Ka Makaainana, Volume V, Number 2, 13 January 1896 — Page 7

Ka Makaainana.

Na Mokupuni

 

Mau Lono o Na Apana Like Ole

o keia Aupuni

 

Hoike Hui o na Kula Sabati o Puna Paiaala i ka Hala me ka Hina no, ma Puula

Ma ka Poakolu, Dekemaba 25, 1895, hora 10 kakahiaka, hoomaka na h@@hoike me ke Kula Sabati o Puala.  Hehihehi ke anaina no ka lakou mau haawina a me na himeni haole.  A pau ia, o ke Kula Sabati pokii aku o Opihikao.  Na keia kula i ahai ka hanohano ma ko lakou haawi ana mai i ke aloha Karisimasa i ke auaiua i @hele a @@ Kohala, i ka nuku na kanaka.”  He wahi Kula Sabati keia o elua keiki me ka makuahine, a e alakaiia ana e ka makuakane Pau i@, @@@ka @lu d@la, @ o ka mea @@@ he $54.  Paina awakea mahope iho.

Hoomaha iki no kekahi manawa a hoomaka hou me ke Kula Sabati makua o Paula.  Ua nani a maikai na hana, a hookahi no a’u mea @@@, o ia ka leo o Misasa Ka@we, @@ ma@u oo o Olaa.  Pua @, e ke Kula Sabati mai o Kalapana, “aohe hoohalahala a ka ua Naulu.”  Nee mai ke Kula Sabati makua o Opihikao, o na haawina me na himeni na rula pono ia.

He mau olelo paipai mai ia W Kamau me J.N. Kamoku.  A mai ia W. Kamau kekahi ma kaua i haawina mai e Mrs. R.A. Laimana na ke Kula Sabati pokii o Opihikao.

Pau ia, ua kauohaia mai la na mea a pau e kipa aku ma kahi o Mr. Elderts e paina inu ti.  Ua manao au o kahi ti a me ka meaono a lohe mai i ke ao, eia ka ua nui maoli no.  Ua inu i ke ki a ninini, ai i ka meaono a koe.  He makana Karisimasa keia i na Kula Sabati, a akahi no a ikeia keia mea maikai ma ka apana o P@na.

Ma ke a@ @@u k@ ko@ito ma ka aoao o na Kula Sabati o na Ekalesia H@@, ke haawi aku nei i na hoomaikai a nui loa ia oukou @ ke Kula Sabati o “na manu,” no ko oukou hanai pono ana mai i na mea e oluol@ ai o ke kino.

J.K. Kanuha.

Opihikao, Puna, Ian. 3, 1896.

Hoike Kula Sabati Hui ma Kaunakakai, Molokai

Ma ka la 1 o Ianuari 1896, ua hoikeia na Kula Sabati o ka Mokupuni o Molokainuiahina ma Kalaiakamanu, mai Honomuni, Kaluaaha, Kamalo, a hiki i Kaunakakai.  Ma keia apana o Honomuni, aole i hiki mai na haumana, no ka @ele no.

O ka nui o na haumana o keia mau kula i ak@@@a mai i ka la 1 o keia makahiki, he 147. Hoomaka na hana ma ka hora 11 a oi.  Elua h@io elo no ka la, Mr. J.K. Kahinu no ka makahiki i pau, a o Mr. J.N. U@hi @@ @ keia makahiki hou.  Ma ka nana ana i na hiona o na Kula Sabati i hiki @@i, he nani a me ka maikai.  O kahi i make makeia e pau na mea a pau @@ ko o ka halepule, eia @@e, ma ko koke mai o Kohala, ua hele a “lei i ka nuku na kanaka,” noho kekahi poe iwaho.

Ua Hoomakaia no hana e ke kula o Kalaiakamanu, @ Mr. S N. Pahupu ke alakai.  Ma ka nana ana i ke alakai, ua kohu kapena o na mokuahi, me ka bele ma ka lima, a ma ia bele na hoai lona.  I ka wa e kani ai ua hoomaka na himeni, na haina, a me na paiolelo.  Nui ka eleu o kela @@a.  I ka nana ana i na himeni Hawaii, a me na himeni haole, kohu leo io no o ke kiooa, ka manu kaulana o na aina nei.

Ku mai ke kula o Kauaaha, ma ke alakai ana a ka l@o o ka Pa Hamau leo o Ewa, oia o Mr. J.K. Kaupu  Ma ka nana ana i keia kula he @ani na opuu rose, kaukemio na ninau me na himeni haole, ua like wale no na hoailona e like me ka mua i ka hao o na kapena ma na bele, e hai ana i ka holo o ka moku a maopopo i ka wiliki o ka mana wa ia, nona ia apana hana.

