Ka Makaainana, Volume II, Number 3, 16 July 1894 — Page 3

Page PDF (865.11 KB)

This text was transcribed by:  Chelsea Kamai
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Makaainana.

 

HONOLULU, OAHU, POAKAHI, IULAI 16, 1894

 

LAUOMIDAHAE

KA

UI MOHAI IA I KE KOKO

KA

NANI I ALANA IA I KA OI O KA PAHIKAUA.

Ka Mea Hana iloko o ke Kiaba Waina Ka Mea Pohihihi i ka Maka o ke Kuikele.

A O KE

KEIKI NUMAREDINA

KE

Komo Lima Maka Popoki.

 

MOKUNA XI

 

Owai aku kela? – He malihini mai ke Komohaua mai – Ke kiu a Numarediua iluna o Halegula – Ka manu nunu iloko o ka hale auiani – Makaikai i ka nani o ke kihapaipua o Numere – Numaredina o Hurema ka hoa e like ai.

 

            I ka manawa i nalo ae ai o ia mau haawina, mailoko aku o ua hale la, nana aku o Hebakudera maluna o kana hanai me na helehelena ano e, a oia ka Lauomidaha@ i ninau aku ai imua o kona makua, i ka i ana aku:

            “Heaha ka mea nana i hoano e i kou mau helehelena, e kuu makua, iloko o keia manawa? Aia anei iloko ou kekahi mau nanao kupilikii, a i ole, na keia mau ouli hoopahaohao anei i hoouluhua mai ia oe? E hai mai, e kuu makua, a mai makau, oiai, eia no au imua o kou alo i keia manawa.

            Luliluli ae la ke poo o ua kupua la me ka wiliwili ana ae i kona kookoo mana, oia o Naueole a naua aku la me na maka ioena maluna o kana hanai, aole nae i hoopuka aku he wahi huaolelo iaia.

            He manawa loihi keia nana hoomau aua aku o ua kupua la i kana hanai, me ka haawi ole aku he mau huaolelo pane imua o ka mea ana i luhi ai me kona mau kanaka, aka, ua ninau hou mai la no nae o Lauomidihae iaia, me kona minoaka pu ana iho nae hoi, i ka i ana@

            “Ea, ahea la ka hoi oe hoike mai, i ka mea a’u i uinau aku nei ia oe? Ua hoopoluluhi loa ia anei kou noonoo i hiki ole ai ke pane koke mai i ka’u mea i ninau aku nei, a heaha la ka mea nui iloko o kou puniu poo e noouoo ia? E hai mai, e kuu makua, a malia o hiki no hoi ia’u ke haawi aku i na kokua ana ia oe, i mea e hoopakeleia ai ko kaua aina mai ke komo ia ana mai e kekahi kupua a enemi paha.”

            I keia mauawa i nalohia ae ai na hiohiona ano e i ikeia ma na minute mamua iho mai luna aku o ua kupua la, a mohaha maikai mai la kona mau nanaina Nana oluolu aku la oia iaia me ka maikai, alaila, pane uku la?

            “He oiaio anei, e kuu luhi e haawi mai no oe i na kokua ana i kou makua nei i ka wa e komo ia mai ai ko kaua aina e ka enemi?”

            “Ae, e kuu makua, e like me ka’u i hoike mua aku nei ia oe,” wahi a ua kaikamahine la.

            “E hoomanao, e kuu keiki, o oe – o oe wale no ka pulakaumaka a kela luahine ino, luahine lapuwale, nona ka inoa kapakapa o ke Kilokilo Wahine o Kupeno, a i kekahi manawa e ka Wahine holo Waapa o ka muliwai Muzine. O kona inoa ponoi, oia no o Dimerata, aole ia he mea okoa, Ua makemake kela wahine e kii mai ia ke a hoomare aku me ke Keikialii Numaredina o Siama, ka mea nona ka nani i haule iho malalo o kou mau kapuai wawae.

