Ka Makaainana, Volume IV, Number 7, 12 August 1895 — Page 2
2 HONOLULU, OAHU, POAKAHI, AUGATE 12, 1895.
NA PALAPALA
[Aole maluna iho o makou ke koikoi o na hala a me na hewa no na manao i hoopukaia malalo o keia poo, aka aia no maluna iho o na poe na lakou kakau mai.]
-
Ua Kapaeia ka Oiaio.
[Hoomauia.]
Nolaila, ke hoikeia aku nei kekahi hapa o ka moolelo i kapaeia ka oiaio , mai ka hoomaka ana o ka euanelio e pae i Hawaii nei a hiki i keia wa, o ia ka holo ana mai no Hawaii nei i ka la 13 o Okatoba, 1819. O keia kekahi o na la ano nui loa i hanaia maluna o ka oneki o ka moku o Binamu me Kakina ma. He mau haiolelo paipai, haipule, a pela aku, a o Honolii me Hopu na haiolelo kuwaho.
Ua haalele aku ka moku kialua Thaddeus ia Bosetona, a naue palanehe mai la maluna o na ale kai hauliuli no na paemoku popohe o Hawaii ukulii. Maluna o keia moku i haliia mai ai ka buke baibala, a i ka makahiki 1820, i ka la 30 o Maraki, i ike mua loa ia ae ai na pae mauna o Hawaii a kuu ka heleuma ma ka la 5 o Aperila, i ke awa o Kailua, Kona Akau, Hawaii.
Oiai ka moku ahai baibala e naue malie ana me ka pauaho ole ma ke kai akea, aia hoi, ua hoolalelale e mai la ka Haku i ka puuwai o na kanaka Hawaii a me Binamu ma e haku i mele no na paemoku o Hawaii. I ka moku e pakika ana a iloko hoi o ka hooulumahiehie i haku iho ai lakou i keia mele malalo iho:
1.
E ala na moku o kai lilo loa,
Mai moe mau ae ma kae o ka po,
E nana oukou la ua wanaao mai la,
Ka malamalama e ola ai oukou.
HUI:
Haleluia i ka mohai e ola ai na uhane,
Hapai hou ia Iesu ke hala e Ioredane.
2.
Na ale nui o halulu ana,
Ke lawe aku la i ka ukana maikai,
E nou ka makani, e holo ka moku,
A pae ae ka waiwai e ola mau ai.
3.
Ma na moku i noho ma kahi pouli,
I hoopopilikiaia a mai make no,
Ua puka ka Hoku o Betelehema,
Ka Hoku hauoli, ka Hoku ao mau.
4.
Ua lilo ae la na kii a me na lele,
Na mohai kanaka, ua pau pu ae no,
Ua lohe ia Iesu ka mohai hoola,
Ua lilo na heiau i ke Akua mau.
I ka paa ana o ua mele nei, unuhi koko ia iho la no ma ka olelo Hawaii, a ma kekahi la ae oiai ka moku e holo ana me ka maikai o ka makani, o ia ka wa a lakou nei i hookuku ai i ke mele ana ma ka olelo Hawaii, o Thos. Hopu a me W. Kanui na leo kane, a o J Honolii a me G. Humehume na leo wahine.
Ia lakou e mele ana me ka nani o na leo, aia hoi, ua hiki ole i ka halulu a me ka owe o ke kai mawaho o ka moku ke upoi ae a nalowale na leo mele o lakou, o na ale ahiu hoi o ka moana, ua hoopuhiliia ko lakou mau leo halulu o na leo hone o ua poe keiki la; o na kohola, na mano a me na ano i'a e ae o ke kai, ua kukuli hoomaikai mai lakou i ka inoa o Iehova ma ko lakou lohe pono ana i na hua mele no ka nani a no ke ola o Hawaii nei.
Maluna o ka oneki a me ka umauma laula o ka moana Pakipika i haku mua ia ai keia mele e na kanaka Hawaii a me Binamu ma e pili ana no na mokupuni o Hawaii nei. A o ka lua o na mele i hakuia ma ua ale o ka moana, o ia no ka mele ewalu ma ka Buke Himeni Hawaii, nona ke poo "Ke Akua Hemolele."
[Aole i pau.]
-
N.K. Piopoole, a i ole, Hiapoole.
