Ka Manawa, Volume I, Number 5, 5 Kekemapa 1870 — No ke Awa o Honolulu. [ARTICLE]

No ke Awa o Honolulu.

O ke awa a me na kaikuoiK) maikai, he mau v, :ihi hoomaluhia 110 ia i na moku mai ana ka makani a me kekahi man mea e ae. Ano, o ke awa o Honolulu nei, ua piha kupono iioko o keia mau la i na tnoku e hoowehiwehi ana i ka pohai o ke kaona nei. Ua maopopo no i na kapena inoku, aohe he elua a ekolu mau awa maikai loa ma Hawaii nei, e like me keia awa— ke ka, ale a me ka maluhia mai na poiuo a pau e ulia mai aL Kekahi mea nui nae paha i kipa mau ia mai ai e na moJku, no ke ku ana o ke capitala maanei. Aole nae ina kona ano naai a me ka maikai o ke kuiana ka makoa olelo nui no ke awa o Honoluhi nei. Aka, i ka nana maoli ana i na pomaikai e loaa mai ana mai ke awa mai, ma na hoike hapaha ana a ka Luna Dute Nui, ua kono ia mai ka manao, he meapono ole ke hoopalalehaia ia oihana waiwai. He -oiaio no, aole e hiki i kekahi mea ke kii mai a hoonee aku ma na wahi a me na kulana kaokoa; aka, pehea hoi e mau ai ka maikai ke wailio wale ia aku no e like me ke ano mua a ka Mea nana i hana mai ? Ma ka nana mau ana i na ano o ke awa i keia mau la, ua nani kona ili hualala i ke kipona ia iho e ka ulumoku me na kuna; aka, ma kahi mau ano e ae, aole i lawa like loa ia mahalo hookahi. Ke ike ia nei, ua nui no na poinalkai i loaa ma ia mea, a he niea kupono hoi, ina he nui'ka pomaikai e loaa mai ana, e pono loa e hoohoinoi a e hoonmemae hoi me ke kupono i hiki ai i na ano moku e a pau loa ke komo mai, a loaa na hooiulu ana o ke awa. E hoomaka kakou i ka hoohelehele ana no na mea e kupono ai i ka hoomaeinae ana. Ma ka hoomaka ana mai, i ka miku o ke awa; —o ua nioku ano hohonu a nui, aole e hiki ke komo mai no ka papau o ke awa, a o na moku kupono wale no ke hiki i komo ana mai O ka moe ana o kekahi awa, he mea kupono loa ia no na pomaikai o na moku ku mai. Aole anei he mea pono e hoakea ia ka nuku o ke awa ? Aole anei e hiki

ke hoopa-huia a akea a hohonu kupono maoii me ka hoakea kupono ana kekahi i ke ala e komo mai ai ? He mea kupono loa e awiwi kakou i ka hoao ana e hoohohoīiu a e hoakea ia nuku awa> oiai, e luiumi nui mai ana na trtoku o na ano a paa io kakou nei. Ke hoomaka mai nei ka hipl.o ana o ka holomua ana o isa 'oihana a pau loa i ke komohana nei, a aole e hiki ia kaktfu ke alo ae mai ka halawai ai>a mai meia mea ; e kipamai ana he mattlaina moku mahu, a k$ hoomaka mai nei ka launa hui ana me na oihana kalepa o na Panalaau oka Hema. E palepale mua ae kakou ina kuia a me o ko kakou nei awa, i hookipaia mai ai ia mau mea malokp nei o kakou. j Ika nana ana hoi ma ka aoao komohana oke awa, kahi o ka palekai ako'ako'a i wawahi ia ai, aiā no hod- me he mea .la na ka Ipalahola ana mai a na wai kahe ke ahai mai īa, me tie mea la e,lawe mai ana i na aihua lepo one a'e e hoopapau mai i ka aoao komohana o ke awa malōko mai o ka palek^i. 1 ko makou noonoo ana, he hana naauuo ke kukuluia ana oua paīekai la. Ika haliu.pr ana hoi ma ka mole o na i&hui e holo por ji nei iloke oke kai, ua hoopapauin. Oka mole. 9 ke Ahuaui iraunākea ka makou i ike mao iho o ( kahi kuai ia. Mamua, he kawakawaia wahi, a i keia manaw;t hepapau ino loa, ua ane hiki loa ae iluna oka pale o ka uapo. Ua hilinai nui no paha ka papau ana oia mau wahi, ma ka hiolo matt ana n na wai ona alanui. Nolaila, ke puana ae nei makou. E waele i ka loko a maikai, e humu pono i ka maka-ha, a na ka ia no e pil