Ka Makaainana, Volume II, Number 26, 24 December 1894 — Page 7

Ka Makaainana.

 

HONOLULU, OAHU, POAKAHI, DEKEMABA 24, 1894.

 

No hoi i kauhale ua aumoe, hora 11:57. Hookipaia me ka maikai e na kamaaina a moe oluolu ma ia po, iniiniki nae ke anu me he ipo la.

 

            Ala ae la me ke anuanu i kakahiaka Poaha, auwina la iho, o ka hora 3 paha ia kau hou ma ka lio no Huelo mo ko`u kamaaina, nona au e mahalo nei no kona hoomakaikai ana i kou me kakau nei ma ia wahi. Ia hiki ana i kauhale, noho ia kamaaina a na ka lokomaikai o Misi Alice K. Pa i lawe loa aku a hopa i Kailua, ma o aku o Hanawana, a nona hoi na papa hi ana a ka mahalo piha mai loko loa ae o`u. Hoaumoe ma Huelo ia po. Hookipa me ka heahea na kamaaina. Kakahiaka nui Poalima no Peahi. Ma ka hora 10:25, kau hou ma ka lio no Maunaolu a hoea ilaila i ka 12:30. Apo pumehana mai la ke kumuluna, Misi I. M. Ziegler, a me na haumana, a loaa iho la i kou mea kakau he manawa e launa a e kuka oluolu pu ai me lakou. Paina pu me na kumukula ma ka papaaina awakea, he haole ka olelo ana. Makaikai i ka halekula, ke aoia ana o na keiki o ka papa haahaa ma ke kakulima a me kekahi mau haawina e ae. Komo i ka rumi humuhumu o ke kula, aia iiaila ka hapanui o na kaikamahine e aoia ana i ka hana lihilihi, humuhumu lele, a pela aku. Hana no na lima a himeni no ka waha, he nani maoli no. Komo i ka rumi hooluana, ua pahola mai la kekahi kumu i kona oluolu ma ka hookani ana mai he mau leo ma ka piano, a pela me kekahi haumana. Nui ka mahalo o kou mea kakau i ko`u mau kamaaina ma o ko laua eleu ma ka hoolauna ana ia`u imua o ke kumulana.

 

            Kau ma ka lio no Uli, kahi o I. D. Iaea e noho ana, hora 4:35 P.M. Napoo no hoi ka la, hui me ia kamaaina. Moe malaila, ao ae kau ma ka lio no Paia, me ke kipa mua ana i ka halekula, oia ka Poaono, la 15. Hora 3:30 P.M., aloha hope iho la me na kamaaina puuwai hamama o Paia a me Makawao, kau ma ke kaaahi no Kahului. Lulu lima me na ulua o laila, kau ma ka waapa no ka moku.

 

            Haalele ia Kahului i ka hora 5 no Honolulu nei, me ke kipa ana ma kekahi mau awa, a komo i ke awa i ka hora 6 A.M., La Pule, la 16. Puili pumehana hou au me oe, e kuu milimili a me ko kaua, mau limahana.

                        KAPENA.

Honolulu, Dek. 18, 1894.

 

Hunahuna Mea Hou o ka Aina Kua Makani.

 

            Ma ka la 21 o Novemaba i hala, ua hookuuia mai la na pakaua eloelo o Kulanihakoi, a ua pahola ae la maluna o ka aina mai o a o, a ua lilo ke kau wahi o ka aina i mea inoino a me na ome noho o na kanaka, a pela me na mahiko, a ua nui ke poho.

 

            Ma kahi noho o Jno Cooper ka mea nana e malama nei ia ma hiko ma Hinakukui, Hilea, ua hoopihaia me na pohaku nunui.l He pa maikai keia a maemae no hoi ke nana aku i ka wa aole i hoopoinoia, a i keia wa ua lilo i mea inoino ke nana aku. He wahi moolelo lealea no ko keia wahi haole, nona ka inoa i hoikeia ae la maluna. Ma kekahi la, ua pii keia haole me kona hoahele ma kela kuahiwi o Kaiholena, aia malaila he pohaku hookalakupua, o Kumauna ka inoa. He pohaku keia i hoomanaia i ka wa kahiko, o ke akua ia o ia au, i ka wa ia Waawaaikinaaupo, a pela no a hiki i keia hanauna e noho nei, a he wahi makaikai nui ia e na malihini. A penei kahi moolelo no keia haole. I kona pii ana a hiki i kahi o ua pohaku nei, ua palukuia ke poo me ka hamale a naha, a na lawe mai keia Keoni Kupa, i mea e hoohenehene ai i kanaka Hawaii i ka pule i ke akua pohaku. I ka wa i hiki mai ai o keia poino, oiai keia kahawai mai a Kumauna a hiki i kahi ana e noho nei (Hinakukui), ua hoopihaia mai me na pohaku nunui aole i kana mai, ku ka paila hana ka haawe, me ka lepo pu kekahi. A ua wikiwiki ka olelo ae “no kuu kolohe ana ia Kumauna keia poino ana o`u a o ka hope keia o ka`u mau hana ino.” I kekahi mau la mai ua paneia mai e Komaka, “i kolohe ia Kumauna e laa ka piha o ko pa i ka poka kaua ke hiki mai ia mau la,” aole e hiki ke pane mai.

