Ka Makaainana, Volume V, Number 3, 20 January 1896 — Page 2
HONOLULU, OAHU, POAKAHI, IANUARI 20, 1896.
KAHOAKA PO.
-
Mau no ka Manaolana ma na
Wehewehe a ke Kilokilo.
Ia'u e ku ana iluna o ke kualono, ike aku la au e hoomakaukau kaua ana. Mahope koke iho no o ia manawa, lohe aku la au i ka paapaaina mai o na pukuniahi, a makau mai la ko'u uhane a holo aku la au malalo o kekahi umalu pali. A ike koke aku la au i ka hihio ana mai o na poka a haule aku la i kahawai, a punohu ae la ka uwahi. A mahope ike aku la au he poe e hakaka ana iluna o ka pali, he haole me ke kanaka, ki aku ki mai, he Aloha Aina me ka Repubalika. Mahope iho o ia manawa, ike aku la au he kamana hana pahu kupapau me na poe auamo papa, a e hanaia ana i pahu kupapau no ke kanaka i make ai iluna o ka pali ka mea i ku ai i ka poka. Ma ka'u hoomaopopo aku, he kanaka maoli ka mea i ku i ka poka, hanaia ka pahu a paa me ke kanaka oloko a olokaaia aku nei i ka pali. A puoho ae la au, eia ka he moeuhane.
JAMES MAKEKAU.
Dekemaba 2, 1895.
Wehewehe.
Ina na pili aupuni keia moe, alaila, he mea pono no ke nana ia, aka hoi, ina he mea ki pa ka mea nana ka moe, alaila, no ia hana no hoi nei moe.
O ka lohe ana i ka paapaaina o na pukuniahi, he hoike ia no ka hiolo a helelei ana o kahi mana, ina paha he aupuni, a i ole ia, he paonioni kaua me ka hakaka. Ina ua ike pono ka mea nana ka moe i ke kino o na pukuniahi, he hoike no ia no ke kaua me ka hakaka.
O ka holo ana o ka mea nana ka moe malalo o ka umalu pali, he hoike ia o ka aneane ana mai o kekahi poino imua o ke alo, a me he la ua kokoke paha. No ka mea, i ka hoomanao ana ae i ka umalu pali, ua like ia me ka malu o ka make, a he mea ehaeha no ka mea nana ka moe keia haina, aka nae, ua ahona nae mamuli o ka loaa ana o ka mea nana ka moe i ka "makau," a ma ia ano, ua loaa i ka mea hana ka moe ka palekana.
O ka hihio ana mai o na poka, a i ole, ua ike maoli aku paha i ka poka, he hoike no ia no kekahi poino. No ka ike ana aku i ka hakaka a kaua paha, he hoike ia no ka hoomaau a imihala paha, a i ole, ke huliia no na mea kaua iloko o kela hale keia hale.
O ka haule ana o na poka i ke kahawai a me ka punohu ana ae o ka uwahi. O ke kahawai, o ka auwai manao ia; o ka uwahi, o ka inaina ia; nolaila, aia he inaina a he enemi ke hoopu nei iloko o na manao, a ke punohu nei me he uwahi la. Aka, ma kahi e punohu ai o ka uwahi, aole e nele he ahi malalo o laila, i hakalia wale no i ka lapalapa ae, a i ole, he lono kaumaha mai kahi e mai. (Ina paha i ka mea nana ka moe, a i ole, i ke Aupuni paha, a malia he lilo no ka waiwai a me na pono a pau i mea ole.)
Ma kekahi ano hoi, o ka ike ana i ka hakaka a kaua paha, he hoike ia no ka loaa o ka hana i ka mea nana ka moe ke ku hoi ma ia ano.
O ke ki ana aku a ki ana mai, he hoike no ia no ke paonioni hakaka, ka inaina a me ka enemi.
O ka ike ana i ke kamana hana pahu kupapau, he hoike ia no kahi hana weliweli me ka make. No ka mea, ua hoike mai oia i kana hana no na poe make, aole no na poe ola.