Pela no hoi keia kula eleu no na hana i hanaia a maa, pau keia kula, he lulu dala, ua loaa na manu pelehu $6 00.

Hoomaha hora 1 a oi.  Hoi ua kula a me ka lehulehu e hoo komo ko waho ia loko, o ia ka poi, ka puaa a me ka oio i hoo makaukauia e ke Kula Sabati o Kaunakakai, a ua kipakuia o Hanale e ke kapena moku nona kela hooheno a Kaehu i haku @i i ka wa e lawe ana i na ma’i lepera, “kipu lua o Keonipulu i ka hoe.”  Ua ai a lawa na kula a me ka lehulehu.

Kani ka bele, ua hoopiha hou ia ka halepule.  Hoomaka hou ma ka hora 2 a oi. @ ke kula malihini keia, o ia ka mahele elua o ke kula o Kaunakakai   I ka nana aua’i na himeni, k@hu piano a me na bipi noho kuahiwi o Maunahui, ka hele a kohu hekili ka halulu.  I ka nana ana i keia k@la, he maikai no na mea a pau.  Pau keia kula, k@ mai ke kula o Kamalo.  I ka nana ana he nani na mea a pau, o ke alakai o keia kula, he wahi keiki nuku nona na makahiki he 10, o Makanui    I ka nana ana i keia alakai, he mau hana na ke kana ka makua, kaukemio na ninau a me na haina, he eleu.

Nui ka maikai a he ku @o i ka mahalo na kula a pau.  Pehea la i keia makahiki ae, ma Kaluaaha paha, a i o e , ma Kamalo paha?

O ke kahu o ka Ekalesia o Kaluaaha, aia i Lahaina.  I kela mau makahiki aku nei i hala, ma Kaluaaha e hui mau ai.  I keia wa eia i Kalalakamanu nei.  Nolaila, e hoolana na kula e ae i keia hana maikai.

Pehea oe, e Honomuni, e m@e no oe me he leopati la?  Pehea oe e Kawela, nou ke kaulana i ke ala ihuanu, ua pau kou hie, e lokahi kakou i ka @ana hoomaauao i na pokii. Ko’u anoi nui, ma ka apana o Halawa e hui ai i keia makahiki ae.

J.K. Wele

Kaunakakai, Ianuari 2, 1896.

 

Ka Hape Nu Ia ma ka Panalaau.

Mai ka hora 5 mai a ke ahiahi mamua iho a hiki i ka hora 12 o ke awakea o ka la  1 ke kalua ana o na puaa like ole mai o a o o ke kahua ma’i.  Mai ke ahiahi mai no hoi a hiki i ke ao ana ka himeni hele ana o na poe himeni like ole me ka lakou mau hokeo leo olu nanaahe i ka pili o ke ao, i hele a puluelo i ka wai hui a ka Naulu, a e lohe mau ia ana no hoi ka halulu a ka holo o na lio a me na leo walaau e ae a ao ka po.  Mai ka hora 11 no hoi o ia po a hiki i ka hora 3 o ka wanaao, he anaina haipule hoomanao no ka makahiki i pau a me keia ka i malamaia maloko o ka betela o Ziona Hou, o na poe o ko Iesu Ekalesia o na La Hope, me ka manawalea wale ia ana mai no hoi imua o ke anaina nui makolukolu i akoakoa aku o ua mea-a’i mama, e huli hoi puolo nui ai na mea a pau.  Ua ai a kena, a ua inu no hoi i ke kope a haalele, a o ka mea kakau pu kekahi iloko o ia anaina anoano, a no lakou ko’u aie nui i ka hookiekie ana ae i ka mea kakau nei i mea haiolelo ma i@ po o ka hauoli.

Ma ka hora 1 A.M. he anaina haipule mesa ma ka luakini Katolika Roma o Kalawao a me Kalaupapa nei.  Ma ka hora 10 ae no hoi, he anaina pule ka i malamaia maloko o ka luakini Hoole Pope o Kanaana Hou, a pau i ka hora 12, awakea.  Mai ka 12 awakea a hiki i ka hora 2 P.M. malamaia ka hookuku kinipopo ma ka kahua o Papaloa, mawaena o ko Kalawao m@@ ea o ia oihana a me ko Kalaupapa nei mau kaeaea.

Mai ka hora 2 a hiki i ka hora 3:30, ua weheia ka heihei lio malalo o na hooponopono akahele ana a ka mea kaku, no kahi uku makana e hoopahaohaoia ai ka mea heluhelu i ka nai palena ole.

