Ka Makaainana, Volume V, Number 9, 2 March 1896 — Page 3
HONOLULU, OAHU, POAKAHI, MARAKI 2, 1896. 3
ROMULA
-
Ke Duke Kuewa o
Farani.
-
[Helu 7.]
Kulou iho la o Oromela maluna o ka elemakule a pane iho la me keia mau olelo.
"Pehea la e hiki ai ia oe, e ka elemakule, ke hookauwa ia oe iho no'u nei? Aole loa oe i kupono no ia hana. E hele pu kaua maluna o ka ili honua, a mamua o kou hoolilo ana i ke kau wahi hapaumi o kou waihona, e imi ana au i mea no kaua e pomaikai ai."
Ia pau ana ae no o ka laua mau kuka olelo ana, kaha aku la laua no ka ululaau, ka home kaupoku ole o na poe a pau e hele kuewa wale ana no. Na ka pololi o ka elemakule i hooki pu i ko laua hoomau ana i ka hele ana imua, a no ia mea i noho iho ai laua me ke kauiuhu ana, a o ia ka Oromela i pane iho ai.
"E noho iho oe o kaua, a owau ke hele ae e imi i mau mea-ai na kaua ma kahi e loaa aku ai. E hoomanawanui iho a hoi mai au."
Kaha koke aku la oia a hele me ka awiwi nui no kahi e loaa ai ona mau mea-ai na laua, a noho hookahi iho la ka elemakule me ke kali aku i ka lokomaikai wale mai o na Lani ia laua.
Aole no i liuliu loa aku ka Oromela hele ana iwaena o ka hihipea o ka ululaau, loaa aku la iaia kekahi puulu kanaka e nonoho ana ilalo a e hoomakaukau nui ana e ai i na io holoholona a me na hua ono o na laau ulu. Ia manawa no i poha koko aku ai kona leo me ke ano okalakala i ka olelo ana aku:
"E kali iho ka oukou ai ana, a e loaa mua mai ia'u kekahi mau mea-ai mamua o ka pau ana ia oukou!" Unuhi pu ae la oia i kana pahikaua a paa ma kona lima a kali aku la o ka loaa mai.
Ia manawa i pane koke mai ai kekahi mea mai waena mai o lakou i ka ana mai:
"Me ka manao maikai anei oe i hele mai nei imua o makou, a i ole, me ka manao paha e hao wale aku i ka mea a makou i luhi ai?"
"Aole me ka manao ino, aka, ua pololiia au i keia wa," wahi a Oromela i pane aku ai.
"E noho iho a e paina pu me makou, ua oluolu loa makou e hookipa mai ia oe ma ka makou papaaina."
I ka wa o Oromela i lohe ai i kela mau olelo o ka oluolu i poha mai ai mai na poe ana i hooweliweli aku ai, hoihoi hou iho la oia i kana pahikaua ma kona wahi, a hoike aku la i kona manao mihi imua o lakou me keia mau olelo:
"E kala mai ia'u, no ko'u wikiwiki loa ana aku nei ma ka olelo ana imua o oukou. Ke kuhi nei au he poe ahiu loa ou kou, a no ia mea au i unuhi ae ai i ka'u pahikaua no ke pale ana aku i na hoopoinoia mai. Aka, ea, e hai mai, owai oukou; he poe anei oukou i hanauia mai loko mai o keia waonahele i ike ole i ka nee ana o ke au o ka manawa, a i ole, he poe anei oukou no na aina e mai i lohe i ke kani o o na bele, i noho iwaena o na papaaina a na poe hanohano, i ike i ka nani o na kulanakauhale, a i hoolilo iho i keia waonahele i home no oukou? Ea, e hai mai oukou ia mea!"
