Ka Makaainana, Volume I, Number 22, 28 Mei 1894 — Page 6

Ka Makaainana.

 

6          HONOLULU, OAHU, POAKAHI, MEI 28, 1894.            

 

NA PALAPALA.

            [Aole maluna iho o makou ke koikoi o na hala a me na hewa no na mamao i hoopukaia malalo o keia @oo, aka, aia no maluna iho o na poe na lakou i kakau mai.]

 

Owai ke Aloha Io?

[Hoopau ana.}

 

                        No ka nui loa paha o ka ike o Ailuene Buki, nolaila, ike oia i ka hana e hookoia ai ka makemake o ka lahui no ke kumukanawai. Oiai, o kela kanawai koho elele hana kumukanawai he kanawai kue kumukanawai ia; ina i hanaia kekahi hoololi, a i ole, pakui paha mahope aku o ke kumukanawai e olelo ana,---"O na hana a pau loa a ka aha elele hana kumukanawai e hana ai, e lilo ia i mea mana," ina ua ko ka makemake o ka lahui, aka, aole pela. Heaha ka kakou i ike ai? Ua hoopauia ke Alii mai ka noho Moi mai. Mai ko wai au i nele ai ke Alii a kakou e ike nei i kona mau pono pilipaa, a poino ka lahui mai o a o? I ko J. L. Kaulukou anei a me Akoni Rosa, a i ole, i ko Ailuene Buki au anei e noho mana ana iloko o ka Ahaolelo? Na oukou no ia e nana mai. Nolaila, owai la ke aloha io? O J. L. Kaulukou anei, ka mea e ao pono ana i na makaainana o na pali hauliuli o Koolau i ka mea pono e hana ai no ka hookoia o ko lakou makemake, a i ole, o Buki paha, ka mea nana i ao aku "he hiki wale no ke haule pahu keia kumukauawai ma kuu ike?" Ke ike mai la no kakou i ke aloha oiaio o Ailuene Buki a me ia pohai, nui ke aloha i ka lahui, ka aina a me ka Moi, ole wale.

            E hoomanao mau ia e like no me ko Buki a me ia pohai koho hewa mau ana i ke kulana hooponopono aupuni o kela a me keia, pela no a hiki i keia manawa.

            Owai la ke aloha io, o ke kanaka anei e hoopiha ana i na kolamu o kana nupepa me na huaolelo kuamuamu i ke Alii, oiai oia iloko o ka Ahaolelo a mawaho ae, a i ole, o ke kanaka anei e noho hamau ana me ke kaulawaha i kona alelo no ka olelo ino ana i kona Al@, ka mea i oleloia,

"O ke A@ii wale no ka'u makemake,

O ka luhi o ma@a me ia nei,

O ko makou lealea no ia,

                        Ua ike--a ?"

            E ka lehulehu lawe nupepa, e huli nui aku iloko o ka oukou mau pepa. a e loaa no ia oukou mai na maka-kahi a i na makapaa na huaolelo a'u e hoopoina ole nei, mai ka waha mai o Buki a mai kona kileo ponoi mai no.

            I ka wa i malamaia ai ka halawai ma Manamana e Kakina ma, e kue ana no ke koho ana ia C. B. Maile a me C. L. Hopkins. ua hoopuka ae o Buki i keia mau mamala olelo mamuli o ke kahea halawai ana a Kakina, a'u e poina ole nei aole o kekahi Buki okoa aku, aka, o keia Buki no, penei:

            "Mamua aku nei ua hapopo o'u mau maka a me ka naau, no ka mea e pili ana i ka lawelawe ana o na kanaka Hawaii i ka mana hooponopono aupuni, aka, i keia wa ua hiki ia'u ke hai aku ma ke akea, ua hoomaopopo au aole e hiki i na kanaka Hawaii ke lawelawe no lakou iho i ka oihana koho balota, oiai, he hupo lakou; a i keia wa he mea pono ia kakou na kanaka Hawaii e kakoo i ke Aupuni (Aupuni o Kakina ma ia wa) ano."