O ka ike ana i na poe auamo papa, ke hoike mai nei ka lakou hana ia lakou iho ma ke ano he poe kauwa lakou. A ina o keia poe e auamo papa nei a he poe waiwai lakou, he hoike ia no ko lakou noho kauwa ana. A ina he poe ilihune na poe e auamo papa ana, he hoike ia no ko lakou pomaikai. Aina o keia poe auamo papa, a he poe auamo pu ia, alaila, o ia iho la. No ka mea, ke ku mai nei na kahea paikau ana o ke au o na Kamehameha a hoike mai, "Auamo pu," aole "auamo papa," he lalau ia. O ka "auamo pu" ka pololei, a i ole ia, he manao onou me ka hookikina e hele imua o ka make, oiai kela a me keia kanaka aia iluna o ka pali nihinihi kahi i ku ai, o ia paha kahi ana i hoohiki ai no ke aloha i kona aina iho, a pela hoi na poe hoohiki kakoo i ke Aupuni Repubalika, nolaila, o keia mau aoao a elua, eia laua iluna o kekahi pali nihinihi kahi i ku ai, haule no ma kahi aoao he make, a pela no ma kahi aoao.)
O ka pali, he hoike ia no ka hopohopo no ka makau, a me he la, e holo e ana no paha kekahi poe i na pule hope o nei mahina no na kuaaina i ka wa mua loa a lakou e mahui ai.
O ke kanaka maoli i ku ai i ka poka a make ai, a hookomoia iloko o ka pahu, he hoike ia ua halawai aku la ia me ka pomaikai o kona noho ana i ka wa o ka nele, ilihune, a pololi me ka make, ua hiki i ka wa o kona ohiai ana, a ua loaa ka maha i na kanaka la. He kanaka make oia ma ka moe, he kanaka ola oia ma ke ao.
O ka pahu kupapau i hookohoia ai ke kino make, he hoike ia no ka loli ana o ka noho ana, no ka mea, mai ke ola a i ka make, he loli ana ia. A o ke komo ana iloko o ka pahu kupapau, o ka puka ana aku ia i ke ao malamalama. A o Pahu Kupapau, ua like no hoi ia me ka Halepaahao, no na kino ola ka halepaahao i hoomakaukauia, a no na kino make ka pahu kupapau. Nolaila, ma ka hoomaopopo ana, o na kino i komo ole iloko o ka pahu kupapau, o lakou ana ke komo iloko o ka halepaahao.
O ka olokaaia ana o ka pahu kupapau mai ka pali mai, he hoike ia no ka hoomaewaewaia, a i ole, he hookomo ana aku ia iloko o ka halepaahao. (Ke loaa ole paha na mea kaua iloko o kauhale, a i ole, ma kekahi ano okoa ae paha.)
O ka inoa o ka mea nana ka moe o Makekau, ke hoike mai nei keia inoa ei aku ka make ke kau mai la. A i ikeia ma o ko na pili la, Moekau a Moehooilo. Nolaila, he inoa hooiloilo no keia. Iluna la auanei owai e kauhihi ai?
Ke hoike nei no hoi ka inoa Makekau i na haina like ole, 1 - He haunaele me ka maluhia ole; 2 - Lokomaikai; 3 - E malama i ka maluhia a e malama i ke ola.
O keia mau mahele ekolu, owai la auanei ka haina o lakou e hoea mai ana, o ka pono paha, o ka haunaele paha. Nolaila, nana ia aku!
I na poe heluhelu, mai hoohewahewa iki oukou ia mea he hoopunipuni, o ia okoa maoli no ia a e o. O ka wahahee hoi, ua ike pono maoli no oukou ia mea, aole ia he mea e ae, aka, o ia maoli no ka waha ponoi o ka hee, a i ike maoli ia no e oukou ua kau ua waha la ia.
KILOKILO DIMERATA.
-
Mamuli o ke pahuia ana o kekahi o na ohe o ka ipuhao o ka Mikahala i ke ahiahi Poalua iho la, ua hooulolohi loa ia kona holo ana ia ahiahi a hiki i ka pau ana o ia ohe i ka hanaia.
Ua hopuia i ka po Poaono i hala, la 11 nei, o Mary Alves, no ka aihue ana he $147, he waiwai no Dalombo, he Pukiki. Ua loaa aku no ua mau dala la i ka poli o ke kolohe.
-
W.H. DANIELS,
[BILA DANIELA]
Agena Kuai, a Hooponopono Aina, Mea Hana Palapala Kanawai, Mea Ohi Aie a pela aku.
O na hana a pau e haawiia aku ana iaia, e lawelaweia no ia me ka eleu a me ka omoole.
Keena Hana a me Wahi Noho, aia ma Wailuku, Maui.
mei 6-mk.
