Ka Makaainana, Volume III, Number 5, 8 ʻApelila 1895 — Page 7

Ka Makaainana.

Honolulu, Oahu, Poakhi, Aperila 8, 1895

 

HOOMANA KATOLIKA.

 

He Kuhikuhi no ke Ao ana i na

Hoahanau o ka Ekalesia

Anagalikana.

 

APANA MUA — MAHELE II.

Ka Hookumuia ana o ka Ekalesia.

 

[Hoomauia niai ka Helu 4 mai.]

 

O ka hana i hoolalaia ai na ka Ekalesia e hooko aku no kanaka, he hana nui loa ia e kau ibo ai maluna o kahi mea, aka, maluna ponoi wale no o ke Akua. Ina he Ekalesia i hookumuia e kanaka, o kahi mea maikai wale no nona oia he anaina kanaka ia, i hiki ke loli ae a ke kuhihewa, ai hiki hoi ke nalohia aku. Aohe e loaa he maluhia a he palekana ana paha i ka uhane ma o kekahi Ekalesia la o ia ano. Aole e hiki ia kakou ke hilinai aku i kana mau lawelawe oihana ana no kakou. Aia ke kalele ana o ko kakou manaolana no ka hoopakeleia ma o ka Ekalesia la maluna o ke kumu o aio, oia hoi, o ka Ekalesia no ke aupuni o ko kakou Haku i Hooliloia i Io, — he aupuni no ke Akua, a Oia no hoi ka Mea Hookumu, a iloko hoi o ua Ekalesia la i hoopaa ai Oia Iaia iho e hoopakele i kanaka. E kue ana i keia Ekalesia, "aole hoi e lanakila mai na ipuka o ka po."

          Ua ninauia mai no hoi, — "Ua hoohuiia anei kakou ia Karisto mamuli o ka hoohuiia ana aku i Kona ekalesia, a i ole ia, ua hoohuiia anei kakou i ka Ekalesia mamuli o ka hoohuiia ana ia Karisto?" Ua hiki wale no keia ninau ke paneia ma ka olelo ana ae, — "Aia no i ke ano e manaoia ai, ua like no ke kaona, no ka mea, us hookahi no ka Ekalesia me Karisto, a ua hookahi hoi Oia me ka Ekalesia." "oia hoi ke Poo," a o ka Ekalesia no hoi ke Kino. A wahi hoi a Sana Augusetine, — "O Karisto holookoa, oia no ke Poo a me ke Kino."

 

MAHELE III.

Ka Okhana Kahunapule o ka Ekalesia.

I. Ka hookumuia ana o ka oihana kahunapule.

 

E like hoi me ka kakou i ike aenei, i ko Iesu Karisto hiki ana mai, e mau ana ka Ekalesia Iudaio iloko o kona ikaika piha me kona Oihana Kahuna i hookohuia mai e ke Akua. Ua lawe ae ke Akua he hookahi mamo (ohana) mai loko mai o ka umikumamalua, oia ka mamo kahuna; a i hookahi hoi ohana o ia mamo, ia lakou na kulana kiekie los o ka oihana kahunapule. Ua kau ia lakou na kulana kiekie loa o ka oihana kahunapule. Ua kau aku Kana koho ana maluna o ka mamo a Levi, a maloko o ia mamo, ua kau aku ka hanohano maluna o ko Aarona ohana. O na lala wale no o keia mamo a @e keia ohana ka i lilo ae o lakou na kahuna a poe lawelawe o ka Ekalesia Iudaio i hookohuia e ke Akua.

          Aka, aole keia oihana, i hoike hoailona ia ae hoi no ka oihana kahuna o ko kakou Haku, i manaoia e mau loa aku ke hoea mail Oia. Ua manao no ke akua e nalo aku ko Aarona oihana kahuna, a ma kona wahi hoi e ku ae he oihana kahuna oi aku o ka maikai a me ka mau loa aku. O ka oihana kahuna e panai aku ana ma kona makalua, oia no hoi ka oihana i hoike hoailong mua ia ai iloke o na la o Aherabama e Melekizedeka, a nona hoi kakou e heluhelu ai iloko o ka mokuna umikumamaha o Kinohi.

