Ka Makaainana, Volume IV, Number 26, 23 December 1895 — NA PALAPALA [ARTICLE]
NA PALAPALA
[Aole maluna iho o makou ke koikoi o na hala a me na hewa no na manao i hoopukaia malalo o keia poo, aka aia no maluna iho o na poe na lakou i kakau mai.] Ua Kapaeia ka Oiaio. (Hoomauia.) E hoomaka ana keia wahi o ka moolelo pili ia Hawaii nei mai ka hookumuia ana o ka honua nei, penei: O Kaneluhonua ke kane, a o Hinaanaia ka wahine, o Lonohonua ka uhane o ka mana, a o lakou na mea mua loa iloko o ka moolelo o Hawaii nei aole mamua aku. Mai loko mai o keia mau mea i laha mai ai na mea a pau, a o na mea mua i puka mai ko laua mau puhaka mai, oia na aumakua a me na ulalele. O kekahi o ia poe oia o Kumulipo (k) a me Poele (w), Waiololi (k) a me Waiolola (w), a mai loko mai o keia poe i laha mai ai na aumakua o kanaka a me na ulalele. He mau hanauna o na aumakua i oleloia mai ka pouli mai a mai a wai mai, na lakou i hoohanau i na ulalele a me na poe kino aka a pau. Aohe he kanaka i hanauia ia wa, he poe kino uhane wale no, o ia na poe i ike mua ia ma ka moolelo o Hawaii nei, he hope na mea a pau loa. Ehiku mau hanauna uhane a hiki i ke au o Kane, ka mea kaulana no kona mana, kona ike, kona aloha, a me kona hookumu ana i ka honua. O Kane paha ma ka moolelo Hawaii, a o ka Logou paha ma ka olelo Hebera. Mamua ae o ka hanau ana o Kane, oia hoi ka Logou, (aole keia i pili i ka hanau ana ma ke kino, ua pili no ka uhane o ka Logou i kinohi), ua hanau ia e kona mau makua, he mau keiki e ae, oia o Kuwahailo Kualanawao, Kupulupulu, Kupaiekee, K@liaikea, Kumokuha lii, Kunuiakea, a me na poe e ae he nui loa ma ia ano inoa a ma ia mahele. O keia poe a pau, ua kapaia he mau aumakua a he mau kakoo i ka mea i poniia a i hookiekieia ae maluna o na aumakua e ae a pau, a ma ia ano ua kapa aku na kanaka i na aumakua he mau anela kiai no lākou. Olelo o Iesu i Kana poe haumana: "Ke holoholo mau nei ko oukon mau anela kiai e nana i ka helehelena o ko oukou Makua i ka lani." Ioane 20:3 O kela poe aumakua, he poe lakou i hana mai na puhaka o Kaneluhonua a me Hinaanaia, a mahope mai o ia poe o Namakaohai ma a me kona mau hoa hanau wahine. O keia poe, ua papalua ko lakou mau kino, ma ke ano kane i kekahi wa a he wahine i kekahi wa, pela lakou i hanauia ai. Mahole mai o keia poi o Ma kalii a me Kauwilanuumakehaikalani, Lonoleiakamakani, Kamohoaiii ma, Pele, Kapo, a me
na poe kaulana a pau o na aumakua. O keia a pau, ua hanua lakou iloko o ka pouli a me na wai palena ole, aohe malamalama iloko o ia wa. O lakou nei ka loane i ike ai ma ka moeuhane i hoikeia ma ka Buke o Hoikeana. O keia poe anela he mana ko lakou maluna o na anela o ka honua a pau. A o na anela ehiku i oleloia ma ka mokuna 8 o Hoikeana, he poe lawelawe lakou malalo o na aumakua alii, a ua kapaia lakou he mau ulalele, he poe kino uhane wale no, pela ka hoike a ka moolelo Hawaii, pela i unuhiia mai ai mai ka moolelo Hawaii a hoopiiliia ma keia mau moku na. Nolaila, ua kulike loa ka unuhi ana o ka olelo Hawaii me ka olelo Hebera, a ua hiki ole i na mikanele ke kapae ae i ka mea oiaio, no ka mea, o ka olelo Hawaii a me ka olelo Hebera, o laua na olelo Akua i hookumuia i kinohi, aole o ka olelo haole He olelo malihini loa ia i ke Akua o na poe Hebera a me na Hawaii. (Aole i pau.)