Ka Makaainana, Volume II, Number 13, 24 September 1894 — Page 5
This text was transcribed by: | Marlene Sai |
This work is dedicated to: | Awaiaulu |
Ka Makaainana.
HONOLULU, OAHU, POAKAHI, SEPATEMABA 24, 1894
===============================================
naoia oia ka maunu, a he uwila hoi nana e hoanuu i ko kakou naau manao, a hoano e i ke kulana maikai o ka lahui. Aole e puniia aku he maunu ino, a hiki i ko lakou pauaho ana mai i ke au o ka manawa e hiki mai ana. A oiai no hoi ko lakou pauoho ana mai i ke au o ka manawa e hiki mai ana. A oiai no hoi ko lakou mau manao hailiili pohe lalo o ke ano opukeemoa e pahola ana maluna o keia paeaina, oia hoi, na kauawai, na kakauinoia, na hoohiki a me na mea like e ae, ua noho hamau wale ia iho no e kakaou iloko o ka maluhia. Mai puni i ua koiia mai, aka, e malama i ka pono pilipaa o ka lahui me ka Moi, oia ko kakou puuhonua e pale kana ai ma ke ana poai o ko kakou mau paemoku.
=================================
“HUAI KA ULU O LELE.”
____________
O ke au keia a keia poe pakaha e hoolilo nei i na kulana oihana Lunakanawai Apana a me Hope Loio Kuhina i mau wahi no na opio haole hele kula e hoonaauaoia ai a e hoomaamaaia ai hoi ma ia mau oihana. Oia maoli no ka mea aiaio, no ka mea, ua hoopihaia ia mau wahi me na poe akahi no a hemo mai ke kula mai a aole i loaa mua he makaukau hana, a pela no hoi me na loio i ike mua ole ia. Aole o ka makaukau ka i makemakeia, aka, o ka hemahema no paha. Lalau no hoi la!
____________
No ia ano lalau ae la no hoi paha ma ia mau kulana i lalau pu ai no hoi me ka Oihana Makai. Eia na makai ke hele nei, wahi a ka lonoia, a ke huli nei i na kauhale me ka loaa ole o ka mana kupono ia lakou e hana pela malalo o na kanawai. Ua komoia kekahi mau kauhale me na palapala huli ole, a ua hookoia kekahi mau palapala hopa me ka hoike ole ia aku i na mea i hopuia. Oia nae paha hoi ua mkemake lakou i mau hoopii koi poho. Ina pela, eia iho a loaa aku.
____________
E poohu ana paha ke Aupuni mamuli o na hana a ua poe la, mamuli no o ka hookoia ana o kekahi palapala hopu no ka hoike wahahee i ka Poakahi i hala O ka mea i hoopiiia, oia o Joe Fern, he hookele kaa oia no ka Hui Alahao Hawaii, a oiai no hoi oia e lawalawe ana i kana hana, ua paluluia aku e ka makai mamua o na hoki me ka hoike ole aku i kona mana, a mamuli hoi o ia hana ana pela, ua hoopilikiaia ua hui la ma ke ku ana o ke kaa a ua mea la e hoo kele ana iawna o ke alanui. E ole kekahi hoahanau e iho o ka mea i hoopiiia, mahope o ka hala ana o kekahi mau minute lehulehu, hoomauia aku ai ka holo ana o ia kau.
______________________
Ke ohi hapuku nei ua poe pakaha nei i na ano hoopunipuni a pau, i wahi paha hoi no ka lahui e puni aku ai. Ua oili mai kela ohua palemo alaula i ka Poakahi i hala a hoike ae la mai kekahi mea kakau mai ma Hana, Maui, ua hoohiki aku la ka o Maineki H. Reuter. He keu aku keia a ka wahahee hilahila ole loa. No aneane e piha oha pule ia Maineki ma Kauai aku nei; a i ka La Pule iho no ka hoi ana mai, a oili ae la hoi keia hoopunipuni. Ua hoole oia i ka oiaio o ia mea. Aia no hoi na hana epa a keia poe la.
______________________
Malia ua kuhihewa paha kela mea kakau i ko J. K. Hanuna, Peresidena o ko Hana Hui Aloha Aina, hoohiki ana a olohewa ae la i kekahi mea okoa a lakou e ake nei e huli aku me lakou e ake nei e huli aku me lakou. Ae, he mea oiaio ia, oia aku la ke kanaka ina i ha@a io, aka, no kekahi iho e laua, he opala oia. Eia nae, o ke “Kuokoa” ka i hauoli loa no Hanuna, a no makou hoi, aohe minamina iaia, no ka mea, he ohakulai no oia i ike mua loa ia. E like no hoi me koua ano apiki a epa ma kana mau hana, pela no oia i epa iho la iaia iho, a pela aku no hoi i na poe e puni ana iaia. Aohe ka lahui e puni iaia, a ke manaoio nei no hoi makou aole ko Hana poe aloha aina e puni ana a huli aku mahope ona. E hookuu aku no i ke ino e hui pu aku no me na ino, a mai hoomaopopo aku.
______________________
Ua maupopo loa aenei hoi ka Kikania Lualii huakai imi paahana. No kona makauia no paha e kona mau hoa pakaha, I kona ano poe paakiki no, hoounaia aku nei oia i ka aina e, i wahi hoi nona e kaawae aku ai. Ke manaolana nei makou e halawai ana oia me ka maia ma keia hoakai a ia, no ka mea, ua maopopo kona ano a me na haku kauwa kuapaa e iho o lakou. E lilo aua no paha na hoomaikeike a pelo ana aku i mea ole ma na aina lehulehu o Europa, oiai, ua kamaaina ke ano o ka lakou mau hoounauna ana i na paahana ili-keokeo maanei iloko o na la i hala ae. Hele aku la no oia a huli hoi mai no i akua no na welo mikauele hilahila ole.
_______________________
Pakele o Kolekaaka mai poino i ka auwina la Poaono, la 15 nei, eia nae, he loloa no hoi ua au. Iaia i ka hooholoholo i kona moku keikei ia la, ua ili iho la kekila ololo o ua wahi moku la ona iloko o ka lepo ma kahi kokoke i ka na haolele hipi o loko nei o ke awa, a e ole na poe Pelekane a lakou e hoino nei o luna o ka mokukaua Haiakina, pakele mai ai oia mai haki na au a me ka huluhulu umiumi mauu hoka awa ona. Ua hoe aku ua poe Pelekane la ma kekahi waapa a haawi i na kokua ana a palekaua oia a me koua moku.
_______________________
He hololio kekahi o na hana mau a ua o Kolekaaka i na kakahiaka. Oleloia he mea hooluolu ka iaia no, ka luhi, oia paha hoi, no ka nui loa o kona noonoa i ka hopena e @oea mai ana no na akua oiaio ole a pau e like la me ia. O kekahi paha hoi, i pau ka mauluulu o na au. Ua lonoia e holo heu ana ka oia no Waimea, Hawaii, a e hele ana ka e makaikai i na apana aina hookuonoono ma Puuwaawaa. Ina io e holo aku ana, e pono e ike mai ko aila poe keiki kiola kipuka, eiai hoi, ua nele ko Kalaipahoa ike ana mai iaia aku nei i Molokai.