            E hoomanao pu i ka Buki mau hana i na kau o 1890 a me 1892, he nui kana mau bila i kakau a mahele ai ma kona ino ponoi, a no kona lohe a@a e hapaiia mai ana ia ninau no kona kupono e noho iloko o ka Hale Ahaolelo, no ka ohi o na lunamakaainana i na loaa Aupuni, e like me ka Kanealii i koi ai i ka 1892, nolaila, ua hoololi oia kekahi inoa e, oia hoi ma ka inoa o kana wahine e kikoo ai na bila.

            I keia po halawai ma Manamana i hoike mua ia ae nei. eia ka Kakiina mau olelo no Ailuene Buki: "Ina i mea e ko ai kou makemake e moe pu oe me ke kepolo, he pono no e moe pu oe me ia." A owai la keia kepolo a Kakina e olelo nei? O keia Ailuene Buki no, aole he mea okoa aku.

            Nolaila, ke waiho nei au na ka lehulehu e kaupaona mai owai la ke aloha io? O kaulukou, Akoni Rosa a me na poe anei ma kela halawai, a i ole, o Buki anei a me kona pohai? He hana ku anei i ke ano naauao a ku i ke kulana keonimana ka hoike ana i na kee iloko o na nupepa? He ahona iki no paha ina he mea hala ole loa ka mea nana i pehi, aka, na kekahi kanaka lima pau maele no, nana no e kuamuamu mua nei. Aole anei keia he hikimua o ka makau o lilo keia poe na lakou e hana nei keia mau hana hoeueu halawai i mea hilinaiia e ka lahui, a nele hoi keia poe ike i ka hilinaiia? Aole anei oia ka puana a ka moe, a @ ole pela, he lili anei, a i ole, he makau paha o lilo ka mauna i mea aki ole ia?

            O kona haole pahu mua loa ana, oia kela pepa liilii poloai "ina iho ka poino a hiki mai, he kiki pu wale ia," a pela aku, na poe e hele ana i ka halawai o Aperila 9, 1894. Malaila au aole he naunaele, ua minamina ko makou poe i ka hele ole ana e lohe i ka nani o ia halawai. mamuli o kau kono e noho i kauhale.

            Nolaila, ke hoike nei au ma ke akea, ua pau ko'u @linai ia oe, a-no kau kuamuamu oi loa aku ko'u hilinai ole ia oe. Aohe pane mai o kou poe hoa paio o oe wale no ia e nuku nei, aka, e ao wale no i na poe i maa i ka nuku aole e lohe. Aka, manao au e hoopau ana oe i ke kuamuamu ana i kou mau hoakanaka, a e ao ana oe i ke akahai, ke kulana hoopono, a e ao ia ae iho e hoolokahi ia kakou lahui, oiai kakou iloko o ke kulana hooikaika no ka pono o ko kakou aina aloha, ko kakou Moi, a me ko kakou hooponopono Aupuni kumu, "a lokahi kakou pono mau, kuee kakou, hiolo"

            Ke hooki nei au aole me ka manao hauoli no keia mau kamailio ana i ko hai kee, aka, i ike ai ka lehulehu he pula iki no ka iloko o ka maka o ka hoalauna, Me ka manaolana malie na ka lehulehu e kaupaona a loaa he olelo hooholo kaulike.

DANIELA.

            Honolulu, Oahu.

He Haiao--"Mai Ae Aku Oe."

            Sol. 1:10, "E kuu keiai, ina e hoowalewale mai ka poe hewa ia oe, mai ae aku oe."

            Elua mau mahele manao ano nui ma keia: 1--O na poe hewa, owai lakou? 2--Na mea a lakou e hoowalewale mai ai, pehea @a?

            Eia: 1--O na poe hewa, oia na poe e lokahi a@a ma na hana ino loa; ka aihue, ka powa, ka pepehikanaka, a makena wale aku. Aka, o ka hewa nae a ka mea nana keia oleloao i palapala. a waiho mai i ke ao nei no ka pomaikai o na poe hoolohe, oia no na poe makee waiwai; na poe no hoi a kekahi lunaolelo i kapa aku ai, he hoomanakii no ia. Kol. 3:5. A no keia poe ano holoholona e aoia mai nei kakou, mai ae aku ke hoowalewale mai lakou.

