Ka Makaainana, Volume IV, Number 17, 21 ʻOkakopa 1895 — Page 8
8 HONOLULU, OAHU, POAKAHI, OKATOBA 21, 1895.
HOOKO MOEUHANE.
-
Pololei Kekahi Mau Mahele o
ka Wehewehe a ke Kilokilo.
[Hoomauia mai ka helu 15 ]
6. Hooko hou ia ka mahele o 700 koa ma ka puiwa me ka hikilele o ke Aupuni, a hoouna awiwi aku la i na makaikiu a
me na makai kumau a me na koa me na pu, no ke kiai ana i na makalae i na la iho la o Hoku, Mahealani, Kulu, a me Laaukukahi; a ko hapa iho la ko Kanaina inoa e like me keia malalo iho.
"Kanaina, he hoike keia inoa no ka na'i ana o na koa maluna o ka aina," a pela aku. A ke ku kiai nei no ua mana hoomalu la ma na wahi e ae o ka aina. O ka hooko pono loa ia ana o keia inoa ka mea i koe, o ia ke kukala maoli ia ae o ke kanawai koa a me ke kaua ana. Nolaila, e nana aku no kakou; malia aia paha i ka pii'na kai mai, a i ole, he na'i ana no na hana ino a lapuwale maluna o ka aina, e like me ia i ikeia iho nei, a o ka oi loa aku paha koe. Nana aku no kakou i ka na'i o na koa.
7. Ua hookoia ka haiano o ka inoa Kapaakea, mamuli o ka hamoia ana o na hale me na pa i ka puna hamo hapalua a ke Aupuni, a o ia keia. O ka paakea, he mea kaluaia ia iloko o ke ahi, a i kona mo'a ana, ua lilo ae la i puna; a o ua puna la i huiia me ka wai a me kahi mea e ae paha, ua hamoia aku la i na pa a me na hale, a o ka mea apiki loa nae, o ia ka hapalua ana o ka hamoia ana. Nolaila, ma ke koho ana aku i ua hamo hapalua la a ke Aupuni, e loaa ana he elua haina. Ka mua, ka maemae hookamani, ka lua, ka ekaeka o na hana, a i ole, o ka maikai me ke ino, he like wale no ia lakou nei. He hiki no ke hoakakaia na ino he nui malalo o ka inoa Kapaakea i hooliloia i puna, aka, ua ike ka lehulehu ia mea, he hapala ta me ka hapala puna.
O ka hana hoomoa ana i ka paakea, he hana pili no ia i ka hookomo ana aku i ka pohaku paakea iloko o ke ahi i mea e palahe ai, a e lilo ai kona oolea i mea palupalu a malule, a make hoi o kona oolea. Nolaila, o ke kino o ke kanaka ka paakea, a o ka Papa Ola ke ahi; a i ke komo ana o ke kino o ke kanaka iloko o ka mana o ka Papa Ola, ua palupalu iho la oia a malule a make. A me he la no, na ane oiaio a oiaio ole paha kela palapala i hoolahaia ai no ke kanu ala ia o kahi mau kino, no ka mea, aole loa ke Aupuni i hoao iki e imi ikaika ae i ka mea nana i hoolaha ae ua palapala la, aole hoi he uku makana no ia mea. Pela pu no hoi me ka e pili ana ia F. Godefere, aohe no he imiia. Ma ka nana aku, aole he wahi hoohewahewaia o ke Aupuni. Nolaila, e hilinaiia anei keia Aupuni pela e na aupuni malamalama ina me neia e hana ole ia ai ka pono o kahi kanaka o ko na aina e, a i ole, o kekahi kupa paha? Aole loa!
[Aole i pau.]
-
KELA A ME KEIA.
-
$3.25 ke kumukuai o ke kopaa.
I keia la ka Auseteralia e ku mai ai.
Elua mau ikaika kaua moana e lai-ku nei i ka nuku o Mamala, he mau aeto, ua hala aku nei nae ka Beninetona a hoi mai no.
He hookahi eka a oi o ka mahiko o Hawi, Kohala Akau, Hawaii, i pau i ke ahi ma ka La Pule, la 13 nei. Aole i maopopo ka mea nana i puhi kalohe.
Kunukunu na poe pakaukau i'a o kai o ka Makeke hou, mai ka puka ana o ka la a ka napoo ana, he pa la mau wale no lakou o lalo. I mea nae paha hoi kahi i na aniani o luna iho o kaupoku.
Ua panikuia na ipuka o kela halekuai Kepani makai aku o ka hale olopapa o Luka, alanui Papu, nona ka inoa Hui Hoopukapuka Pakipika, no ka aie i na hui o Hakafila Ma a me Makapolena Ma.
