Ka Makaainana, Volume II, Number 10, 3 September 1894 — Page 1

Page PDF (895.76 KB)

This text was transcribed by:  William Toyozaki
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Makaainana.

 

KA IKE A AMERIKA.

@ o Kuhina Wilisi me Peresidena Dole.

 

            Ua hele aku o kuhina Wilisi @ ike ia Peresidena Kole i ka hora 11 A.M. o ka Poakahi @ hala, iloko o ke Keena Kalaunu o Iolani Hale.  Mawaho ae hoi o a@ mea elua i hoikeia ae la malaila ae na poe malalo iho @. M. Haki, Kuhina o ko na Aina E; J. A. Kiui, Kuhina Kala@aina; S. M. Damona, Ku@ina Waiwai; W. O. Kamika, Loio Kuhina; L. A. Kakina, Kuhina Hawaii i Wasinetona, a mo G. C. Pota, Kakauolelo o @ Keena o ko na Aina E. Ua haiolelo aku o Kuhina Wilisi a haawi aku ia Peresidena Kole he palapala mai ia Peresidena Kalivilana mai.  Ua pane aku o Peresidena Kole i ka Kuhina Wilisi haiolelo, a pau ia ua lulu lima pu aku o Kuhina Wilisi @ Peresidena Kole @ me kona @ Kuhina.  Eia malalo iho @ haiolelo @ me ka Peresidena @ palapala:

            HAIOLELO A KUHINA WILISI

Mr. Peresidena:-

            Ua hoo@aopopoia mai no ma ke ano ku i na rula ke kuleana o ka lahuikanaka o ko Hawaii Paeaina e ku@ulu ae ai i i ko lakou ano hooponopono aupuni ponoi iho e na mahele a elua o na mana hooko a me kau kanawai o Amerika Huipuia.

            Nolaila, he mea pono paha, e like la hoi me ke kuleana i loaa ia’u, ka Agena Pili Aupuni, e @aawi aku ai i ka ike ana i ka Repubalika o Hawaii, oiai, ua bookumuia @ malalo o na loina o ke kanawai a ke ku nei @ e kekahi kue oolea ole ia mai.

            O ka hana i hookoia aku pela ua hauoli a@ e hoike aku, ua apono piha ia mai nei e na mana kupo@o ma Wasinetona.  I hoike kiekie loa hoi no ia mea, ua loaa mai nei ia’u @ palapala i kakaulimaia mai ka Peresidena o Amerika Huipuia ia oe, ma ke ano Peresidena no keia Repubalika.

            Ma ka haawi ana aku i keia palapala, e like me ia i aoia mai, e ae mai ia’u e hui pu aku ma kona mau @ ku i ke ano hoa’loha a e hoike ae hoi i ka manaolana, mamuli ke Aupuni i hookumuia i keia wa, e loaa no ka maluhia, ka holomua a me ka hauoli i na kanaka a pau loa o keia mau paemoku.

LETA A PERESIDENA KALIVILANA.

GROVER CLEVELAND, Peresidena o Amerika Huipuia.

I ka Mea Mahaloia SANFORD B. Dole, Peresidena o ka Repubalika o Hawaii.

EKA HOA’LOHA KOIKOI A MAIKAI:

            Ua loaa mai ia’u kau palapala o ka la 7 o ka malama@ hala, a ma ia @ hoik@ mai ana oe no ke kukulu @ me @ e kukalaie ana ae o ka Republika o Hawaii ma ka la eha o @, 1894, a me kou lawe maoli ana ae i ke kulana Peresidena me na hana ana a pau e like me ia i hoakakaia ma ke Kumukanawai o ia Republika.

            Ke panai aku nei au ma ke ano pumehana loa @ na manao au i hoike mai nei no ka hoomauia aku o na launa makamaka ana e like me ka mea mau mawaena o Amerika Huipuia a me ka Paeaina Hawaii, a ke hooia aku nei hoi ia oe no ko’u mau manao maikai loa no kou holomua @ ilikino iho.

            Kakauia ma Wasinetona ma ka la 7 o Augate, 1894.

            Kou hoa’loha Maikai,

GROVER CLEVELAND.

Na ka Peresidena:

                W. Q. GRESHAM,

                Kuhina Nui

PA@E A PERESIDENA KOLE.