 

            Ua hala aku la ia, a ma kahi o Aki, Pake, o ia haawina like ka piha me na pohaku, oiai keia hale aia i ke kahawai. Ua pane mai ka wahine, “E ohi kaua i na ukana i kekahi hale aku,” ua pane aku ka Pake, “kulikuli oe, heaha ka mea e lilo ai?” i ka wa i hiki mai ai o ka wai a lawe i kekahi mau waiwai, nui ka waha i ka alala ha`u i ka makani o ua Pake nei. O ka la hookahi no ka hoi ia o ka ua ana. @ keia mau la hoi he uwini me ka ua o ka la.

 

            Ua ku i ka ehaeha ka manao o Mrs. Lokinehama i ka mea i hoopukaia e ka mea nana i kakau, a puka mai nei ma ka helu 23 o KA MAKAAINANA, oia na mea pili i ka huki ulua ole ana o ua aila pineki la, pela ko`u lohe aku i kana olelo. He mau hana hoohilahila no paha ia, aole no ia he hana keonimana, na ka lealea kalakalai ia, he manumanu ka loaa.

                        P. K. PUAIKEAO.

Paula, Kau, Dekemaba 9, 1894.

 

            Iwaena o na ohua i kau aku ma ka Arawa o ka pule i hala, ua ikeia aku o Keoki Makaoplena, i holo pili oihana aku la no Kapalakiko, Misasa F. P. Hasetina, i holo aku e hui me ke kaue e noho mai la ma Wasinetona, a me kekahi poe lehulehu e ae.

 

HOIKE KIHAPAI

 

Imua o ka Ahahui Mokupuni o Oahu ma Waikane i Okatoba 3.

 

            [1] No ke ola o ke kahu Rev. J. Waiamu iloko o keia hapalua makahiki. Ma ka`u hoike kihapai ma kela hapalua makahiki i hala no na loaa, no ke ola o ke kahu, he $65.55, a o ko ka Ekalesia o Kaumakapili aie ia manawa he $435, a iloko hoi o keia hapalua makahiki, o na loaa no ke ola kahu he $74.65, a o ka aie hoi o ka Ekalesia e koe nei i keia manawa he $630.25. Ke pii mahuahua nei ka aie o ka Ekalesia o Kaumakapili i ko lakou kahu, iloko o kela hapalua makahiki keia hepalua makahiki i hiki ole e hookaaia, a he mea nui keia a ka Aha e nana a noonoo mai no ka pono, a me ka pomaikai o keia Ekalesia o Kaumakapili, ma keia hope aku, ma keia hoike kihapai a ko lakou elele imua o oukou.

 

            5—Na palapala hoopii a keia Ekalesia iloko o keia hapalua makahiki. He ekolu no mau palapala hoopii mai keia Ekalesia aku.

 

            [1] He palapala hoopii na kekahi mau luna o ka Ekalesia o Kaumakapili, e nonoi aku ana i ka oluolu o ke kahu Rev. J. Waiamau, e waiho mai i ka Ekalesia o Kaumakapili, me kekahi kumu pu a lakou i waiho aku ai imua ona, a eia ka pane paakiki mai a ke kahu i kekahi o na luna: “Aiai a pau mai na luna, alaila, hai aku au i ko`u manao.”

 

            [2] He palapala hoopii hou no a na luna o ka Ekalesia o Kaumakapili, imua o ka Ahahui Euanelio o ko Hawaii Paeaina, e nonoi ana ia aha, e waiho mai o Rev. J. Waiamau i ka Ekalesia o Kaumakapili, a mamuli o ka noonoo ana a ia aha, ma o ko lakou komite la, e waiho hou aku i keia palapala hoopii imua o ka Ahahui Mokupuni Oahu, a e waihoia mai ana paha kela palapala hoopii imua o oukou i keia manawa.

