Ka Lau Oliva, Volume IV, Number 10, 1 ʻOkakopa 1874 — No ka Aie-Lahui. [ARTICLE]

No ka Aie-Lahui.

f No ka Lau Owva. ]

E ka L. H., o k a Lait Oliva ; Aloha oe :— No ko'u lohe mahui ana he mea oluoln no i kou =manao ka hoopnka ana ma na ko lamu o kau nupepa i na manao o ka niea e makemake ana e waiho aku imua o ke akea na kumu manao e pili ana i ka pono a me ka holomua o keia lahui, nolaila, ua lana mai ko'u manao e waiho aku i keia" malalo iho, e pili ana i kekahi o ua ninau nui nana e hoouluuhi nei i ka manao o 'ka lehulehu» oia hoi M Ka Aie Lahui." ( He elua ano mū iloko o keia mea he aie, < —he pilikia, a he pomaikai no hoL O ka pilikia o ka aie ana, oia no ka mea e kaalo mua mai ana i ka manao o ka mea i maopopo pono ole i ke ano o ke kalepa ana, aka, i ka poe i uiaa ma na oihana hoopuua ike lakou, aole ka aie he inea loa, he mea hiki wale no ke kāaiiala mamua ae o ka manawa a akaka pono, alaila, kapae ae ke ike ia he kupono ole, a lalau aku pahia ina ua maopopo he pomaikai kai manao e loaa mai ana. Iloko o keia kau o ka Ahaolelo i hala aku nei, ua lioala ia, a ua liooholoia kekahi kanawai e te ana e hoaie hou aku ko kakou aupuni i puu dala ; a ua lohe iki ia no hoi na kokua no ia inea i wehewehe ia maloko o ka Hale Ahaolelo, a me na ma nao kue i keia mea he aie lahui, a o ka oi o na manao i hoolaulaha ia aku inawaena o na kanaka, oia 110 na manao aole no ka nui o ka poe naauao i manao ne po 110 ole ka hoaie ana'ku, aka, no ka hoo mano o ka poe e kue ana i keia mea, a no ko lakou nianao pilikiuo no hoi kekahi, o ko lakou hoolaha ana aku i ko lakou mau manao kue imua o ka lehulehu, he kumu ia e loaa mai ai ia lakou ka mahalo ia, mai poe i hoomaopopo ole i na loina o keia mea, me ke kapa iho, o ke kumu nana e kono i ke kanaka e kue i keia mea he aie lahui, oia no ke aloha lahui me ka makee aina: Ke hai aku nei au, he kue huhowa, a he aloha makapo wale iho no ka keia poe. K like me ka'u i hoilee ae la, ua ikaika ka leo o ke kanaka e kue ana aie laka mea, ua maopopo no iaia o ka aie he mea makau ia, a oiai, ua ike no hoi oia o ka lehulehu aua i hoike aku ai i kona mau manao, he poe i maopopo leai ole i na auo lua o keia mea he aio» a nolaila, ua lan» kona manao iuā o kiina ka mana mua e hiki aku ana imua o lakou, e aapo koke ia mai ana no me ka hiliiiai ia,—akahi, o kona aoao wale no kana e pai ac a wehejpr«hd aku, aole i kaiakalai aku i ka ninau ma na auo elua, uie kc kuokoa a hoopiU-wale-ole, O ka poe i hoike nui i ua m&oao e piU aaa i keia mea, ka aie lahui iwiena o kakou Hawaii nei, oia 00 aa luaa makaaina-