Mr. Kuhina:-

                Me ka manao oluolu hookamani ole loa au e hoike aku nei no ka loaa ana mai o ka hoike ana ua hooiaia @ e ka Peresidena o Amerika @uipuia ka ike ana au, e ka Mea Hahaloia, i haawi koke @ ka Repubalika o Hawaii.

                E ae mai ia’u ma ka aoao o ka lahuikauaka Hawaii e panai aku i na manao makamaka i hoikeia mai e oe no keia aupuni, a e hooia aku hoi ia oe i ko makou ake e mau loa aku na launa makamaka ana, a me na launa pili kalepa ana hoi e pomaikai like ai, mawaena o na aina a i elua.

 

Na Poe Kiure i Aoponoia.

 

                Malalo iho e ikeia ai ka papainoa o na poe Hawaii i hoohiki a i waeia iho nei i poe kiure no keia kau i pau iho la, mahope o ka hoole ana o na poe mua:

Kekai, W. K. Waiamau, C. A. Long, J. Morris, S. Kamaka, A. K. Kunuiakea, C. P. Kanakanui, J. W. Haaheo, J. Woodward, M. P. Robinson, Wm. Chung Hoon, J. W. Brown, S. K. Moses, J. Kapali, Wm. Kaapa, H. K., Meemano, H. Manners, J. Nalua, L. Mckeague, A. K. Akau, Kawai George, A. M. Kakina, W. Higgins, J. Pinao, A. Puaaloa, L. K. Halualani, G. R. Keomaka, J. Crowell, J. S. Kalakiela, W. H. Kahumaku Na poe i hooko ole ia aku na palapala kii:  A. L. Kamai, D. Kalepa, N. Puhi, D. K. Kaumiuini, Jos. Daniels; hookuuia no ke kau no ka pilikia loa i ka hana hue @kana moku, H. J. Mossman.

Ma ka Malulani o ka Poalua iho la i huli hoi mai ai o S K Aki me kana ipu kamailio pahaohao, @ai kana huakai aku nei ia Kau a me na Kona o Hawaii.

Na Mea Ho@ Hilo Taona.

Ma ke Kinau o keia la, e huli hoi aku ai na opio maka onaona o keia taona no ka lakou mau hale imi naauao, oiai, ke kokoke mai nei ka wa @ hoomaka aku ai ka lakou mau kuia.  Imua e na opio @ pua leh@ o Hilo Bay nei, imiia a nui ka ike@ no ka pono o ko kakou aina aloha.

He moku kia@ ha ka i ku mai no Hilo nei i keia mau la iho nei, a ma ona la i poheoheo mai ai na olelo hoopunipuni, ua ike mai o Ka@ivilana i ke Aupuni Repubalika o G. W. A. Hapai a @ F. S. Laimana ma, a o lakou ma no a omilumilu wale.  Nui ka olelo hoopunipuni e pahola nei, aole nae he lewalewa iho.

                E malama ana ka Hui A. A. o Hilo nei, he hora haipule ma ka hale hui, hora 9 A. M. ma ka @ Pule, Sepatemaba 2, no ka hoomanao ana i ka @ hanau o Kalani a milimili hoi a ka lahui; a @ ke awakea.  Poakahi, Sepetemaba 3, he wahi paina hoomanao ke @ no ke @ o ka Vitoria @ o ke @ nei, ka Moiwahine o na.  Paemoku nani o Hawaii.

                E holo aku ana no Honolulu i keia la, ka Rev. S.L. Desha, no ka hoihoi i na keiki i ke kula.  A ma Honolulu ae i ka Ua Haao o Kau, no ka halawai o ka Ahahui i ka la 13 o Sepatemaba nei.  Na Rev. O. H. Kulika e haiolelo mai ana i keia La Pule ae ma Haili luakini.

HILO BAY.

Hilo, Hawaii, Augate 30, 1894.

Auwe, Kauka Weli E!

