Ka Lei Rose o Hawaii, Volume I, Number 6, 30 April 1898 — Page 14
14
O ke Ola ka Mea Maikai
NO NA MEA A PAU.
Oia wale no ka hana maikai ia kakou na kanaka Hawaii e hana ai i mea e loaa ai ke ola ia kakou, aole o ke ola hanu, aka, o ka ai me ka ia ka mea na na e kokua mai i ke ola hanu, i ko makou manao iho he mea pono i na kanaka Hawaii e hoohui ia lakou iho a hookuleana ia lakou iho ma kekahi mau aina leialii, a mau aina aupuni paha ma o a maanei a noho like i kahi hookahi, a kokua like ma ka hana, mahiai paha i ko kekahi a me ko kekahi ma ke ano laulima, a ma ia hana ana e loaa ana ia lakou a pau, he kumu e hooholoia ai na hana imua, pela no hoi na mea a pau a ka lehulehu e hana ai, ma ka hoohui ana ia lakou iho e hoohana i kahi hana, a mai poina i keia rula. "O ka lokahi ka mea e ikaika ai," e lele liilii ai a lilo na hana nui i mea ole, aole i loihi na makahiki i hala ae nei, e noh ana no kela a me keia ohana Hawaii ponoi maluna o ko lakou mau wahi kuleana aina me ka lako pono i na mea a pau e ola ai ka noho ana i mahi ponoia, a o ua mau kuleana la o na ohana Hawaii i mahi pono ia iloko oia mau la oi aku o ka nani o ka aina, ua like no ko lakou noho oluolu, me he la he wahi Paredaiso ko kela ohana me keia ohana Hawaii e noho ana nona iho, mamuli o ko lakou imi ana a lawelawe ana o na lima ilalo i ka lepo, e ulu ana ka Mai'a, e ulu ana ke Pu, ka Uala, ke Kalo, ke Ko, na wahi Akaakai, e laa na wahi hua Ohia, Nioi a me na mea ulu maikai a pau e oluolu ai ke ola kino o ke kanaka Hawaii a me kona ohana.
Ke ninau nei ka Lei Rose imua o kakou ka lahui Hawaii i keia ninau. E hewa anei kakou ke alualu hou aku a loaa ia noho ana o ka lahui Hawaii ia mau la?
Eia ka makou e pane aku ai no keia ninau ma ko makou aoao; e pono no ia kakou e alualu koke a loaa ua kulana la oia au o ka noho ana lahui, oiai, ua loaa ia kakou na aina loaa wale, a hookahi wale no hana o ke noi aku i ke aupuni, a e haawiia mai ana no ia kakou elike me ko kakou makemake, a hoomaka koke kakou e paeli i ka lepo elike me ka makou i hoakaka ae nei maluna, oia hoi ma ke ano limalau, a i na no hoi ua lako ia mea a mau mea paha i ke dala e hoohana ai i kona aina ai ko lakou mau aina paha, he mea okoa ia; pela no hoi ka oihana lawaia, oia kekahi mahele nui o na pono noho ana kino o ke kanaka mai ka wa kahiko mai a hiki mai no i keia wa a kakou e hoomaopopo nei ma keia kalai manao ana. Nolaila, ina no kakou e hahai hou ana i na hana a ko kakou mau kupuna ma keia lala o ka oihana ike e pono ai ka noho ana, he mea maopopo loa, e loaa ana no i na kanaka e hoomau ana ma ia hana he wahi pono e ola ai ka noho ana me ka ohana, nolaila, ke olelo nei makou ma kekahi iloko o keia kalai manao ana: "O ka mahiai a me na ano hana hooulu pomaikai no a pau ka mea maikai no na kanaka Hawaii a pau."
Ma keia hoakaka manao ana, Aole makou e olelo ana o ka oihana mahiai wale no a me ka oihana lawaia e pono ai ka noho ana, aka, ke alakai nei makou i ko makou manao maluna o ke kahua i hookumu ia oia hoi; ka hoihoi hou ana ia kakou e noho maluna o ko kakou kulana kumu a kahua kumu o ko kakou noho ana lahui Hawaii mai kinohi loa mai, oia kahua kumu ka makou e mnao nei, e alakai ia kakou maluna o ke kahua e ola ai ke kanaka Hawaii a me ka lahui Hawaii: Elike me ia i hoike ia ma ko kakou poo manao e i ana "Ke ola no ka mea maikai no na kanaka a pau.
Nolaila makou i hoohuoi puku nui aku nei i ko makou manao kalai ma ia mau kumuhana e loaa ai ko kakou mau pomaikai, i ko makou manao, o na hana pili kalai aupuni, aole ia he mau mea e pomaikai ai kakou na kanaka Hawaii; aka, ina kakou e kalai i ka aina ma ka palau ana, kipikua ana me ka oo, i ko makou manao ana oia maoli no ke kalai aina waiwai loa, oia ke kalai aina e maona ai ka opu, nana e kokua i ke ola hanu e piha ai hoi ka opu, a pale ae i ka pololi a me ka ilihune, a hu mai hoi ke gula a me ke dala, a e ku onoono ai ka noho ana me ka oluolu, i na ua kuhihewa makou ma keia, na oukou no ia e hoike mai.
Eia hou, i ko makou manao, aohe aloha aina i oi ae imua o ko ke kanaka Hawaii alo; o keia wale no, o ka mahi i ka aina, o ke kipulu, o ka hooulu i na mea kanu, hanai i na holoholona, a o ke kukulu no i na hana hooulu pomaikai a pau e pomaikai ai ka noho ana o ke kane a me ka wahine, ka ohana, a me ka lahui. A ina e lokahi kakou ma ka lawelawe like ana o ko kakou mau lima i ka lepo o ko kakou aina; alaila, aohe aloha aina ea e—"O ka mahi wale no i ka lepo kahi e hu mai ai ke gula a me ke dala."
(No kahi wa aku.)
Ua ike iho makou maloko o ka nupepa namu o kakou, e holo ana o Jos. Marsden i Europa, me ka manao e ku-ka no ka lawe ana mai ina limahana haole, pela paha, ma ka hua o ka laau e e ike ia ai kana ano: Oia ka Rula.