            “E hoolohe mai, e kuu lei – e ae no anei oe, e mare me na keiki a kanaka, na poe i hiki ole ka hoopakele mai ia oe mai loko mai o na poino a me na pilikia na poe hoi i hiki ole ke lawe ia oe maluna o ka lewa, no lakou hoi ka make palaho ke hiki mai i ko lakou hopena? E kuu keiki, pehea la kou manao, e ae ana no anei oe e hookauwa aku na kela keiki, a e haalele iho i keia mau mea nani a kou makua i imi ai nou? E pane mai e kuu keiki i keia mea.”

            Aole i kali iho ua kaikamahine la i ka haawi an@ mai i pane no na olelo o kona makua iaia, aka, ua pane koke mai la no oia:

            “Aole, e kuu makua, aole loa au e ae ia mea. A heaha la ia mea imua o ko’u alo, oiai, ua oi aku ko’u hoohihi a me ka makahehi i keia mau mea nani e waiho mai nei imua o’u, mamua o ia nani o ka honua o na keiki a kauaka a’u i ike ole ai. A owai la ia mea o Numaredina?

            “He keikialii oia, a oia no hoi ka hooilina o ke Aupuni o kon@ makuakane ke make aku oia. He nani kona i oi aku mamua o na keikialii a pau o ka honua, aole uae i lihi lauua mai i kou nani, e kuu keiki,” wahi a ua kupua la i pane aku ai.

            “Well, he@ha la ka hewa, ina oia e kii mai aua ia’u, oiaia, aole anei i he mea pono i kou manao, e kuu makua maikai?”

            “E kuu keiki, e hoololi ana anei oe i kau mea i olelo mua mai nei ia’u, aole ou makemake ia mau mea, a o ka mea a kou makua e haawi aku ai nau, oia kau e lawe aku ai nau? E noonoo pono oe e kuu kaikamahine a o kuu luhi hoi o na la opio, a mai pupuahulu kou manao i na mea pau wale, a e noonoo pono loa me ke akahele, a mai pulale i na keiki a kanaka.”

            Lilo ae la ia manawa i wa no laua e haawi ai i na kukai olelo ana, a aia no hoi na kauwa ke noho mai la e hoolohe i ka laua mau olelo, a o kahi luahine kolohe hoi aia no oia ke nana pono mai la maluna o kona enemi me na maka hoonaukiuki, a ina paha he ikaika kona i oi aku mamua o ua kupua la, ina ua hoao no oia e paio he alo a he alo; aole nae e hiki, no ka mea aole i oi aku ka ikaika o kana mau mea mana mamua o ka Habakudera, ke kanaka i hiki ke hoololi ae iaia iho i kanaka opiopio, nona ka ui i hahani aku malalo o na kukuna malamalama o ka@

            E hoomanao iho oe, e ka mea heluhelu, maloko o ka moolelo o Leinaala, ka nani o Peresia kaulana o ia au i hala aku la, i ka wa a ua ui kaulana la o Peresia e hele naauau ana no kana mea i aloha ai, oia o Enelale mamuli o ke kailiia ana aku e ua kaikamahine mahoe a Sawahe, a hoopaahaoia iloko o ka halepahao o Pahiololua, ua hele aku ua kupua la me kona kino opiopio o ke kanaka kaahele a halawai me Leinaala ma ke alaloa, e uwe ana no kana kane, a ia manawa i noi aku ai oia ia Leinaala e haawi mai iaia i ke keiki. Ua haawi mai la no o Leinaala me kona manao nae he pono keia ana e haawi nei, eia ka o kona ike hope ana iho la no ia.

            Mamuli ae ia o ia mau mea, ua neho hamau iho la no ua wahi kilokilo nei, me kona kali ana o ka loaa iaia he manawa e hoi aku ai a halewai me kona haku.

 

            @a ka la 26 o Iune, i haalele aku ai ia Livapulu no keia awa, ka mokupea Beritania Loutenburn.

            Iwaena o ua ohua kamaaina i koea mai ma ka Mariposa o ka la 4 nei, ua pae mai o Goamana D. Gilimana, o Bosetona, a me kana wahine. He kamaaina kahiko laua no Hawaii nei, a ma Lahaina kahi i noho ai mamua, iloko o na kanalima a kanaono paha. Ua muumuu ko Gilimana lima hema keia wa. Ma ka Malulani o ke Poalua iho la i holo aku ai no na moku o luna aku nei. Iaia ma Honolulu iho nei, ua hoikeia mai ia makou, ua hele aku oia e heao e hoohulihuli mai ia Ailueae Buki e kokua i ko lakou Repubalika, oia nae ua loaa mai iaia ka hoka. Ahuhuna, i ka wini uo paha hoi kahi o ka lima muumuu?

