Ka Makaainana, Volume III, Number 6, 15 ʻApelila 1895 — Page 4

4 HONOLULU, OAHU, POAKAHI, APERILA 15, 1895.

KA MAKAAINANA,

HE NUPEPA OILI PULE. W. H. KAPU,
Ona, Luna Nui a Lunahooponopono.
Wahi noho, ma Honolulu.
F. J. TESTA (Hoke),
Puuku.

E hoopuka mau ia aku ana i kela a me keia Poakahi o na pule a pau.

 UKU O KA NUPEPA.

No Hookahi Kope $ .10
No Hookahi Malama .25
No Ekolu Malama .75
No Eono Malama 1.25

Ina e hookaa mua ia peneia ka uku:

No Ekolu Malama $ .50
No Eono Malama 1.00
No Hookahi Makahiki 2.00

UKU O NA LUNA NUPEPA.

5 Inoa - .15
10 Inoa - .20
Maluna aku o 10 Inoa - .25
                Aia a elima inoa a kekahi luna mawaho ae o kona inoa iho, alaila, loaa he pepa iaia me ka uku ole.

POAKAHI, APERILA 8, 1895.

NEONEO loa makou me kahi makana a mohai paha, aka, o ke aloha oiaio wale no ka makou i imi aku la iwaena o na makamaka heluhelu. E nalo no hoi e alohaia mai ana, alaila, manao ae ka loaa o na Dala Elua no keia makahiki; a i aloha ole ia mai no hoi, alaila, he hoka no hoi paha ka olelo ana no ia mea.

 

AE, ua maopopo loa ae la hoi ke kumu i "aimoku" ai, oia hoi, ua puu ka ka nuku i ka io ilio e kokua mau ia nei ma o ka hele kino maoli ana aku no ka e noi, a ua hewa ae hoi ka waha a me na maka, pau pu no me na lima a me na wawae. Pela paha, oia nae hoi ko makou lohe wale mai. Maikai no hoi paha na hoakaka, aohe nani aku a koe mai, ke hele la a "hi ka pa, hi ka malau."

 

MAIKAI no ke ola kino o ke Aliiaimoku e noho pio nei iloko o Iolani Hale. Lohe mai nae hoi makou aohe ae o kona kauka pilikino e hookuukuuia oia mawaho iho o ke kahua o ia pa nui e holoholo ai, oiai nae hoi, ua manao ka na poo alakai Aupuni he mea pono ia nona; a no keia paa loa ona iloko ke hoohanaia nei ka ka uwila maluna ona i mea hooikaika mau i na au a me ke kino holookoa. He lohe wale mai no keia ae la, me ka hooiaio pu ia mai no hoi.

 

LEHULEHU na hoa'loha oiwi o kakou i hele ae i ko A. P. Pitasona hoolewa, o na hoa no nae hoi i noho nui ai i na inea o na hana hoopaa wale a ka mea i kau maluna iho a i ekepue i ke oolea ka hapanui. He hoike ana mai keiaua kapae ia poe i na manao okoa a ku i ka lili, a o ke aloha ka hoike makee no ka hoa o ka anai like ia ana, he haawina Karistiano hoi ia i loaa ole i ko luna loa aku nei poe. O ka ka lehulehu hoi koe a hoike ae.

I MAU AHAHUI HANA.

