Ka Makaainana, Volume IV, Number 19, 4 November 1895 — Page 8
8 HONOLULU, OAHU, POAKAHI, NOVEMABA 4, 1895.
KELA A ME KEIA.
-
I keia la ka Warimu mai na Panalaau Hema mai e ku ai.
Aia ka i ka La Pule, la 17 aenei, e weheia ai ka luakahi o Kawaiahao.
He 315 Pake a me 90 Kepani a ka mokumahu Kina i lawe aku ai i ka Poakolu iho la.
He $30,000 o na bona o ke Aupuni ka i lilo aku i ke kuaiia i Kapalakiko.
Iloko paha o hookahi mahina e paa pau loa ai ka hale holoi hou makai o Iwilei.
Ua hoopaneeia mai ka heihei kaa hehiwawae mai ka Poaono nei a keia Poaono iho.
I keia kakahiaka, hora 10, e noho ai ke kau hookolokolo kiure o ka Aha Kaapuni.
Ke hoopoluluhi mai nei na ao i keia kakahiaka, me ka helelei wahi kilihune ua pu no.
Eia no ke waiho nei me ka nawaliwali o Lunakanawai Kaa puni Waikina, aole i oluolu ae.
Ua hooholo ka Ahaolelo Senate o Berazila e huikalaia o Adimerala Melo a me kona poe ukali a pau.
Eiwa poe ma'i lepera i laweia mai mai Maui i ka pule i hala, a eia nui ke hoomaluia nei ma ka Halemai o Kalihi.
La 15 aenei e ku mai ai ka mokumahu Aselouna mai Pota lana, Oregona, a kakae loa aku no Kina a me Iokohama.
Mai poina iho hoi i ka heluhelu wale ae no i ka olelo hoolaha a kekahi Pake kauka e oili aku nei ma keia helu.
Mamuli o ke omaimai o ke Kanikela Iapana maanei, aole he launa ike pili oihana e malamaia ana i keia la.
He olai ka i hoonaue e ae ia Hilo i ka hora 2 P.M. o ka Poalima, Okatoba 25, aole nae he mahuahua loa.
I hookahi no ka puka ana o ka pane, o ka pau no ia. I ka hana ole no paha a nui ka lanahu. Kamalii no hoi pakolekole!
He holoholo mokupea ka mea e ike mau ia nei maloko o ke awa i keia mau la iho la, a e lilo aku ana paha i mea ohohia nui ia e ka lehulehu.
E malamaia ana he mau lealea heihei, a pela aku, ma Kahului, Maui, ma ka la 16 o keia mahina, la hanau o ka Moi Ka-Kalakaua i make.
Ua waiho ae o M. Luisona he noi imua o ka Aha Kiekie e hookohuia mai oia i lunahooponopono no ka waiwai o kana keiki i make, Samuela Luisona.
Ma ka mokumahu Kopatika e ku mai ana i ka Poakolu iho mai Kina mai a holo aku no Kapalakiko e holo aku ai o Hakipuu no Wasinetona.
E kukuluia aku ana i mau halekula haole ma Wainiha, Kauai, a me Olaa, Puna, Hawaii. Eia ka Papa Hoonaauao ke hoolaha nei no na kohokoho.
Nui ke emi o na lole o ka halekuai lole o Sini Loi ma ka hoomaka ana o ke kuai hoemi i ka Poaono nei. Hauoli loa no hoi oia i ka piha i na poe ake kuai lole.
No ka hou ana o Hikiau i kekahi bipi waiu a ku me ka pahi mamuli paha o ka piha inaina, ua kopi mai ka Aha Apana iaia he $20 i ka Poaono nei.
Ua lilo ka La Pule ma ka apana o Hana i mea ole, he la hana no ia no na poe kumakahiki o ko laila mahiko. He ike aku no na makai, aole nae he papa aku.
Ua hala hoi ka Beninetona no Hilo, a ma ke Kuokoa nae hoi eia iloko nei o Kou kahi i mo-ku ai, a i ka Poaono nei ka i hoea aku ai i Hilo. Pehea hoi keia?
Maleko o ka luakini o Kaumakapili i ka po nei kela kahunapule kaulana i ka haiolelo, oia o Rev. C.H. Iakamana, kahi i haiolelo hoohulihuli ai imua o kekahi anaina nui o na Hawaii wale no.
Ua hookiekieia aenei o Loio J.A. Maguna i Lunakanawai Kaapuni ma kahi o Lunakanawai H.E. Kupa e lilo aku ana i Kuhina no ko na Aina E. I keia la e noho mai ai oia i kanu no ka Aha Kiure.