 

He Mau Kii no Kolekole.

 

            Kohu ole hoi na kii o Peresidena Kole i kauia ae ma ke alo iho o kekahi mau hale oihana i ka la 1 nei. I ke alo o luna o ko E. O. Holo & Keiki halekuai, ua ano like ke kii me H. G. Papai, a i ole ia, me F. S. Laimana, o ka inoa hope nae hoi ka like loa. O ko Wasinetona kii hoi o ke kau pu ia ana, ua ano like loa me he hohe wale la, i ku paha ia Benedika A@ola, kela kiu kipi o Amerika i ke kaua kue ana i Enelani. Ma ke alo iho hoi o ka puka e pii aku ai i ke alapii a komo i ke keena pai e ka Hoku, aohe wahi mea a ku iki, a ua hele hoi na pukaihu a hakahaka, me he lio la ua kuupau i ka holo ino ia. He mau kii keia ae la i pena maoli ia. Ma nekahi mau wahi hei, ua kauia na kii i hooleleakaia, A ma na pukaaniaui hoi o luna o kela hale opunui o Pi Ki Keoni, i ka malamalama kukui o ka po ka ikeia ana, ma ka aoao makua ko Kolekaaka kii, a ma ka aoao hoi makai ko ke Alii ka Moi, ua hoohuliia ke poo ilallo. Ka lapuwale!

 

            O kela kahuna pikai o ka hui ka I X L, oia no o Naholowaa oia ka Amerika hookahi iwaena o na poe aloha aina malaila i ka ia 4 nei, no ka mea, ua ike aku makou he elua hae Amerika liilii i hoopaaia i ka ilipoo o kona lio. E ka lalau no hoi!

            He ahaaina ka i haawiia e Palakiko Have, ma kona wahi noho mauka o Kalihi-waena, no na luina o na mokumahu o ka Hui Hooholo Mokumahu Pili-Aina i ka auwina la Poaono, la 7 nei. Ua nui ko lakou hooikaika aua i ka hana no kekahi mau pule aku mamua, a he hooko wale ana no hoi keia a ko lakou luna uwapo i ka mea a kona waha i olelo ai. Mamuli o kana noi ana i ka haku poo, ua hookuuia na kanaka me ka hana noi ana i ka haku poo, ua hookuuia na kanaka me ka hana ole ia la. Ua pau nui aku hoi lakou no kahi o ka ahaaina ma na kaa basa nunui, a he hookahi auo aahu o lakou, he palaka huluhulu ulaula ko luna a he lolewawae eleele ko lalo. Nui ko lakou hauoli ia auwina la, me ka hololea a maluhia o na hana.

 

J. K. KAHOOKANO.

LOIO a he Notar:       no ka Lehul@.

KERNA HANA:        Alanui Kaahumanu.

Honolulu.        Ian. 8 – 94

 

HOOLAHA HOOKAPU

Owan o Malie @ moopuna ponoi a Waiahukini iki i make, o Kalihi, Muolea, Hana, mokupuni o Maui, ke papa loa aku nei i na ane kanaka a pau aole e kii a lawe wale i na mea ulu o luna o ka aina i hoikeia ae la o hoopiiia ma ke kauawai. MALIE MAUNALOA.

Kalihi-uka, Oahu.        jly 9 4mnw.

 

NO KA PALI O NUUANU

            E hooholo mau ia aka ana na Kaa H@ @ o F. S@th i kola a @ keia he@e@ ma no ka nuku o Nuuanu, i ka hora 10 o ke kakahiaka. No ae S@ e haalele ana i ke kulanakauhale i, ka hora 10 o ke kakahiaka a me ka hora, @ o ka auwina la. E loaa ana he mana ua no na p@o makemake e makaikai i, @ nuku o Nuuanu e hanu ai i na @ oluolu. O ka auhau no ka hele ana @, hui mai, @e hapalua wale ne. @ 23-4mnw    F. Smith.