E MR. LUNAHOOPONOPONO:
Aia ma kekahi o kou mau ko lamu e "Ka Makaainana" o ka la, Iulai 15, 1895, aoao 7, i ike iho ai au i na manao o ka olohe huli baibala, N. K. Piopoole He haohao ko'u no keia inoa, aole anei o oe no o N.K. Hiapoole? Oia no, pela mai kahi manu kiko pua lehua o Olaa.
"Alaa wale no ka hoi,
Ko huli pono mai ianei,
Au i kakaohi ai,
I ka lia kuko me ka manao."
Ma ko'u manao e ke hoa, ua kilohi ae au a ha lo ma o a maanei, ua ike i na hua i kauia maluna o kau poomanao, penei: "Ua bapetizoia no o Ioane Bapetizo, pela e pono ai ke malama i ka pono a pau." Aole pela, eia ka pololei, "E ae mai oe ano, no ka mea, pela kaua e pono ai ke malama i ka pono" Mataio 3:15, hapa hope, oia ka'u i kilohi iho ai a nana, a oia no hoi ka Iesu ia Ioane, oiai laua e kamailio pu ana no na mea e pili ana i ka bapetizo, aka, no ka manao ana ua bapetizoia o Ioane iloko o ka opu o kona makuahine, pela i hoikeia ai ma Luka 1.15, "E piha no ia i ka Uhane Hemolele mai ka opu mai o kona makuahine," wahi au e Teopilo, ka mea kaulana. E hooia aku au ia oe, e ka mea kaulana, he oiaio, oia ka olelo a Gaberiela ia Zakaria, oiai laua maloko o ka luakini. Aka, no ka manao iho, o ko Ioane noho ana iloko o ka opu o kona makuahine a hanau mai me ka piha i na Uhane Hemolele, oia ko Ioane bapetizoia ana. He mea okoa ia. E noonoo pono oe me ka manao maikai a kuokoa. Penei paha:
Pehea kou bapetizoia ana, iloko paha o ka opu o kou makuahine, a i ole, iloko paha o ka wai nui? Iloko o ka wai nui, e like me ko Iesu. Mataio 3:16.
Eia ka Kamika olelo maloko o kana Buke Hoakaka Huaolelo Baibala (Bible Dictionary): "O ke ano maoli o ka huaolelo Bapetizo he lumai ana ( immersion)." He elua bapetizo i hoikeia mai ma ka berita hou, a kauoha euanelio. O Ioane Bapetite ka mea i hele mai e hooliuliu i poe kanaka i makaukau no ka Haku (Luka 1:17). Ma ka hoomaka mua ana o ka euanelio o Iesu Karisto, (Mareko 1:1) bapetizo ae la oia ma ka waonahele me ke ao ana mai i ka bapetizo no ka mihi, i mea e kalaia mai ai ka hala (Mareko 1:4). Eia hou, wahi a Toane, "Ua bapetizo aku no wau ia oukou i ka wai; aka, Nana (na Karisto) oukou e bapetizo aku i ka Uhane Hemolele," Mareko 1:8.
Ke olelo hou mai nei oe e ke hoa, no ka Ioane olelo ana mai, "Aole e hiki i kekahi kanaka ke lawelawe i kekahi mea ke haawi ole ia mai ia mana mai ka lani mai," Ioane 3:27. He mea oiaio ia, aka, no Ioane Bapetite, ua loaa iaia ka mana no luna mai. Wahi hou au e ka makamaka maikai, "a i hanau hou ole ia ke kanaka i ka wai a me ka Uhane Hemolele, aole oia e komo i ke Aupuni o ke Akua," pela mai ka Palapala Hemolele, aka, eia ka ninau nui e hiki ai ke noonoo iho kaua e kuu hoa'loha oiaio. Nana ma Mataio 5:3,10, ua hoakakaia ma ka pauku 3, "Pomaikai ka poe i haahaa ka naau; no ka mea, no lakou, ke aupuni o ka lani." Pauku 10, "Pomaikai ka poe i hoomaauia mai no ka pono, no ka mea, no lakou ke aupuni o ka lani." Ina kaua e hoomaopopo ana i ka oiaio maoli o ka bapetizo, alaila, e loaa pono ana no he lumai iloko o ka wai nui. Ua loaa no na kumu e hiki ai ke kanaluaia, aole i bapetizoia o Ioane Bapetite e like me ka mea i maa iwaena o na ekalesia a pau; a ina kaua e hooia ana ua bapetizoia o Ioane, alaila, nawai la oia i bapetizo; oia nae paha, na ka Anela Gaberiela no ka mea, oia ka i hoounaia mai e ke Akua e hoike aku ia Zakaria, (Luka 1:19).