Ia kakou hoi e walea nei iloko o keia au a ka pilihua kalaiaina, ua halawai mai la me kakou na hookuia mai ka aoao mai o na koo o na hana kaeku, me he la e pale loa mai ana no i "ka wai ua lana malie" o na kukai hana ana me kakou. A ke hoomaopopo iho no hoi, me he la ua kipaku loa ia mai kakou mai ke kipa ana aku i o lakou, no ka mea, he lahui kakou i ino a i hoowahawahaia. Nolaila, i aha ai no hoi ka launa ana aku; aka, e ike iho no ia kakou iho, ke loaa hoi na mea i makemake ia iwaena iho no o kakou, i ko ai hoi kela olelo ana,—"E ike ia kakou hoakanaka, o kipa hewa auanei ke aloha i ka ilio."
                Aohe manawa maikai e aku mamua ae o keia wa ano, no kela a me keia o kakou e hiki ana ke hoala ae i mau ahahui hana o na ano a pau, mai na hui halekuai lole, kamaa, lako hale, a pela aku, a iloko o ia mauwahi e kiola aku ai i ka kakou mau mohai ana no ka pomaikai iho o kahi poe no o kakou, aole aku hoino hai. O ka hoala ana i na ahahui hana kalepa o na ano like ole i nei wa, he hana maikai loa ia i ko makou manao no kakou e ike iho ai no ia kakou, aole loa hoi i na poe ma kekahi aoao kalaiaina i like ole me ko kakou. A ke ala a ku kahi o ia mau hana, e lilo no auanei ia i mea no kakou e hakilo pono ia mai ai, a ke lawelaweia hoi me ka pono a holopono, aole no e nele ana ko kakou mahaloia mai, a lilo hoi na olelo a na kue no ko kakou lawelawe oihana kalepa i mea haule wale.
                Ua lohe mai nae hoi makou eia kekahi poe oiwi o kakou ke hui a ke hoolala nui nei no ka hoala ae i halekuai lole. O ka pono ia, hana aku, ina nae hoi he oiaio. Aole ia he mea no kakou e hewa ai, aka, o ke keehina mua ia a ko Honolulu nei e ike ai ia kakou hoakanaka. Ke ku io ae hoi ia hui, a pela hou aku a nui a lehulehu wale, he mea maopopo loa o ka wa auanei ia a ko Kakuhihewa nei poe e hooni aku ai "e uhaki i ke kua o ke kamelo." A ina nae hoi e hoalaia kahi hana o ia ano, ke ao aku nei makou mai no a hoaie iki, o poino auanei; aka, e kuike ka pono, a ma ke kuike e hana ai, a na ka mea kuai kuike wale no e hooholomua aku i ka hana, ke hooliloia aku no nae hoi me ke kumukuai oluolu loa no ke kuike. I hewa wale no na hui kalepa a kekahi poe o kakou i hoala ai a loaa i ka pilikia mamuli o ka pono ole o ka lawelaweia ana, ka hoaie wale ia, a me ke ake loa e loaa mai ona puka nui. Ina e uuku ka puka a he kuike nae, a ua awiwi hoi ka hooliloia ana aku mamuli o ka oluolu o kumukuai, aole no e nele ana ka loaa o ke ola a me ka puka kupono e pomaikai io ai o ke dala i luluia no ka hana. O kekahi mahele hana keia o ke aloha aina, a aohe no e hewa ia kakou ke laulima like mai, oiai, he mea pono loa ka hoohoihoi ana i na hana kuloko liko ole no kakou iho.

"MALOO NA IWI I KA LA."

No waho mai nei ka lono e loaa ai ka haawina----"Maloo na iwi o Hua i ka la."' O ka maloo hea aku la ia mawaho ae o na mea e huaiia la e Huakini Mila, kela haku mele kaulana o na Siera, Ne vada, i noho pu iho nei me Mama Emaluka, a i haawe pu iho nei no no ka Repubalika.
                Ke hoomaopopo nei no paha kekahi poe i kela haole wiwi aoo lauoho loloa, e komo mau ana he paa lole makue nao nunui, he kaei silika ulaula e hoopuni ana i kona puhaka, he papale lala palaulau, a ua okomoia o lalo o ka lolewawae iloko o na kamaa buti. Oia no o Huakini Mila ( Joaquin Miller.) Mamua ae o kona hiki ana mai ianei, ua kahoahoa mua mai oia ma kekahi mele no keia Repubalika, me kona manao ka he repubalika io, eia ka a he hoopalaimaka wale no ma ka olelo ana, aole nae hoi ma na hana. Pololei!
                A ikemaka iho nei nae hoi oia no Kole, a wahi no hoi ana, ua pau ae la kuhihewa ana nona. Iaia maanei, ua hui a ua launa oia me ke poo alakai Aupuni a me kona mau paalalo, a ua komo aku hoi oia iloko o ko lakou mau anaina. Oiai no oia maanei, ua poha ae la ke au o na hana o Ianuari i hala, a mamuli hoi o kona ake e ike i na mea e hanaia ana, ua lawe aku oia i ka pu a ua hele pu me na koa, aohe nae ana wahi poka hookahi i ki, wahi no ana i olelo ai, no ka mea, aohe ana mea i ike e hiki ai ke ki aku, ua kau nae hoi ka weli o na poe Repu balika.

