Ka Makaainana, Volume IV, Number 21, 18 Nowemapa 1895 — MOEUHANE PAHAOHAO. Na Wehewehe Kuliu a ko Makou Kilokilo. [ARTICLE]

MOEUHANE PAHAOHAO.

Na Wehewehe Kuliu a ko Makou Kilokilo.

35 ku>6a ko T u uhane iwaena o k€ kulanakauhale o llonoIu!u ? ike aku la au i ka wai'no mai o Waialua, a oia ko'u wa i iks ai he elua kaa e holonui mai ana mai Waialua mai. He hookahi kaa me na wahine haole e kau auū ma ke kaa mna, uho hookahi -knn mni mahope o Makuoa loio ka hma, mai la n Makuna ia'u, <4 E ke keiki, e kokua!" Aae aku ].•» ko T tj uhane ika hookamani. A lohe ak tau raai ka waha mai o na haole ika pane ana uiai: u Ua pau loa na ohana mikanele i ka paa i ka hopuia e Akepoka ma, ua lele mai la ma Waialun a ioa āku ke' hele mai ne ; i FTouolulu nei," 0 keia mau kaa e holo nei| rne he !a no mai Waialtia ma i 11 o ka ii oi, pi a k e ala n n i Mo i !i o 'i ei a ho! o an a ma i o na kaa

I kn holo ana aku o Mikuna me kana wahine maluna o ko laua kaa, o ko'u manawa koke no ia i ai iloko o kekahi haWmii e hookuku lole ai me ■Kapu, ko'u kokoohia. A ike aku 1 a 8i) i kekahi pahu huioa ha, a uai loko mai o laila i unuhiia oaai : i kekahi mau lolewawae ahina, a hooknku iho la aw. He elua o'u mau lolewawae maloko, a o ka lolewawae pukapuka o ka lemu oia ka'u i komu ai tnfiwaho. A i ko'u komo loa ana āku ma kakahi man rnrni e aku, ua hele loa aku, Ta au a puka loa aku la iwaho. " iī ike eku la au i kekahi poe kaikamahine e ko.no mai ana īloko o kaliale, aole nae o*u nana akn iā lakou. A ia'u i puka loa aku ai iwaho ike fcku la au i keknhi mannwa Pelekane e hookomo pololei mai ana i ka makeke kuai ia hou iho nei, a he liae Pelekane ke kau ana ma ke kia hope } a. o ka lua o kh hae e kau ana ma ka laau 0 "ka peā hope, he wahi hae'uuku haekaeka lenalena a ua lmia' iho nae ilalo. A ]Uq aku la i kekahi Pafce e laweia mai ana e kekahi haole mai luna mai o ka moku, a e paa ana ka hae ma poaeae 0 ka Pake. Mnhope iho ike aku la au ia Knkioa, Makale, Kokua Lunakanawai Kiekie, me Alapaki, iwaena o ka lehulehu e kuku ana me na helehelena inakau ole ia Ake poka ma. A īke pu aku Ia au i kekahi wahine o Hapai kona inoa, he lei ilima ke kau aaa 1 kona poo. A ma ia hope iho, ike aku la au i ke Keikialii Kalanianaole a me ka Moiwahine Liliuokalani e u kulou ana. Kaniookalani, Okatoba 28, 1805. Na Woliewehe. 0 ka lele aua mai o Akepoka ma, ma Waiiua, he uaan hoike ia no ka puiwa uae ka hikilele o

lehulehu no kahi haua e hoea mai ana.

O ka pauo a na wahme haole, na paa na ohana oaikanele i ka hopuia e ina, he tnau ouli hooaiai e mai ia, ine he la

malu iwaena o na mikanele, a malia ina aku paha a hoea ae ma keia mua iho. No ka mea, ke ku mai nei ka iuoa Akipoka a hoike mai i kana haoa, No laila, ma ka h akn, uae ta r ke -aei, ke hoomakaukau nei & ki poka iaai (Akipoka)? Ia wai ?a? , 0 na kaa elua i holo mai ai, me he la, he mau elele kiu laua e lawe e mai aua i ka lono maiu. 0 ka holo ana o ua mau kaa la ma ke alanui Moi, he hoike ia no ke alanui e hahhi aku ai i ka Moi ina no ka poao a pono ole paha e hoea aku ai i ka Akipoka hana. 0 Makuua, he loio oia. oka h ina a ka loio, he kakaolelo oia ma ke kanawai, he hana ia i komo iloko o ka paio me ka hoopaapaa; a o ka hopena aku he hakaka me ke kaua, A mslia ina iho a hoea ae!