Ma ka hapa hope o kou manao, he oiaio, ua hoole iho au me ko'u kilohi ana mai Kinohi a Hoikeana, aohe mokuna a pauku e hoike ana, ua bapetizoia o Ioane, he ole loa no; koe wale no paha, e like me kau i hoike mai nei ma Luka 1:15. A eia hou, wahi au, aole ka i pau na mea a Iesu i hana ai iloko o ke Kauoha Hou. E ae aku au, no ka mea, pela ka hoike a Ioane, ka mea nana i kakau ka euanelio, "He nui loa na mea e ae a Iesu i hana'i, ina e pau ia mau mea i ka palapalaia, ke manao nei au (wahi a Ioane) aole wahi kaawale ma ke ao nei no na buke i palapalaia." Ioane 21:25. Pili keia olelo no ka Iesu mau hana, aole no ka Ioane Bapetizo. No ka mea, o ka oihana a Ioane Bapetizo, he bapetizo i ka wai no ka mihi (Mataio 3:11), aka, o ka mea e hele mai ana mahope o'u (o Ioane), he oi aku kona mana i ko'u, Nana (na Iesu) oukou e bapetizo aku i ka Uhane Hemolele a me ke ahi." Mataio 3:11, hapa hope. Nolaila, e pono ke hoa e akahele, "e nihi ka hele i ka uka o Puna," a hookahi a'u mea i kahaha loa ai i kou i ana mai, "i hookahi wai o ka like." "Uhu! Uhiuhi laumamane, kahi wai o Kapapala," ina o ia wai kau e ke hoa i manao ai, alaila, ua hiki. haki-no.
Nolaila, malalo o keia mau kumu i hoikeia ae nei, ke mau nei no ke kanalua, aole i bapetizoia o Ioane Bapetite. Me keia mau mea, o ke aloha no kou a nui e Teopilo, ka mea kaulana.
NAMAKAWEWEHI OPIO.
Nakapauku, Kau, Iulai 27, 1895.
-
Dr. W.D. JONE,
[KAUKA IONE.]
Kauka Lapaau no na ano ma'i a pau o loko o ke kino, fiva taifoida, maka eha, niho eha, puu eha a me na ano e a pau e loaa ana i ke koko ino a me na palapu e ae. Aole ana mau okioki a kolikoli ana. Hiki loa iaia ke lapaau i na ano ma'i a pau loa, a ke loaa ole ka oluolu, aohe uku ana, ina nae hoi nana wale no e lawe awea mea i ma'i.
MANAWA HANA: Hora 9 a 11:30 A.M.; i a 6 P.M.
KEENA: Alanui Konia, ma na keena mauka loa o Birito Hale, ma ka huli ma Ewa ma ai Nui Moi aku. mei 13-3ml
-
G.E. SMITHIES,
[KEOKI KAMILA.]
Mea Hooponopono Hoike Helu, Mea Ohi a Koi A e, Mea Kakau Kope, a Mea Kalepa Aina.
KEENA: Helu 406, Alanui Papu, ma ka Hale Opunui.
Telepone Helu 184. mei 27-3ml
-
Na Mea Kanu no ke Kuai.
Aia ma ke keena o ko makou Puuku e loaa ai kekahi mau mea-kanu i hoouluia no ke kumukuai oluolu. E ninau ponoi ae ao iaia. iun 3-jul 1
-
HUI KAMAA O NA POE
HANA.
POE KALEPA NUI A LIILII I NA
ANO KAMAA A PAU LOA.
Helu 516, Alanui Papu, ma Kauhale Hou o Burua.
Honolulu, P.H.
iul 15-tf
-
E.M. NAKUINA.
KOMISINA O NA ALA LIILII A ME
NA PONO WAI.
Notari Lehulehu, a he Agena Haawi Palapala Ae Mare no Honolulu nei.
KEENA HANA: Helu 308, Alanui Kalepa. dk 3-1mk.