Ka Lei Rose o Hawaii, Volume I, Number 7, 15 May 1898 — KA MOOLELO O NA KEIKI ALII AUWANA Elua [ARTICLE]

KA MOOLELO O NA KEIKI ALII AUWANA Elua

1 ua mau keiki alii nei i hoLmai ai mai ke kiila mai, e kau ana keia olelo hoolalia ma ka puka nui o ka palii, a heluhelū iho la laua nei i na man«o nui oua olelo hoolaha nei e kau ana; a pau ka laua helulielu ana, ia wa; i aku la ke kaikuaana i ke kaikaina, o ko keua alahele n© keia heje aku feaua i ko kaua wahi e auwalia ai. Ia wa; ku-ka iho la laua nei i ka laua nei mea e hana ai, i aku la ka muli i ka mua; e hele kaua a na ke Akuan piha i ke aloha a me ka lokomaikai, nana 110 e alakai ia kaua i kahi ana e kuhikuhi ai ia kaua i ke alanui o ka pomaikai. la wa, nooholo iho'la laua nei 4 e hele laua iloko o ka ululaau, a naalaila laua e hele auwana ai, ao Ka hua o na laau ame lau nahelehele oia ka laiia nei mea e ai ai» hele aku la laua nei a komo aku la laua nei iloko o na puha laau e moe ai: hele aku ana laua nei a po moe aku ana iloko o na a-na me ko laua nei ke anu a me ke ko'eko'e, pela ko laua nei hele ana, a he mau mahina paha hiki aku la laua nei malalo o keia kumulaau nui aole i kana mai 3 aia malunao keia kumulaau aole i kana mai ua manu nui a me na manu liilii, me ko lakou mau ano halu like oJe me na leo like ole o noke ana i ke kani, no ko laua nei mal uhiluhi, haule aku nei kamuli hiamoe, atei hoi ka mun, a maluhiluhi loa hoi ka mua, hoala aku. nei i kona muli, no ka pau ole no o ko ka'muli maluhiluh'; nolaila, ua lilo pu aku la no laua nei i ka hiamoe kulipolioo me bo laua ike oie ae e ua poeleele. # I ka wanaao e mea ae ana e wehewehe kai-ao; lohe aku la ke kaikhaana i ke kamailio a keia mati ma»u me he leo kahaka maoh la no, e i

aku ana kalii manu i kahi manu, i na auanei e a-la-like ae na keiki alii, a o ka ka mea o laua e nou mua ana ia kaua 1 ka pohaku, oia ke lilo ana i kan© na ke aliiwahine o kekahi aupuni nui, a 0 lsa mea hopo c neu ana i kaMo-kana^oiakolUo aku ana i Kuhina Nui kaulana loa no kekahi aupnni nui malalo iho o ke poi o ka 1 ani. ,; Ia wa, ua ano malamalama iki a« la, hoala aku la ka mua i ka mulij a ala like ae nei laua nei, a ia wa no hoi haha'i aka la ka mua i kanamau mea a pau ana i lohe ai mai na manu mai, i ko laua nei hali āna ae e nana i ke kumulaau, ike koke ae la no laua neielua mau manu nunui e eleele e kau ana maluna ponoi ae o kahi a laua nei e moe ma, ia wa lalau koke i hola no ke kaikuaanaika pohaku, ia hiu ana no fo weia ka hao kaa-i] o ka pa aku Ja no ia o kekahi manu a ha* ule ana ilalo; lalau no hoi ka muli i kana pohaku ia hiu ana no papaa kaa-i] pa no hoi i kana manu waiho ana ilalo, ununu iho la laua nei, o ka m\ia no hoi i kana a o ka muli no hoi i kana, lio-a ke ahi a a pulehu iha la laua nei i ua mau manu nei a laua a mo'a; a ai iho la laua nei a maona, ia wa; i aku nei ka mua ika mu]i/ Ono mai la ka hoi ka wai, i mai la ka muli, e hele hoi ha kaua e huii i wai nou, i mai la ka mua, aole kali oe īa'u, e hele Koko ae no hoi au a hoi koke mai, oiai ua lohe aku nei au i ka olai la mai o ka leo o ka wai, ia Lelo ana aku nei o ka mua, a noho iho la hoi ka muli e kali i kona rnua. Maanei; o waiho kakou i kona muli e kali aiia 1 kona mua 3 aku kakou a kamailio no ka huakai imi wai a ke kaikuaana, no ka huli ana i kahi o ka ana i i ka ]eo tc hanehane o ka •wai o Kaiolohia—e-ae-a/' o»ai ua keiki alii nei h huli aiia i ka wai ana i lohe ai i ka olaola mai. kani ana ka ihu o keia Lio 'nui, he leo nui kekahi olelo ana ia lakou, he hipopo-kamu paha ka pololei maoli; ia peu ana mai no o ua hipopo-kamu nei, o ka iilo aku la noia o laua nei, he mea ole na a-lu na pali ia laua noi, olai ua kaikuaana nei e lawe ia ana e ua lio ihu nui nei. A i niea e liiki ai ika muli ke hahai aku mahope o kona meheu; nolaila, haehae īho la keia i kona mau wahi aahu a liilii, a hoomaka aku la keia e kiola Jiiln ma na wahi a pau ana 0 la,we hele ia ana e kona alakai ]jo ihu nui, (Hipopo-kamu) pela ka īa nei hana ana a koe wahi apana welu ole. Oiai keia e lawe ia nei e ka lio ihu nui, aohe hiki pono iaia nei ke hoomaopopo pono, eia la ihea lauae hele nei; eia wale no ko ia nei ike ana i ko laua hiki ana imua o kekahi halealii nani, me koi nei|lohe i na ieo huro-huro o na kanaka cx ua haleilii la.