            2--O na mea a lakou e hoowalewale mai ai, he pupupu wale; aka, eia @ae ka manao o ka mea nana keia olelo i hoakaka mai ai, a ma kana ao ana wale no kakou e hoolohe ai. O ka wahawai ana mai, a kipe mai paha ma na ano a pau e hei ai kakou, e komo pu aku i hookahi hipuu me lakou a pau, a e lawelawe pu i ka pakaha, ka lima lepo, ka hookohukohu. ka makemakeino i ka waiwai o hai, e kaili-ku i ke ola o ka mea nona ia, i loaa ka waiwai, a hoopihaia na hale o lakou me na waiwai pio, a lehulehu aku. E like me ka nananana e haua ana i kana hei ma ke alo o ka nalo, a me ka makika a me "a mea eheu a pau, pela no na poe makee waiwai a pau e hoomakaukau nei i ka lakou mau hei imua o ke alo o na kanaka. "Mai ae aku." Eia mai na pauku e maopopo ai keia mau mea a pau. Nolaila, e heluhelu oe me ke akahele a noonoo pono ia mau pauku i palapalaia: a na ka Uhane Hemolel@ no e wehe ae i ka maka o kou naau. O ka mea hoolohe, e pomaikai no oia, maanei, a ma o.

            Penei: Sol. 1:11. lua lakou @ olelo mai. E, @ hele pu kakou, e hoohalua no ke koko. o hoohalua wale i ka mea hala ole: 12-E moni ola ia lakou me he malu make, e moni okoa hoi e like me ka poe e haule ana i ka lua; 13--E loaa ia kakou ka waiwai maikai he nui, e hoopiha i ko kakou mau hale me ka waiwai pio; e hoailona pu oe me makou i kou kuleana, i hookahi hipuu na kakou a pau; 15--E kuu keiki e, mai hele pu oe me lakou ma ke ala; e haalele kou wawae i ko lakou mau kuamoo; 16--No ka mea, holokiki ko lakou wawae i ka hewa, wikiwiki hoi lakou i ka hookahe koko; 17--Makehewa no ke kau ana i ka hei ma ke alo o na mea eheu a pau;            18--Moe malu lakou no ke lakou koko; makaala hoi no na uhane o lakou;         19--Pela uo ka aoao o ka poe makee waiwai a pau, e kaili ana i ke ola o ka mea nona ia.

            No keia poe ano holoholona i ao mai ai o Solomona ia kakou, a i ko ke ao nei, "mai ae aku."

            He auna poai anei kekahi o keia ano e ikea nei i keia wa? Aole paha ea? Ina be poe o keia ano, ea, ua oki kou pulima, "mai ae aku."

            Ke i mai nei o Davida, (Hal. 94:15,) Aole haalele o Iehova i kona poe kanaka, aole hoi e kuu wale i kona hooilina iho; 15---E hiki hou mai no ka hooponopono ana ma ka pololei, a malaila no e hahai aku ai ka poe a pau i pono ma ka naau.

HIMENI H. A.N. 54.

1.         Mai ae @ ka hewa,

            Ka mea onou,

            Hoao no e pale,

            A pale a mau,

            E naue a paio.

            I ko ke ao nei,

            E pili ia Iesu,

            A malu maikai.

HUI----            Noi aku ia Iesu

                        E kokua i malu,

                        A kokua no Oia,

                        A hoomalu maikai.

3.         Ina lanakila,

            E loaa ka lei,

            No Iesu ka mana,

            E kupaa mau ai,

            Iesu ka Hoola,

            Ke koo, ke Kiai,

            E pili ia Iesu,

            A malu maikai.

  Pilip. 4 23--O ke aloha o ko kakou Haku o Iesu Karisto me oukou a pau. Amene.

Honolulu.                                ALOHA LAHUI.

 

Wahi Uwala-hilii no Kawaihae.

Mr LUNAHOOPONOPONO:

            E ae mai oe ia'u e pane aku i kahi uwala-liilii o Kawaihae, e noho nei ilalo o Moanalua, ka mea hoi nona kela manao pane i KA MAKAAINA ma ke Kuokoa o ka la 19 nei. maluna ae o ka inoa huna o "Moanalua." Ua manao paha e nalo ana. e like la me ka pepoki, aka, @a ka naonao no i hoike ae a ahuwale "na iwi o Hua i ka la." O ua e "Moanalua." oia no kekahi o na hunona a Kahawaii, nona ka