E ka mea heluhelu, i ka wa i hooki iho ai o Oromela i kana kamailio ana, o ia no ka wa i ku ae ai kekahi kanaka mai waena mai o kela puulu kanaka e noho poai puni ana, a kaua no e hiki ole ai ke hoohewahewa iho, o Romula no ia me kona mau hoa hele, a pane aku la:
"He oiaio, he poe kanaka io no makou e like me oe, he poe hoi i ike i ka nee ana o ke au o ka manawa o na la i hala, a oia nae hoi makou iloko o keia ululaau me he poe la i ike ole i ka noho ana iwaena o na poe hanohano. Ua noho makou ma na kauhale a me na kulanakauhale, ua lohe i ke kahi o o na hele hoanoano o na halepule, ua noho ma na papaaina a na poe hanohano, a ua ike hoi i na ehaeha he nui o ka noho ohana ana. Nolaila, e noho iho a e ai pu me makou e like me ka mea e hiki ana."
"E kala mai, aia he elemakule ke noho la ma kekahi wahi mamao iloko o ka pololi a me ka makewai, nolaila, aole e hiki ia'u ke ai ke ole e aeia oia e noho pu ma ko oukou papaaina," wahi a Oromela i pane mai ai.
"Ka! e kii koke aku iaia e hele mai. E kali no makou iaia a hoea mai oia," wahi a ke duke.
Huli koke ae la o Oromela a holo aku la me ka mama nui e loaa ka elemakule, a iaia i hiki aku ai imua ona, ua hiamoeia oia no ka maluhiluhi o ke alahele a laua i hele aku ai. Hoala aku la o Oromela iaia a pane iho la.
"E ala ae, e kuu makua, ua aloha mai ke Akua ia kaua. E hele kaua e ai pu me ka poe noho o ka waonahele ma o aku nei."
Ala ae la ia a kuoe malie aku la laua a hiki imua o Romula ma, a noho iho la e ai i na mea e waiho ana maluna o ka lakou pakaukau. Haupa iho la oia a piha kona opu, alaila, i ae la oia.
"Ua hoi hou mai la ka ikaika i ko'u mau lala e hiki ai ke lawelawe i kekahi hana e haawiia mai ana na'u e hana. Ka loko maikai o na Lani, eia ianei kahi i waiho ai!"
(Aole i pau.)
HOOMANA KATOLIKA
-
He Kuhikuhi no ke Ao ana i na
Hoahanau o ka Ekalesia
Anagalikana.
-
APANA ELUA - MAHELE VIII
KE KAHUA ANAGALIKANA E PILI
ANA NO KA OIAIO.
[Hoomauia mai ka Helu 8, Buke V.]
Ina o keia ko kakou kahua o pili ana no ka oiaio, e ninauia ae paha, - Pehea ka hoi e laha mau nei he mau ao like ole ana iwaena o kakou? Aohe hoohuoi ana he nui maoli io no ka like ole ma kekahi mau mea, aole nae hoi ma na loina ao ano nui o ka Manaoio (e like la hoi me na loina ao o ke Kahikolu, ka Hooliloia ana i Io, ke Kalahala ana, a i ole ia, o ke Ano Akua o ka Uhane Hemolele), e like la hoi me na mea e pili ana no ka lawelawe hana ana, a me ke ano o ka hooko ana aku i ko kakou mau oihana, a me ka manao i haawiia no kekahi o ka kakou mau hana walea. Makekahi ano ua hiki ole loa keia ko paleia ae, no ka mea, ma kekahi anaina nui o na kumuao, e lehulehu ana no hoi ka like ole o ka noonoo a me ka manao ana. Ke hoomaopopoia iho hoi ma ka Sana Paulo mau Episetole, e ike iho no kakou iloko o na wa o na Aposetole, ua nui loa ka mokuahaha, a o keia lokahi ole, maluna no hoi ia o na kumu ano nui, a ua lilo hoi i mau mea hoopioloke i na noonoo ana o na Aposetole. Iwaena o kakou iho, aia hoi he ano makemake nui ole o hookoikoi aku i ka hooko ana, i mea hoi e anai ai i ua hooikaika pilikino ana o na poe kupaa io. Lehulehu na wa, e oiliili mai no auanei ka oiaio me ka moakaka loa ma ka hookuu ana aku i keia mau ano lokahi ole e pukaa maka ae; a ua aoia mai no hoi kakou e ko kakou Haku me ka uwalo ana mai no ka hooko nui loa ana aku i ka hoomalu pono ia o ka hana, "oiai, i ko oukou wa e waele ai i ka nahelehele, e uhuki pu ae ana no hoi oukou i ka palaoa me lakou."