oa oana i kaana a hooholo iho oei i keia kknawai eae ana i ka aie laUoi. Ua hai ae !* ati aa ikaika no ka poe kae i ka hoike ana i ko iakoa manao, a me na kiima o ko lakou hana ana pela. Ame he 'la hoi, aole paha e hoole ia, ua kukuenii mai ka leo o ka poe i kokua i keia kanawai, aoke k«mu o keia, ua ano like no me ko ka poe kae; he manao pilikino. Ua ike aka lakou ua ano lokahi mai ka manao o ka lehulehu ma ke kue, a nolaila, ua emi mai ko lakou manao e pane nui aku ma ia mea, ua wiwo hoi o koho hou ole ia mai lakou i waha olelo no ka manawa e hiki mai ana, a pela aku. No keia poe ke olelo nei au, ua hoohemahema lakou i ka manawa kupot»o, a knlana hanohano hoi alakou e hoike aku ai i ko lakou naauao nie.ke kuokoa a wiwo ole i ka hooko ana i ka lakou mea i ike ai a i manao ai he pono no ka lehulehu, a me ka hoomalamalama ana'ku i ka noonoo o ka poe i alakai hewa ia ma ke kue ana i keia " Aie Lahui." A ina hoi e like rae ka'u i lohe ai no na hana i manao ia e hookoia ana ke loaa mai ke dala i manaoia e aie, ua lana ko'u manao, aole he ino ke ioohia ana i keia lahui, aka, 'he pomaikai. Ua manaoia e hoaie ia aku keia puu dala no ka hooholo mua ana i na pono a pau e pomaikai ai ka aina, a o ka pono nui i ike ia, e loaa ana i kela ffle keia, oia ka pomaikai e ulu mai ana ma ka oihaua mahini, a me he 'la o keia, a me na mea e pili ana i keia hana, ka mea i manao nui ia e kokua. E lawe kakou ika oiiiaua mahi-ko a Wehewehe i kona mau luuluu—ka mea nana e alai nei kona mau pono. Ua ike ia eia keia oihana ke hoomau ia nei malalo o na popilikia he nui wale—a o kekahi o iiman kumu, oia no ka uku ana i na lilo i ka agena nana e hoo ponopono maanei i na mea e j>ili ana i ka wili-ko, na ukupanee kuwala 110 na aie a ka wili-ko e honie aku ai; na lilo moku, kaa, a pela aku, i hiki mai ai ka hua o ka iakou hana i keia awa mamua ae o ka hooiliia ana aku ika makeke. O kei%mau lilo a pau o ka mahi ko, oia kekalii Wmu nui e hookuemi nei i ka holopono o keia oihana, a ina paha, e koe aku keia mau lilo, me he 'la, ua ola ka poe e hooikaika nei i keia hana. A oiai, ua ike ko kakou | aupnni, o ka holomua o keiahaua, kekahi o j na hana nui nana e hoomau i ka loaa o keia aina, a ma ia mea he kokua nui nona ilio, nolaiia, ua manaoia e imi ia aku i kokua 110 ka oihana mahi-ko,—a o kekahi kokua lioi a ke aupuui i manao ai e hoolawa aku a hooemi mai i na lilo o ka mahi-ko, oiaka hoaie ana aku i puu dala—a hoaie aku i na mahi-ko ma ka ukupauee oluolu, —aole ma ka haawi wale ana aku, aka, ma ka hoaie ana aku no ia lakou me ka lawa o ko ke aupuni inau lilo o ka aie ana i ua puu dala ? la. Ua ike ia, o ka aie o na mahi-ko kekahi o na puu nui nana e alai nei i ka pomaikai o keia hana, nolaila, ua manao ia ina e loaa kahi e hiki ai ke kaalo ae i ua puu alai 'la, alaila, he pomaikai ke loaa ana, a na keia pomaikai e hoohelelei i na popilikia e ao, i ulu pu mai niamuli o keia kumu hookaumaha nui. Ma ka lo«a ana o ka waiwai i na mahiko, e hilinai kakou i hoihoi ia inai ai ko ke aupuni mau lilo a pau o ka aie aua'ku, i hiki ai iaia ke hookaa 1 kona &ie i ka ma nawa e hookaa ai: ama ka holomua no lioi o na hana e ulu mai ai ka waiwai i ka aina uei, a e hoolawa ana i ke kanaka 1 mauwele oie i ka haua i ke dala e k&a ai kona mau auhau, a ma o kona auhau iho no hoi e hoopuipui aku ai i ka wailiona o ke aupuni—ka mea ia e hiki ai ke hoolawaia na kokua e pono ai keia mea he aupuni kuokoa. Maanei ke hoopau nei au, aole no ka pau o na manao e pili aua i keia kumu manao, aka, ua lawa no ke kino o kau uupopa. Na\t na Lkak.au klk.

ir Min&min* makou i ka lohe ana mai no ka pau aiia o kn wiliko o Mr. R. Hia4si ke ahi, tm Kohala, Hawaii. w He «ā«mi anunu ke uhi"