Ua haawi io ae no ka Hui Lei Ilima he aha hulahula i ka po Poalima nei ma ka Paka Kuokoa, Pawaa, a ua piha no i na poe i hiki aku me ka nana ole ia ae o ke ano ukele o na alanui a me ka wela ikiiki o ia po.
Ua waiho ae o Enoka Johnson he noi imua o ka Aha Kiekie e aponoia ka palapala kauoha a kona kupunawahine i make He $4 000 ka nui o ka waiwai, a ua hooilinaia ia ekolu mau keiki a o ka mea noi kekahi o lakou.
Ua hoopuoho ae ka leo o ka bele pauahi i ka hora 10 paha o ka po nei ho kekahi ani ma ke kahi o na kauhale ma ke kua aku o ka halepule o Kawaiahao. I ko na kaawai hiki ana aku, ua pio e no, oiai, aohe no i nui loa ae a loaa e i na lima kokua.
Aole no hoi i kana mai ka welawela o ka la i na la i hala iho la, ke hele la ka hoi a "uwe Kanepuniu i ka wela o ka la" Hakumakuma mai na ao i ka Poalima nei a haule wahi pakaua i ka auwina la iho. E ole nae hoi ia maumau iki, aka, eia no ke kikiki nei.
I ka Poaono nei i hookuuia mai ai na luina o na mokumahu holo pili-aina a pau e lele iuka nei, a ua piha hauoli loa ia lakou, oiai, ua loihi ka noho ana iluna o na moku. No ia mea paha i nui ai ka ona o ia po iho, a he keu a ka hanakuli ma o a maanei. Ahea no la hoi pau ka uhauha ana?
Kakahiaka nui poniponi o ka Poaha iho la i hookomo mai ai ka Mariposa mai Kikane mai a pili ma ka uwapo Osianika. I ke awakea ae no i kakae loa aku ai no Kapalakiko me elima ohua helu ekahi mai keia awa aku, ukana a me na eke leta. O ia ka mua loa o na mokumahu kuwaho i komo mai iloko nei o Kou mai ka hoomaka ana mai o ke kolera.
Ahiahi Poalima nei i kau aku ai kekahi poe lehulehu maluna o ka Lehua no Lanai, no ka lealea uhai puaa makanahelehele a me ke ki manu, malalo o ka hookina ana a Kikaha, a oia pu aku nei no kahi. A ua huli hoi nui mai no i kakahiaka nei.
Imua o ka Aha Apana i ka Poalima nei, ua waihoia aku ka hihia o kekahi haole malihini, nona ka inoa o F H Mendenhall no ke apuka ma ke degere ekahi, ma ka haawi ana i kekahi palapala kikoo dala i ka Hui Kaa Paikini i ka banako o Kalausa Sepekela Ma.
I nei la e hoomaka ai ka holo mau ana o na kaamahu o ka Hui Alahao Oahu. O na palapala no 10 holo ana, mawaena o Honolulu a me Moanalua, e kuaiia aku ana no ka hapaha (25 keneta) wale no, ua like hoi ia me 2 1/2 keneta no ka holo hookahi ana, a i ole ia, no hookahi ohua.
Maloko o ka halepule Katolika Roma i ka hora 9 o kakahiaka Poalua iho la i uoia ai o C. J. Holt me Misi Ema M. Widi, e ka Rev Makua Leonoro. Ma hope o ka mare he paina ma kahi o Misi Pibode, a i ka hora 11 ae no laua i kau aku ai ma ke kaamahu no Makaha, e hoohala ai i ko laua mau la makamua ma ka berita.
Ma ke ku ana mai o Kalaudina i ka Poalima nei, ua holo loa ae ia a pili i ka uwapo bipi, a mai laila mai na ohua i aolooloia mai ai ma na waapa a hoopaeia ma ka uwapo o Burua Ma. I na ohua e lele mai ana iluna o ka uwapo, ua eleu ae la o Kepuluna me Hookaumaha a hiu palaka ae la i kekahi mau lede o hookahi lau a oi na makahiki a kau i ka uwapo. Pakele ka mai auau kai laua.
Eha poe paahana Lelewa o ka mahiko o Waianae i loaa i ka ma'i kolera, i like loa hoi na loina me ko kakou iho nei, he pule a oi i aui ae. Hookahi o lakou i make, a i kona kahaia ana e ke kauka, ua ike a hoomaopopoia iho ka kona kumu i ma'i ai a make, ua ai i ke kamano pilau, a o lakou no ka a pau ma ia ano. I make ka kela mea, ua nui loa kona ai ana, pela ka lonoia mai.