-
J K KAHOOKANO
LOIO a he Kokua ma ke Kanawai.
KEENA HANA: Alanui Kaahumanu,
Honolulu. jan 8, '94-1mk
-
F.J. TESTA, (Hoke).
MEA OHI A KOI AIE.
Mea Huli Moolelo Aina a Waiwai e ae paha.
Mea Unuhi a Mahele Olelo Hawaii a Enelani paha.
Mea Hana Palapala Kanawai o na Ano a pau.
Mea Kuai Mikini Humuhumu Lole.
Mea Hoolimalima a Hoolilo Aina.
Mea Kuai Waiwai no ka Uku Komisina Haahaa.
Ua makaukau mau oia o lawelawe i na hana a pau e haawiia mai ana iaia. He kuike ka rula.
E loaa no oia ma keia keena. apr 8-1mk
HOOLAHA KAI LAWAIA.
E ike auanei na mea a pau loa, o maua o na mea no laua na inoa malalo iho, ke papa a hookapu loa aku nei maua i na kanaka o kela a me keia ano i loaa ole ke kuleana mai a maua aku, aole e hele wale e lawaia ma na kai lawaia o ka aina o Nanakuli a me Lualualei a me na Nukuwai, iloko o ua mau aina la. O ka mea kue a hoolohe ole i keia, e hanaia no ia e like me na kanawai o ka aina.
D.N. POINALO,
M.K. LELEO,
Na ona o ke kai lawaia o Nanakuli a me Lualualei.
Waianae, Oahu, Ianuari 8, 1896.
ian 13-4*
-
Na Waina Kaleponi
HOEMIIA KUMUKUAI
-MA KAHI O-
MAKAPOLENA MA,
Alanui Kaahumanu.
-
Ke hoolilo aku nei makou i na WAINA MADEIRA, POTA, ANAGELICA a me TOKE, ma na
Kumukuai Emi Loa,
A no ka Maemae a me ka Mikomiko, o keia ae la na Waina maikai loa i haawiia ma keia mau Paemoku.
Ano no hoi o Mr. E.C. Makapolena i huli hoi mai nei mai Kaleponi a ua loaa aku nei hoi na launa a me na kukai ana me ka Halekuai Waina i ike lea ia o KOHLER & VAN BERGEN, no laua hoi na inoa i ikeia a puni o Amerika Huipuia no ka laua mau
Waina Maemae Maoli No.
Eia wale no ke kuai ana o keia mau waina ma keia Paeaina ma ko makou halekuai ma Alanui Kaahumanu, a ma ka HALE INU WAIONA O KAOPUAUA, kihi hikina o na Alanui Beritania me Nuuanu, a ma ka NEKINA, kihi hema o na Alanui Hotele me Nuuanu.
E HOOMANAO O NA
WAINA MAEMAE WALE NO
Ka makou e kuai nei a me ka haawi aku i ke ana piha.
Macfarlane & Co.,
Alanui Kaahumanu, makai iho o ko Bihopa ma Banako.
dek 9-mp
-
Ua Makemakeia
Ma ka
HALE INU RAMA LUVERA
(o ka Hale Meli mamua,)
Helu 91, Alanui Nuuanu.
5,000 Kanaka i na La a pau, no ka inu ana i ka
BIA KAULANA O KEOMOLEWA,
Ua Hele a Huihui i ka Hau.
EDUADA & HARE.
Telepona 589. Pahu Leta 475.
okt 28-tf
-
KU KIMA
Helu 411, Alanui Nuuanu. Helu 59 maluna.
Oiai, ua pau ka wa kuai hoemi ma ko'u halekuai, eia nae, e hoomauia aku ana no ke kuai emi ana o na waiwai iloko o keia mau la e nee nei a pau ae na la kulaia.
O na Kalakoa, na Lole Huluhulu, na Kinamu, na Keokeo Halua, na Lole Alapia, a pela aku.
Pela no hoi me na aahu o Kane me Keiki.
Heluna nui o na Kamaa no na poe a pau.
ok 14-2mh dek 9
-
E.M. NAKUINA.
KOMISINA O NA ALA LIILII A ME
NA PONO WAI.
Notari Lehulehu, a he Agena Haawi Palapala Ae Mare no Honolulu nei.
KEENA HANA: Helu 308, Alanui Kalepa. dk 3-1mk.