Ka Makaainana, Volume V, Number 6, 10 February 1896 — Page 7
| This text was transcribed by: | Kainani Hartnett |
| This work is dedicated to: | Steve Hartnett |
Ka Makaainana.
HONOLULU , OAHU, POAKAHI, FEBERUARI 10, 1896
_____________
NA PALAPALA
Aole maluna iho o makou ke koi@oi o na hala a me na hewa no na ina oao i hoopukaia malalo o keia poo, aka aia no maluna iho o na poe na lakou i kakau mai.
_________
Ua Kapaeia ka Oiaio.
[Hoomauia.]
E like me ka ka mea kakau i hoike ai ma na helu i hana, aole i manaoia o ka hoike ana aku i ke kau wahi o ka moolelo Hawaii, he koi aku ia i na poe heluhelu o KA MAKAAINANA e hoi hou kakou i hope i na hana a ko kakou mau kupuna. Aole loa pela ka m@ao o ka mea ka kau. Aka hoi, aole he mea hewa ke hoomanao kakou i na hana a ko kakou mau kupuna e like me ke kauoha a ka lunaolelo hanohano, Paulo, “E na hoahanau, aole o’u makemake a naaupo oukou i na kupuna o kakou. Maloko o ke ao lakou a pau, a pau no hoi lakou i ka hele mawaena o ke kai” Pauku 1. “Ua loohia mai lakou i keia mau mea, i hailona; a ua palapalaia mai i mea e naauao ai kakou, na poe e ola nei i keia hope o ke ao.” Korineto 10:11
Nolaila, ina he mau hana hoomanakii a he mau hana naaupo ka lakou i hana ai, ua hiki no ia kakou ke oki a haalele loa ia mau hana naaupo a lakou. A pehea hoi ina he mau hana naauao kekahi i hanaia e lakou, e oki aku anei kakou ia mau mea maikai? Ina pela, he mau hana hewa loa ia a kakou, oiai, aia lakou ma kela aoao o ka luakupapau, kahi e hiki ole ai ia lakou ke pale mai no lakou iho. A o ka kakou hana ana pela he hoehaeha ana aku ia i ko lakou mau uhane, no ka mea, ua hana aku kakou i na hana i hanaia e lakou, me ko lakou ike mai i na hana e hanaia nei i keia wa. Nolaila, e waiho ia kakou pela a hiki i ka la nui e hookolokoloia ai na mea a pau, owai la ka i hana hewa, o lakou paha o kakou paha.
Ke manao nei paha kekahi poe Karistiano, ua pau loa na hana o ke au kahiko, ua ki@aiia e ka olelo e ke Akua a ua auhee kona mana. Aole loa pela, eia no na hana o ke au kahiko ke lawelaweia nei e na kahunapule, @a poe e kapa nei ia lakou iho he poe Karistiano, maloko o ko lakou mau heiau, oia hoi, na luakini.
Aia maloko o na luakini e ku nei he mau kuahu a he mau awai, kahi e waiho ai ka mohai a me ka berena hoike, kahi i oleloia ma ke kanawai o ka oihana kahuna nui, he wahi hoano loa. O na poe wale no i poniia i ka oihana kahuna, o lakou wale no ke lawelwe i na mea laa o kuahu, o ke kumu, ua kokoke loa ia wahi ma kahi o ke alii nui e noho ai, oia hoi, haleopapa. Nolaila, o na mea a pau o na luakini e lawelaweia nei, no loko
mai no ia o na hana o ke @ kahiko, koe wale no ka like ole ma ke kau wahi.
O ke kuahu, ka lele, ka anuu, a me ka haleopapa, eia no ke malamaia nei i keia wa. I ke au kahiko, aia lakou a pau iloko o ka heiau, a i keia wa hoi ua kaawale lakou. O ka lele, ka anuu, haleopapa, aia lakou ma Kawa e lawelaweia nei, he wahi e hoopaaia ai na lawehala; o ka amana li kanaka, oia ka lele a me ka anuu. O ka haleopapa kahi o ke kahunapule e mohai aku ai i ke kino make o ke kanaka i ke akua.
Nolaila, aole i nalowale na hana o ke au kahiko, aka, o kona mana, ua nalo aku ia mai keia wa aku. No ka mea, ua ano e loa na hana ana o na heiau i keia manawa. He hana kanaka wale iho no, aohe akua, aole ka mana o ka ohiana kahuna, ke kumu nui e laka mai ai ke akua i ka mohai.
O na heiau, he mau wahi hoano loa ia, kahi e ai pu ai ke akua me kahuna, a he wahi hoi e kukakuka pu ai no ka make a me ke ola o ka lahui a me na alii, a me ke alii nui nona ke aupuni.