I ke awakea o ka Poaha nei, ua komo ae la ke kolohe iloko o ka hale o I a lawe aku la mai loko aku o kekahi pahuume he elua komolima gula a me $1.25. O ka mea hale ua hele oia i kai o ka uwapo e hana ai, a i ka hoi ana mai a wehe i ka puka o ka hale honi aku la ia i kekahi ala ano e, a haupu ae la no ka pahuume, a ia wehe ana aku ua lilo aku na mea i hoikeia ae la. Ma Kikihele ae nei keia hana eueu o ke ao.
E huli hoi mai ana ma ka Auseteralia o keia la ka Rev. Bihopa o Panopolisa, mahope o ka hala ana o kokahi mau malama o kona holo hoomaha ana aku nei i Roma. E hiki pu mai ana me ka Bihopa o Makua Pamapilusa (Farther Pamphilius), hoahanau o Makua Damiena i make. E huli hoi mai ana no hoi o Makua Kilaweka, me ka ukali pu ia mai e kekahi kahunapule, eha mau hoahanau no ke kahua ma'i lepera, a me eha mau kaikuahine no ua kula Katolika maanei.
He luahine, o Pale ka inoa, wahine a E.C. Makanalese, ka i hoounaia e ka Lunakanawai Apana i ka Poaono nei no ka Halemai Pupule Na ke kane no nei hoopii no kona ano pulepule loa. Ua 36 makahiki o ko laua noho mare ana.
He palapala hoopii ka i loheia ua lawe hele ia ae iwaena o na poe kalepa no ke kakauinoaia, no ke noi ana aku i ke Aupuni o Amerika Huipuia e kauoha mai ia Kauikela-Kenerala Mila e hoi aku, aia nae hoi a ua hala mua aku oia no ka hoolanalana ma'i. O kala wahi anoano mea kahiko no paha keia o kahi poe o lakou, he inaina iaia, ka haumana hoolohe loa a Komisina Balauna, oia hoi, aohe ekemu wale ae hoi o kona waha.
Mahope iho o ka hora 7 am o ka Poalua iho la, ua ikeia aku la ka hoku Venusa e kau ana ma ka aoao hema o ka mahina he elima paha degere ka mamao. A i ka hora 11:10 ae, ua nee ae la laua no ka hema ma ka merediana hookahi. Eia o Venusa i keia wa ke hookokoke mai nei i ka honua nei, a e ikeia no oia i ka wa malie maikai aohe hakumakuma poipu o na ao. Ma na hoike ouli a me na kahoaka, he ehu ka no Kalani. Eia iho, eia aku, eia ae!
Ua hopuia i ka Poaha iho la o Wale Davisi, he mea piepiele mea ai maluna o ka waapa, iaia i huli hoi mai ai iuka nei no ka loaa ana aku he 28 tini opiuma iloko o ke eke iluna o ka waapa. Ua hoohuoi wale ia oia i na la mamua aku, a no ia mea ua haawiia ke kauoha i na makai kiai o waho e huli i kona waapa ke hoi mai mai ka mokukaua Olimepia. A mai luna mai no o ka manuwa ka opiuma a na kekahi luina moku no i hoolei iluna o ka waapa. Oia o Keoni Elisi, a me kahi mea okoa iho ka i hopuia, a ua hemo nui ae malalo o $250 bela pakahi. I ka Poaha iho e hookolokolo nui ia ai.
I ke kaa ukana o kekahi Pake e ku ana ma alanui Moi nei i ka Poaono iho la, ua puiwa ae la ka lio i kekahi mea a hoomaka aku la e holo pukalaki a huli ma alanui Konia a alanui Hotele a hiki i ke alanui Papu, a ma ke alo iho o ka halekaa Panateona i paa ai i ka hopuia. O ka Pake, iluna no oia o ke kaa i ka wa i puiwa ai ka lio, a ua haule oia mamua o kahi e noho ai, aole nae i eha. Elua mau keonimana oniu hua kepau i alualu aku mahope a hiki i paa ana o ke kaa i kahi a o ka lio ka kekahi o laua. No keia halepai ia mau keonimana. Mea ole ia!
-
NO WAIANAE.
O.R.L. Co.
MA NA POAONO A ME NA LA PULE.
E haalele no na Kaamahu ia Honolulu nei i na hora 9:15 A.M. a me 1:45 P.M. o na Poaono. Ke huli hoi mai, e hoea ana i Honolulu nei ma na hora 3:11 a me 5:26 P.M.
Ma na La Pule, e haalele ana ke Kaamahu ma ka hora 9:15 A.M. E hoea hou mai ana i ka hora 5:26 P.M.
Na Palapala Uku Puni:
Papa Ekahi - - - $1.75
Papa Elua - - -1.25
F.C. Smith,
Agena Ohua a Palapala Nui
ok 21-tf