0 ke koinaaua o ka mea uana ka moe i na lolewav/ae elua maloko, a o ka lolewjawae pukapuka o ka lemu oaawalio, he hoike paha ia o ke auo inahuka; owai la ua naea luahuka la? Malia he lehulehu paha lakou. Ahe aha ia ke kumu o ia mahuka ana? Malia o ikt> aku no paha kakou. O ka uiea kupt aha uae o ka huuaia o ka lolewawae maikai iualoko, a o ka loiewawne pukapuka iho la mawaho, uie he la, u ka manao maikai ka i huaaia a o ka manao iuo ka i ahuwale ae i ke akea e ikeia aku aua. 0 kekahi mea pouo ke uauaia, o ia uo kela pahu huiuaha. uo ka mea, mai loko mai o laila ī unuhiia mai ai na iolewiiwae ahiua. Nolail», ua ioaa iona mauao, peuei: oka pahu Uuinaha, c ia ke kahua o na mea huna, a o ua lolewawae i

unuhiia mai o ia paha na ma&ao i hunaia * e ikeia oku ana. Aka oae, ua huua hou ia no e ka lolewawae pukapuka. ke hoike oaai nei *ka inoa 0 Kapu, maiia he pu 110 ua mea huna la, a - maiia he la 110 ma keia mua iho, alaila, hoea kioo ae utt pu.la a wanaoa ae i ke akea, a e kaai ae ana i ke akea, a e pukapuka aua ka lolewawae i ka poka o ka pu (Kapu), aku !

oka ike a»ia oka mea nana ka moe i kekahi man.uwa Pete kane e hookomo pololei mai ana i ka makeke hoa, he hoikē ia nu kekahi uuhou t i«a palia' he uuhou hoolele hauli mai Pelekane mai, a i ole, mai in Akepoka aia mai uo paha, a mai Amerika mai 110 paha, E nana aku uo uae hoi, ma!ia ina iho iloko nei. He mei pono no nne ke nanaia ka mnnno toe ka hana e pili ai«a i ka mai uwa,

ke k.umu o koaa kukuluia ana i manuwa ? Eia kona maiiao, ua hanaia oia i mea luku a pepehi aku, a ioa o ka haina ia, alaila, he haua luku no kē hoea uiai ana iloko o ka aina, ina ūo wahonpāi, u i ole ia, ivo lakcrner uo paha o ka eina, Nolaila, nauaia aku !

Makeke hou. Heaha la ka hoike oia inoa ? Eia kona hoike, he muke; inu e kupaeia o 'le,' ka hoike m&\ '■ rm kawa ike auo o ka make, penei; He make hipi i laweia aku ilaila a okioki liilii ia. mai ma na apana io, he make ka i'a i laweia afcu ilaila, a pei* aku, Nolaila, o ka makeke, he wahi ia e kuhiia ai o na mea ola e lilo aku ai 110 ka maka.

0 ka hae Pelek&ne, he. ipea pono ke imiia ka hana a ka hae mamuli o ka moa hae. Eia paha ka maoao o ka hae, he hae ka ilio, o ka hope o ia he nahu. Nowii-i la auanei keia haeia mai a mahope nahu mai ? Eia iluoa owai ke nahū aka ilio e nahu mai ai ? E nana aku no nei mua iho. He hae ka hipi, he o'e mai ka hope. Owai la auanei ka ka hipi e o'e mai ana, a heeha la auanei ke kumu e o'e mai aioka bi pi ? He * paha, Nanaia eku ! Malia ina nku pahp. (Aole i pau.)