[E hoomauia aku ana]
___________
-Hele i o Makapolena Ma no na Waina maikai loa, a lakou hoi e haawi nei no na kumukuai haahaa loa.
Eia na luna Aupuni ke hoomakaukau nei i ka lakou mau hoike mamua o ka hoea ana mai o keia kau Ahaolelo iho. O ka pono ia, i ikeia aku kahi o ka ponalo i noho ai.
-Makehewa na kauoha Buke Mele Lahui ke ole e ukali pu ia mai e ke dala. Ke nele me ia mea, aohe no e hoomaopopoia aku na palapala.
Ua hoike ae kekahi Pake kamaaina i ka nana ana i ke ano o kela opiuma i hoopae malu ia mai ai ma ka Auseteralia, a loaa ma ka hale o Lui Bonani, ma Kapamoo, ua hiki aku ka waiwai io o kela mau tini opiuma i ka $1,000. He opiuma maemae loa ia.
-Ke haawi aku nei o Makapolena Ma i na Waina Kaleponi ma na kumukuai haahaa. Ua maemae loa hoi ka lakou mau ano waina a aole hoi i paipaiia e like me na ano waina lehulehu e ae e kuaiia nei ma keia makeke.
-Uuku loa na Buke Mele Lahui i koe. E hoouna mai i ka hapaha ma na poo-leta, alaila, e loaa aku no he buke. He makehewa ka palapala mai e ninau ana ina paha he buke koe, aka, hoouna mai i ka hapaha. Ke hele i ka buke ole, hoihoi hou ia aku no ke dala.
__________
Hale Inu Rama o Kaopuaua
(COMMERCIAL SALOON)
Kihi Hikina o na Alanui Beritania n e Nuuanu.
WAINA KALEPONI EMI LOA,
Kanakolu Keneta no ka Omole, a
Hookahi Dala no ke Galani
Aia malaila e loaa ai, a o ia no hoi ke ano Waina maikai loa a Van Bergen & Kohler, he hale i kamaainaia no ka maikai o ka lakou Waina, a o M kapoena Ma na agena. Ina o ka mea maikai ka i makemakeia, e pono e hele ilaila, i loaa ai hoi ka mea maikai
dek. 28-mhp.
NA MOKUPUNI
______
Mau Lono o na Apana Like Ole o keia Aupuni.
Mai ka Makani Kaiaulu.
Ma ka la 27 o Ianuari, o keia makahiki no, ua hoopaeia mai e na nalu o ka moana ma ke one o Hikilolo, he elua mau i’a nui. Ma ka olelo mai a kamaaina ia’u, he Naiapehu ka inoa o ia mau i’a. He like loa ko laua ano, he ewalu kapuai a oi ka loihi o ka i’a hookahi, o ke anapuni i hoomaopopoia o waenakonu o ka i’a hookahi, eha kapuai a oi. Ua like me eha haneri paona a oi ke kau@aha o ka i’a hookahi. Ua ike pono kou mea kakau i keia mau i’a, a ma ka la 30, ua hooleiia iloko o ke kai. O ko l ua waihooluu, he eleele poni. Ua kokoke loa kahi i pae ai keia mau i’a i ka puu one kani e kaulana nei iloko o keia mau makahiki.
Eia hou keia wahi hooheno, no ka puu kapiki keia. Oiai kekahi guru hanahana o ka aoao palupalu o ka La Hiki mai e nanea ana i ka olu o ka makani Kaiaulu no na la ekolu, ua mahui ae la ka Wile Kelekona o ke Aupuni he hoolewa puu kapiki ka hana a guru mama, ua hopuia iho la oia ma ka la 2 nei. Lohe mai au no ka loaa ole o ka likiki o na kuaaina iaia, ua kupono wale no kona no Honolulu. Ua laki no kana puu kapiki i na keiki o ka Aina P a.
J. N. HALUALANI.
Waianae, Oahu
__________
Na Mea Hou o Hana, Maui
He mau rula a he mau kanawai hou ko makou o na apana o Kipahulu a me Hana nei i keia mau la, na la maka@ua no hoi o keia makahiki hou. O ka poe na lakou e hana nei keia mau rula a me na kanawai hou, o ia no na lunakanawai elua, ko Kipahulu a me ko Hana, a me na loio inika ole, a he noho kalaikii wale no hoi ka ka Hope Makai Nui.
No ka mea, ma kekahi la o ka malama o Ianuari i hale, ua hopuia e ka makai Kaiwi kekahi poe no ka hewa “lawaia me ke giana pauda,” he ehiku ka nui o keia poe, he mau kane a he mau wahine, a noho ana i ke puhi. I ka noho ana o ka Aha Apana o Hana e hoolohe i ka @hia, ua ae kekahi poe i ka hewa a ua hookuuia lakou, a ua hoole hoi kekahi i kona hewa a ua hoopaiia eia he $50.
