Ka Malamalama Hawaii, Volume I, Number 14, 1 September 1898 — Page 3
3
KA MOOLELO
O KE
Kulanakauhale
Lahaina
I hakuia e ka
HON. D. KAHAULELIO,
Ka Lunakanawai o ka Malu Ulu o Lele.
S. P. KALAMA WAIAWAAWA.
Penei kahi moolelo e pili ana nona ma keia helu.
E holo ana ka Moi Kamehameha III. maluna o kekahi mokukaua Amerika no Kauakanilehua o Hilo, aia pu no hoi o G. P. Kauka makuakane o ka Lunakanawai Kiekie A F Kauka me ia, he punahele a maheleolelo na ke alii maluna o ka moku. Ua makemake ke kapena i kona mau aliimoku e hoomaopopo i ka loihi o ka manawa a me ka ihu, a oiai e makaukau ana kela poe aliimoku i ka lakou, ua ninau aku la o S P Kalama Waiawaawa i ka Moi:
Heaha ka keia poe e hana mai la?
Ua ninau aku ka Moi ia Kauka, a hai ia mai la, e imi ana lakou i ka lakitu me ka lonitu e holo ana a ku ka moku i ke awa o Hilo.
Ia manawa ua kii aku la o S P Kalama i kana buke huihui helu holomoku e huli a e imi i ka ninau. I ka imi ana a loaa ka ninau , ia wa no i ninau aku ai ke Kapena i ka haina a kona poe aliimoku, a pane maila ka mea nana i hoike mua mai.
Ina e mau ana ka ihu o ka moku i ka holo ana pela, alaila, he 60 la ku kakou i Kaleponi.
Ninau mai la ka Moi ia Kalama:
Pehea hoi kau e ka Lahainaluna no keia ihu?
Ua pane aku la o Kalama imua o ka Moi.
Ina o ka ihu keia o ka moku e holo ai a pela ke ano o ka makani e pa mau ai, alaila, he ekolu la i koe, komo kakou a ku i Hilo.
Ia wa i unuhi aku ai o G P Kauka i ke Kapena o ka manuwa Amerika, a huli mai la oia a ninau ia Kauka:
Mahea kahi i hoonaauao ia ai o keia kanaka?
Ua hai aku o Kauka. Ma ke kulanui o Lahainaluna.
Ua pane mai ke kapena: Ua pololei maoli kana haina. Ekolu io no la komo kakou i Hilo, me keia makani mau e pa nei a malalo o keia ihu.
Ia manawa i wehe koke ae ai ke Kapena i kana wati gula e lei ana a haawi makana aku la ia S P Kalama Waiawaawa, ua hoohanohano ia o Lahainaluna, a ua hookiekie ia hoi o Lahaina a me ka lahui Hawaii ma ka naauao.
Ma ke kau Ahaolelo o ka makahiki 1870, ko'u ike pono ana i ua uwati gula la i makana ai ia S P Kalama.
MANAO 3
Malalo o keia mahele manao no keia helu ae, e hoopuka aku ai makou no ka pae nui ana mai o na Misionari, &c., a o kekahi hapa hoi ia o keia moolelo.
Aole i pau