Maluna mai o ke kaamahu i hoiho ia mai ai mai Waianae mai kekahi aole Olelo E no ka Haukipila mamuli o ke ku ana o kona lima akau iaia iho no, oiai oia e kiki manu ana i nehinei.
Ua aeia ke noi a Rev. Makua Conoradi e haalele i ke kahua ma'i lepera o Kalaupapa. Molokai, a hoi mai, e ka Papa Ola O na wahi opeope kupono wale no kana e lawe mai, a e puhi kukaepele ia.
Eia ke hoohanaia nei maloko o ka Halepai Kekake kekahi mikini hoonoho hua hou i ike mua ole ia ma Hawaii nei Ua oi aku ka holo o ka hana ana a keia mikini mamua o na keiki hoonoho hua elima.
Ua kani hewa aku ka pu raifela a kekahi koa e kiai nei i ke kahawai o Nuuanu i ka Poalua iho la, oiai oia e milikaa wale ana no i ke kiko a hemo aku la ka poka. Laki loa, aole he mea i poino.
Ua kaalo aku mawaho o Makaweli ka mokumahu Kina mai nei aku i ka po Poakolu nei, aole nae i ku ilaila e like me ka hoike a na nupepa namu e lawe aku i kekahi heluna Pake e manao ana e holo no Kina.
E huli hoi mai ana paha o VV Akepika ma ka Auseteralia ke ole oia e nawaliwali. A pela pu no hoi me C W Akepoka, ka mea nana ke koi poho i ke Aupuni Repubalika, no ke kiai pono ana i ka laua mau koi poho.
Ke hoolala nei kekahi poe haole no ka malamaia ona lealea heihei lio ma Kapiolani Paka i ka la 1 aenei o Ianuari, 1896 Ke hoomaka nei ke kakelekele ana o kekahi mau lio no ke komo ana iloko o na lealea o ia la.
I ka po Poalima iho la, mahope iho ka o ka pau ana o ka inu ana o kekahi poe ma Pele ula, alanui Nuuanu, ua ulu ae he hakaka mawaena o kekahi kane a me kana wahine, a ua nokeia ka wahine i ka pepehi a eha. Wahi a ko makou lohe mai, no ka hoolalao ka o ka wahine me kekahi mea okoa.
Akahi no a maopopo ae la ia makou, eia ae la ko ia J.N.K. Keola ka hoeuli o ka nupepa Kuokoa i keia manawa. "E nihi no paha ka hele'na i ka uka o Puna," e ka makamaka, o pa auanei i ka pohaku.
Pakele mai ili ka mokupea Laura Pike, iaia i hoao ai e hoopuka mai Hanamaulu, Kauai, a holo aku no Kapalakiko i ka La Pule i hala. E ole o Kimo Maki i haawi aku i na kokua ana, pakele ai mai kau i kula.
Ua hala aku no Hilo i ka Poaha nei ka Beninetona. A ua kau aku maluna ona no ka hoohala ana i kekahi mau la ma Hilo ke Kuhina Amerika me kana wahine. E hala ana he umikumamalima mau la i ka Beninetona ma Hilo mamua o ka huli hoi ana mai.
Aole i aeia ke noi a ke Kumu poo o ke kula o Punahou e hoopauia ka hoomoaia ana o ka wai e inu o na haumana o kana kula e ka Papa Ola. A o ke noi hoi a kekahi wahine haole e pili ana no kona aeia mai e hoi i Molokai e noho ai iwaena o na ma'i lepera, ua hooleia no.
Ma ke ku ana mai o ka Malulani i ka Poalima iho la, ua loaa mai la ka lono no ka houia ana o kekahi wahine Kilipati o Pahala e kekahi kane Kilipati o laila no, i ka Poakolu iho la. I ka ike ana o ka mea hou pahi i ke kahe mai o ke koko, ua holo aku la oia a nalowale i ke kuahiwi.
He Pake mai Kauai mai ka i hoike ae no kona pilikia me kana wahine a me ka laua mau keiki i ka ua mea o ka pololi. Aole he loaa o ka hana iaia, no ka mea, he kue loa ka hapanui o kona lahui iaia. Ua kauohaia aku oia e hele i ka Ahahui Manawalea a na Pake.
Ua ae iho nei ka Aha Kiekie i ka hoopii a Madame E G Taruso o Paris, a kue i na lunahooko kauoha o ka waiwai o ke Kauka Palani (Geo P Trousseau), no ka huina o $27,331 16 no kekahi aelike i hanaia mawaena o ka mea hoopii a me ka mea i make mamua o ko laua hookaawaleia ana. He hihia keia i laweia mai ka Aha Kaapuni mai.