Iaia no ianei, ua hoike aku oia i kona manao kuokoa imua o Kole, no ka pono ole o na mea e hanaia ana a me ka hoopaahao wale ia hoi o kahi poe, mai ia wa aku ka i hoonohoia ai i kiu e kiai a e uhaiaholo aku mahope ona, a no kona hopohopo hoi i ka palapula aku i o, o loaa ole aku, me he la ua ai ae no paha na mu leta, nolaila, aole oia i palapala a nana ponoi no i lawe aku nei kana hoike, a oia ia e noke mai la i ka huai pau maloko o ka nupepa Kahea o Kapalakiko.

                O kana mea e noke nui la, no ka hookuu koke ia ae o na pioa ina aole e hiki, alaila, e holo mai kekahi poe kokua maluna o na moku me na lako kaua a e kimopo mai i ke Aupuni e ku nei, i hemo ai hoi na pio a hoi hoi hou ae i ke Aliiaimoku a me ka lahui ma ko lakou kulana mua. Ea, oolea no ia e noke la, no ka mea, ua pau io no paha kuhihewa.
                Ua hoike aku no hoi oia no ke Aliiaimoku, aole oia i hui me ia, aka, ua ike iaia imua o ka aha koa, a ua olelo aku oia o ke Alii hookahi wale no ke Karistiano iwaena o na poe lehulehu malaila e kue ana iaia hookahi. Ua palena ole kona mahalo no ke Alii no kona koa a wiwo a hopo ole, a o ka ikaika loa o ka na uwalo e hoihoi hou ia ae oia, a nona a me ka lahui na Aina Leialii.
                Mawaho ae hoi o kana, o C. W. Akepoka kekahi i hoopuka maanao ae ma na nupepa Kaleponi. Ua kuhinia no kana mau olelo no kakou, a ua welawela nioi hoi ma ke kue i keia Aupuni. A no kona hoi hou mai hoi, ua olelo aku oia aia no ka a makaukau oia, alaila, hoi mai, me ka ui, a noi a ninau ole aku i kahi mea. Ua olelo aku no hoi oia ina lakou (na poe i kipakuia mai nei aku) e manao ana e hooili mai i na pu a me na lako kaua no ke kue ana mai i keia Repubalika, aole loa lakou e walaau wale aku ana no i kahi mea, aka, o ka hana aku no me ka hamau a holo nui mai. Hu no hoi ka aka iaia, welawela no ke kai o ka moa.

                No keia mau lono ae la paha, a i ole ia, no ka hoi koke ana mai nei paha hoi kahi o ka Makui sa a Duke o Waikapu, i puiwa ae ai na owau e oiaio ana ka hoopae hou ia mai o na lako kaua, moe ai kaoo o na huakai lawaia paea ma na waapa i na mau po iho la, a i ole ia, no ka hilinai nui e hoea io mai ana kekahi poe no ka hoopakele ae i na poe pio kalaiaina. Oia nae paha hoi, no ke kapule no o na maunu a ua poe owau nei i hoi nele nui mai ai no Aole no hoi i pau, eia aku no a hoea mai!

                Paonioni na Mana Hooko a me Hookolokolo o ka Repubalika, o ka mea ia i ikeia ma ka halawai ana o ka Ahaolelo Kuikawa i ka Poaha iho la. Ma ka ninauia ana aku o ka Aha Kiekie no ke kupaa o kona mau luna lawelawe mahope o ke Aupuni, ina paha hoi ua auamo