-
"E manaoio i ka Palapala Hemolele, a me na Manaoio, i kulike me ka manao o ka Ekalesia Kumu kahiko; e apo mai i na Ahakuka Laulaha nui eha, i hoonui loa ia ae hoi e kahiko; e manaoio hoi i na ano a pau e aoia ai, i apo laulaha ia hoi ma ke ano he kumu io ia iloko o ka Ekalesia o Karisto; he manaoio ia, iloko o ia e ola a e make ai kahi me ka loaa o ka hoolaia." - Ka Akibihopa Laude Mau Kukakuka ana me Fisher.
[KA HOPENA.]
-
O ka Alameda ke ku mai ana i ka Poalima iho mai na Panalaau Hema a niau loa aku no Kapalakiko.
ALOHA NA ALII.
-
Halaia na lako i Laa Mua ia
Lakou.
I ka Poakahi i hala i hooliloia aku ai ma ke kuai kudala e J.F. Mogana na lako gula a me dala o na Moi o Hawaii, a me kekahi mau mea o ae he nui. O W.G. Iwini ka mea i koho i na lako pa no ka papaaina awakea a lilo iaia no $235. O na mahiole o Kalakaua, ekolu ka nui, ua lilo ka mua ia W. Wolters no $30, he mahiole Geremania i haawi makana ia mai e Emeperoa Uilama I. i ka Moi Kalakaua. Elua laua me Kete Fila na mea i aumeume i ua mahiole la. O kekahi mau mea nani e ae, ua lilo aku no na kumukuai like ole.
I ka Poalua mai hoi i kuai kudala hou ia ai kekahi mau lako aniani i koe mai mai ka la mua mai. Ua lilo aku ia Bila Konuwela na keehi keleawe nunui o Kalakaua no $7.50 o ka wawae hookahi, he $15 no ka paa. O ka mea pii loa ma keia la i hoomaopopoia, o ia no kekahi pa dala nui, he $550, lilo ia T.H. Davisi. He mea kukulu a hoonani wale no ia no loko o ke keena hookipa, a ma ka oleloia ua makepono loa no ka ia kumukuai. Ole loa no paha hoi ia i ka mea nui o ke dala. Emi mai no hoi ke kumukuai o kahi mau mea a pii no hoi kahi.
He mau la piha no hoi keia i na poe wahine haole no ka makaikai ana i ua mau mea nani la o ua Alii o kakou.
O kekahi mau lako e ae, ua waihoia. A e hoihoiia aku ana no ka hale hooikeike o Bihopa e waiho ai i mau mea hoomomoa. Iwaena o na mea i koe iho la, he paa lole kekahi i molinaia me ka wai gula, a i hanaia hoi no Iaukea ma ke kauoha a ke Aupuni, a o kona lole no hoi ia i aahu ai ma ka la i poniia ai o ka Emeperoa o Rusia.
-
Ua manao ka mea iaia ka aelike o ka hana ana i ka Hale Mele Hou, iloko o eono mahina e paa ai ua hale la.
-
F.J. TESTA, (Hoke).
MEA OHI A KOI AIE.
Mea Huli Moolelo Aina a Waiwai e ae paha.
Mea Unuhi a Mahele Olelo Hawaii a Enelani paha.
Mea Hana Palapala Kanawai o na Ano a pau.
Mea Kuai Mikini Humuhumu Lole.
Mea Hoolimalima a Hoolilo Aina.
Mea Kuai Waiwai no ka Uku Komisina Haahaa.
Ua makaukau mau oia o lawelawe i na hana a pau e haawiia mai ana iaia. He kuike ka rula.
E loaa no oia ma keia keena. apr 8-1mk