Eia hou, ma ka la 24 o ia malama no, ua laweia ae o Kahuila a me kekahi poe @ ae ekolu imua o ka Lunakanawai o ka apana o Kipahulu, no ia hewa like no he lawaia me ke giana pauda. Ae no o Kahuila i kona hewa, ao aku nei ka loio i ka Aha, e hookuu aku, no ka mea, “he ofeni kanawai wale no keia,” nolaila, hoopuka ka Aha i kaua olelo hooholo, “e hele oe mai
hana hewa hou aku” Nolaila, o ia ko makou kanawai hou la! Ae mai i ka hewa, hookuu aku; hoole mai i ka hewa, hoopai aku. Nani ea! Ia makou wale no paha ia mea maikai, aole ia oukou kekahi.
Ke hoomanao pu nei au, ina paha e hiki mai ana kekahi hihia ki pa, malama opiuma, hana waiona, imua o keia mau lunakanawai, e hookuuia ana no ke ae mai i ka hewa, no ka mea, he mau ofeni kanawai ia. Pehea la ka ko oukou mau Aha Hookolokolo o Honolulu e hana mai nei i na ofeni kanawai e like hoi me ka piliwaiwai, hoopae opiuma, malama opiuma no hoi, hoopai iho kanono? No ka ae ole no paha i ka hewa? Ina e ae, hookuuia no. Oia ka ui!
NO KA HALEPULE---Aohe hale pule o Hana nei i keia wa, aia iloko o ka halekula kahi i pule ai. O ka liki wale iho la no ka lakou nei e liki ai e paa ana, hala kela makahiki, aohe paa, popopo ka laau e waiho nei, aohe hanaia. Koi aku ia M.H. Reuter e hana, aia no ka i ala a lele mua iho ko kapuahi; pololei no, aole keia he poe hiki ke hilinaiia. Ua hala no ka poe manaoio hana, na Karistiano oiaio, a o lakou nei he manaoio hookohukohu, a he Karistiano hookamani.
Ua ku mai he moku kalepa me ka piha i ka papa no ka Hui Mahiko o Hana nei, paa pono ko makou poe poola i ka hana i keia mau la, hana ka po hana ke ao. Aohe ia he hana, he ola! E hoi aku ana oia me ka piha o kona opu nui i ke kopaa.
LOIO LAIKINI OLE.
Kaihuakaia, Hana, Maui, Ianuari 27, 1896
_____________
--E ninau mau no ka Makapolena Ma mau ano Waina, a e loaa no ia oe ka mea maikai loa.
___________
HOOLAHA.
Ma keia a mahope aku o keia la ke kauohaia aku nei na poe a pau e paa ana i ko’u mau Aina iloko o keia Aupuni ma ka hoolimalima e uku koke mai i ko lakou auhau hoolimalima, ina ua hiki i ka manawa e hookaa ai, ia Prince David Kawananakoa, ma Honuakaha, Honolulu, Oahu.
KAPIOLANI.
Honlulu, Ianuari 23, 1896.
ian 27-3ml
_____________
Opu Bipi! Opu Bipi!!
Aole ko’u pakaupau kuai opu bipi maka o ka Makeke Hou, aka, aia no ia i nei wa ma Alanui Maunakea, makai aku o ka Huina-a-Kale, ma kekahi keena ma ka aoao ma Ewa e kokoke ana i ke Alanui Moiwahine, i ke ki kee ana maluna ae e huli aku ai i Ulakeheo.
G.W. KUALAKU
ian 20-4pl.
___________
HALEKUAI LAHUI KALAHIKI.
Helu 405, Alanui Moi, ma Waikiki aku o
Alanui Nuuanu ma ka aoao mauka, ke
keena mua o ka “Hawaii Holomua.”
Ma ia halekuai o na oiwi e loaa ai na anoi a
paihi o na ano hou loa, o laa
Na Kalakoa, Na Keokeo,
Na Makalena, Na Kinaniu,
Na Huluhulu, N Lihilihi,
Na Kamaa o na Kane, Wahine me Keiki,
a pela aku.
Oluolu no ke kuia ana. Aohe hewa ke kipa mai e ikemaka, a aohe no hoi he kunukunuia no ka hoikeike ana i na mea kuai.
M. PALAU. Luna Nui
ok 14-tf
____________
J. K. KAHOOKANO.
LOIO a he Kekua ma Ke Kanawai.
KEENA HANA alanui Ka humanu
Honolulu . ian 8, ’@4 Imk