 

            [3] O ke kolu o ka palapala hoopii, oia ka palapala hoopii a D. Keliipio, e hoohalahala ana i ka olelo hooholo a ka aha luna o Kaumakapili no kona hewa imua o ka Ahahui Mokupuni o Oahu, a ua ae mai ka aha no keia hoopii. E hookolokolo hou ia o D. Keliipio e ka aha luna, a ma ka noho ana o ka aha e hoolohe no keia hoopii, ua hooholo ka aha, ua hewa o . Keliipio, nolaila, ua okiia aku oia mai ka Ekalesia o Kaumakapili, no ka hewa piliwaiwai a me ke kalepa waiwai i ka la Sabati.

 

            6—Na loaa mai o keia Ekalesia a me na hoolilo aku iloko o hapalua makahiki penei: Koena mua $27.53. Mahina hou, $76.75. Hanai kahu, $74.65. Luakini, $98.50. Lilo mau, $33.85. Holokahana, $81.20. Oihana Kuloko, $24.30. Huikau, $145.85. Huina nui, $562.63.

 

            O na hoolilo, peneia iho no ia: No ka aie luakini, $123. Hanai kahu, $115.7\5. Mahina hou, $83.05. Lilo mau, $80.95. Huina hoolilo, $402.75. Koeua ma ka waihona o keia Ekalesia iloko o keia hapalua makahiki, $159.88

 

            7—Ko ka Ekalesia o Kaumakapili mau aie kumau iloko o keia hapalua makahiki, penei: Aie Luakini o Kaumakapili, $1,200. Halehalawai o Kapuukolo a me Iwilei, $1,800. Ola kahu Rev. J.Waiamau, $630.25. Lilo mau, $408  Huina aie a pau i kaa ole, $4,038.25.

 

            O keia k`u hoike kihapai no keia hapalua makahiki, mai Aperila 4, 894 a Okatoba, 1894.

                                    J. ALAPAI.

Elele Ekalesia o Kaumakapili,

Sept. 30, 1894.

 

            O ka Ara ka mokumahunui hookahi i pili ae ma ka uwapo Osianika, a na ka Eleu i hoohuli aku i kona ihu a holo loa aku nei oia no Kapalakiko.

 

            Eia o Kapena Makaikiu Lasena ke hopohopo nei nona iho a no kona ola. Ua lohe oia a ua ikemaka pu no hoi i kona uhai loloa ia e kekahi poe haole i maina a manaoino paha iaia. He poe makai kauwai no ka keia poe a pau.

 

            Mamuli o ka nele o ka aina i ka wai ole iloko o na mahina ae nei i hala, aia he heluna nui o na holoholona bipi e waiho a make ana ma kapa alanui ma kela aoao o Makawao, Paia a me Huelo ma. E waiho mokaki mai ana lakou ma kae kahawai.

 

            O kekahi keiki au loloa a ka Ilamuku kana kakauolelo pilikino e lawelawe hana nei i keia mau la. He kohu kumuniu oia i ke oeoe ae maluna o kona luaui, e lula ana i o a ianei, me he la o ka hinape wale aku no koe. Nalo ole no hoi ka oiwi Kakela iloko oia keiki.

 

            He wahi waapa heihei nani a paihi ka i hanaia iho nei e kekahi keiki haole opio, nona ka inoa o C. D. Waka, kekahi o na keiki au loloa a F. D. Waka i kaulana i ka lawaia mano. O keia paha ka mua loa o keia ano i hanaia maanei, a e ikeia no ma ka halekuai lako hao Pakipika ma alanui Papu. He laau sida keokeo ke kono, aka, o na kinohinohi he laau koa a me ohai.

 

            Auwina la Poaha, la 13, puuluulu ae ai na paahana o ka Hale Hana Hao Honolulu imua o A. Young [Iana], ko lakou luna nui, a me ka haiolelo a kekahi o lakou ua haawi makana aku la lakou ua haawi makana aku la lakou he mau ohenana nana a me kana wahine, i mea hoi na laua e nana mai ai i hope nei a hoomanao mai. Aohe hana o ia auwina la, ua hookuu ia na paahana e hoomaha. Ua hala aku laua ma ka Arawa o ka Poalima nei a no hookahi paha makahiki e hele makaikai ai.

 

MAU APANA AINA KUAI.

 

            EHA mau Apana Pa-Hale Maikai ma Kapalama, mauka ae o ke Kula Hoopololei o Keoneula, a he

 

            UMI a oi aku paha ma Kawaiahao ma kahi o J. W. Kaikainahaole.

 

            No na mea o pili ana, o ninau ia.

 

                        R. W. WILCOX.

 

Kihi o na Alanui Moiwahine a me Nuuanu, i kekahi keena o luna.    Dk8-ti