Ua holoia e Nika Iakesona i ka Poaha iho la mai Honolulu aku nei a hiki i Ewa a hoi mai iloko o ekolu hora me elua minute ma kaa hehihehi wawae. A oiai, he elua wale no minute ka paewa o ka manawa i kaupalena ia mai ai e kona hoa'loha, nolaila, ua laweia aku la oia a hoohainu kope i kahi o Hanale Nolete. E eo ana kela manawa holo i kekahi o ko makou mau limahana, oiai, eia oia ke hoomaamaa mau nei i ka ikaika kaomi o kona mau wawae.
Ma ka po o ka la 31 o Okatoba iho la, ua hele aku o J Kapali e hoolimalima i lio nona e hoi ai ilalo o Moanalua ia F Kamika, ka haole nona kekahi mau kaa basa e holo nei i Moanalua, a loaa mai la. A ma kahi o kona hoi pololei i kona wahi ua hele aku la oia e inu a ona, kau ae la ma ka lio a hoomaka aku la e holonui a hookui me ke kaa o kekahi Pake ma ka huina o na alanui Nuuanu a me Moi a huli pu aku la ke kaa. Ua hopuia oia no ka ona a hoopaiia imua o ka Aha Apana i ka Poalima nei he $3. O na poino o ke kaa, ua hooponoponoia mawaho.
E heluhelu iho i ka C E Wiliama & Keiki olelo hoolaha e oili aku la ma keia helu.
Pakele kekahi wahi keiki Pukiki o 8 paha makahiki mai piiia e ke kaa hapaumi ma alanui Beritania i kakahiaka Poakolu iho la. E hele malie ana no na hoki a hookui ai ke kaa me ke keiki a hina ilalo, a mamua o ka hoomaka ana aku o ke kaa e a'e maluna ona, ua paa koke iho la ke peleki a pakele ke keiki.
Aia ma ka mokuaina o Colorado, Amerika Huipuia, kekahi haole e kaulana mai nei no ka loaa ana iaia o kekahi haawina kupaianaha loa, oia hoi, ka hiki ana iaia ke hoola i na ma'i lolo, oopa, makapo, a pela aku. Ua nui na poe i hoolaia e ia a ua lilo i mea kahaha loa ia. Wahi a kahi oleloia, he elua makahiki aenei i hala, ua hele aku oia iloko o ka waonahele e hookeai ai no kanaha la a me kanaha po, a iloko o ia manawa loihi ana i noho ai me ka hookeai ua loaa mai la iaia kela haawina o ka hoola ana i na poe ma'i. O kana huaolelo wale no, "E manaoio mai a e hoolai no oe." Kupaianaha maoli keia kanaka.
-
Ma Ke Kauoha.
KEENA O KA PAPA OLA,
HONOLULU, Okatoba 30, 1895.
O na hookapu ana a pau loa i ka holoholo ana o na moku a me ka holo ana o na ohua mawaena o na awa e ae a mawaena o Honolulu nei a me na awa e ae o ko Hawaii Paeaina nei, ma keia ua hoopauia.
Ma ke kauoha a ka Papa Ola.
J.T. WATERHOUSE,
Peresidena.
nov. 4-3mnw.
-
MA CHU YEN,
KAUKA PAKE NO KA AINA PUA.
He loea ma ka lapaau ana i na ano ma'i a pau o ke kino.
Helu 360, - Alanui Maunakea.
nov 4-4pl*
-
Hoolaha Komohewa.
Elua mau puaa wahine nunui, ua hoailonaia ma na pepeiao hema, ua hopuia e a'u no ke komohewa i ka aina o na keiki a Kale Lona, a'u hoi e malama nei mauka o Manoa. O ka mea nona ia mau puaa, e pono e kii mai me ka uku pu mai i na koina.
E.H. NAOHO.
Manoa, Nov 4, 1895.
nov 4-1mnw.
-
C.E Williams me Keiki.
Ed. A. Williams, Luna Nui
Helu 611, Alanui Moi, ma Ewa iho o ka Pa o Aigupita.
-
He mau mea kuai lako hale o na ano a pau loa.
-
He mau mea Hana Pahu Kupapau a Hooponopono Hoolewa.
-
E hoolakoia no na Kaa Kupapau, na Kaapio a me na Kaa-ohana.
Ina no e ninau ia laua, e loaa no na Pohaku Kia Hoomanao no na He Kupapau.
-
O ka Ialoa kekahi hana hiki loa ia laua, aia ia malalo oka lawelawe ponoi ana a Ed. A Williams, F.D., he mea i puka pono mai ka Kalaka Kula o ka Ialoa Maikai ana iloko o Mei, 1894.
-NA TELEPONA-
Keena, Helu 179 - Kauhale a me Kahea Po,
Helu 815.
nov 2-mp.