Ka Makaainana, Volume I, Number 8, 19 February 1894 — NA PALAPALA. [ARTICLE]
NA PALAPALA.
īAole maluna iho o makow ke koi-, koi o na hala a nie na hewa no na manao i hoopukaia malalo o keia poo, alea, aia 110 maluna ilio o na poe na lakou i kakau mavj He Mau Hoopumpimi. Mk. Lunahooponopono: Ua lawe iuai au i kau nupepa maikai, a aio ua halawai mai au me na mea i hoomainoinoia no'u na kekahi kanaka oihana Aapuni, a'u no i hoopii ai no ka hili ino i kuu keiki. A i kei.a wa ua pau ōia, a oia paha ke kumu o kon*a hoolaha hupo ana īa'u me ka manao lili a huna i kona inoa. Eia no kona inoa o E. Kanakeawe, he kanāka ino mau ia'u. Owau o M. ■W. Keawepuliko, he kanaka lawaia no Kaalualū, a no'u na halelau elua e ku nei, aole loa au i hoolimalima i kuu kaikamahine i ka haole i pono iio'u a me ko'u ohana. He oiaio, ua kii mai ka haole • e noi ia'u i wahine nana, a ua hoole aku an. Ua hele inai oia me na makana he nui na ka'u kaika-
mahine, ua ai au i na mea i loaa mai, aole nae au i ae aku i ka'u kaikamahine e lilo nana, eia no ia me a'u; aole hoi e like me ua kanaka Ia e kalewa nei i kana wahi ko omooiiio i Naalehu i lōaa kahi palaoa. Owau iho no, M. W. Keawepuliko Kaalualū, Kau, Hawaii.
He Oiaio no, Aole Hoepiinipiiii!.
Mr. Lunahooponōpoko
He mea oiaio no na mea a J. P. Kaloaumi opio i hoolaha ai ma kau nupepa. Ua hana io no keia Keawepuliko i kanā kaikamahine uuku i kupono ole no ia hana puuwai eleele, a e manao ai ka makua o kona mea ia e pono ai. O Keawepuliko no ka mea i kaena iho, "laki au i kuu wahi kaikamahine i k;» lilo ana i'ka haole. O ka'u no h ohi i na mea o loko o'keia halekuai." 0 keia mau olelo, ua loheia e na mea a pau o Nāalehu & ua oiaio hoi na mea i hoikeia.
Ika nana aku i keia wahi kaikamahine, he uuku maoli no i ane like loa no me Naipualehu. He punahele hoi oia ia Keawepuliko, moe pu, ai pu iluna o ke pakaukau, a o ka wahine me na keikikane he wahi okoa ko iakotr eai ai. Ano ia kumu, uā ka manao hoohuoi iloko oka wahine, oia ke kane ke hana nei i ka mea pono ole, a pela io no. Ua ikeia ena mea a au o Kau nei. Kou oiaio, M, Kehuwai. Kiolakaa, Kau, F*b. 7, 1894.
Ko Haiialel Luna Lt*ta. v L U NA HOO POKOPONO; Ma ka helu f> o ka napepa Holomua i ike iho ai aw i ka hoolaha a Mauuakepa e ka la 19
o lanuan, e pili aua uo ka pouo ole o ka hana a ka Lana Leta o Hanaiei. Nolaila x eia hou no ua hana pono olē i£ ua hina lota nei o makou;
_ Ma ka la 2 o keia niahina, u* kii aku au i mau bila kikoo" hale leta na'u, n"' 'ku'u mau dala e hoouna ai i Honolulu, aka, ua hooleia mai ia aole e loaa. No ko'u nele ana, ua loaa ia'u ka manao kahaha no keia mau ano hana.
He mau makahiki loihi ko'u o ka noho ana ma keia apana» aole loa au i 'hoohoka ino ia e na lnna leta mua e like ae la me keia. Ano kokfe iho nei no o i nei| eia nae, iaia aku la ka o'le o Ladana. Nolaila, he mea pouo anei ina luna leta o keia ano e bana e like me keit, ? .
Ma ka la a'u i kii aku ai i mau bila na'u, e noho ana he haole iloko o kona keena hana.
a e kākau ana he mau bila na kona hoa o ka ili hookahi, a pan kaua, ua noi aku an i kona oluplu e haawi mai na t i ekolu mau hila kikoo 'hale lela no ka'u mau wahi kenikeni, a © ka mea i loaa mai he nuaolelo "No." Ca hooikalka hou aku au me kuu manao e loaa mai ana, he
neo nae. Ua hoi au ine na mauao pono o!e uo keia mau hana, a he oi aku fca pono e nana mai ka Luna Leta Nui i kanakil kupono ma ko ia nei wālii. Ina no hoi e loaa ole, e hookohu
mai iā'u ma ko ianei wahi. A no keia ano haole paha ka olelo la, u Nanakee ka i'ā i ka maunu ekaeka." No ka mea, he haole kona hoa like, aohe kohu me kanaka. Nui ka pilikia i keia auna o nā poe oehāa.