No ka mea, elua haneri ke@eta ($2 00) i ka heihei lio mua, a he kanalima hoi keneta (50 ken.) ka makana i ka heihei o ua.  Ua kapae ka mea kakau i na inoa o na poe nona na lio i lilo ai o keia $2 50, no ka like me ka ole.

Ina paha o kela nui dala i weheia ai o ka ahamele ma ka luakini o Kaumakapili a i hoo@@aia mai no ma ke dala ia makou, no ka ahaaina ana a lealea ana paha, e aho no la ia mamua o ka loaa ole ana mai he wahi pane no keia nui dala, aia la i hea kahi i haule ai.  A pehea ana la na dala a ka hui keaka lio, e like pu ana no paha ka lilo i ka makani i mea puahiohio?

Mai ka hora 3:30 a ka hora 5 o ke ahiahi, he puhiohe manawalea na Por@f sa C. M Kealakai a me kana mau keiki lima kiani o ka puali puhiohe o ke kahua ma’i lepera nei, ma ke alo o ka Beritania Hale.

He ahamele ka i weheia i ka hora 6 e kekahi mau keiki puukani o ke kahua ma’i nei.  He ku i ka nani na hana i laweia mai e ka noonoo a me ka akamai o ke kanaka, e noke ai ka lehulehu i ka aka a maeele ka iwi aoao.  O keia no hoi ka panina o na lealea o keia la o ka hauoli i hoomanaoia ai me ka mahiehie.

Aohe la kulaia mamua aku a ka mea kakau i ike ai e like me keia ka akoakoaia ana ma ke kula laula o Papaloa a hewa i ka wai ka nui o na kanaka.  Mai ke kakahiaka ka holo ana o na lio o na poe hololio a hiki i ka po ana.  Nui ka piha hauoli o na ma’i ma keia la.  E hapai ana na kane i ke oolea, e kulai pau ana hoi na kaikamahine i ka olu lawe malie, a o ka oi loa aku no nae o ka mea mahalo nui ia ma keia la, o ia no ka maluhia me ka loaa ole he haunaele, oiai, he mau haneri ka nui o na poe e hi o ana imua a i hope, a he kohu hale inu kope na halekuai bia o na Pake, ka wehe akea me ka nana ole i ke kipik@a hana alanui.  A mamuli o keia wai hoopau dala, ua nui no na ihu i honi malihiniia, a eha i ka holu a ke kiu inu wai o Lehua.

Aloha Hape Nu Ia kakou!

J.A. Kamanu

Kalaupapa, Ian. 2, 1896.

 

Apo Lima Gula Nalowale

Ma ka La Karikimaka nei ua haule aku la kuu apo lima gula i kaku a me an hua me @@ a: J. KAAI mawa na o na Alanui Moi, @ ala, Beri an a , a hiki i ka ha pule K@o ika Roma.  O @a mea e loaa ai o @eia, e oluolu e hoihoi ae ma ke keena o keia pepa, a e loaa n @ he uku @ a ana.

Mrs. NOHEA KAAI.

dek 30-im@ w@

 

Hoolaha a ka Lunahooponopono Waiwai

Ua k@ho pono ia ka mea nona ka inoa ma alo ino i lunahoopou pono waiwai no ka waiwai o H N@ KUKONA (w) o Honolulu, Oahu, i make.

Ma keia ke ho keia aku nei ka lohe i na mea a pau he mau koi ka lakou ma ka u o-@a@i a palapala e ae paha, h@ike koke mai i ka mea nona ka inoa mala o iho nei iloko o eo@o mahi a mai keia la @ku, a i ole, e ho@le @@ is mahope o i@ manawa   A o na poe a pau he mau aie ko lakou i ka mea i make, e awiwi lakou i ka hookaa koke mai ma kekeena o S K K@@u, ma ke @ihi o na alanui Mei a me Betel@, ma ka hale @@@.    S.K. KA N@

Lunahooponopono Waiwai o ka Waiwai o Hana Kukona (w i m @

Honolulu, Dekemaba 27, 1895.

dek 30-3m@w

 

Hale Inu Rama o Kaopuaua

(COMMERCIAL SALOON)

Kihi Hikina o na Al nui Beritania n e Nuuanu.

WAINA KALEPONI EMI LOA,

Kanakolu Keneta no ka Omole, a Hookahi Dala no ke Galani

aia malaila e loaa ai, a oia no hoi ke ano Waina maikai loa a Van Bergen & Kohler, @e hale i kam@aluala no ka maik@i o ka lakou Waina, a o M kap@@na Ma na agena.  Ina o ka mea maikai ka i makemakeia, e pono e hele ilaila, i loaa ai hoi ke mea maikai.

J@@@-n@hp