—i—

          He mea ano nui hoi e hoomaopopo ae kakou i kahi i waiho ai o ka like ole mawaena o ko Aarona oihana kahuna a me ko Melekizedeka. Pehea la i oi ae ai ka mea hope i ko ka mua, i panai aku ai hoi ia i kela?

          O ka oihana kahuna o Aarona, he kuuna ia ma ka kakou olelo ana, oia hoi, ua ili mai ia mai ka makua a kau aku i ke keiki; he mea wale no ia no ka manawa a ua manao mua ia no hoi e nalo aku ana. Iloko ponoi iho no o Melekizedeka kona oihana kahuna a ua kuokoa hoi mai no oihana e ae. O kekahi no hoi, aia he hiohiona iloko o ko Melekizedeka oihana kahuna i nele iloko o ko Aarona. He kahunapule wale iho no o Aarona; he moi a he kahunapule hoi o Melekizedeka. Ua hooakakaia o Melekizedeka ma ke ano o "ka moi o Salema, he kahuna no ke Akua Klekie Loa.

[Aole i pau.]

—

          Ma ka hoike a kekahi palapala mai Kohala mai ia makou, aia ke hooikaika la kekahi man luna aupuni malaila i na kanaka e kakoo i ka Repubalika, no ka mea, aohe Moi i koe, ua pau loa.

          I kele po i malamaia ai ka halawai makaainana hoohuiaina, ua hiki aku malaila kek@hi kahukaa maiuna no o kona kaapio no ka hoolohe ana nona iho i na haiolelo, eia nae, ua hele aku he makai Hawaii a kipaku iaia, aole e ku ibo malaila. A ina ka aole oia e hookaawale aku, he hopu wale no kana hane. Auwe no ka hoi e, aueane loa e hiki ele i kahi ke hanawai a hanalepo paha ma nei mua aku.

 

MOKU HALI PU.

––

Kona Hopula ana a Heno Hou mai ke Kanawai.

 

O kela mokukuna i lawe mai ai i na lako kaua no kela oehu kipi ana iloko o Ianuari, oia ka H. C. Wahlburg (Walabuga), Kapena Mataio S. Matina, ua hopuia oia i ke ku ana aku ma ke awa o Sana Diego, Kaleponi, i Feberuari 13, e Luna Dute Fisa o ia awa no ke kue i na kanawai launa kuikawa mawaena o na aupuni, no ka lawe a hoopae ana mai i na lako kaua i o kakou nei. Ua manao wale ia i kela wa e paa pio loa ana ia moku, eia ka auanei hoi aole. Oiai, mahope iho o ko ka Luna Dute kaua ana i ka moku no kekahi mau pule, ua hookuu hou ae la oia mamuli o na hoomaikeike ana aku a ka loio o ke kapena aohe mana i loaa iaia malalo o na kanawai e paa ai ia moku, no ka mea, ua loaa pono aku na palapala ae holo no ia moku i ka wa i haalele ai ia Kapalakiko. A o kekahi ka hoi, mamuli no ka ia o ka na luina hoopii kue ana no ko lakou uku.

          Ma ka palapala hoike a ke kapena imua o ka Luna Dute or Kapalakiko, ua hoikeia he ehiku paha pu raifela o luna a me na lako paahana no ia mau pu, a pela no hoi me na lako lawaia a o i'a, me ka hoikeia aku no hoi e holo ana no ka lawaia a me ka pepehi sila. Ina no i lawe mai ia moku i na lako kaua, wahi a ka oleloia, aohe i kuleana na kanawai o Amerika Huipuia maluna o ia moku, no ka mea, ua loaa mua ka palapala hookuu holo. I ka moku i haalele aku ai ia Kapalakiko, aohe keia mau lako kaua maluna ona mawaho ae o na mea i hoike oiaio ia, aka, ua olelo wale ia na kekahi moku okoa i lawe keia mau lako kaua a waho, mawaho aku hoi o na palena i mana ai ia Aupuni, a hookauia ae ma ka Walabuga, a pela iho la ka i hoea loa mail ai i Kakuhihewa nei.