Me ka māhalo, E. K. Naniu opīo Hanalei, Feh. 9,1891. '
ivipeiaka Loio Kaulana o Kau. Mr. Lunahooponopono. Ē oluolu mai oe iā'u i kekahi wahi kaawale o kou mau kōlamu no keia mau wahi mea hon malaloihonei; O J. N, Kapahu, he loio kaulāna oia no ka naauao ame ke akamai, āka, ma ka nana ana i ke atio o kona kulana a me kana mau liana, he "buhee, n he ia hololua no ke kai: Penei i nlaopopo ai: f
Ma ka Poakahi nei, la 5 o Feberuari, ma Waiohinu, Kau, i noho ai ka hookolokolo no ka hihia a Laia Kanka kvie ia Kanwaiua» lunahoo|)ouopono waiwai o Keanini 1 inake, e koi |ana ia Kauwaipa» e ukoia mai; he $60 no na holoholona (lio) i kudalaia ma ka !a 2? o Ta r nuan i hala> m» Nfaalehiu iīio - i • ia komn 1 hoopiiia ai o KaWaina e Laia e ukti ia ma\rda* !a. Ma ka Poakeihi nei i haiaia
ai ia hihia imua o J. H. Waipuilani. O. "Kipimana ma ka aoao lioopii, .T.' N. Kapahu me Bila Kamikana ma ka aoao palē. He koi poho ke kumu hoopii £ he $50 ke poho. Ua-hoike o Kanūi, ua kuaiia kfekahi lio e Kaoeno $8 me kekahi palapala apuka i hahaia e Kaaui īa Laia; pela ,no ka hoike a Kauepa. O . ike. ua haawi aku o Lai« i ke dala maileko aku o ka holoku ia Kaoeno, a d ka Kauepa hoi, ma?Ioko aku o ka pahu lole i loaa ai ke. dala ia Kaoeno. mau olelo ike kekahi he lēhulehu Wale. A i Va pau ana o na olelo ike, ua hele aku oJ. N. Kapahu e hui me O. Kipimana, a noi akii la-e waiho na ka Ahā e noonoo, Ua haawi ka Lunakan&wai i ka pono ma ka aoao o Laia, mea hoopii. ua kauoha pui ia o Kauwaina e ukn i $30 poho na holoholona i kudala hewa ia e ia. Ua hoopii liou aku la imua o ka Aha Kaapunii
He man la mamua ilio, ua olelo,ae o Kanm nana 110 i hana ia maa palapala kuai inalalo o ka Laia kauoha, Ma ka po La Pule, ua koi aku o Kanui ia Kapahu aole e hooikaika ma-
hope o Kauwaina, o pilikia auaaei oia, ine kona olelo pu. aku "e haua pololei oe" a e uku no au ia. oe i ekolu alapaa o K&ueleau." Ma ka Poakahi i uku aku ai o Kauui i ua (lala ekolu io Kapah'u. Ua hoike aku no o Kapahu ia Kanwaiua i keiA mea.
He hookahi no loio kupaa o Kau nei, o?a ke keiki oka hau anu o Kuaehu, O. Aohe ona hoopiliiiieaai mahope o kekah i poe, aole no hoi he puni wale ike kipeia. Elua no hoi loio pahee, me he "aila pineki la ke ano, oia o J. N. Kapahu me Bila Kamikana. GiO. P. Opukoa. Naalehu, Kau,. Feb. 7, XS94,
I O kau haina nane e S. Koleo uo ka nane a Kauluwehi, aole no i ioaa īa oe, ua paewa k€kah,t inau huaolelo. Imi hou ia, a eia mai ka niakana ' *
Wanaao o ka Poakolu, Feb. 7, hora 2 a mahope iho paha, ua hoea he makai kau 110 olelo e ma ka Halewai ua ku ka paewa lima hema i ka poka mai ka pu a kekahi mea i ike. qle īa mavv a ho o Punahou. Iluna oia o koaa lio a halahio ana ktv poka, he r :ekoln kani ana oka pu/a hoi>kahi poka i kn, Ua manaoia na kaua pu iho no oia i ki, ahe hoopunipuiii wale no ke kulu at ua hai i ki aku iaia.
Ua kikooia kt kapeiiaoke kiapa R. P, R»te(e, i ka Ponkolu Feb 7, e hoea ae 1 kahi kak&hiaka ae iuiua o\a Luuakaiiawai Apmia n o panV ho leona uhaki I kekahi pauku oke KanawiU Kiwila, ma ka hoopau auu i kekahi kiiiia uif ka hoike uiau ofe aku 1 ka Luua Awa» A i kahi wai s ua hooko oia i kHa knuoha, a ua aoia niai a hookuu im ao kela hanaae la. līe kaoaea hakaka ka luina, a ua haua m&i nei ok i haiia ukuuioku.
LonakaM Ola o ua Oehua. Loihi aenei na la o ke kakali ana, akafii no a loaa iho nei ka hanā Aupuni Tkefa paele oua kāa hali ukanu, oia o Kiuio '*< ■ ■ » Powela, ma koaa hookohuia aua i mea !">ool«ko wai i na uaoku o
ke awa nei. Ua ioihi ca la o ko Lukela Mahuka waiho ana i ka ma'i, ka mea nana ia hana, a na kona kaikaina, J Mahuka, i lawelawe iho nei nona. A uie he la mamuli o kana lawelawe atra iho nei i kekahi aie ka hoopiha ana i na pahu a hii wai iluna o ka oneki, ua okomo olelo aku nei paha hoi ke kapena oia moku, a oia ihō la hoi ke kumu o keia haawiia ana oka hana i kela paele. He noj ana aku ka i ua kapena la i kokua maluna mai o ka moku e nana'ai i ka piha o ka wai, ōiai, he hiki ole ika mea hookahi ke hana 1 elua wahi i ka wa hookahi, ina nae hoi he mamao kahi māi kekahi aku.