. Pinao ka heihei kaa hehiwawae i nehinei me J. Kakae. Lilo ka makana
Ma ka bila auhau hou imua o ka Ahaolelo, e auhauia ana na ilio wahine i $3.00 pakahi.
Koikoi ka haule ana o na kuaua ma na Kona a me Kau i na la i hala. Ola aku la ia mau kini!
Ma Koloa, Kauai, i kukulu mau loa ia ai ka oihana mahiko ma Haawaii nei, i ka la 12 o Sepatemaba, 1835.
Iwaena o na ohua a ka Pekina i halihali mai ai no keia awa, o Rudope Sepekela a me ka wahine kekahi, a me Misi Mine Joliffe.
Ua inu i ka laaumake ma ke kahua ma'i lepera o Molokai o Kaulia (k) i ka mahina aku nei o Feberuari, a ua make no hoi oia.
Ua hala aku no Nuu, Maui, i ka Poalua iho la ke Kama'lii Kawananakoa ma ka hana hooponopono no ka Moiwahine Kanemake.
Ua hookohuia aku o S.H. Mahuka i Lunakanawai Apana no Kohala Hema, ma kahi o D. S. Kahookano i waiho mai a hoopauia paha.
Ua wawa wale ia ae no ma kahi paha o eha a elima tausani mau Pukiki o haalele mai ana ia Hawaii nei no Aferika Hema ina keia mua iho.
He $3,250,000 ka hoopaa ola a ke Kama'lii o Wale iloko o na hui panihakahaka. .Nui no. He $10,000 o Keoni Walakahauki i make iho nei.
O ka aluna ahiahi o ka Poakahi i hala a me ka Poalua mai na la i ikeia ai o ka haukawewe o na pakaua, ke hele la a lali na alanui o ke kulanakauhale nei.
He ano eepa no paha kela keonimana o Kapuukolo, ka hooliloia o luna o ke kaa basa i wahi hulahula nona i nehinei. Ao kanaka ole mai no hoi. Pau ka hie!
Ma ka oluolu o ka Lunakanawai Kiekie, ua loaa mai ia makou he kope i paiia o kana hoike imua o keia kau o ka Ahaolelo, ma ka olelo namu. Akahi no a hoomanaoia mai. E hewa iho la paha hoi ia.
Imua o ka Aha Apana i ka Poaha nei, ua hoopaiia o P. Curtis, kapena o kahi moku kiakahi heihei Hunakai, he $50 a me na koina, ma ka hoao ana e hoomahuka i kela haole apuka i ke dala o ka Hui Pai Kekake. Ua uku koke ia ka hoopai.
Ke uhi paa pu ia la ka o Mauna Kea a me Mauna Loa e ka hau, i oi aku hoi o ko kahi mau wa i hala ae.
E haawi ana na haumana o ke kula Kaikamahine o Maunaolu he aha hoikeike i ka po o ka la 20 iho no ka pomaikai o ko lakou halekula.
Eia o Paalua D. Kellett ke waiho nei malalo o kekahi mai ano popilikia loa, a ua hoomalu kona kauka e noho oia me ka maluhia loa me ka hele ole ia aku e ike.
He huki wale iho no a kakae ana ke poho hali dala maluna o ke alahele uwea maloko o ka Hale Oiwi. E hewa anoi hoi kakou ke ike i keia mea ou i hanaia e ka noeau o na haole.
Ma nehinei (Sabati) ma Kamoiliili, ua make iho la o Hariata (w) mamuli o kaa inu ana i ka rama i ka po Poaono nei. He aneane kanakolu a oi o kona mau makahiki, he kahuna lapaau kana hana maa mau.
Ua hooholo mai nei ka Aha Kiekie i ka pono no H.L. Holstein ma kela hihia kohe Luna Senatoa o ka Mokupuni o Hawaii. He eha aku la balota oi o Linekona ia Iana. A ma ka hoopololei loa ana hoi, he hookahi wale no.
I kakahiaka Poaha noi i huli hoi aku ai ka Beninetona no Kapalakiko mahope o kekahi mau mahina loihi o ke ku ana maanei. Maluna ona i kau aku ai a hoi no ka home na kanaka o ka muku poino i ili ma kekahi o na mokupuni papapa malalo aku nei o kakou, he 23 ka nui.
Ua hoike ae ke Kuhina Kalaiaina imua o ka Aha Senate i ka Poalima nei ua kakauinoa ka Peresidena a bila kanawai (1) e pili ana i na lilo mau, (2) e pili ana i ka wa e pau ai o na makahiki pili oihana elua, a (3) e hookaawale ana i $15,000 no na lilo o ka Ahaolelo.
Ua hookuuia imua o ka Aha Apana i ka Poalima nei ka malamamoku ekolu o ka mokumahu Kepani Chiyoda Maru, mai kona hewa i hoopiiia ai no ka hoeha ia Lalana, kekahi o na kiai o ka Hale Dute. I hoaano aku ka na kiai la e huli i ka poli o ke Kepani, e ilikiia mai ana i ka ai mahanahana.
Na ka uwila wale no ka hana a hoea ana iluna o ka Hale Oiwi, o ka hoolai wale no hoi ka ka mea e kau ana iluna o ka papa onou. Pela no hoi me ka iho ana no lalo, o ia like ana no ka hoolai. E hele nui ae i ikemaka, i ole ai hoi e oleloia he lohe wale. Ua hoihoi mau o Wile Kaimana e hoikeike i na mea o loko o kona halekuai, a aohe ka ia he mea hooluhi wale, oiai, o kana hana no ia.
He 12 na la holo o ka Adamu mai Kapalakiko mai a ku iho la ianei i ka La Pule i hala. I ka Poakahi mai hoi, ua hoouna ae la ke Keena o ko na Aina E i na koa ine ua pukuniahi i kai o Kakaako no ka panai ki pu aloha ana me ka Adamu. Ua piha paha ka ekolu hora o ka noho ana o na koa o ka Repubalika makai o laila e kali ai, akahi no a maopopo aole ka Adamu he moku ki pu. Nui ka hoka. Aole no hoi keia o ka akahi wale no manawa o ke ku ana mai o ka Adamu ianei.