          Oiai hoi, ua hala aenei keis mau hana i pili no kela moku a ua hookuuia mai la hoi mai na upoi a umii ana a ke kauawai, nolaila, e pala ana paha na ahui maia a Loio Wile Kiui i holo aku nei, oia a me na hoike Keoki Taonasena a me Kale Warena, no ke kokua ana i ka hihia ma ko keia Aupuni aoao a e panai aku paha hoi i ka ikaika ma ko kela Aupuni aoao.

——

          Ua paa mua ka manao maluna ae i ke kakau a hoopohoia, a loaa mai nei ka hooiaioia i ka auwiua la Poakolu nei ma ka mokumahu Kina, e like no me na mea i hoikeia ma keia manao. A ma ia moku no hoi i huli mai ai na hoike, koe nae hoi o Kapena W. Davisi. I ko Wile Kini ma hiki ana i Kapalakiko, ua puehu mua ka hulu, uolaila, ua haalele aku oia i na hoike malalo o ka malama ana a ke Kanikela-Kenerala Hawaii, Kale Waila, a holo oia i Vitoria no ka boomaopopo ana i na olelo ike ma ko keia Aupuni aoao, e kue ana i na hoopii koi poho a kela poe haole ekolu no ko lakou kipakuia ana mai nei aku. Ma ka hoike mai a kekahi o na hoike ia makou, ua hoonohoia laua ma ka Hotele Osidenetela o Kapalakiko me ka loaa dala mau o laua. Hookahi nae hoi wahi mea hoehaeha, hala ka makuakane (Keoki Taonasena) i o ma keia hana hoopala mail. make hookahi @e a laua me kana wahine, a @oi mai nei hoi oia, eia ke waiho pilikia loa nei kekahi keiki i ka mai.

——•—•—•——

 

Ka Nane a ka Moi Kauikeaouli.

 

          Ua hala ka Moi Kauikeaouli, aka, ua nane mai oia iloko o kona lahui i na mea i hoikeia malalo iho nei. A no keia nane, ua manao ka mea kakau e noi aku i ka oluolu o ka mea ike kakaolelo, kuhikuhi-puuone, kilo a pela aku. Eia iho ua nane la:

 

"Ke hoea, ae la, ke pee iho la,

Ke ikea ae la, ke maalo ae la,

Ke pee aku la, a nalo loa,

Elua la o Hoku, o Mahealani,

Elua manini,

Hookahi kokolopoo,

Hookahi waa pohaku-eleku,

Hookahi waa ako'ako'a,

Hookahi kanaka me ka laau oniu,

          me ke koko i ka lima."

 

          O keia ae la ua nane la i hoikeia mai ai i ka wa e hiolani ana ke kanaka iloko o ka hiamoe. A heaha la ke ano o keia? O ka mea e loaa ai o keia nane, e loaa no ka uku makana he ehiku poo-leta.

 

Halemaumau i Daimana Hita.

——•—•—•——

 

          Ua hala aku ma ka mokupea Charmer (Sama) no Nu Ioka, i Maraki 2, o Kapena Hila, ka haole i hoao ai e lawe malu i kahi mokumahu Waimanalo no Tahiti. A o kona kokoolua he konala kona kulana iloko o ka puahkoa komopani A o ke Aupuni, o P. Vona Panebega ka inoa. I kipakuia keia haole no ka hoole ana aole e haawi aloha ia Timi Mare i ka wa o ka puah i kauohaia ai e hana pela e Kapena Paulo Kamika. Ua holo sela aku laua.

          I ke ahiahi Poalua nei, la 2, ua ulele iho la kekahi mau ewa ma alanui Kekaulike ae nei i na ai a ka ui. O kekahi o laua ke hoopaepaa ana me ka eha a ka manao, ua hoopuka leo nui ae oia i ka@inoa o ka ipo pee poli@ kekah ewa o laua, oiai no nae oia e hoolehe mai ana no; ua holo koke mai ana no; ua holo koke mai la oia a haawi iaia i kekahi ai mahanahaus o Kaueleau ma ka papaliua, Islau no hoi keka i ma ka lauoho a aumeuipe iho la, a o kana huaolelo hope loa i namu pakake aku ai, "Ina oe a makemake hou ana, haawi hou aku no wau," me ke hai pu aku no. Ua uwao ia lana a na lima kokua.