                He paina hoomanao la hanau ka i haawiia @waho o Kulaoka hua, kihi hikina o na alanui Beritania me Vitoria, e Mr a me Mrs Ro, i ke ahiahi Poahaiho la@ Ua haawiia ae he mau ki pu aloha ana mai kekahi pukuniahi uuku me na mea hoopahupahu nunui a na Pake, a ua wawalo ke kan@ ia po a puni ke kulaoakauhale a ua lohe loa ia iuka o Kapalama Haukeke paha na puuwai o na poe koa o kakou, me ka manao iho paha o ko ka lahui eu ana ae keia e kipaku aku ia lakou@ O na makai kaulio wale no na na poe i aa a holo nui ana a hoea i kahi a ninaninau pono ana.  Nui ka hoopiolokeia o na poe lawelawe telepona no hapalua hora paha, e pane ana hoi i na ninau a pau.

                I keia kakahiaka i hoomaka ai ke Kula Virigine, o Sana Anaru, apopo hoi o Sana Lui a me kekahi mau kula kuokoa e ae.  A i keia Poakahi ae hoi na Kula Aupuni a puni ka Paeaina.

 

Aohe Makemake O@hana

 

                No Waipio, Hamakua, Hawaii, mai nei ka lono no ka hookohuia ana aku nei o Kauwahi (w), ka makuahine o ia hoa’loha o mako@, oia o E. Stiles, i Luna Leta no ia wahi, me ko@a kauohaia aku nei e ka Luna Leta Nui e hele aku imua o Hona e hoohiki ai.  Ua hele io aku no oia @ @ imua o Hona a haalele aku la i kona @ookohu ila@ia me ia, me kona hoole loa e hoohiki o ke kumu, wahi ana i palapala mai ai maanei i kana keiki, i ka @a 30 iho la o Augate, “no kuu aloha i kuu aina, aloha i kuu Moi, a aloha hoi i na makua a me na kupuna i hala e aku.” Ae, ua aloha io no!

 

Elima a me Eono Makahiki.

 

                Imua o ka Aha Kaapuni ma ke@ i ka Poakolu a me Poaha iho la i hookolo koloia ai o Keoni Hapa a ahewaia no ka powa ana i ke kahi Pake, a i ka Poaha no hoi o Kahelemauna no ka wawahi hale.  I ka Poalima ne@ hoi kela haole i hopu hoohuoi ia ai no ka powa ana i kekahi Pake mauka o ka pali o Nuuanu a ahewaia no hoi.  Poakolu aku no i kapae ai oia i kona hookoloko loia imua o ka Aha Apana.  Kaka@ @ uei @ hoopaiia mai ai o Keoni Hapa a me ka haole po wa no eono makahiki hoopaahao pakahi ma ka hana oolea, a o Kahe@emauna hoi no elima makahiki.

 

He Mea Ki Pu ma Koolau

 

                Kakahiaka Poakahi i hala i loaa mai ai he lono telepone i Kalakaua Hale no kekahi ki pu ma Hauula, Koolaulo@, i ka po La Pule iho, mai ia F. Pahia mai, Hope Makai Nui o na apana Koolau a elua; he Pake ka mea i ku a ua eha loa.  He kauka ka mea i makemakeia e ho@na koko ia aku, a ua ka@ohaia aku ko Waialua Kauka Aupuni e holo ae no laila, ma ke kauoha a ka Hope @muku.  O ka mea nana i ki, oia o Kaniku Pahia, kekahi no o na keiki a ka Hope Makai Nui a oia no hoi kekahi o na makai.  Eia ke hana hou ia nei ke alahaka ma Hauula, a ua pau aku na pahu puna a me kekahi mau pono hana e ae i ka aihueia, a no ia mea i hoonohoia ai i kiaia ma ka Hale Hookolokolo.  I ka po La Pule, ekolu Pake i ikeia i ka p@aloalo ma ia wahi, a ua k@uohaia aku e hele ma kahi e.  Elua i hoolohe koke, a o ka mea i hookuli, oia no ka i poino a komo ka poka maluna ae o ke kahi poi kuli.  Ke noii pono ia nei ia hana ki pu.

 

                Ma ka Warimu o ka auwina a Poaono nei i holo aku ai o Hanale Kakela a me kana wahine, no ka hele ka@hele loihi ma na aina @.  A @a ia moku like no hoi i kau aku ai o Hiu Gan@ (Hugh Gunn), kekahi hunona a J K Waila, me na @lina pah@ @ ka ma’i lepera malu@ ona.